14 Ocak 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

—— e L Te ae -— &n Sam z a Bi MİLLİYET PAZAR 14 KÂNUNUSANİ 1934 gittikçe ilerletiyor Hummalı bir iş ve nakliyat akını ilk ve Son yıllar arasında bir mukayese xrı.fî_ vaziyetleri hasebile ha, y:','.ı’ iktısadi atılışlardan ya - den biri un en kısır köşelerin ri lal,:l saymak lâzımdır. İki gay hînterln hudut karşısında iktısadi geni andını kaybetmiş olan bu a .:;ı:han"' yaşayanlarını refıî - Snde şer bir hayat çerçevesi i - E te nisbi bir huzur ve inşiraha bilîîıârma.k için onlara mucize ka- Sen imkânlar göstermek za - :E'..me'"_:uttu. Zahirenin para et bir I8I ve iktisadi buhranın bütün bir aı'“aîl altüst etmeye sınaştığı ıuenyı da ütün şeraitsizliğine rağ #aya; milletin gönlünde doğan, ya - ber B ve uzakları gören vatan reh ix pfinin ve - (ülkü) sahibi milli di ükümet erkânının yüksek yar î"'_"lü dayanarak yürüyen iktı Tr;k zaması ve kış ortalarına girmesi amelenin vaziyetini düşünülecek bir hale getirebilirdi. Fabrika ida- resinin dikkat ve basireti bu müş- külü de ortadan kaldırmış, yeni yapılan kalöriferli mektep binasın da ve muhteşem otel odalarında barındırılmak suretile hayat ve sıh hatleri emniyet altına alınmış, ko cuklar ve çizmeler giydirilerek so ğuktan muhafazaları temin edil - miştir. Bundan çıkan netice şudur ki: Pancar çiftçileri yalnız Karaa- ğaç istasyonuna günde 500 - 800 araba pancar yığarlarken, Uzun - köprü istasyonile diğer istasyonlar da tepeler halinde pancar yığınları biriktirirlerken.. Muzaffer duman- larını vatan semalarına savuran fab rikada tam bir inat ve ısrarla bun ir mü bu yi ları işl ğe devam ediyor ve kah ş::eteğmek_te gecikmedi. Bu mües- b Yi, temeltaşından başlayarak, L kadar devam eden intizam der, Salışma ife bugünkü - varlık Mleri, Şine çıkartanların en kudret Saki, ÇE9 biri olan Edirne mebusu di €eyefendi iki gün evvel E- Yen Ğâklelmişti. Etrafını çevrele- çinde M'l sahibi halk çemberi i - [.lp“uu şeker fabrikasının Mesaisini hülâsa ederek du ki; " değerli mebusumuz diyor “Aİ kilnp:::ul“ şeker fabrikasının bu Carın lnikd:. rfında işleyeceği pan placaktırı Dt 330,000 tona baliğ za armın hi Y_aflaki şeker fabri - datında bu elt — bir kampanya değildir, Mikdarda malı işlemiş j itibarla fabrikamız bir demekür.norn kırmış — bulunuyor, bil K he YARAkİla> ilk kurduğunuz se- töz a Pnny_ıumdı yalnız 4000 'nın batCar işlemiş olan fabrika - ni S€ne int; amipanyası-içinde - ye- ionişl Iptidasına kadar - 230,000 mş *diğine göre pancar sevkiya pmy:r ası alınıncaya kadar, kam &l 3l'ını müddetini uzatmak sure a '30,000 ton pancar işleyeceği 2 'ğğlll_m.ıklıdır ki bunu şeker sa- I hlmı?