May 28, 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Tarihi tefrika: 15 ZEO UR Gİ ra Yazan: $.N. Saray değil, —41 Esir pazarları. — Kadın ticareti. Mer hakkı (Milliyet) indir “Meşheri nisvan,, — Brüksel Men'i Esaret Konferan- sına rağmen el altından devam ed en alım satım Bir gün, Yakacığa gitmiştim. Dö- nüşte Abdürrahman Şeref Be? mer- bumu rast geldim. İkimiz bir araba ile Kartala, Kartaldan şimendiferle Haydarpaşaya indik. Rasathane na- zır Mahmut Esat Efendi o merhum © günlerde “Taaddüdü zevcat,, ün- vanlı bir risale yazmış ve benim na- mma (ithaf ile neşretmişti. Bunun bahsi açıldı ve söz eski zamanlarda- ki padişahların harem hayatıma in- tikal etti. Abdürrahman Şeref Bey, kendi arih kitaplarnda yazdığı Sultan İb- sahim ve emsali hakkında fıkralar, hikâyeler anlattı. trdı ki insanı, hazla, zevkle ağzımın içine batırırdı. Eski tarihin letaif kabilisden en güzide, en zarif, en leri, mazmumları, cinasları, hicivle ri, mazbutu idi. Ustat, “Sultan İbrahimin kadınlara törgibi, ne dair bir fıkra yazmış, bu fıkra, sarayi çok kızdırmış, sinirlen- dirmişti. Sullan Hamidin bundan a - lınmağa halkı vardı. Çünkü Yıldızın da erki | saraylardan © pek © çok farkı yoktu. o Zatı Şahane, © Ab. | dürrahman — Şeref Beyin © yazma nu, hanedanına O karşı o hürmetsiz- tahkir saymış o ve meseleyi bu noktadan tutturarak Maarif Nazt- cı vasıtasile üstadı tekdir ettirmişti. Abdürrahman Şeref Bey, hafif bir istihza ile gülüyordu: — Şevket meap, Maarif mazırımı ça- | İirmış; bunu, benim yanımda bırak- mamasını emir ve ihtar etmiş! Nazır Paşa da beni çağırttı; uzun uzadıya hareketimi müvahaze etti. Lisanı hay- li şiddetli idi, Açıkçası bir temiz haş- ladin? Fakat üstat, bundan müteessir gö- rünmüyordu, © dudaklarında hâlâ © müstehzi tebessüm vardı: — Eski padişahların — haremsa- rayları birer “meşheri misvam,, dı. E- vet, her soydan, her © boydan, renk renk, çeşi* çeşit, biçim biçim, hasma, müstesna, ay parçası gibi kızlar, ca- riyelerle dolu idi. Padişahlar be- remsarayları için swreti mahsasada Kafkasyrdan Çerkes kızları; irak - tan, Suriyeden yerli, melez dilberler; o zaman ziri istilâmizda bulunan Ser» biyeden, Bulgaristandan, Yunanistan- dan, Romanyadan, hattâ kısmen A- vosturyadan; Sırp, Bulgar, Yunan, U- lah, Leh, Çek güzelleri seçilir, gön- derilirdi. Bunların bir kısmı gazâ ga- nimeti, bir kısmı rehine, bir kısımı da doğrudan doğruya para ile satın alman esirelerdi. Abdürrahman Şeref Bey, çok doğ- ru söylüyordu, Lâkin bu, sade padi- şah saraylarında değil Vüzera, Vü- kelâ, zengin kibar konaklarında da aşağı yakar: böyle idi Vüzeradan, Vükelâdan, Ricslden her hangi bir zatın, mevkiine, müfuzuma ve serve- “müstefrişe,, , sodalıkı olarak seçi- tirdi. Kesenine güvenen borazancı başı! derler. Farasına güvenen, İstanbul. da istediği kadar esir cariye bülabi Tirdi. Çünkü esir ticareti, İstanbulda rezalet halini almıştı. Ev, dükkân, arsa, han, hamam, hülâsa gayri men- kul ve menkul mal, eşya satn alınır Spor Yarın: Saray değil, “Meşheri nisvan” iyi karı almak o meselesi. — Mahmut Esat Efendi merhum, gibi senetlerle, kefaletlerie, esir alı. mp satıİryorda, Esir cariyeler, anadün, babadan evlâda intikal ediyordu. Bir esireyi esir pazarına götürüp satıvermek iş- toplanılmış Zenci, yeler de bulundururlardı. Esir pazarlarındaki alım satımın manzarası bir rezalet, bir şenantti. Zavallı esireler, meydanda teşhir e- madığını bile anlamak isterlerdi. Ba- zen ana kız, bir arada esireler olur. du; mal