November 29, 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

vadi “EFULİ EB am mn EZ SE Zeki EYDİ TErererez rk iv — ii | M ve Tarihi tefrika: 28 93 felâketleri ve Yediler Çamlıca'da toplanıyor! hıçkırıklarla çatallaşmış sesile “Maliyemiz, o müstakil millet maliyesi olmaktan çok- tan çıkmıştır. Çok israf yapıyor denilen Abdülmecidin öldüğü gürkü borcumuzla bugünkü Borçları karşılaştırırsak, asıl is- vafn hangi tarafta olduğu der hal meydana çıkar. OO zaman on milyon lira borç, bir o kadar Şair Ziya Paşanın gençlik resmi kaime varken, bugün devletin borcu 250 milyon liraya varmış tir. Devlet varidatının üçte biri. belki daha fazlası | yalaız borç | faizlerine gidiyor, Bununla be- raber uyanıştan eser görülmü- yor, Saray her zamandan ziya- de israfa dalmıştır. Babrâli her vakitten fazla keyfine mecbur- dur, “Bu haller böyle sürerse devletin Abdülüzizi Han ile ve Fuat Paşaların ellerinde gö- cüp gideceğinde şüphe yoktur” Solra başında herkesin gözle rinden yaşlar dökülmeğe başla — miştu Mehmet Beyin sözleri kendi hıçkırıkları arasında bo- israk kesildiği zaman, Çam- İscanın bu sevimli koruluğu için de bir matem âyini varmış gibi, açağlar vatan için ağ layan gençlerin iniltileri akse- diyordu. Kemal Bey ağlamaktan ça- çalışan sesile birden bire hay- yen, ark, ay Hazm Orm Zihimmet? Üğüi dn Sak ne hale geldi tesi> ettiğin Devlet! Yetiş imdadına bike halan er- imanın, Yeti kim sermenân oldu Tüze Nusrati millet? Ziya Paşa da, acı bir istihza ile, dudakları arasından söylü- Devleti hümü idare ise maksu- du merat, Ana yak elini imiş berat e. çi Etti bu kaidei bin baml Devleti eyladi bir öyle belâdan âzât, Yoksa pek müşkül olurdu ln. Hoca Velittin Efendi, me- kânetini bir İgnatief müzakereyi geriye çevirmeğe çalıştı: — Teklifin esası, bir Aya- sofya selimliği günü padişaha işim aslını anlatarak şeraiti ida | reyi cemaati müslimin namına padişaha bildirmek ve kabulü- nü istemektir. ... Meclise biraz durgunluk geldikten sonra, teklif üzerin- de konuşulmağa başladı: camilere selâmlık yapar, çok Ayasofyaya giderdi. lığa gidenlerden muzika takı mı, Nuri ve Reşat Beylerin himmetlerile elde demekti. Vü- zeradan, kurenadan bir takı- mından sözler alınmıştı. Bun- lar, kendiliklerinden padişaha bir şey teklif edemezlerdi. Fa- zerine padişah reylerini sorar- sa hepsi de millet meclisi le- bine rey vereceklerdi. tin Efendi, Sahip Mo'la Bev, Şirvani zade Hayrullah Efen- di gibi yüksek ülema takımı medreselerin müzaheretini te- min ediyorlardı. Ali Suavi. Tuna ve Karade- niz yalısı halkından İstanbula gelmiş ırgat ve bademe ma- kulesi bir kaç yüz adamı emri altma alabileceğini taahhüt e- diyordu. Teşebbüs şöyle olacaktı: Abdülüziz Ayasofyaya se- lâmlik yapacağı bir cuma, ve- rilecek parula üzerine bü Jön Tükler, rovelverlerle si- Wihlanmış olarak, Ayasofyaya toplanacaklar ve erkenden mim berin etrafını tutacaklardı. se mimbere çıkacağı 81- rada, bunlar hep birden ayağa kalkarak silâhlarını çıkaracak- ler, kimsenin O sokulmasına meydan vermiyeceklerdi. Ha- tip yerine boca Velittin Efen- di mimbere çıkacaktır. Velit "fendi, halka alış- v ile memleketin halini kı: .nlatıktan, bütün bu Senelerin padişahın habe- vükelinm fena ii doğduğunu söyle dikten sonra, buna