6 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

PAR 0 Si TET “Yıldızdan Ordu Köşküne | Yazan ŞE EŞTEN A YET Mer hakkı (Milliyet) indir, Mithat Paşa ve Kızlar Ağası Sultan Azizin hiddeti, — “ileri Aksak Hocaya!,, . — Ali tahkik heyetinin raporu, Valide Pertevniyal Sultan, ya- tak odasına çekilmiş isede bir türlü gözüne uyku girmemiş! Güneş çıktı, sabahlar oldu. Zaval lı kadın uyanık, bağrı yanıktı. Nöbetçi harem ağası Kara bi- ber Reyhan Ağa — ki sonradan Mitat Paşa muhakemesinde Mitat Paşa ve damat Nuri ve Mahmut Celâlettin Paşalar ve sair mah- kümlar aleyhinde fena şahadet et- mişti. — Hünkârın uyanıp namaz kıldığını ve namazdan sonra kah- ve irada edip pencereleri açtıra- rak denize müteveccih oturduğu- nu Valide Sultana arzetmesile Val de Sultan hiç vakit fevtetmeksizin oğlunun yanına girdi. Sultan Azizin arkası dönüktü; dalgın dalgın deniz, Çamlıca sırt- larına bakıyordu. Validesinin a- yak sesi üzerine başını çevirip Pertevniyal Valdeyi görünce: — Buyurunuz, valde! Galiba namazı henüz bitirdiniz ? Diye karşıladı. Valde Sultan: — Arslanım, sana, hayırlı ha- berler getirdim. Dün çok merak- lanmıştım. Ahvalin bozukluğu ars lanımı sıktığını, üzdüğünü en dişe ederek belki bir faydası olur ve işin gizli köşeleri anlaşılır di- ye Cevheri Mitata göndermiştim. Ağzımı araması ve onu ümide dü- şürmesi için talimat vermiştim. Aferin Cevhere! Ismarladığım gi- bi yapmış, Mitatı sadrazamlık ü- midine düşürmüş ve hali hazırda- ki isyan, ihtilal işlerinin bastırıl- ması, söndürülmesi pek kolay i- miş. Kendisi az vakitte buna mu- vaffak olacağını söylemiş; bunun- la beraber yapılması lâzım gelen bazı tedbirler varmış. Bunları da mahza zatışahanelerine, devlet ve millete sadakatinden bir kâğıt üzerine yazmış, hazırlamış ve o kâğıdı dahi Cevhere teslim edip göndermiş, ben biraz okudum. Gene küstahça lâflar gözüme iliş- La Zalmet olmazsa bir nazar c- Demesile Sultan Azizin kaşları çatılmış, iri gözlerini devirerek gazübane bakmıştı : — Hey valde! Ne işler karış- işmadan ler şimdi şimaracaklar, gemi azıya alıp dileklerini yaptırmak için dört tarafa saldıracaklar. Bundan başka Mahmvıt Nedimin, Zarifi ve Hıristaki bangerler vesatetile in- gilizli sermayedarlardan yapmak üzere sözleştiği yeni istikraz işi tabii yürüyemeyip duracak! Gör- dün mü yaptığın işi? Diyerek acı acı söylenmişti. Valde Sultan, bu acı itapla- ra katlanarak süküt ile boynunu eğmişti. Bir kaç dakika süren bu hüzünlü süküttan sonra Sultan A- ziz, valdesinin, boynu (bükük mahzun mahzun duruşuna acıya- rak lâkırdıyı başka bir bahse çe- virdi: — Dün akşam yemekten son- ra başkâtip, Sadrazamın bir tel- his teğkeresini getirdi. Okudum, memnun oldum; divanı adliyemiz nazırı Cevdet Paşa, Edirneden yazıyor. Yirmi gün evvel gönder- diğimiz âli tahkik heyeti, iyi işler başarmış! Aferin Aksak Hoca- ya! Sultan Aziz, Cevdet Paşaya ötedenberi “Aksak Hoca,, derdi. Çünkü Paşa merhumun bir ayağı özürlü idi, aksak yürürdü. Mesle- ği