ın inkişaf ve tekâmülü yo a yül_ne_k ve ş$ayanı memnuni- hâdise olarak kaydetmek r. Vöi eat Y:et bir azslm:ı u hale nazaran abrikamı: dlgı pancarların yekünu umumisi nisbetinde mühim bir yekünu lı:ıı- î;ı:m ka.mpanyası içinde işleyecek mektir. Kampanya mMmüddetinin Seçen yıllar mesaisine nisbetle u - ramanca mukavemetler göstererek piyasalarımıza vagon vagon şe - ker indiriyor. Türk milleti ve Tür- kiye hükümeti bugüne kadar böyle bir iktısat mücadelesi yapmış de - ğildi. Şakir Beyefendinin Alpulluya gelişi vesilesinden istifade eden fab rika idaresi Alpullunun en dilber bir noktasına kurduğu ve Avrupa pâyitahtlarındaki villâlara benze- terek inşa ettirdiği tek katlı muhte şem bir (meclisi idare binası) nın resmi küşadını yapmış ve burası- nı Türkün Ulu Başbuğu Gazi Mus tafa Kemal Hazretlerinin bir hey kellerile süslemiştir. Bu bina, mec lisi idare itçimaları ve müstesna misafirlerin ikametleri için yaptı - rılmıştır. Muhteşem çalışma odala- rı ve her türlü asri ve medeni tesisa tile hazırlanmış olan banyolarile birlikte yatak odaları, kabul ve in tizar salonları , kütüphane ve yazı- “haneleri; kıymetli mobilyelerle tef riş edilmiştir. Alpullunun iç caddelerinin par ke ile döş ine, kasabalara ve ya pancar getiren köylere doğru u zanmış olan yollara kaldırımlar ya pılmasına ve gelecek sene için 100 bin liralık bir su tesisatının mey - dana getirilmesine, ayrıca bir de sesli sinema salonunun inşa ıa_ttiril mesine şimdiden karar verilmiş gi bidir. Bizim anladığımıza göre 1934 te 't mücadelesi yapan Türk mil- n şları milli ve medenisi böy ümmalı bir faaliyetle bir kere 'a gösterilmiş demektir. Mehmet Behçet letini le dah Gazin'n Ordulu! ğl;l n Ordulu'ara armağanı tin oRDU, (Milliyet) — Cümhuri Büyü “"':“_Y_'Idönümü hatırası olıryaî fileri göz Alün armağan ettikleri fotoğra zurunda paşlabalık bir halk kütlesi hu- bır, * halkevimizin salonuna asılmış- M . Okul'ue':l“lm'e » ©rta mektep talebesinin , ;ıa: istiklâal marşile başlanmış- bitabe ye ? SOtrt gazeteci Ali Bey bir U ve Ba io;;:uf"“h.“n talebesinden Rıf- Mişlerdir, — © birer manzume irat et- Büyük Üssni. * Yürekke:kg;l“mm Çun UYgusile » TSaçer i geçtikçe, halk, Y n Dİr saygı ve minnet A$a, varol,, diye haykırmış Aydında tokuma okuma öğrenen! AYDIN, (Milliyel)g— îkny:ılın mektebinde | tale- öğrenmeleri için ; muştur, : îa;uhtî! mektebin kız tale- » Süşleri derslerinde h Ti bi e hem do- kulla cılık öğrenecekler ve hem de o elleri kendileri u tez leri Macakları mod. Yacaklardır . €zgâh fenni, bilhassa son si; ğ ? Ş 'e":d_"- _Mekik iş içinde düçınedli.ğ-i 'hek'ıphk te kırmadığından diğer ı:ıl;lı:rle bir günde yapılan iş, e ikle öğleye kadar yapılmak m::elftep idaresi, bunu halkın is- "nd:“ne arzederek, ders saatla- üşln,.: ;0'_“1 mektebe gelecek yurt sulünü va bu mekiğin kullanma u- tedi e ĞOkumıcılığı öğretmek- dr, Gazi Hz.nin Halkevlerine armağanları ÇANAKKALE, 13 (A.A.) —U lu Gazimizin C. H. fırl hedi- ye e__ttılderi imzalı fotorafileri dün bü merasimle fırka salı İzmitte sıtma kalmadı Kurutulacağına inanılmayan bir çok bataklıklar az zamanda kurutuldu İZMİT, (Milliyet) — Evelce İz- mit denildi mi, hatıra sıtma gelir- di ; memleketin her hangi bir kö- şesinden buraya gelmek istiyen- ler, bu iyette bul nların etrafı