13 Ekim 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

KE — a — e Dil köşesi - Ecnebi b yerine hangilerini koyabiliriz? Okurlarımızın tekliflerini, sual ve - cevaplarını, münaka- ; şalarını bu sütunda neşrediyoruz.. Kurultay tarafından kabul olunan son takririn maddelerinden biri de gündelik gazetelerde Dil işlerine yer verilmesidir. Bunun 3. bebi meydandadır: Kurultaya nasıl her Türk âza a ae şirmdi- *i Dil cemiyetine de her Türk yardım edecektir. Bu yardım nasıl ola- bilir? “Milliyet” bugünden itibaren bir « Dil köşesi » açıyor. Bu Dil sstılahlar yurttaşın kelimeler, ve lâhikalar hakkındaki oşesinde ke 'münakaşalarını, sual cevaplarını neşredeceğiz. “Dil kö- i” sdeki yazılar bir araya toplandıktan sonra, dil cemiyetine ha- Kiki bir yardım teşkil edebilir. Misal olarak bir muharririmiz, bazı karilerimizle ları aşağıya yazıyoruz. “Dil köşesi” nde en çok lar, Tâhikalar hakkında kısa teklifler, görüşmüştür. Bun kelimeler, ıstılah- , sonra da bilhas- sa ecnebi lisanlarından bir kelime ile tercüme diğimiz tabirlerin Türk lâhikaları ile nasıl mümkün ile kelimeleştirilmezi olacağı hakkında fikirler neşretmek isteyoruz. İli şart gönderilen mektupların kısa Karilerimizin suallerini cevaplarını da seşrederimi, yine lerimizden istemiş olacağız. Ayrıca memleketin Teli Başlı Haan isteyeceğiz. rının da yardımını ... sk lâzım! © Muharrir Bey, Ben diyorum ki Dil yeniliği mer rde başlamalr istiklâl “can tezliliğile b: lışlarının başında gitmişlerdir. “Dil değişikliğinde de ilk çetin liği gene onlar yenecekler, o- kurlarına yeni yazının döyumr suz varlığını onlar tattıracaklar dır. Dünkü gazetelerden söz ge- işi bir iki cümle alayım: “Vatanın her köşesinde imar ve uyanıklık hareketlerine, â- şayiş ve huzura sit müşahede- İerinden çok memnundur”. Bu bir haberden bir cümle, “Dil inkılâbinı » yanlış izah etmeyelim.” © “Bir taraftan da içimde kav- ga yapmak arzusu vardı. O ba- hane ile ve o infialile evden müfarakat eyledim.” Bunlar da birer yazıdan al- dığım cümleler. © Acaba “izah” yerine anlat- mak. “infial” yerine dargınlık, - “müfarakat” yerine “ayrıl mak” kelimelerini bu muharrir bey yazısında kullanamaz mı © idi? Eğer kullanmış olsaydı ya- 21 tam türkçe olacaktı. vi “müşahede” yerine görgü de- mek vek yerirde olurdu. Öz İ türkçe yazmak pek zor değil. Fakat, şaliba üşenmeyenler i- çin 1... € Galip Fethi Teklifler Üsküdarda Atıf Bey yazıyor: İktısat — Tutum Muktesit — Tutumlu “Acaba bu iki kelimeyi kullan” mak yerinde olur mu? Bu iki . z > ile birer de cümle yapa- “Mehmet Bey çok (tutumlu) muktesit bir adamdır!” © “Celâl B. in tutum (İktısat) işleri üzerindeki yenilikleri her tarafta alış verişi çoğalttı.” “Tutumlu olunuz ve — birer (C İktısadi ve Mali Hafta | (C İktısadi ve Mali Hafta | Mali Hafta Sarrafiye âlemi geçen hafta zar- ia büyük bir sırra muttali