karşı care olarak şersiti idareyi teklif e- decekti. tüsü gibi bir sesle — Evet! İsteriz! işi bi idare, ti ora- Girin müslüman San namına me çadir is tenmiş olacaktı. Plânm ber tarafı düşünül. dü. Her ihtimal hesaba konul- koyunuz! | du, Herkes rey verdi. “Haftalık Edebi Ayasofya teşebbüsü karar altına alınmıştı. ( Devamı var ) Musahabe Fikirler ve insanlar Bir romana dair zun, fransızca iki roman okudum; Etem İZZETE Romanında göze ilk çarpan kusur, Uzun romanları sev- demiyorum; bilâkis bayılırım. bugünlerds seninkinden çok w- MN kuvvetleri ne olursa olsun, bir hayat havası yaratmak hususunda, uzun ro- manlar kadar muvaffak olanları pek nadirdir. sema mas İngiltere ve Fransa cevap hazırlıyorlar İngilizler tediyenin felâketen. giz neticelerini izah edecekler LONDRA, 28 (A.A.) — İngilte-! Donald, M, Baldvin, sir John Simon | re hükümeti, yakında Amerikaya ve-| ve M. Neville Chamberlain, Ameri. receği notanın muhbteviyatını karar. | kan notasmın tevdiinden sonra ha: | laştırmıştır. Mezkür hülkümet, Ame-| e olan vaziyeti tetkik etmek ve b rikan kongresine ve milletine 95.009 | gün naz'ılar meclisine tevdi oluna- 000 doların tediyesi keyfiyetinin biz , cak cevabi İngiliz sotan hakkında zat Amerikayi dahi izrar edeceğini | müzakeratta bulunmak üzere dün ak isbata çalışacaktır. | vam başvekilet dairesinde © toplan Muhtelif gazeteler, böyle bir a- | mışlardır. Abdülüziz cumaları büyük e Padişahın gittiği günler ko- ca Ayasofya hıncahınç dolardı. Vükelâ, vüzera, ümers takr mından başka hocalar. softa- lar, dervişler ve halk ta safları | notasının borçların sl: mein “Şeraiti ida. da re” diye bir takım maddeler ka ; | feliketengiz akisleri Bunlar iyi | fiyatınm sukutu, kat halktan gelen bir teklif ö-| Velit. | le beraber tediyatın — yapılması deecği netayici teşrih eylemektedir. gnzeteler, önümüzdeki vadeye Times ne diyor? Times gazetesi yazıyor; “ İngiliz yeniden temas o etmiyeceğini, cak beynelmilel böyle mühim bir pa tevlit edeceği | (İngiliz birası piyasaların. cihan | daki fiyatların inhitatı) teşrih eyliyo | tediyatta bu- Tunmamız talep edilecek olursa tedi- ra makli cektir. Mamafih , bizden ye edeceğiz.” İngilterenin mali vaziyeti tehlikede mi? lunmaktadırlar. İngiliz cevabı hazır LONDRA, 28. A.A.-—- M Mac Troçki Söylüyor Rus inkılâbının bir tarihçesini yaptı KOPENHAG 3 A.A —M. Troçkinin konferansı esnasın da hiç bir hâdise olmamıştır. M. Trotzky, Rusya ihtilâlinin tarihçesini yapmakla iktifa et- mi ve hiçbir siyasi münakaşa- da bulunmamıştır. Norveç'e giremiyecek! OSLO .28 A.A. — Hükü met, Troçkinin Norveç topraj İ na girmesine müsaade etmek is tememiştir, Arjantin muhacir istemiyor BUENOS AİRES, 28. ve — Reisicümhur tarafından isdar olu nan öz önümüzdeki kânumusani aTı- birinci rününden itibaren Arjen Ford'a m ame- liyattan sonra.. DETROİT, 28. A.A. — İngiltere kralı beşinci George, | M. Mussolini ve M. Hoover kendisine fıtıktan ve apandisitten ameliyat yapılmış, olan | Ford'un sıhhi vaziyeti bak Henry kmda malümat alruşlardır. Hastanın | mar sıhhi vaziyeti, o ameliyattan sonra memaunizcte şayan idi, meliyenin çıkaracağı müşkilleri gör- | meki ihtimalinden bahs ve bunun tevlit e tetkiki Daily Herald gazetesine nazaran mey mem male vaziyet