iyilik bezirganları trafından çevrelenir : — İzmite mi, derlerdi, Aman sıtma müthiş... Kendini ve çocuk- ları koru... Bugün İzmitte sıtma - olmadığı, büyük ve yılmaz bir azimle önü a- hndığı, birer maktel olan bataklık- lar yer yer kurutulduğu halde, ne yazık ki bu, ukalaca öğütler halâ kesilmiş değildir. Allah, sanki bütün felâketini, müsibetini buraya veriyor, onu be- lâların belasın a, atıyor, dört tara- fını saran bataklıklar her gün bi- raz daha çoğalıyor, fenni suretle ekilmiyen pirinç tarlaları sıtmaya tabiri mahsusunca tuz, biber iki- yordu. Gün oldu ki, sıtmadan sayı- sı belirsiz genç kızlar, delikanlı- lar öldü ? Zaman oldu ki, çatısı al- tran matem girmiyen ev kalmadı. Gazi Türkivesinde halkın sıbhı A — SÖÜ ll | şartları ön safta geliyordu. Sıtma mücadele heyeti dikkate değer bir çalışmayla pek az bir müddet i- çinde İzmit, bataklıklarını kurut- mıya muvaffak oldu. 933 yılında Altıncı oğlu, Dipsiz, Bakırlı, Sey- men gibi kurutulacağında hiç kim- senin inanmadığı makteller bugün faydalı birer toprak halinde işle- tilmektedir. İzmit halkı, köylüleri çoşgun ve engin bir sevinç içindedir. Uzun ve tahammülsüz yıllar ölüm tehditle- Na undp %&E T V İi Şeker fabrikası Alpulluyu ri içinde üzülen İzmitlilerin çek- tikleri iztiraplar yalnız Cümhuri- yet İdaresinde nihayet bulmuştur. Dünkü sarı, uçuk benizli insanla- rın yerini bulmuştur. Dünkü sarı, uçuk benizli insan- ların yerini genç, dinç insanlar dol- durmuş, önü alınmaz bir sel halin- de gençlik kaynakları fişkırmıştır. İzmitte sıtmanın kalmadığını büyük bir hazla yazar ve yayar- ken, çok sevilen Valimiz Eşref Beyin, sıtma mücadele heyetinin sıtma işlerinde gösterdikleri dik- kat ve alâkayı da takdirle kaydet- mek lâzımdır.' | | Altıncı oğlu bataklığından açılan kanal Gül Hanım ve Amerikalılar İlk kadın muhtarımızı tebrik ettiler Tı'irk_iyenin ilk kadın muhtarı Ay- dının Çine kazasından seçilen Gül Hanımdır. Amerika gazeteleri, Gül Ha nımın resmini basarak, Türkiyede ka Bergamada eski eserler Bergamada son bulunan eski eser- lere Cümhuriyet hükümetimiz büyük bir ehemmiyet vermekte ve bu yeni eserle de bütün cihanın nazarı dikka- ni oelb küsdir. Böor: çe nadolu eski tarihini tenvir edecek de- recede kıymetli ve zengin ibr asarı a- tikaya malik olduğuna şüphe yoktur bunun içindir ki Bergamada, umumi müvazene bütçesinden — bir müze ve müze başında bir de ilim evi yaptırıl- ktad kropul adar dınlara içtimai ve siyasi sahalarda mevki verildiğini yazmakta ve bun - dan Mk*_hf!o bahsetmektedirler. Ame- rikadaki cihan belediyeler f>derasyo nunun Boston şehri şubesi umumi he- yet halinde bir toplantı yaparak Ame- rika gazetelerinde Türkiyenin ilk ka- dın muhtarı Gül Hanım hakkında gör dükleri neşriyatı tetkik etmişler ve İz- mir 'belediyııine bir tebrik mektubu ihtiram mevkiine | « Bu Yü karar vermişlerdir. Ame- vesile ile samimi tezahür;ıt yapıl - mıştır. ÇORUM, 13 (A.A.) — Büyük Gazinin C. H. fırkasiyle Halkevi - ne armağan