de ilmiyeden olup sarıklı hoca idi ve kazaskerlikten vezir olmuş- tu, Başmüddeiumumi Lebip ve Ad- liye müsteşarı Vahan Efendileri yanına alarak Bulgar ihtilâllerini tahkik etmek ve İngilizlerin sızıl- tıları, şikâyetleri bastırılmak üze- re Rumeliye o gönderilmişti. He- yet, Edirme, Filbe taraflarında et- raflı, mükemmel tahkikat yaptır- mış, müslüman in Bulgar- lara taarruz etmeyip bilâkis Bul- gar eşkıyanın müslüman çocuk ve kadınlara varıncaya kadar yap- tıkları türlü faciaları, cinayetleri meydana çıkarmış. Buradan Fil beye giden beş devlet tercüman- ları, konsolosları, gazete muhbir- leri ve saire hazır oldukları halde Filbede çarşı camii şerifinde E- dirne vilâyeti divanı temyiz reisi Ali Süruri Efendi ve divan âza- smdan mürekkep hâkimler tara- fından Bulgar komiteci başıların- dan kırk dokuz cani muhakeme o- lunmuşlar, işledikleri ağır cina- yetler ayna gibi ortaya konulmuş, birer birer ispat edilmiş ve ka- nun mucibince cezaları verilmiş konsolosların ağızları kapanmış olduğunu yazıyor. (Arkası var) Mitat Paşa ve Kızlar ağası 8 Rumelideki komitelerin fâaliyeti. — toplar! — Ağaçtan mamul Sultan Aziz, Mitat Paşanın lâyihasını okümağa İarar veriyor! Galatasaray 2.Finikos 0 Galatasaraylılar dün güzel ve muvaf- fakıyetli bir Dün Taksimde Galatasaray Etnikos namındaki Yunan takimile revans ma- e e pazar olması stadyoma az Smaç a Saat 3,5 ta oyuna Refik 0. man Beyin hakemliği ile başlandı. Gala- tasaray takımı Nihattan mahrum. Fazıl i Danyal Muslih Antrenör Leblebi Necdet oyun ZE ei Oyuna misafirler başladılar ve Ga- latasaray kalesine kadar geldiler. Tevfik bir kafa vuruşile birinci akmı kesti, Top iki kale arasında mekik dokuyor “gibi mütemadiyen gidip geliyor ve Galatasa- ray orta muhacimi antrenör güzel pas- larla sağ sol açıkları güzel paslarla iş- letiyordu. Bu devrede Yunan takımı oldukça hâkim bir oyun oynadı diyebiliriz. HARICI HA Reichstag yangını Muhakemesi M. Goering it ithamlarına devam ediyor BERLİN, 5 (A.A.) — Volf ajan sından; M. Goering, Reichstag yangını kemesinde komünistlere karşı olan hamlarına devam ederek, komünistlerin sosyalistlerle birlikte devlet aleyhine tertip ettikleri suikasti, köprüleri atmak için teşkil olunan komünist çeteleri- Bi, devlet zimamdarlarını öldürmek ve- ya rebine alarak kaçmak hususunda- İki komünist plâmını ve nihayet komünist lerin dahili harp için verdikleri tali- matı zikretmiş ve demiştir ki "Bugün komünistlik. artık tehlikeli olmaktan çıkmıştır. Çöniü komünist Hik tehlikesini büyük bir nisbet dahi- nde azalttım. Komünistlii ezmek i- çin Reidhstaç yangınına © ; ihtiyaç yoktu. Bilâkis bu yangın cırru sılamışe bar. Çünkü benim plânamr altüst etmiş tir. Maznun Dimitrot, M. Goering'e bir kaç sual sormuştur. Fakat bu sualler, komünist propagandası mahiyetinde ol- duğundan reis, mazmuna verdiği sözü geri almıştır. Bunun üzerine Dimit rof, Goering'e dönerek ,suallerimden korkuyorsun değil mi? Diye bağırmış- Harp borçları Meselesi İngiltere ile Amerikâ ara- sındaki müzakereler durdu VAŞINGTON, $ (A.