oldu. kumbara alınız” Bilmem bunlar pek aykırı dü şüyor mu? Sonsuz saygılarımla... Atıf Kelimeler Förikörümze M. $. Bey şan ları teklif ediyor: Bu sebeple — Bundan ötürü Meclis âzası — Dernek arka Müzahir aza — Yardımer ar- kadaşlık Kulüp — Birlik Heyeti o merkeziye — Orta dernek Elbise — Urba Lâzim — Gerek Künye — Kütük Taahhüdü O şehri — Aylık vergi —— ve ee — M. Herriot'dan sonra onlar da Londraya gidecekler mi? Londra 12 (A.A) — Resmi mebafil, bir sabah gazetesi- nin M. Herriot'un icra ede- ceği omülâkatlardan sonra Alman bükümetinin de Lon- drada mükâlemeler yapmak Paris 12 (A.A) — M. He- rriot, ayın 3linde prensip itibarile İspanya bükümetini ziyarete karar vermiştir. —e.— Hilâliahmer ve Yu- nanistan zelzelesi ATİNA ,I2A.A. — Dün Türkiye elçisi Enis Bey. Türk hilâliahmerinin. » uğra yanlara gönderdiği 600.000 Fransız frangını M. Mauredis'e vermiştir. . Bu yardım. çok iyi bir tesir yapmıştır. Gazeteler, bundan hararetle bahsetmekte" dirler. MİLLİYE FEKRŞEMDTKE HARİCİ HABERLER Almanya, hukuk müsavatı istiyor Başvekil başka tarzda iktı. saden ile. rilenemiyeceğini söylüyor Von Papen bu sözlerden sonra ik tandi meselelere geçerek Alman hü kümetinin, temeli keyfe ve istibdar Fikerini MÜNİH, 12. A. A, — Volf£ ajan > | Alman başvekili | M. Von Papen, Münihte Bavyera iktisadiyat mümes lerini hi müsavatı uğrundaki mü Dunlar esası üzerine kurulmuş sulh- perver yeni bir Avrupanın vücut Kakmaş olamsı” - | çası ii | ranmasını beklediğini söylemiştir. Von Papen wotkuna şu suretle de vans etmiştir: “ Ecnebi hökümet ve memleketler Almanya'nın kontenjan siyasetini boşa çıkarmak istiyorlarsa Alman sa nayiinin mahsullerini çekip almalı. dırlar, Bundan şonra başvekil Alman ka ” İ nunu esasisinde bazı tadiller yapıla- hale getirmek gayesini gideceğini ide lâve etmiştir. , Von Paper mutkunu şu suretle bi & açım he kanunu esasi projesi: | bi vermek niş * Hükümet çalkantılı bir harkelar denizinde dalgaların keyfine tabi © larak başı boş giden bir enkaz par. lerle halinden ertik krizi ön srmetmiştir. Hülcümet yeni bir siyasi ve iktisadi nizama vücut ver mek azmine ve kuvvetine sahip bu- İ Tunmaktader. Gazeteciler Federasyonu Bu defa Londrada toplandı Londra, 12 (AA) — İki " senede bir toplanan beynel- milel gazeteciler federasyo- nunun bu sefer Londra'da yaptığı içtimada federasyon reisi M. Richardson söyle- diği bir nutukta gazetecile- rin dünya sulbu lehinde ya- pabilecekleri gayretlerden ve çalışmalarından bahsetmiştir. Bu içtimada İngiltere, Al- manya, Avusturya, Belçika, Brezilya, İspanya, Danimar- ka ve Çekoslovakya murah- hasları ile ecnebi matbuat ve beynelmilel (mesai bürosu mümessilleri o hazır O bulun- muşlardır. M. Richardson, nutkunun sonunda bilhassa demiştir ki: “ Gazetecilerin — milletler arasında karşılıklı korku duy- gusu ve silâhlanma arzusu yerine dostluk