26 Mayıs 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 13 — Yazan: $. N. Mer hakkı (Milliyet) imdir HALİFELİĞİN SAHTELİĞİ İslâmda hükümet ve ekieniiee, Kirin prensiplerine uygundur. — Hakiki Halifelerden biri, ne diyor? — Halife taslağı “Elhâkim,, le dördüncü Muradın vahşet ve zulümları. Mısır Kadısı Cemaleddin Efendi mer- bum, halifeyi ve halifeliği inkâr etmekle lerine “Zillellâh - Alalım gölgesi” dedir iyor, cahil halk üzerindeki müfuzlarmı bu suretle arttırarak bildikleri gibi at oy- ratıyorlardı, Şiir Eyref merhum, bir bieviyesinde, Sultan Hamit â Böyle gölge İstemez ben AL meselesi bu, onlar için en büyük bir teblike idi. İslâmda hükümet ve — hâkimiyet işi, deirsden doğmaya cümhuriyet prensip lerine tetabuk eder. Halk, kendini idare edecek kendi rey ve iradesile £ yapar. Çünkü “Emri bilma'ruf nehyi anil münler,, 16- vi ser'isinin hakiki mefhumu, hâkimi. timilliyedir. Meşveret, © icmasiümmet, üne pek tabii olan tatbik suretleri, ş0- killeridir. Millet, bu hâkimiyet hakkını, tam bir hürriyet ve müsavat ile kullanır, netekim Resulüekremin vefatını ashabı kiramı, pek hararetli müzakere ve müna- kaşalar; hattâ ileri, geri lâkırdılar; acı, tatlı bir hayli mühahase ve münazer: den sonra intihap yapmışlardır ki tafsi- lat Tarihislim sayıfalarmda yazılıdır. Çeharıyârın, cümhur mesalihinde meş- veretle hareket buyurdukları malümdur. Meşveret, Allahın ve Resulullahın emri dir; buna dair müteaddit âyetikerimeler ve badisişerifler vardır. Halkın, canma, malına ve öşir hakla. rına ait işlerde, tek rey ve omirle mua- mele ve hareket, istibdattır, zulümdür, haramdır. Cümhur işlerinde, Hazretipeygamber, © kadar acık ve geniş bir ruhsat beyan buyurmuşlardır ki yeiçinmmiyenkr ta- böl ve medeni ihtiyaçlarımı kendi rey ve iştihatlarile takdir ve menfeatlerini tah- sil ve tatmin hakkma © mazhariyetlerini mübeyyindi “Entüm a'lemü bi emridünyakfim,,. Manası: «Siz, kendi işinizi daha iyi bi lirsiniz!» demek olan Peygamberin bu emrini, maatteessüf padişahlara o dalka- vukluk eden, müdahin, riyakcâr bir takım hoca kılıklı kimseler, yalan yanlış tevil &derek istibdada yol sai âlemin Halifeliğin > başına bin türlü dert ve belâ saçmış- lardır. Hazreti Ebubekir, halif, bf ilk, olun- zaman irat ettiği bir hutpesinde: — Ey nâs! Ben, sizin içinizde en ha- olmadığım halde üzerinize tevli- Hasreti Örer de, bir iş için, mezdine gelen bir adamım: — Ya Ömer! Allahtan sakın! Diye yüksek sesle haykırması ve ora. mmm rl a bir gön, on bir yaşında bir çocuğun boy- nunu vurdurmuştu. Sebep te, zavallı, masum çocuğun, sarayının -— apısı önünden at koşturarak geç- ri akıl, bavsala alır mı? Bir hiç i çin, zerre kadar düşünmeden © tereddüt etmeden, imanı incinmeden, vicdanı ka- namadan masum kanı döken zalimlere “balife,, denir mi? Osmanlı padişahlarından “Halifeimüs- limin olan,, dördüncü & Murat ta, Eyüp camiine selâmlığa siderken, Balatta bir kahvehane peykesinde oturan bir adamı, kendisine tâzim icin ayağa kalkmamış töhmetile, hemen oracıkta idam Tarihte, bü ve buna berzer bir çok mi- | salller vardır ki saymakla tükenmez! Ma sum kanına