-A.) — İngiltere nin Amerikaya olan borçları meselesi bak kında gerek bu işin umumi beyeti ve ge rek 15 birinci kâmun taksiti üzerinde her hangi bir anlaşma elde edilemediği zan- nolunuyor. VAŞINGTON. 5 (A.A.) — Harp borç ları hakkında İngiltere ile Amerika ara tında yapılan müzakerelerin bir çıkmaza girdiği, bundan dolayı meselenin M. Ro esevel'e havale edileceği zannolunmak- tadır, VAŞINGTON, 5 (A.A.) — Harp borç ları hakkındaki İngiliz - Amerikan mü- zakereerine inkıtaa uğramış mazarile ba kılmamaktadır. Bu müzükereler muvak- kat bir müddet için şimdilik tatil edil » miş nddolunmaktadır. 25 bin liralık Hakkı huzur (Başr 1 inci sahifede) purlara kıymet takdir eden komisyon, va purcular birliğinden 25 bin bira hakkı tak dir istemişti, Birlik, o zaman bu ücretin teşekkül edecek şirketten aranması lâ- zım geleceği cevabımı vermişti. Milli vapurculuk şirketinin teşekkü - lâ üzerine, komisyon namına bu ücretin verilmesi için girket müdürlüğü nezdin- de teşebbüsatta bulunulmuştur. Mesele, gin Şii iin meclisine havale edilmiştir. yi müdürünün Ankaradan avdetlerinde bu mesele görüşülerek bir karar verile - cektir. Şirket mahafilinde istenen para gok fazla görülmektedir. maması dolayısile gol yapamadılar. Gantasaray müdafaası da pek z01- luk çekmeden bu akınları durduruyor. du. Birinci devre 0 — © berabere biti- yar. İkinci devrede Galatasaray Fazlı sol Bu devrenin başlamasile Galatasa- ray güzel oyunu da kendini göster- ağa İnd Oyunun döörüümel dl kasında sağdan gelen bir pasa antrenör güzel bir kafa vuruşile ilk gölü yaptı. Antrenör sola verdiği paslarla takımı i- i isti. Oyunun 28 inci dakikasında sağ açık Necdet önü boş olduğu bir sırada to- yek sünelek gömülür yarağa Bi ge lü de yapıyor. Artık Galatasaray "ta kımı vaziyete hâkim, Hakikaten güzel oynuyor, Paslar hep biribirlerine yun da evvelki gibi sert he iyki re me sağ haf Suavi hiç lüzumu yokken hasmına bir tekme atıyor. Ve hakam kendisini o doğru Yunan muhacimleri Fa toplanı. | yorlar Galatasaray kalesini birkaç de- Fakat içlerinde şüt atacak oyuncu ol- | fa muhasara altına alıyorlarsa da, Lâ- ABERLER Gazi Hz.nin Doğdukları ev Selânikte yapılan tezahürat ve Atina matbuatı ATİNA, 5 (A.A,) — (Atina Ajan » #1 bildiriyor) : Gazeteler, Gazi Hazret- İerinin doğdukları eve konan hâtera lev- hasının açılış resmi münasebetile dün Se Binikte yapılan Türk - Yunan ve Bal - kanlılar dostluğunu kutlulayan parlak ürleri ehemmiyetle kavdetmekıe. Papanastassicu ile Makedonya M. Dragounis ve Darülfünun pro- fesörlerinden M. Spyropoulos dost dev - takdir ve hürmetle anmışlar- ki vapta teşekkürlerini bildirmiştir. Filistinde Mücadele Cevizli nahiyesi yangınne- ticesinde tamamen yandı Felâketzedelere Hilâliahmer yardım ediyor. Başvekil 1000 lira gönderdi ANTALYA, 5S (A.A.) — Aksekinin Cevizli nahiyesi merkezi çıkan bir yangın neticesinde tamamen yanmıştır. Antalya