Beğenildi mi (1) anasını kı zından çatır çatır ayırırlardı. Esire- lerin ah ve feryatları, hüngür hüngür ağlamaları, yerlere düşüp, ayaklara kapanarak yalvarmalarma aldırış bi- Ie eden olmazdı. Nihayet, Brüksel © Memi esaret konferansı, esareti, kökünden, teme- linden yıkıp, kesip, o kazıyıp dünya yüzünden kaldırıyordu. Hükümet, hususi bir kanun neş rederek insan alım satımmı resmen yasak etti. Fakat... Fakat alışmış, kudurmuştan be- terdir! “Resmen,, yasak edilen bu, ka- 'den ticareti “gayri resmi olarak,, de- vam ediyordu. Saray için, yani evvelâ padişahım | nefsi nefisi, saniyen hayrete değer bir bereketi tenasülle üreyen şehzadeler için cariyeler, köleler lizmdı ve bu- nu her ne pahaya, her ne şekilde 6- yordu. Tar? Bilhassa “Dilhalı âli, nin ö 'nüne kim, ne ve hangi kuvvet geçebi- lir? “Bendegânı hassa,, , saray adam- ları, esir ticaretinin tadı damağında kalmış aç gözlü esirciler, mizaçları ve ahlâkları bu gibi alım satımlara pek uygun olan zekâ erbabı, derhal faaliyete geçmişlerdi. Kisa zaman- da teşkilât kuruluvermişti. İzmit, A- dapazarı, Geyve, Samsun, Amasya, Uzun yaylâi taraflarından, el altm- dan, takım takım kızlar getirilip sa- tılmakta idi. Fakat eskisine nispetle pek mah- duttu, hemen hemen yalaız saraya münhasır gibiydi. Saray, tam, müs tebit bir hükümdara ve idareye lâ- yık bir surette hareket (ediyordu. Brüksel Men'i esaret konferansına i5- tirak ederek, konferansm bütün mu- karreratını, ssaretin tamamen ilga- sı kabul ve bunu memlekette bir Serbest güreş müsabakası Bu akşam serbest Bugün memleketimizde bulunan Ma- car B. Vaputaş takımı ile ilk serbest güreş musabakamazı Teksir da yapacağız. reşler der 2500 mumluk De sv Hürmba, Serbest güreşte avantajımız vardır. Çönkü bu güreşte ber taraftan tut kabildir. Yalnız alaturka da olduğu bi, paçadan tutmak ve can yakmak yok- güreş yapılacak Güreş 15 dakika devan eder. Bu on dakikanın ilk altı dakikada bir yeni olmazsa alafranga ü olduğu Mançuride İsyan hareketi Çete denilen kuvvetler gene silâha sarıldılar | | | | MOSKOVA, 27. A. A. — Tas Ajan- sı bildiriyor: Çitadan bildirildiğine gö re , Harbin'de çıkan yazeteler Mançu- | si'de İsyan hareketinin ilkbaharın gel | mesi üzerine büyüdüğünü yazmakta. | dırlar, Matbuat, ihtilâlerların Tsitsikar | ve Kirin vilâyetlerinin bir çok yerlerin | de yaptığı taarruzların tafsilâtiyle do- İudur. Her biri 200 ilâ 1000 kişiden mü rekkep 10 kadar çetenin faaliyet göster diği bildirilmektedir. Bundan başka Akhulan ve Tandisintaşenı garnizonları isyan ederek ihtililcilsra iltihak etmiş lerdir. Bu isyan hareketi o neticesinde şark Çin şimendifer yollarının vaziye ti günden güne daha ziyade vahim bir şekil almaktadır. İstasyonlara ve trenle £e karşı tarruz ve yağmalar her gün art maktadır. Mezkür hat üzerinde seyir. | sefer işleri gitgide bozulmaktadır. > 8 2 Z 3 5 MARSİLYA, 27 A, A. — Marsilya teksir istasyonu, Pacifitue vapımından İ bir istimdet işareti aamştır. Bunda ge ion krfezinde şirdetli bir fırtı na ile mücadele etmekte olduğu bildi- rilmektedir. İ O zamandanberi gemiden hiç bir ha- | ber almamamıştır —— Almanyada komünist emlâki BERLİN, 27. A. A. — Kabine, Al- man komünist fırkasma ais bütün em. yal ve emlâkin müsaderesini emreteniş tir, yeri İtalya'da fena hava dalgası / ROMA, 27; A A. — İtalyanın bir- çok yerlerinde hava bözülmüş, souk dalgası hüküm sürmeğe © başlamıştır. | Birçok yerlerde şiddetli fıztmalar oldu Zu bildirilmektedir. Roma'da sıcaklık derecesi çok aşağı düşmüştür. Rüzgâr çok şiddetli cemek tedir. Bol böl yağmur yağrsıştır. Dolmites mıntakasına ve Trente şeb İ si civarındaki dağlara kar yağmıştı. pol Dançige hücum mu? BERLİN, 27A,.4.