veha- met kesbettiği takdirde fevkalâde tedbir ittihaz edilmesi fikrinde bu- Nevs Cironicle gazetesi, diğer bir » | eskları ilâve in | Amerikalıların Frarsa cevap hazırlıyor PARİS, 28. A. A. — Salâhiyettar mahfillerde büküm süren fikir ve mü talenlara göre, Frntsiz hükümeti, Hoover beyannamesine ve Stimson n in meşguldür. Yeni Fransız notasında (bilhassa 15 Kânunuevvelde . vadesi gelecek taksit hekdenda girişilen müzakere lerin neticesine dair daha şimdiden bir büküm verilmiyecek, ilk EFran- #ez molasında dermeyan edilen delil ler tamamlanınak suretiyle tekrar i- leri sürülecektir. Nasıl halledilecek? NEV YORK, 28. A: A— Lond- m Basi md 90 günlük mütekaddim ihbardan vazgeçerek 30.000.000 dolar serma- ye parçasnin tediyesini tehir etme. si muhtemeldir. Bütün gazeteler, hükümet erkin: min yeni İngiliz nolasmın Amerika | kongresinin hattı hareketini değiş- tirmeğe muvaffak o olmak için pek makni delilleri ihtiva etmesi lâ z:m geleceğini yazmakta berdevam. dırlar, Hatta Amerikan o mutahassısları, om her memleketin mütekabil âkti- sadi vaziyeti: nazarı itibare ala. | maktadır. Nihayet ah resmi mehafilin | bilinde meselenin hal ve tesviyesi imkânım: tetkik ve müzakere etmiş oldukları kayde şayandır. Şakodaki Boğuşma İhtilâfı hal için orta- ya sürülen fikirler SANTİAGO (Şili) 28 (A. A.) — Şilideki Parage orta el- çisi M. Ramiree, Şako ihtilâf hakkında Havas muhabirlerin den birine $u beynatta bulun- muştur; Bu ihtilâfta en mühim olan cihet, Şeko ( mıntakasma malik olmak hakkının eskiden beri hangi memlekete ait oldu- ğunu araştırmak için bu mta kanın evvelâ âskeri halden tec- rit edilmesidir. Bu nokta araştı rılırken muhasamatın tekar Gl tehlikeleri ortadan kaldırılmalıdır. Bu mntakanın askeri halden tecridi hususun- dan bügün harp halinde bulu- Dan memleketlerden herhangi birinin imtina göstermesi © memleketin tecavüzi bir harpte devam etmek i niye tini bildirecektir. SANTİYAGO (Şili) 28 A. A. — Parage erkân: harbiyesi- sin verdiği bir habere göre, Pa rage askerleri Coronel istihkâ- mem alasiğinrdir. Narolide bir yangın NAPOLİ, 28. A.A. — Bethahlik eseri olduğu söylenilen ve bütün ge i İ ce devam eden bir yangın bir be- Hncar miktar, 2 milyon liretten notasına vereceği cevabı hazırlamak ! ri yaptığı veçhile her | | borçlu ile ayrıca görüşmekten ise bü ” | tün milletler için umumi bir esas da HARİCİ HABERLER Almanyadaki i Buhran İ Nasıl halledileceği | hâlâ belli değil BERLİN 28 A.A. ajansından bildiriliyor: mentoda müteşekkil bir ekseri- İ teşkili hakkımdaki teşebbüsün | akamete uğraması üzerine bir | “Riyaset kabine” si teşkili için iktısadi ve teşrii mahfellerin mümessillerile yapılmakta o lan mükâlemeler, henüz bitme miştir, Ancak hu mükâlemele- rin bugün vaziyeti aydınlatma sı muhtemeldir. Gazeteler. muh telif kombinezonlar İ tadır. Bn miünakı arası müstafa başvekil mi, yoksa Je eral Sehleicher'in mi başvekâ | lete gelmesi ihtimali daha kuv olduğunu anlamak mesele si n safta bulunmaktadır. Buhrarım ne suretle halledi- leceği, hölâ belli değildir. Bu hususta yarın bir karar verilme si Ktimal dahilinde görülmek- tedir, Siyasi içrimalar BERLİN 28 A.A. — Muhte Hi vilâyetlere o mensup 22 Al- man etmiyeti, Colon cemiyeti, Kolonya'da bir içtima