ve itimat his- lerinin hüküm sürmesini te- mine çalışmaları lâzım gelir.,, öy mele benle Komünist Nümayişleri İhtilâlciler mahke- meye verildiler Sofya, 1i — Birkaç gün evvel Yeniköy kasabasında bir komünist hareketi olmuş zabıtanın derhak müdahale- sile bastırılmıştir. e Verilen malümata göre üç Bulgar askerile bir zabit kasabaya gelmişler ve Bolşevik cüm- huriyeti ilân edeceklerini söy leyerek ihtilâl çıkarmek is- temişlerdir. Bunlar Kıralır fotoğraflarını yırtınışlar ve “ kahrolsun cenerallar, ya- şasın Bolşevik li im diye bağırmışlardır. Bunun üzerine belediye reisi ve polis müdürü harekete gel- mişler, fakat yapılan müsa- deme neticesinde polis mü- dürü yaralanarak > ölmüştür. Bir müddet sonra bir askeri müfreze gelerek ihtilâlcileri şiddetle takip etmiş, hepsini yakalayarak Filibeye getir- miştir. Bunların daha başka arkadaşları olduğu zannedil- mektedir. Hükümet ciddi ted bir almıştır. Yakalanan ih. tilâlciler divaniharpte muha- keme edilecek'ir. Romanya Ve Sovyetler Bir Üdürü”i tecavüz misakı aktedilecek PARİS, IZ. A. A. — Titulesco - Herriot arasında yapılan mülâka- sılmamazlıki a r1 ortadan (kaldır. mış olmasından dolayi memnuni- yet gösteren Le M. Titilesco Journal, bu ko- nuşmanın Fran sa ile Romanya arasndaki ierrretlendi.miş olduğum. yazık: Bu konuşmalar nelicesinde cihet- ler meydana çıkmıştır; e Mai Sovyet- lerle herhangi bir misak akdi için 2— Romanya, Leh » Sovyet misa konulması - Fransa - Leh Romen itilâfı M. Titulesco, M, Herriot'ya Ro- manyanın Rusya ile Leh-Sovyet mi- i | anına benzer bir inisak akdetmeği memnuniyetle kabul | edeceğini, fa- kat Briard - Kelleg misakının ehem miyetini tenzil edecek ve Besarabya meselesini münazüünlih bir mesele halinde herhangi bir misaki imza et- i kabul edemiyaceğini kolaylıkla izah ve isbat etmiştir. M. Titulesco Bükreşte bekleniyor BÜKREŞ, 12. A. A. — Siyasi me hefili, vaziyeti tenvir edecek yegâne adam olan M. Titulesconun mu- yasalâtını sabırsızlıkla | beklemekte- dir Filvaki M. Vaida, bilhassa Sovyet Rusya ile bir ademi tecavüz misaki aleti meselesinde Romanya'nın hari- paran 8.688.590 lirası. karşılığı ci siyasetine vermiş olduğu istika- imette sahitikadem kalaacğını telgraf la bildirmiştir M. Titulesco, noktağ nazarda is- çar eylediği takdirde M. Vaida, Mü hin messi arkadaşlığından vargeçcektir Şayet yeni hariciye © nazırı, krale kendi moktei nazarına meylettirecek olursa o takdirde de Mi. Vaida istifa etmek mecburiyitinde kalacaktır. M. Coolidg'in Bir nutku Sabık Reisicümhur M. Hoover'e propaganda yapıyor NEVYORK, İZ A.A. — M. Ho- over'in lehinde bir nutuk irat e- den sabık reisicumhur M. Coolid- ge, tarifelerde tenzilât icrası tak de daki ecnebi tica- Müşarünileyh emilir ki: Ecne bi memleketler, emtinmızın cinsi iyi ve fiati da olsa, mecbur kalmadıkça bizim piyasalardan hiçbir şey satn