valisi, felâketzede lere seri ve müessir yardımda bulunmak üzere Cevizli nahiyesine git - miştir, Antalya Cümhuriyet Halk fırkasının teşebbüsü üzerine felâket - zedeler için 500 lira ve 50 çuval un gönderilmiştir. Ayrıca civar köyler - den de yiyecek tedariki için faaliyetle çalışılmaktadır. ANKARA, 5 (A.A.) — Hilâlishmer cemiyeti, Aksekinin Cevizli na hiyesinin uğradığı yangın felâketi üzerine açıkta kalanlara ilk yardım olmak üzere 500 er lira göndermiştir. Hilâliahmer cemiyeti, bundan Devam ediyor Suriyede de yeni bazı hadiseler oldu BERUT, 4 — Filistindeki son Arap- Yahudi mücadeleleri hakkında bura- ya gelen en yeni malümata göre, sayılı Arap aşiret reislerinden Ebucelide is- minde biri, kı etli bir süvari kuvvetile Yahudiler üzerin- bir taarruzla bir çok Yahudileri mak- tul düşürmüş ve hükümet polislerile müsademe etmiştir. Yapılan bu mü- sademede 12 Yahudi ölmüş, (birçok Arap ve Yahudi muharipleri yaralan- mışlardır. Ebucelide çetesi, Filistindeki Arap vatanileri arasında büyük bir nüfuz kazanmıştır. Vaziyet şimdilik (sakin görünüyor. BERUT, 4 — Son günlerde şehri- mizde ve Halepteki Ermeni cemiyetle- ri arasmda yeniden mücadeleler baş- Jammıştar. Evvelki gün Hınçak Cemiyeti men- suplarındah Artin Artinyen isminde yi öldürmüştür. yel bura muhitin- de çok büyük bir tesir yapmış, bir çok « Fevkalâde Komiserliğe mü- ederek bu iki cemiyetin de fes- lerini istemişlerdir. Fransızlar, bu müracaata ademika- bul cevabile mukabele etmişlerdir.Bun öldüren Taare se alm İ Taşnak Cemiyeti tarafından kurtarı!- eşler, Paris Darülfünununda merasim PARİS, 5 (A.A) — Paris Darülfü. nununun yeni ders senesinin başlama - sı münasebetile her sene yapılması â- det olan mcrasim dün öğleden sonra Sorbonne'un büyük anfitcatrında ce- ir, Cümhurreisi Milli Tae Nazrı M. de Monzie, ecnebi elçiler ve darülfünuna mensup bir çok yüksek kimseler bulunmuşlar- dr. M. Painleve'nin cenazesi ,PARİS, 5 (A. A.) — M. Painleve'- huşrakilin takat önünds hürmetle - öl M. o 'num mutlu bittikten son- ra tabut saat 17 de “Meşhur adamlar,, güzel yay m yan bari Haklı uzun bir düdüğü sançın bit. ini ilân ettiği zaman Galatasaray gü- oyunla 0 — 2 galip gelmiş ve seyirdlara de tatlı Lir saç seyevtlirmiş- ti. Dünkü takımda Nihmim yokluğu hiç hissedilmemiş ve genç muhacimler daha fazla muvaffak olmuşlardır. Ga- latasaray takımımı tebrik ederiz. Eskrim şampiyonalarının neticalari ANKARA, 5 (A.A.) — Bayram es- masında yapılan Türkiye cskerim şam- piyonalarının — neticeleri şunlardırı 1 — Hanımlar arasında flore müsa- bakasında o Suat Hanım - İstanbul - birinci, Halet Hanım - İstanbul - ikin- ci, Suat Hanım - Ankara - üçüncü gel- mişlerdir. 