akdet- miştir, İçtimada Versailles mu ahedesi neticesinde Almanya. İda avrılen sin Almanya- » indesi talep olunmuştur. Hü közxet müs M. Hoffman ile Sarre büyük sanayicilerden ! Polonya koridoru ile Sarre ha- valisinin bilâ kaydüşart Alman İ yaya ilha'kını istemişlerdir, İ Mançurya Meselesi 19 lar komitesi içlimaa çağrıldı CENEVRE, 28 A.A. — Millet- iler Cemiyeti konseyinin & bugün, hiç olmazsa muvakkat bir müddet p emir Mançuri meselesi ile iştiğal- fariğ olacağı tahmin edilmek tedir. Bu şerait altında fevkalâde ymeclis reisi M. Hzmanı'ın mezikür meclisin içtima tarihini tesbit ot mek maksadile 19 lar salı günü içtimaa davet © etmesi muhtemeldir. SİA Klm tarihinin 5 e semi olması ihtimali ba la Hariciye nazırı Parise gidiyor , CENEVRE, 28 A.A. — Leh Ha- M. Beck 38 yaşındadır. 1914 senesinde yirmi yaşında iken, Pil- sudaky'nin lejyonlarma girmiş ve harpten sonra Lehistan istiklâline kavuşup, Pilsudaky memleket mu kadderatını eline alınca, M. Beck? i bir memuriyetle ataşemiliter sıfatile Pare gitti, nihayet Lehistan Hariciye Naza- reti Müsteşarlığına tayin. fazladır. tayin edildi. M. Beck Türk muhibbi bir dev- Wolff Parla- | | rakı üzerindeki tetkikatını hafta sonuna kadar ikmal edecek! Valiler arasında tebeddülât ANKARA, 28 (Milliyet) — Muş valisi Ferruh Bey Şibi İ yete istinat edecek bir kabine rüldüğünden Sıhhiye Vekâleti miştir. ANKARA, 28 (Milliyet) leri #li iradeye iktiran etmiştir. Ankarada da kızıl başladı ANKARA 28 (Milliyet) — Ankarada Kızıl vak'aları gi | tarafından bir aşı istasyonu ti sis edilmiştir, Vekâlet aileleri çocuklarını aşılatmağa davet Muhtelit encümenin kararı — Muhtelit encümen irtişa Afyon Karahisar Valisi Fevzi Beyin de İsparta Valiliğine tayi hakkında | tetkik ve münakaşalar yapmak | İzmirde menenjit aşısı yapılıyol İZMİR, 28 (Milliyet) — Mekteplerde ve müessesatta ihti yaten menenjit aşısı yapılmağa başlanmıştır. İzmirde feci bir tramvay kazasi IZMIR, 28 (Milliyet) — Altı yaşındaki Fatma ismindelei bir çocuk hareket ederken binmek istediği atlı tramvaym «trsdij İ kalmış, ve başından ezilmiştir. Fatmanın hayatı tehlikeli. Bu altın mübaya..-- cısı da kim? * LONDRA 28 A.A. — çen ay, esrarengiz bir şahı viyetini kıskanççasına gizle mek isteyen bir mücssese nan ve neme külliyetli Yeni bir Balon 210 ton eşya ve 100 yolcu nakledecek FRİEDRİCHSHAFEN, 28. AA — Volf ajansmdan: rinde inşa müzdeki sene içinde ilk defa olarak | uçacak olan kabiliserk balon, dün- İ yanın en büyük; en Sine ve en el. » verizli balonu kat muayyen bir müddet içit l e. | gümrük servisleri tarafında olacaktır. ” | neşredilen istatistikler sayesin meyi İ acı, bir iki hafta muamrolâtta be lunmamış, sonra tekrar faaliy: te geçmiştir. Bittabi satın alr , ; dört | de İm sat almış olduğu an laşılmıştır, Diğer taraftan altır” m ne ln fiyatının yükselmesi dolayısile em arp e mi eşhası hususiye tarafmdan yap, Motör miktarının azaltılmış olma | lan altm mübayaatı nazarı iti la bulan, 210.000 ki ba anacak olursa a meç2 lo sikletim: mübayaacı tarafından ni! buki Kont Zepelin ancak 120000| gan bidayetinden beri yapılar - | altın mübayaatınn 12.000.000 | İngiliz irasma baliğ olması lâ zım geldiği anlaşılır. Altın fiy tı 25 teşrimisanide ons başma 1278 şilinge baliğ olmuştur