almamaktadırlar. M. Coolidge, Amerikanın tari- #elerile ticaret mizamnamelerinin ecnebi memleketlere çok müsait olduğunu, halbuki o memleketler nizamnemelerinin Amerikanın © derecede lehine olmadığını ilâve etmiştir » Tek Kadrsler : Mile. Lonos (Yunanistan), Mile Zissoviteh (Romanya) yı 7/5, 6/i yenmiştir, Mme,Cambeli ( Yunanistan) ,Mite Golesco (Romanya yı 4/6, 8, ve 6/4 yenmiştir. Mile Zissoviteh (Romanya), Mile. yenmiştir. Çift Kadınlar: Romanya takımı, Yunan takımı 7/5. 8/8 yenmiştir. Tek erkekler: Powlieff (Romanya), Stalios (Yunanistan) ı 8/6, 4/6, 6/2, 6/4 Reti (Romanya) Balli (Yunanistan) « 6/4, 4/6, 7/5, 7/5 yenmiştir. Çift Mahtelitler: Romanya, Yunanistan'a 2/6, Bulgaristan - Türkiye maçı: Türkiye takımının Bulgar tahımının sfırına karşı 3 muzafteriyeti dır. Saat (Türkiye), Alekoff (Bulgaristan) 1 6/1, 6/3, 6/2 yenmiştir. Sedat (Türkiye), Souroutzieff (Bulgaristan /'n 13/11, miştir. Çift Erkekler: Türkiye takımı Bulgaristan tekımma 6/8, 6:0, 6/0, 7/5 gelip edecek takımlar IZMİR, 12. A. A. — Türkiye birinciliklerine iştirak etmek üzere İ, bul grupu şampiyonu İstanbulspor takımı Eğe vapuru ile ve Eski gurupu şampiyonu Tayyare takımı da 16 tayyare ile bu sabah era i gelmişlerdir. Konya gurupu şampiyonu geç vakit trenle ve Mersin gurup! şampiyonu Trabzon takunı da yarınki Mercin postasını yapan Seyriefai vapuru ile geleeklerdir. Nihai müsabakaları idare etmek üzere futbol fedj rasyonu rsisi Hamdi Emin Bey de yarm şehrimizde bulunacaktır. i Rus karışık takımı Moskova' gitmek üzere trene binmişi umum kâtibi sporcuları Sporcular ayrılmazdı | Viyana - Paris ekspresi Bir suikast keşfedildi VİYANA, 12 A.A. — Viya na - Paris hattı üzerinde bir sus ikast teşebbüsü meydana çıka- rılmıştır, Suikastçılar tarafın» dan 10-12 metre boyunca ray- lar yerlerinden çıkarılmıştır. Viyana - Paris ekspresinin tam zamanında durdurulması na ve bu suretle feci bir kaza- nm önüne geçilmesine muvaffa kiyet hâsıl olmuştur. ss same Bağdattaki Alman heyeti BERLİN 12 Va Wolff Ajansından: Milletler cemiyeti İrak'ı cemiyet azalığına kabul isi olup geçenlerde iye 0 fi edilmiş olan (o ve Bağdattaki Alman tebeasma ait işleri ida- re eden M. Fritz Grobbo. yeni sefareti idare edecektir. Atina Olimpiyadında tenis müsabakaları ATİNA, 12. A. A: -— Dün yapılan tenis müsabakalarının metiç: Tenis, Romanya, Yunanistan'ın 3 muvaffakiyetine karşı & svaktikiyek takımını 2-1 yendi | MOSKOVA, 12. A. A. — Sovyet futbolcuları dün ökşam Türkiyeyi Türkiye sefiri ve heden terbiyesi azası © mlamışlardur. i sevi Siciline > barlı alana Se eli yapmı Esham ve tahvilât Cambelli (Yunanistan) « 7/5, 6/ 62, 6/2 | tır. Bu maçı 20 bin kişi seyretmiştir, Sovyet karışık takımı Moskova ki cışık takımını bire karşı iki say! ile yenmiştir. Çankırı panayırı açıldı ÇANKIRI, 12 (A.A.) — Çankırı panayırı bugün büyü bir