— Volf A jansı bildiriyor : 78 mayısta Dantzig'de yapılacak inti habat münasebetile milliyctşi sosyalist hücum kıt'aları cfşadındar 2.000 kişi- nin Dantzig'e geldiğine ve'İMulur min İ takasında toplanan 6.000 kişinin de bu şehir üzerine yürümeğe hazırlandıkları na dair bazı ccnebi gazetelerin yaydık ları haber, salâhiyettar Alman ve Dant zig mahfilleri tarafndan kuvvetle tek- | sip edilmektedir. | Avusturyada Hitlercilere karşı yeni tedbirler BERLİN, 27. A A: — Wolff ajansı bildiriyor : Turnuvamızın Final Programı 28-5-933 M30 Şirinyan v Suat. Hâkem : Me. Collins. 1W6— Fahire H. v Miss Görodetrky 17.— Şoduvar - Şirinyan v Suat - Sedat Hikem Servet B HARİCİ HA | Akim kalırsa. | tebliğ Cenevre'deki iş MİLLİYET PAZAR 28 MAYIS 1933 BERLER Konferans Amerika nasıl vaziyet alacağını bildirdi VAŞINGTON, 27 A.A. — Perşembe akşamı M. Roosveli, Beyaz Saraydan doğrudan doğruya Londra'da Sir John Simon'a telefone etmiştir. Cenevre'den gelen haberlerden dolayı gittik” telâş artmakta olan Amerika | teisicümhuru, Sir John Simon'a silâhları bırakma kon- feransının mesaisi #kim kaldığı takdir. de Amerikanın beri Avrupa işleri ile a- lâkasını tamamile keseceğini ve icap et- tiği tokdirde yalnız hususi meniaatları himaye cimek için müdahalede bulun- makla iktifa ederek vukuatın kendi ken dine inkişaf etmesini bekliyeceğini bil- dürmiştir. M. Roosveh, Sir John Simon'a İngil- tere hükümeti tarafından kendi beyana- tına müşabih hir tebliğ ini teklif ve tavsiye etmiştir, Zira böyle bir in ileri gitmesi- nr: medar olacak bir tazyik cektir. Sir John Simon'un bu fikrin pek mu- vafık olduğu ve bu yolda beyanatta bu- lunacağı suretinde cevap vermiş bulun- duğu söylenmekte ise de bu beyanatı ne gibi şerait altında yapılabileceği he- müz muayyen değildir. İngiliz Hariciye nazırı Kamaraya izahat verdi LONDRA. 77 A.A. — Sir John Si- mon'un Avam kamarasında söylemiş ol- duğu nutkum baştan başa İngiltere'nin Amerika tarafından emnüselimet İehi- ne, yapılan mücs! aleye iştirak ederek Avrupa sulhuna esaslı ve müsbet suret- te yardım edebilmesi için Amerika mü- inin ehemmiyetini büyültmeğ matuf olduğu zannedilmektedir. Sir John Simon, Ameriks'nmn milletle i işkâl edecek hiç birşey yap mamak suretindeki çeahhüdünün katiy- yen menfi olmayıp bilâkis takdire şayan bir tesvik olduğu mütaleasındadır. Bu nutuk, kamara tarafından o umumiyetle tasvip olunmuştur. Ruslara göre İngiliz teklifinin ma, MOSKOVA, 27 ALA. — Deniz salâh- larma ait İngiliz projesinin Cemevrede umumi komis müzakeresi eşmasım- dn Sovyet murahhası M. Dozalevski İn- giliz projesinin esax fikre Sovyet heyeti murahhasasnın öteden he-i müdafan teşkil ede. söylemiş ve demiştir ki: İnsiliz projesi denizde fevkalâde si- lâhlı Kelunan “lut miktarda memle- ketlerin deniz silâblarıyle kuvvetli deniz. silâhların: wslik bulunmiyan ve ekseri- yeti terkil eden memleketler arasmdaki bariz müsavatsızlığı vesmi bir şekli ver- mektedir. Bundan başka İngiliz ptojesi- nin tatbiki bu müsavatsızlığı arttırmak» tadır. Cünkü bu proje Vaşinşteon ve Londra mukavelelerimi imzalamış olan devletler müstesna olmak üzere bütün memleketlerin deniz silâhlarnı bugünü | seviyelerine tahdit etmekte vr mezkür mukaveleleri imzalamış olan memleketle rin deniz müs. lunmuş olan muhtelif memleketlerle ikinci kiraat için