ettikleri imzalı fo - toğrafileri fırka ve ev salonlarının ihtiram mevkilerine merasimle kon muştur. Merasimde tekmil vilâyet erkâniyle büyük bir kalabalık ha- zır bulunmuş, toplantı çoşkun mu- habbet tezahürüne vesile olmuştur. Fotoğraflar Vali Bey tarafından yerlerine konmuştur. Muallim Ri - fat Bey, Gazinin büyük eserleri hakkında bir nutuk söylemiş, Ga - zi ismi her defasında şiddetle al - kışlanmıştır. Muğla gençleri Marmarise gidecekler j MUĞL_A, 13 (A.A.) — Halke- vi genç_lerı bayramda Marmarise bir gezinti tertip etmişlerdir. Mar- Mariste bir maç yapacaklar ve bir- likte gidecek olan temsil ve musiki eyetleri müsamere ve ç konser v ceklerdır. Ko Edirnaye su F:D_İRNE, 13 (A.A.) — Edirne şehrinin su tesisatı Font boru va- pı_lm.nk üzere bir şirkete ihale edil- mistir. kadan İzmir beledi gelen mek âupıı, Türkiyede ilk'defa olarak ka- ıî lşıuhlar seçilmesinin Amerikada takdirle kır_?ıluıdığındnn Dahsedil - mekte ve Gül Hanıma da muvaffakı- yetler temenni olunmaktadır. Beledi - yeye__gelen bu mektuptan anlaşıldığı « na göre, An!erika gazeteleri Gül Ha- nımın belediye reisi intihap edild.ği- ni yızıgıışlı_rdu-. Hattâ, Güi Hanımım neş.remklen resminin altına şu cümle- leri yazmışlardır: “Bu kadın Türkiyede ilk defa ola- rak belediye reisi intihap edilmiştir. Şimdi İzmir civarında bir köyün be - lediye reisi olarak çalışmaktadır. Tür !ıiyode bir sene evvel kabul edilen bir la kadınl belediye reisi ol - mak hakkı verilmiştir.” Izmiı: belediyesi Amerikanın Bos- ton şehrindeki cihan belediyeler fede rasyor L bir mektup yazarak Türkiyede ilk muhtarı seçilmesi hak- kında gösterilen alâkaya teşekkür edilecek yanlış noktalar da birer bi- rer izah olunacak ve bu suretle büyük inkılâbımız hakkında mufassal malü- mat verilecektir. Köşkte halk dershanesi KÖŞK, (Milliyet) — Nahiye f idare heyetimiz , fırka sılonuny;u 'rbki.: halk dershanesi açmış ve hiç okuyup yazma bilmiyenlere okuma ve yazma öir;kilmeğıhhşlu;ılmıştır. yrıca bir musiki ku r_alı gençlerı_ musiki dersl;:'iı î:,—;ı:çlî- tir. Bunun irin hazırlıklar ikmal ;ı;ıı miştir. Fırka heyeti bir de s X kol— teşkili için faaliyete ba; '*ğ u v İ gaa bir bil yolu y ktadır. Asa- rı atika vaziyetlerinin daha iyi bir şe- kile sokulması için dahiliye vekâleti emrile Bazilika denilen muazzam bir eserin ön tarafına düşen dü!şkânlar maarife terkedilmiştir. Bu dükkân - lar satılacak ve arsalarında hatriyat yapılacaktı. Fakat emlâki milliyenin bu arsalar dahilinde bulunan bir yeri 73 liraya satmış olması hafriyat için büyük bir müşkül ihdas etmiştir. — Nazillide nahiye kongreleri NAZİLLİ, (Milliyet) — Fırkamız nahiye kongreleri devam ediyor. Atca ve Merkez Nazilli nahiye kongreleri yapılmış, kongrelerde vilâyet idare heyetinden Dr. Süleyman, kaza fır - ka reisi avukat Ulvi ve kaza idare heyetinden Tevfik Beyler bulunmuş- lardır. Kongrelerde bilhassa Nazilli - de kurulacak mensucat fabrikasının bir an evvel yapılması ve pamuk 1s- lah istasyonunun