susamış; kibri, gururu, neh- vetlerimi tatmin icin kan dökmekten, ir etmekten çekinmiyen an bu kabil halifeler, ar- kan, dinen halife tanınsalar | bile Allah ve Peygamber indinde makbul ve mute- Jamazlar. a . Onlar, halife değil, halifelik etmiyor. ardı; halifeyi zulümlerine, en e Hür alet olrak Mans (Arkası var. Sahteliği Abdurrahman Şeref B.in “Fezl ekei tarih” i. — Tarihin iğrenç bir yaprağı, - Jetler, haramzedeler. İmamülmüslimin, Hal ifei ruy'zemin olan gayrimeşru ve- ne burnu kanayor. Musaraa 7-8 dakika durduktan sonra tekrar başladı. Bu se- fer ayakta güreşiyorlar. Netice de Nuri hükmen galip, Altıncı müsabaka Urfalı Salih ile Macar Palotas 87 kilo o yarrağır için güreşiyorlar. Salih çok kuvvetli fakat hiç oyun bilmiyor. Bu arada Salihin nüne geçildi. Güreş gene devam yor. Oyun nokiai nazarından Mac: © kuvvet noktai nazarmdan Salih ga- | Bip vaziyette, ve bir iki dakika yerde çalıştıktan sonra | sr gömme dağ Yalnız Abbas arasıra canı yanar gibi hareketler yapıyor, Mütlaka bir taraf- | tan zoru var. Her iki tarafta can ve baş- k çalışıyor. Abbas fevkalâde sert ve se- başladı. oldukları içi al in lerine bariz bir tefevuk isini Neticede Fabiyan hükmen galip geldi, Ücüncü güreş günün en mâhimlerin- den biri idi. Yusuf Aslan - Galamboş. Yusuf bu müsabaka icim 72 kilodan 66 kiloya düşmüştü. — Ringe çıkar çıkmaz. Yusufun yüzünde kazanmak azmi va zihen du. Nitekim ilk kapışmağı müteakip bir | alk 24 saniyede Galamboş tuşla ye- wi ncü çarpışma meşhur Hegedüş | ile A Hüseyin arasında yapılma” ğn başladı, Hüseyin fevkalâde kuvvetli bir güreşçi bir az daha teknik öğrenirse katigorisinde rakipsiz alahilir. Bu arada dı ve 5 dakika 39 akli çe agar Zini bâkem heyeti ilân etti. Fakat aha- durdu. Şimdi ahali ortada eş İle güreşen Ni Ksm ölmedi diye beğeni Esik güreşiyor. Silakie ur rik güreştiği anlaşaldr. | İkinci on dakika da yerde çalışıyorlar. Nuri üstte oyun yapmak icin uğraşiyor. Macar Bohiş cok fazla teknik biliy: kat'iyen açık yer bırakmıyor. Fakat ge-| İlk on dakika bitti. Macar faik edildi ve ayakta tekrar güreş b. Fakat bu arada gene parmak ği için tatil edildi ve Polatos hükmen galip geldi. Nihayet son müsabaka ağır siklet. ten Kont ile Çoban Mehmet da başladı. Çoban gene faik güreşi yor. İlk on dakikada Çoban sayı hesa bile galip İkinci on dakika başladı. Fakat Macarın Oarm patladığı için Mehmet 11 dakika (32 saniyede ga- Vip geldi. Serbest güreş yapacağız Tü Ma Er Yapılırken Macar takimı kumu bir serbest güreş mu. sabakasma Dale. davet etmiş yon bu daveti kabul etmiştir. Mrsaba- Tenis Turnuvamızın Programı 26-5-1933 (Cuma günkü proğram çu A KORT Suat v Vedat Ahmet v Rasih Ciras yahut Necmi . Sedat yakut Baldini Şirinian yahut Jaffe Melih Danyal Okanessini Vedat Maşa yim Mi Sadun Semih Seul Another e a hr RR let misakına muhalefeti noktai mazarın- | ” tcesinde Sir Johm Simon bu mesele hak | Chartres yi İ ka pazar günü yapılacaktır. Türk 56 | Lg B KORT Baldini v Sedat Sürümian w Sale Miss Cuming v Jotiredy v Sunt Necmi Ri Jafle İnftredy —SihrLiyEr HARİCİ HABERLER| Yeni müşküller | | | Sir John Simon Fransız