bir sureti tesviye bulmak üzere temsa girmeğe ama- de olduğu hakkındaki beyanatıdır. M. Massigli, Fransanm İngiliz İse sek vaziyetimi sine karşı olan menfi kere daha tekrar etmiştir. Yapılmak- müzakerelerin her han- 4 ç z in bi esya, Kontenjan tatbikatı için talimal ANKARA 27 (Telefonla) — 13,757, 13,887 ve 14,117 sayılı tenjan kararnamelerinin tatbikini kolaylaştırmak için hazırlanatlı, ni bir hararname İcra Vekillerincetasvip edilerek Resmi gazete lân edilmektedir. Buna göre Madde: | 1 — 13757 numaralı kararname mucibince Amerikadan jan harici memlekete girecek eşya tarifesinin 14,117 namaralı name ile çıkarılan ve gümrük tarifesinin 131 B, 143 A, B, 377 Ç..378 A. B. C. D., 38 A.B. C.D. 377 Afk Pozisiyonlarına demas eden eşyadan 16 nisan tarihine ka pariş “olup 15 mayıs tarihine kadar Türkiye gümrüklerine gi olanlar terbestçe ve 16 nisan tarihinden evvel sipariş olunduğu de zikrolunan müddetten sonra gelen eşyanın sipariş tarihleri sal vekâletince tetkik olunarak faturaları tastik olunanlar kont harici ithal olunur. Tarifenin 250 A: pozisiyonuna temas eden ve tel fabrikalarifli maddei iptidaiyeleri olan 6 ilâ 10 milimetre kutrunda ve kangöl rak bulunan demir çubuklar hakkında da kararnamede hüküm ir. Fırka idare heyetinden ANKARA, 27. A. A. — Bugün C. H. Fırkası idare heyeti lanmıştır. 20 Halkevini yerlerinde tetkik eden müfettişin Halket nin umumi faaliyetlerine dair ver diği izahat dinlenmiş ve Halkf) rinin kendi istikametleri üzerind e daha eyi çalışabilmeleri | içitği gibi tedabir alınması icap ettiği hususları müzakere edilmiştir. Borçlar mukavelesi Mecliste ANKARA, 27. (Telefonla) — Osmanlı borçl kaveli AN. Tel çları mu tasdiki hakkındaki lâyiha yarın az alara tevzi edilecektir. Mukâl nin pazartesi müstaceliyet karariyle heyeti umumiyede müza muhtemeldir . Meclisin tatil kararı ANKARA, 27. (Milliyet) — Meclis nihayet Haziran haftasi yaz tatiline karar verecektir. Türkiye-İtalya uzlaşma muahedef" ANKARA, 27. (Telefonla) — İtalya ile bitaraflık uzlaşma ve li tesviye muahadenamesinin tasd ikine dair lâyiha adliye encü nince kabul ve heyeti umumiyeye sevkolunmuştur. Konya ye Byrsada sergiler ANKARA, 27. A.A. — Önü müzdeki haziran ve temmuz a; içinde Konya'da ve Bursa'da yerli mallar sergileri açılacaktır. Konya ikinci milli sanayi sergisi 20 Haziranda açılacak temmuzda kapanacaktır. Bursa dördüncü yerli malı serigsi de 10 muzda açılacak 25 temmuzda ka vanacaktır. Muhafız Gücü bisikletçileri ANKARA, 27. A.A. — I Haziranda Samsundan ütibaren Ti ye bisiklet turuna çıkacak olan Muhafız Gücü bisikletcileri Kayseri trenile Samsuna hareket e tmişlerdir. İstasyonda kulüb ve Güc men supları tarafından uğürlünüümş | e muzika ( tarafından selâmlanmıştır. Kafile mülâzım Ragıp Beyin resinde 12 bisikletçiden ibarettir. Stadyum oyun sahası meydan kavgası yeri mi (Başı 1 inci sahifede) | her hangi bir rakibi, her ne bal Bunum meticesi şu oluyor: Sert oyun, tekme, favl.... Ve en yet döğüş. Bu zihniyete misal gösterelim İşte son Vefa — Fener Vefalılara hakemi yetle idare etmiştir. Fakat böyle buh- ran bir hava hâkim olan bir maçı idare etmek için, hakemlik âleminde senelerin getirdiği tecrübelere sahip olmak icap ederdi. Bu tecrübenin efkudiyetidir ki, cuma günkü hâ- disenin zuhura gelmesine imkân ver- miştir. Bunun için Arif Beyi şahsen müvahaze etmek olmaz. tizliği ve şiddetile hâdise ile dar olup ta harekete geçmezse rait altında futboldan ümidi mek hemen hemen yerinde bir ket olacaktır.