inşaatımnmın tez eld?n bitirilerek faaliyete geçmesi dilenmiş- tir. Atca nahiye heyetine: Mustafa, Hafız Ali, Ahmet, Ahmet Bayram ve Rıza mümessilliklere Hafız Ali ve Mustafa Beylere merkez nahiye heye: tine de Rifat, Hakkr ve Süleyman mümessilliklere hoca zade Emin ve hasırcı oğlu Emin Beyler seçilmişler « dir, Elâziz Halkevi ELAZİZ (Milliyet) — Vilâyetimi- zin en iyi yerinde ve Malatya yolu üzerinde valimiz Tevfik Sırrı Bey ta- rafından yaptırılmakta olan Halkevi binasının mühim kısmı yapılmıştır. Halkevinin diğer noksanlarının da ya kında tamamlanarak küşat resmi ya - pıdacağı ümit edilmektedir. Bina çok büyük bir konferans salonunu ve Halkevleri teşkilâtını bol bol idare edecek bir çok odaları ihtiva etmekte- dir. Her türlü malzemenin ihzar ve temini, inşaatın devamlı biı-lıuyret ve M d. Bs.. _’X&— V’_:;// Akşehirde sanayi gün geçtikçe ilerleyor Bu şirin şehrin senelik ihracatı bir bu- çuk milyon lirayı bulmaktadır Akşehire umumi AKŞEHİR, (Milliyet) — Akşehir bir bakış... Akşehirin başlıca ve mühim ihra- tamamen yabani fındık ağaçlarile mes tur. (Sultan dağları) eteğinde ve Kon ya, Afyonkarahisar vilâyetleri arasım da tren güzergâhında ve denizden (1100) metre irtifamda kâin güzel bir kasabadır. Nüfusu i (60) bin kişid : jbaret olup kasaba kısmen kârgir ol- mak üzere on bin nüfuslu iki bin has neden ibarettir. Dükkân adedi sekiz yüzü müt cat maddeleri Buğday, tiftik, yapak, afyon, haşhaşyağı ve tohumu, yumur ta, arpa, şeker pancarı, hayvanatı ehliye, av derisi mamul araba ve ko- şum, pulluk, ham deri, halı, badem ve hintyağı, sabun, meyve ve sebze- den ibarettir. Senevi ihracat miktarı bir buçuk milyon Türk lirasıma ya- kındır. Akşehirde Cümhuriyetin ilânımndan viz olup tüccar adedi 350, esnaf ade- di ise 500 ü mütecavizdir. Şehir bele dıyeye ait mazotla işler bir elektrik fabrikasile tenvir edilmektedir. Son zamanlarda yüz elli bin lira sarfile gayet sıhhi ve leziz olan (Şarlak) n_ıenhı suyu da kasabaya getirilmiş- tir. Sanayi.. Akşehirde bir kereste ve altı zira- iye, yedi un, iki sabun, bir iplik doku ma bir halı fabrikasile, bir sineması vardır. Bundan başka otuz kadar haş haş yağı istihsal eder yağhaneye ma- liktir. Kasabada iki eczahane mevcuttur. Akşehirde evvelce Haydar Bey, Hacı Rüştü Bey ve Parlak zade Mehmet Beyin un fabrikalar: varken; Cümhu- riyetin ilânından sonra sanayi son de rece inkişaf etmiş, Hoca zade Salim Beyin dokumahanesi, Şaban zade M. Ömer ve şeriki Tahsin ve Mustafa E- sonra teşekkül eden bir milyon Türk lirası sermayeli “Akşehir Bankası” olup İstanbulda, İzmirde, Ayfonkara hisar ve Bolvadında şubeleri bulun- maktadır. Ayrıca Osmanlı ve Ziraat banka- larının da birer şubeleri bulunmakta olup, Akşehir mıntakasındaki müteda vil sermayönin üç, üç buçuk milyon Türk lirası kadar olduğu tahmin olun maktadır. Maarif.. Akşehirde bir muhtelit orta mek- teple üteaddit ilk ktepler ve spor yurtları esnaf cemiyetleri mev- cuttur. Belediyeye ait olan hastahane ar- za şayandır. Akşehirde müteaddit muntazam oteller ve hanlar da mev-« cuttur. Akşehir tren gü âhında bulun ması ve mühim bir ticaret mahalli ol ması dolayısile cenup ve şimal mıılgiı S fendi zade Kâmil Beylerin a neleri, fabrikatör Hacı Yunus Buyı!