İ başvekili ile görüşecek PARİS, 25 ALA. — Havas Ajansın. dan: Dün öğleden sonra cıkan gazete- ler dört devlet misaki hakkında bol bol mütaleslar yürütmektedirler. İntransigeant gazetesi Fransanın va: ziyetini şu yolda anlatmaktadır: — Fransa Milletler Cemiyeti misakı- nın on altıncı ve on dokuzuncu madde- lerinin M, Müssolini tarafından hazı nan misak metnine mecburi surette vesini israrla istemektedir. Baron Aloysi, bu teklifleri kabule mü- tomayil gibi görünmektedir. Bununla beraber İngilterenin bu teklifleri kabule | ve mevcut muahedelerdeki maddelerin keyfi surette tadiline mâni olecak karşın Mk yardım misakına iştirmke pekaz yar ti olacak bü eld alper na a Küçük itilâf kabul etmiyor BRÜKSEL, 24 A.A. — Belga re sının Cenevre muhabirinin habere göre M. Benes, 4 devlet çile prensipine muhalif olduğuna İneiliz ha- riciye nazırı Sir Jah Simon'a dün bil. dürmiştir. CENEVRE, 35 A.A.— Sir Con Simon saat 12,20 de tayyare ile Londraya ha reket etmistir. M. Daldierile avdetinde | görüşecektir. Muahedeler tadil edilmeli PEŞTE, 25 A.A. — Lordlar kamara- 41 azatından lord Astor, Pesti Hirlan gazetesinin Londra muhabirile yaptığı bir muhavere esnasmda demiştir ki: “Harbin sonunda aktedilmiş olan mu- ahedeler ahlâmının. haksız olduğunu bu- zün hic kimse inkâr etmiyor. Avrupa. | nın burünkü bünyesi bütün Avrupa mil- etlerinin muvafakatile kurulmuş değil | dir. Büyük harp sonunda yapılan deyi- şiklikler bir devlet grapu tarafmdan di- gerine cebren kabul ettirilmiştir. Onla- rın mütaleaları sorulmadığı gibi bu de- yişiklikler icin muvafakatleri de ge mıştır, Binaenaleyh mwuahedelerin tadi li lâzımdır. Karulklı malaan anlaşmaya müste nit bir itilâf elde edilmelidir. Sayet mus- lihane bir tadile vet istimali ile tadilât şe nca tehlike. siyle. karalamalar. Bu ire felâketli bir Matin gazetesine bildiriliyor: Cenevrede gerek silahları bırakın» konferansının mesaisi ve gerek Küme hilal Mdev- dan vaziyet, Sir John Simon ile M. Mac Donald arasında telefon, muhaberelerine sebebiyet vermiş ve hu muhabereler ne- kında M. Düladier ila görüşmek üzere bu sabah Parise gitmeğe karar vermiştir. Mülökat büyük bir ehemmiyet atfe- dilmelte ve Hondra konferansınm istik- | ziyetini tasrih etmiştir. Müşarünileyh, bali bu mülülmta bağlı olduğu söylen Arrachard'nın cenazesi PARİS, 25 (A.A.) — Salr günü akınmda Deutsch la Meu- | rthe kupası için yapmış olduğu bir an treneman uçuşu esnasında telef olmuş olan yüzbaşı tayyareci Arrachard'nin .e merasimi bu'sabah saat 10 da İmeştır. Muhasamat tatil edildi LİMA, 25 (A.A.) — Dün öğle vak- ti Perou ve Colombiym hükümetleri askeri kuvvetlerine harekâtı tatil et- rı teati etmişlerdir. Almanya - Avusturya VARŞOVA, 25 (A,A.) — Daniziş Sosyalist ferkasının içtimaında seki Avusturya & çar olmıyacağı serbest vücude getirilmesi şartile Almany. le siyaseten bilemek kabule hazır ol duğunu söylemiştir. ve 61 kilosu müstesma diğer pehlivan edilmiştir. İsmail, Hüseyin, Nuri, Mustafa, Ço ban, tas hih. edilmiştiri : Saat oC KORT şekilde yahut | mek tasavvurunda olduğu salâhiyetle | Müşarünileyb, | 1S inde ecnebi | nutkuna cevap vermesi muhtemeldir. M. Mak iyi Fransız ordusu mesi Bugünkünden daha fazla indirilemez miş PARİS, 25 A.A. — Matin gazetesinin iyi bir kaynaktan aldığı haberlere göre başvekil M. Daladier ile ceneral Wey- gand ve Gamelin su mühim noktalar ü- zerinde itilâf etmişlerdir 1914 denberi üçte iki nisbetinde azal- tilmeş olan fırkalar adedi, drha ziyade indirilemez ve hir senelik askerlik müd- deti'de asgaridir. Maamafih Lamans ve Linoges kolorduları kaldırılacaktır. Bu teklifler âli arkeri şuranm fikirleri alm- dıktan sonra parlimentonun tasvibine arzolunacaktir. Cenevrede müzakereler ne halde? CENEVRE, 25 A.A. — Sir John Si- mon, umumi İkomisyonda İngiliz plânı- nın emnüselâmet meselesinde Amerika- mn vaziyeti ile ahenktar olması icin ta- dil edilmiş olan metinleri okumuştur. M. Davis, Amerikanın o mukavelena- me tasdik edildiği zaman tek cihetli kat'i hir şekil alacak olen bir beyanname projesini okumuştur. M8 Paul Boncour, sarfetmiş oldukları gayretten dolayı M. ye ile Sir John Simon'a teşekkür etmişti, yardımda bulunması inzimam etmiş ol- masından dolayı mütekabil emmüselimet meselesinin tetkikine | girişilebileceğini söylemişti. Bu sayede ikinci okunma esnasında müsbet neticeler elde edilme- si mümkün olacaktır. Cünkü İngilizler tadil tekliflerinde bilhassa büyük ve kü- çük devletler arssında müsavatsızlık gözetilmesinden vazgeçmişlerdir. Amerikadan bir ses VAŞİINGTON, 75 A.A. — Hariciye nezaret resmi mehefilinde Amerika'nın İngiliz. plânmen emmüselimete müteal. lik kımı kabulden imtina edeceği ve vaziyeti Cenevrede pazartesi günü ya- pılınış olan beyanata mümasil beyanat ile tarih eyliyeceği söylenmektedir. Va borçlar? Amerika 15 haziranda 144,000,000 bekleyor VAŞİNGTON, 25 (A.A.) — Beyaz sarayda matbunt mümessillerini ka- bul eden M. Roosevelt, Amerikanın beynelmilel meseleler karşısındaki va ların istikrarmi temin mesele ilmesine matuf olan müzakereler neticesinde hiç bir terakki husule gelmemiş oldu- açıkça Bununla be- faber, ME e mesele hak- kında Amerika ile aralarında Costa- rica, Nicaragua, Macaristan, İran ve Mısır bulunmakta olan diğer devlet- ler arasında mütekaddim noktai nazar teatilerine devam edilmetke olduğunu beyan etmiştir. Amerika Reisicümhu- ru,, Londra konferans: esnasında di- ğer devletlerle birlikte gümrük resim- lerini yükseltmek ve indi tarifeleri meselesi hakkmda kendisine verilmesini kongreden iste- rin şümul ve derecesine müteallik ola- rak henüz hiç bir karar ittihaz etme imiş olduğunu Hükümet, borçlar meselesinde, in- üzer vaziyetini kabul etmiştir. M. Ro osevelt, bu sahada hiç bir hâdise vu- kubulmamış olduğunu beyan etmiştir. önümüzdeki haziranın hükümetlerin 144 mil- yon dolar tediye etmeleri geldi ğimi hatırlatmakla iktifa otmi mg Üç Çinli linç pipe A ASİ Maksi YANININ e GE hin ne göre Aldani e | bulunmuş olan Yanlı çen bir kzn sezme tecavüz | —— almaların. len 3 'Çinliyi linç etmiş- mütehevvir halk bulundukları hapishane- den alınarak öldürülmüşlerdir. Polis sükütu inde etmiştir. —— M. Makdonald'ı tenkit LONDRA, 25 (A.A.) — Lord kamarasında M. detle hücum