k bir rekordur. Geçen hafta berr Avrupanın satın almış olduğu altın mikdarı 565 000 liraya bi liğ olmuştur. Halbuki meçhul mübayaacı yalnız başıma 1 mil | yon 110 bin altın almıştır. Gü | müş piyasasınm faaliyeti azdır" Ve beyaz maden bafta nihaye tnde gerek peşin ve gerek va. deli oler-k evvelki | viyasasın bulmuştur. ni balon, mürettebatından, pos eee eşyadan — başka 100 pa mak! Dr. E£ckner'in tekzibi FRİEDRİCHSHAFEN 28.A.A, — VolfE sğr ös Be'çika intihabatı tasdik edildi BRÜKSEL 28 A.A. — Ga. MOSKOVA, 2B.AA — e zetelerin verdikleri o haberlere merkezi icra o komitesi divanı, göre teşrii intihabat neticesi: KA eee de Tibereller 4 veye 5 Kentte! bağa eml toznüe minin | or 3 vöya'4 azaldı kaybetmek) te, katolikler 4, sosyalistler 3, komünistler 1 veya 2 azalık ka zanmaktadır. BRÜKSEL, 28 A.A. — Teş cil intihabatta 'berallerin beş veya altı meb'usluk frontistle- rinde dört meb'naluk kaybet. meleri muhtemeldir. Kato'ik'e. rin beş veya altı sosyalistlerin de dört meb'usluk kazaracekla rı edir. Kat'i neti- celer, salr günü malüm olacak tar, BRÜKSEL 28 A.A. —İnti habat, iki büyük fırka olam 804 yalistler ile katoliklerin, muta. vassıt küçük fırkaların zararına olarak kazanmakta oldukla, göstermektedir. memleketimizde Kısa tehlil romanı, asıl romandan ziyade tragodiaya yaklaşan bir nevi- ir. Tragedin, bir seciye veya ihtira- | lerini gösterir. Tragedia, buhran ki. linin tasviridir. Fakat onun, hedefine varmak için istifade ettiği çarclerden roman mahrumdur. Tiyatroda birta- kım canlı, etli kemikli insanların gö- zümüzün önünde & konuyfüaları bizi ikna hususunda, romanın başruramı- yacağı bir kolaylıktır. Roman, kah- rnmanlarmın çarlılığma bizi ikna i- çin onların hayatlarmı — bize bazan bütün tafsilâtı ile anlatmağa mecbur- dur. Bir çok Rus ve İngiliz romanları o canlı gözükmelerini, kışta tamamile lüzumsuz gi asıl mevzua yabancı zannedilen taf- silâta medyundur. Kısa romanlar, on iyileri de dahil almak üzere, bize ekseriya bir eğ yattan ziyade, ihtiva ettikleri fikirle- re alâka gösterir, onlara hayran o- İuruz. Kısa roman muharriri, bir ro- mancıdan ziyade bir moralisttir; in sanların ihtiraslarını tetkik etmiş, on- lar hakkında fikir yürütmüş ve bize bütün gördüklerini değil, ancak çı kardığı neticeleri bildirmek © istiyon bir adamdır. Onun çok kari bulama- mast, eserinin büyük romanlar kadar rağbet görememesi belki bunun için- dir. Ben roman yazabilseydim zanne- derim hep böyle kına romanlar yazar- dım; fakat itiraf edeyim ki romanım asil gayesi hayat yaratmaktır ve buna kısa romanın vardığı pek nidirdir. (letisnalar için daima bir açık kapı bi- rakmağı tercih ettiğim için “asla mu. yaşları'nın uzunluğu hakiki uzunluk değildir. O, romandaki | oşhasın ha- yatlarını anlatmaktan tevellüt etmi- yor; lüzumsuz tekrarlardan tevellüt ediyor. İşte bir misal: (s. 390) “Şaşırdılar. «— Roman! , di,; ile insanı bunaltan adamlara ben siyor. Hikâye yazmak, uzunca hikü. ye yazmak fena bir şey midir? Zaten bir hikâyeyi alabildiğine uzatmakla meydana bir roman çıkar mı? o Ro man ile hikâyeyi biribirinden ayıran sey, sayıfaların adedi değildir. Hikâ- ye bir vak'ayı anlatır, roman bize ya bütün bir muhiti, ya bir insanm bü. tün hayatını göstermek ister. Kendisi