ı kereste ve alâtı ziraiye ve un fı.brı- kası, Şark halıhane belediyeye ait €- lektrik fabrikası,, Berber zade Halil Beyin Nadir köyünde Kâin ve Bekir Efendi vereselerinin Kızılkuyuda ve 'Tuzlukçu kariyesinde Hacr İbrahim zade Ahmet Ağa ve biraderlerinin un fabrikaları ve eczacı Celâl Adil Be- yin badem ve hintyağı istihsalhanesi teessüs etmiştir. - El, ev ve asnaf sanatları da şr.fa başl ve son d inki- r.ra kâ 1 âl bir dereceye vasıl olmuştur. | | | kaza ve mahall, transit merkezidir. Akşehir mıntaka- ;'ğ&:'u_'xbiıi zer arazisi miktarı: b0,670 bağ, 3000 orman, 127,300 ce dılı d;?k“::"ı'ı?ml olup ehli hayva ei ;852 ki kıl keçi, 41,638 tiftlk, 1T17 dever 2,201 manda, 19,910 sığır, 4227 ğir, 5,624 merkep, 160 at olmak ._h" x re ceman 211,066 ehli hıyvı_.d.— ilıı 5 rettir. Kümes hayvanatının miktarı i- se 500,000 kadar tahmin- kılınmakta- d y : .. . "Akşelıir mıntakası ğıhılıl?de!n a« mele miktarı üç bini mütecavizdir, Akşehirde Nasrettin Hocanın türbesi.. Hastalıklı koyun sürüleri SULTANHİSAR, (Milliyet) — Kon- ya civarından gelen sekiz koyun sürü- sünde çiçek hastalığı görüldüğünden bun ların nahiye civarından çıkması menedil- miştir. Yalnız Sultanhisarda boş arazi ve mer'a bulunmadığından bu sürüler mez- ruata ve bahçelere çok zarar yapmakta- dırlar. eaesielelür Sultanhisar portakalcılarının zararı CĞ AYDIN, (Milliyet) -—_Soıı soğul -. larda Sultanhisarda beş milyon porta- kala soğuk vurduğunu ynımıquıni - Sultanhisarlılar nğıçlmn'_elzlı lerin- de kalan ve soğuktan az müteessir 0- lan bir kısım portakallarının acele _ııe_v- ki için Ayd:ı_ı. !xu_ı-ı.ıpany_ı'ıınd:n tenzı'aı— muvaffakıyetle yürümesi walimiz Tevfik Sırrı Bey alâka ve him metlerini esirgememekte ve bizzat her gün kontrol ederek bu ışi takip eylemektedir. h tarife T 'e geçer '.;f or:dın geçen Ademı.ry:olu muduîu M Aydında ilkmektepler IN, (Milliyet) — Vilâyetimiz- de î':[l)ıne'b(ir sınıflı, 5 tane iki sınıflı 60 tane üç sınıflı, 2 tane dörl sınıflı ve 29 tane de beş sınıflı olmak üzere cem'an 96 ilkmektep vardır. Bu mekteplerde birinci sınıflarda 2685 erkek ve 1867 kız olmak üzere 4552 ikinci sınıflarda 1701 erkek , 968 kız olarak 2669, üçüncü sınıflarda 1176 er- kek, 509 kız olarak 1685, dördüncü sı- nıflarda 650 erkek, 292 kız olarak 942, ve soh sınıflarda da 382 erkek , 134 kız olarak 516 ki cem'an 6594 erkek ve 3776 kız olmak üzere 10,364 talebe okumak- tadır, Vilâyetimiz ilk mekteplerinde 52 $i asil ve dördün vekil olmak üzere 56 kadın, 183 asil biri vekil olmak üzere 184 erkek ki hepsi 240 muallim var« dır. n da Jara sevki kabil ola- şlerse de d alamamışlardır. Bi ;îıv.yı:ııden sarfı mümkün olan por- mamiş, bunlar da çürümeğe başlamışlar dır.