etmesi hü kümet mahafilinde bir nebze heyecan uyandırmıştır. Başvekil, bu hususta beyanında i da evili Cheberli işler hakkımdaki müzakere erden istifade edecek M, Snowden'in işin içine sokan ba münakaşa hakkında bir hüküm vermek. ten ictinap edilmekle beraber M. Saow- den'in müdahalesinin başvekilin niyet ve tasavvurları hakkında iktisat konfe- ransı arifesinde izahat verilmemiş olan muhaliflerin ten- ta hulâsa etinekte olduğu muhak- kaktır. gani mm bu mese- le hakkında ML Snowder'in kullanmış olduğu li sana nazikâne denilemez, fakat imiye. tin ne duymakta olduğunu ifade etımek- tedir, Iktisat konferansının sonu VAŞİNGTON, 25 (A.A) — Hari: ciye nezareti matbuat mümessillerini kabul eden M. Hull, Londra iktısat konferansının neticesinden nikbin ol. duğunu söylemiştir. AZ Adliye Vekilinin mü üddi umumiliklere tamimi ! “Cumhuriyet adliyecileri ınkilâb samimi ve kıskanç bekçileridir,, ANKARA, 25 (Telefonla) — Adli ye Vekili Saraçoğlu Şükrü Bey ne başlarken cümhuriyet müddeiumu miliklerine su tamimi göndermi Aziz arkadaşlarım; , Büyük şeflerimin bana tevcih ettikleri yeni gesileyi. alırken iki gü vardır: Bunlardan birisi şeflerimin yü Esek itimatları, di va birliği yapacağım arkadaşların kıymetli yardımları ve yüksek secij ridir, Arkadaşlar, milli tarihin hiç bir safhasında devletin bugünkü haril de varlığını tekrarlıyabilen bir devir yoktur. Gayeleri billârlaşmış bir is bın müsamaha bilmiyen ve önünde du rulmıyan hızı ile inkilâbın temelleşmesi ve nesillerden nesillere intikal edi en mühim müessesesi olan Adliyede de bir “inkılâp” a ihtiyaç vardır. F din ve camianın hukukunda inkılâp başlı başına bir âbide olan bu büyük re isimleri karışan muhterem şeleflerimi ve Türk adliyesine mensup bütün! kadaşlarımı derin saygı ile an. < Arkadaşlarım, inkılâbın ateşi içinde yetişen ve bugünkü inkılâbı ve lâp rejimini rejimlerin en iyisi diye tanıyarak onu kendilerine akide cümhuriyet adliyecileri, İnkılâbın samimi ve kıskanç bekçileridir. Yeni akide, hakiki ve derin manasiyle bir defa yaratıldıktan sonra tacak olanlar, ona inananlarla be: iy için ideal hedef olan cümhuriyet re mast için ei iyet adliyesinin bu noktadaki i mutlak olarak huriyet adli mümeyyiz bir vasfı da ayni zamanda Türk vatandı ileri bir cemiyetin fedailerini ve imti; ızlarını temin itmesi, yani inkılap ğ desi tevsi GİMANAMAFGİA Mi iyet adi ba öz prensibini canlılığı ile yaşatmak ve onu tereddiye uğrat dikkat ve hassasiyetimizden bir lâhza ayrılmıyacağımız büyük bir end dir. Cümhariyet adliyesi, bunlarla beraber, Türk camiası yanan vatandı © camianın siyasi bir ifadesi olan devlet arasındaki münasebat ve ali lar da mevcut âhengin devam etmesini ve kuvvet bulmasını temin etmek felerile mükelleftir. Bu da mefküreli büyük teşkilatın öz endişelerinden olmak değerinde mühi mbir i Nazik vazifelerini müdrik olan Türk adliyecilerile teşriki mesai etmek " iftihar veren bir firsat olmuştur. Bu teşriki mesaide muvaffa| arkadaşlarım ve şahsım için zevklerin en üstünü olan vatan hi tinde mümtaz bir bahtiyarlıktır. Bu emniyet ve kanaatle işe başlıyorum. Zin uğ Ne > Hariciye