2 — Flere müsabakasında: Birinci Cevat Bey - Istanbul - ikinci Mustafa B. - Anlara - 3 — Epe müsabakasında: Birinci Ek- rem Bey - Ankara - ikinci Sermet Bey « Istanbul - 4 — Kılıç müsabakasında Miki m azasmdan Halim ve İlhami Se (derece haricinde bırakıldığından netice- de Nihat Bey - İstanbul - birinci, Or- han Bey - İstanbul - ikinci, Halit Bey > Istanbul - üçüncü gelmişlerdir. Nihat ve Orhan Beyler M#li takım kadrosuna geçmişlerdir. Yeni idare heyeti Erenköy Cümhutiyet Gençler İlinden: 3 - 11 « 1933 cuma günü fevkalide bir toplantı yapan mahfelin yeni ida- re'heyeti reisliğine Mehmet Rifat, u- mumi kötipliğe Fahamettin, muhasip ve veznedarlığa Tahsin ve aralıklara da E- min, Abdülkadir Beylerin seçildiği be- yan ve bilvesile teyidi ihtiram olunur <icndim. başka 50 çadır, 500 takım çamaşır, battaniye ve diğer levazım ile ya - ralıların tedavisi için bir doktor ve kâfi mikdarda ilâç ve yardım işleri - nin tanzimi için Cevizliye bir Hilâliahmer müfettişi göndermiştir. Yan- gın felâketi, Ankarada teessürle karşılanmıştır. Başvekil İsmet Pasa Hz. felâketzedelere dağıtılmak üzere bin lira göndermişlerdir. Yangında 7 kişi yaralandı ANKARA, 5 (A. A.) — Cüm huriyetin onuncu yıl bayramının ü- çüncü günü akşamı Antalya Vilây eti içindeki Cevizli nahiyesinde bir yangın çıkmış, ve mevcudu 142 de n ibaret olan köy evlerinden 105 ev ile üç dükkân, bir cami, 60 samanl ık ve bu evlere ait erzak kâmilen yanmış ve yangının söndürülmesi için de 10 ev yıkılmıştır. Bu hâdiseyi haber alan hüküm et merkezi derhal meseleye vazıyet ederek zarar gören köylülere güni ük ihtiyaçlarını temin etmek | için bizzat lâzımgelen yardımda bulun duktan başka Hilâlishmer de çadır, baataniye, çamaşır ve ilâç gönder miştir. Antalya Vilâyeti C. H, Fır- kası mensupları ile tüccarlar 50 çu val un ve 500 lira kadar yardımda bulunmuşlardır. Bunlardan başka bu köylülerin sekiz aylık yiyecekle- rinin Ziraat Bankasınca temini ka rar altına alınmıştır. Hükümetimiz yanan köy evlerinin yeniden yapıl ması için icap eden tahsisat hak- kında Meclisiâliye bir kanan lâyihası teklif etmiştir. Evlerin inşasına İğzımgelen kereste için devlet ormanlarından parası zkesil; maktalar ayrdmışlır!. Bir kaç ay sonra yanan eski Cevizli rinde yepyeni bir köy yükselmiş olacaktır. 715 ev, 45 samanlık yandı ANKARA, 5 (A. A.) — Cevizli nahiyesi yangın hakkında aldığı- mız mütemmim malümata göre ya nan evlerin miktarı | 115 ev ile 45 samanlıktır. Halkın tekmil yiyeceğ i mahvolmuştur. Yangından ancak 40 ev kurtarılabilmiştir. Felâketze delere yapılan ilk yardımdan sonra hükümetçe halka uğradığı bu felâ ketin acısını unutturacak esaslı ve geniş yardım tedbirleri alınmaktad ır, Bu cümleden olarak Dahiliye Vekâletince Büyük Mille | Mecli- sinden bir tahsisat istenmesi derpi ş edilmektedir. Ziraat Vekâleti de halkın evlerini yeniden kurabilmel erini kolaylaştırmak için o nahiye merkezine yakın olan ormandan bedava katiyat “yapılması da mahalline emir vermiştir. Bundan başka Ziraat Bankası adedi 500 ü bulan felâketzedelerin borçlarını tecil edecek ve ayrıca kendileri- ne tohumluk dağıtacaktır. Balkan konferansında komisyonla. reisleri bugün seçilecek SELANİK, 5 (Heyetle giden ar hadaşımızdan) — Öğleden sonr konferans azalarına şehrin tarihi