kalabalık önünde açılmıştır. Hitler Viyanada faaliyette | VİYANA, IZ A.A. — Polis diriyeti, Nazilerin bugün öğli sonra Avusturyalı tacirler dan yapılacak olan nümayişi i lâl etmek tasavvurunda Bir obüsün ROMA, IZ A.A. — Mi lar esnasında — bir si tasarrufa rağmen. bütçede tıkıla- cak daha sekiz milyarlık bir delik mevcut olduğunu, bu açığı kapa- mak icin bir çare (o bulunamadığı takdirde, hazine, umumi #esarifi tediyeden izharı aczedeceğini; hal buki buna meydan vermemek için açık kalan yegâne yola. yani “in- flation” a müracaat etmek mecbu se kalımacağımı beyan et- "Başvekil M. Herriot pek değer- li ve fakat pek şanssız bir devlet adamıdır. 1924 senesinde mevkii iktidarda bulunduğu vakit. a gene büyük müskilât içinde idi ve bunun neticesinde frank yuvarlan- muş, Acaba şimdi de böyle bir teh- like varit midir? .. Gin Me ei nm 6/10/ ihli bilânçosunda bir evvelki hafta bilânçosuna naza ran aşağıdaki dağişiklikleri gör Tedavüldeki baknotlar 174.000 - yüzünden yüzde yüz altın olmak üzere ban- ından çıkarılmıştır. Epey zamandan beri bu miktar sabittir. Altın mübayaatını, banka © kendi kasa mevcudu ile yapmakta; ayrı- ca banknot çıkarmağa lüzum gör- memektedir. Pasif kısmında vadesiz tediat yekünu 55871 lira çoğalarak 9.138. 242 liraya baliğ olmuş; döviz mev- Guatı da 882,964 lira (azalarak 1.507.790 liraya inmiştir Aktif kısmında kasa ve muha- birler nezdindeki mevcut 29477, 417 liradır. Bunun 18,623.424 lira ya tekabül eden miktarı 13280 ki- lodan ibaret halis altındır. Altın mevcudu geçen haftaya nisbetle 133 kilo kadar artmıştır. Bu mü- him tezayüdü. altm kaçakçılığının azalmasına atfetmek doğru olur. Altına tahvili kabil serbest dö- vizler 240,072 liralık bir o farkla 147.006 liraya inmiş; buna muka- bil iskonto edilen senedat 125.315 Mi fazla ile 4937:086 lira- Hafta zarfında İstanbul Men- kul kıymetler ve Kambiyo Borsa” sında şayanı kayıt hâdise Rumeli Şimendifer tahvillerinin mühim undan hariç tutulması. ve bali ikramiye keşidesi muamelâtıma ya kında tekrar başlanması ümididir. Geçen hafta bu kâğıtlar 5 lirada kalmışlardı. — Bu hafta zarfında 5,90 liraya kadar yükseldikten son ra dün akşam 5.70 lirada kaldı. Düyunu muvahhide kâğıtları bilnisbe sakin kaldılar. Dün bütün gün piyasa soğukça idi. Esasen bir kaç günden beri bütün Avru- pa ve Amerika piyasalarında ka- rarsızlık görülmektedir. o Avrupa- nın ahvali siyasiye ve iktısadiyesi bunun başlıca âmilidir. e Düyunu muvahbide dün 59 4) lirada ka- Mütedahil kuponlara ait Seri yoktur. Seri A 670;B. 8.50; lira etmektedir. NE el Dahili muamelesiz MV tadır. İş Bankaları da geçen 8.35 lira fintini muhafaza tedirler, Anadolu gene derecede ğer Kapanış leri şunlardır: Aksiyon 22,10 Obligasyon 3415 Mümessil Tramvay 47.50; Terkos Bomonti 23,50; Telefon 15; Şar ri : İttihat Değ larda kaldılar: 1886 tertibi 170 1903 88 3s