vekâleti teşkilât kanun dün kabul edildi ANKARA, 25 (A.A.) — B. M. Meclisi bugün reis vekili Esat Beyin ğinde toplanarak devlet memurları ma aşatının tevhit ve teadülü hakkında nunun ve müzeyyenotının hükümlerin in Evkaf U. Müdürlüğü memur de teşmiline dair kanan lâyihası ile mezkür idarenin 1933 senesi bütçesi zakere ve kabul edilmiştir. Bütçe lâyihasına göre, Evkaf idaresinin 1933 senesi masarifatı kai #ı olarak 2 milyon 498 bin 683 lira tah sisat verilmekte ve varidatı da 2 yon 98 bin 700 lira tahmin edilmekte dir. Bundan sonra Hariciye Vekâleti teşkilât kanunu müzakere ve kel dilmiştir. Teşhilât hanunun bir madda sine göre Hariciye Vekâleti memarf, dabilmek is icin hariciye meslehiyle alâkadar olan yüksek devlet mektepleri kulunu temin ettiği masril vekâleğine e, «tanınan yül yüksek bir mehtepten olmak ve garp liranlarından İdakal birisine ddkıf bulunmak ve Kariciye İstinde müteşekkil zmtilam ; harnsıyo munda delaminümünkeliii 110 şarttır. Kabul edilen diğer bir kanunla höğineye ait olarak bedelleri ödenmek şartiyle 25 mert 1931 tarihine kadar satılan her türlü ziraate. sas erazi ile sirci mahsulâtı ihza r i i mahsulâtı ile alâkadar olan ü hinden itibaren 20 teksitte alınmak ve akar mahi; ları da her kaç taksit kalmış ise taksit müddetleri bir misil üzre tecil edilmistir. Meclis cumartesi günü toplanaca ktır. Vergi tahsilât komisyonunda $ ANKARA, 25 ( Milliyet ) — Vergi ve tahsisat komisyonları Bulunacak zedata hakka huzur. ver ilmesi' hakkında Meclise bir 18 verildi. Devlete ait binalar ANKARA, 25 ( Milliyet ) — Devlete ait binalardan | bazılar! resm bedelile vesmi mebani in şası hakkındaki lâyiha Meclise rildi Seyyar aşiret çocuklarının tahsil ANKARA, 25 (Telefonla) — Seyyar aşiretler çocuklarının ilki sillerini temin için seyyar manilim ler tayini lâyihası Meclise vet Devlet şürasında münhal azalıklıi ANKARA, 25 (Telefonla) — Devlet şürasında münhal olan azalık için intihap yapılması hakk ında hükümet bir tezkere ile Mi se müracaatta bulunmuştur. Iki kamyonet çarpışlı İZMİR, 25 (Milliyet) — Kema paşanın Sevanda mevkiinde kamyonet çarpışmıştır. Müsademe neticesinde Mustafa Efendinin resindeki 19 numaralı kamyonet i ki metre derinlikte bir hendeğe İ varlanmış ve şoför ağır surette ya ralanmıştır. Kükürt ihtikârı yapanlar İZMİR, 25 (Milliyet) — Kükü rt ihtikârı yaptıkları iddia edi beş tacirden üçüncünün ihtikâr ya ptıkları vilâyet ihtikâr: tetkik kof yonunda tesbit edilmiş, bu üç tacir Adliyeye verilmiştir. Diğerleri kında tahkikat devam etmektedir. Izmirde Malta humması hastalış tezyir edil Jandarma mektebi ANKARA, 25 (Milliyet) — karada bir jandarma mektebi” di sı kararlaştı.. , Yolda öldü. IZMIR, 25 (Milliyet) -— # İıkta Şevkinin tabanca ile yi ğı Sait Efendi şehrimizde hs. nesine getirilirken Karşıyak?€" müştür. ğ Dadyada “sarsıntılar tekrar başladı MUOLA, 25 (A.A.) — Dadayda sarumtılar tekrar başlamıştır. Salı gü- nü gecesi ve dünkü gün altı defa sar santı olmuştur. Eski sarsıntılardan hü- sule gelen çatlaklar daha ziyade açıl- mıştır. Halk çadırlarda oturuyor. Nü- ai aayint ye husarat yoktur,