mahalleri gezdirildi. Komisyonlar r. islerinin intihabı yarına tehir edildi. Konsey içtimaında komisyon reis liklerine kimlerin namzet gösterileceği ele , Siyasi komisyo na Romanya başmarahhassının, fikri yaklaşma komisyonuna Arna - vutluk, İktisat komisyonuna Türkiye, Sıhhat ve müaveneti içtimaiye komisyonuna Yunan, münakalât komisyonuna Bulgar, kanunları bir - leştirme komisyonuna Yugoslav, başmurahhasları namzet gösterile - cektir. Yarın sabah komisyon reisleri seçildikten sonra komisyonlar de: hal çalışmağa başlayacaklardır. Siyasi komisyonun faaliyeti bu sene de meraklı safhalar arzedeceğe benziyor. Balkan misakı üzerinde bazı mi zakereler olacaktır. Misak üzerinde Bükreşte kayuda ihtiraziye serde- dilen Yuzoslavlar ve misakı imzalamamış olan Bulgarlar komisyonda bu mevzu üzerinde mütalealarını 8 iyliyeceklerdir. Bulgar heyeti reisi - nin bu sabahki nutkunda kullandığı lisan Bulgarların yeniden eski noktai nazarlarında ısrar edecekleri hissini vermiştir. Yani ekalliyetler meselesi gene yeşil çuhalı masanın üzerine geleceğe benziyor. Misak imzalayan milletler başmurahhasla » da hükümetlerinin misak hakkın - daki mütalealarını komisyona izah e Teceklerdir. Makedonya umumi va lisi kabineye dahil nazırlardan M. Dragoumis bu gece Mediterane ote- linde konferans azaları şerefine bir ziyafet vermiştir. Yunan Reisicün hura Selâniğe gelerek heyetleri kabul edecekti. Bunun kabil olamıya - cağı anlaşılıyor. M. Papanastassin'nun bugünkü “Le Pragres” gazete - sinde konferans hakkında mühim bir başmakalesi çıkmıştır. Sovyet heyeti Çanakkalede ÇANAKKALE, 5 — (A.A.) — Ceneral Voroşilof heyeti, Tevfik Rü; tü Bey, Moskova elçimiz Ragıp Bey ve Suriç yoldaş İzmirden 8 de gel diler. Boğazdan Zafer ve Kocatepe muhripleri tarafından karşılandılar. Misafirler ve Hariciye vekili halkın alkışları arasında karaya çıktılar Askeri merasimle karşılandılar. Ar zuları üzerine misafirler madamla rile birlikte sahilleri ve Truva hara belerini gezmişlerdir. M. Hitler ile İsmet Pş. Hz, arasındı teati edilen telgraflar ANKARA, 5 (A.A.) — Cümhuriyetimizin onuncu yildönümü min. sebetile Alman Başvekili M. Hitler' den Başvekil İsmet Paşa Hazretleri. ne gelen tebrik telgrafı ile cevabı aşağıdadır: Heyeti vekile reisi İsmet Paşa Hazretlerine, Türkiye cümhuriyetinin onuncu senei devriyesi zatıdevletlerinizir. sıhhat ve afiyeti ile Türkiye Cümhuriyetinin devam inkişafı hakkın - da en samimi temenniyatımla beraber kalbi tebrikâfirm takdime me - sut bir vesile oldu. Memleketlerimizin biribirine olan merbutiyeti fe - | alâdesine istinaden mevcut dostane münasebatındaima' ni temenni ederim. Adolf HİTLER Adolf Hitler Hatrötlerine, Zatı devletlerinin Cümhuriyetin onuncu yıldönümü münasebetile göndermek lütfunda bulundukları dostane telgrafı büyük bir sevinçle aldım. İzhar buyurduğunuz temenni ve tebriklere yürekten teşekkür eder ve büyük ve dost Alman milletinin tam bir refah ve saadete nai' olmasın yürekten dilerim. İSMET