28 Ekim 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

-Baş tarafı birinci sayfada— barile İzmirden çok fazla görül- mektedir. Yıkılan evler; Yıkılan evlerin sayısını şim- diden tesbit o imkânsızdır. Kah- ramanlar mahallesinde 200 den fazla ev yıkılmıştır. Kurtulmağa veya kurtarmağa çalışırken ya- ralananlar pek çoktur. Şehitler mahallesinin evceğizleri ve bara- kaları kâmilen yıkılmış gibidi Tepecikte evlerin yüzde sekseni altında kalmış, mütebakisi ilen yıkılmıştır. Diğer mahal- civar kasaba ve köylerde harap. olan evler yüz- lercedir, Açıkta kalanlar , Bu izahattan - anlaşılacağı ü- zere binlereö ailelerin açıkta kal- dığı şimdiden temin edilebilir. İskâna muhtaç olan vatandaşlar on binden fazladır. Mülhakattan haberler geldikçe bu yekünun büyüyeceği muhakkaktır. Vaziye- tin fecaatini artıran cihet, yersiz kalan bu ailelerin herşeyden mahrum bir vaziyette olmaları- dır. Bunlar, canlarından başka anındaki manzarayı arzediyor-| bir şey kurtaramamışlardır. Yüz- lerce vatandaş çıplak denilecek bir haldedir. Esasen en ziyade felâkete uğrayan fakir, çaresiz ve vasıtasız. ailelerdir. Yiyecek cek cihetinden bu zavallı vatandaşlara âcilen yardım ihti- yacı vardır. Muvakkaten cami, mektep ve kışlalarda iskân edi: len ailelerin kat'i iskânlarını da şimdiden düşünmek icap eder. Ticari zararlar Yıkılan evler ve bunların içinde kaybolan eşyanın kıymeti çok büyük bir yeküna baliğ ol- duğu gibi, su istilâsına uğrıyan Mağaza, Depo, İmalâthane,Güm- rük Antrepoları, Şimendifer Han- garları ve sair mahallerde: ziyaa uğrıvan Ve avarya olan tüccar eş- yasının uğradığı “zarar da mil- yonlarca liradır. Yalniz birAme- rikan Tütün kumpanyasının 25 bin İsterlin zarara nğradığını kaydedersek' zayiat hakkında küçk bir fikir vermiş oluruz. İk- tısadi buhran içinde çırpınmakta olan İzmir için seylâp, ayni za- manda ticari bir âfet olmuştur. Tüccar malları her tarafta sular içinde yüzmekte, bazı yerlerde sürüklenmektedir. .Bu yüzden milyonlarca lira kaybolmuştur. Nafia zararları Harap olan yollar.ve şoseler, yıkılan köprülerin tamiri için de yüz binlerce lira lâzımgelecektir. Şimendifer münakalâtının inkıtar ticari muamelâtı sekteye uğrat- İzmir ve ettiği zarar, maalesef bir harp tahribatı ka- dar mühimdir. Mesele, mahalli olarak değil, milli olarak düşü- nülecek bir şekildedir. Yağmur devam ediyor Dün öğleden sonra saat beş buçuk raddelerinde şiddetli bir yağmur. sağnağı olmuş ve bir saat kadar devam etmiştir. Bu sabah yine çok fazla yağmur dü- şmüştür, Yağmurlar eski şiddetinde ol- mamakla beraber lâğımlar kâ- milen bozulduğundan en hafif İ yağmurda bile sokaklar su al- tında kalmaktadır. Şehirde mü- nakalât daima münkatidir. Bozuk yollarvesokaklar üzerinden ancak otomobil ve arabalar müş- külâtla' geçebiliyorlar. | Tathir ameliyesi, çok yavaş gidiyor. Belediyenin ve mes'ul makama- tın gevşekliği yüzünden vaziyet daha günlerce böyle devam ede bilir. Yegâne vasıta olan vapur servisleri de hâlâ tezyit edilme- miştir. Askeri rasathane mer- kezinden bildirildiğine gö- re, yağmur fasılalı olarak devam edecektir. Tazyik 753 milimetredir. Anado- Felâkeften sonra lunun her tarafında yağ-| mur ve fırtına vardır. imdat ve yardım teşk Cumartesi sabahı, tehlikeye! imaruz mahallelerde hiç bir ted- ibir almaya lüzum görmemiş olan ibelediye, Vilâyet ve diğer mes'ul makamat, ancak felâketin deh-| geti karşısında akıllarını biraz) toplamışlar ve imdat veyardım teş- ilâtı vücuda getirmeğe çalışmış- lardır. tehlikeye maruz mıntaka- "lardan ahalinin uzaklaştırılması ve İmuvakkaten başka yerlerde iskânı için tertibat alınmıştır, Valinin riyaseti altında Belediye ve Hi- Jlâliahmer reiei, Sıhhiye müdürü ve daire müdiranı beylerin işti- rakile bir yardım > komisyonu teşkil edilmiştir. Aç, çıplak ve yersiz yurtsuz. kalan “zavallılara acilen muavenet için bu komis yondan çok “seri yardım bekli: yoruz. Vatandaşlar da uhdeleri: ne duşen yardım: vayifesini yap maktan çekinmiyeceklerdir. laşe tanzim edilmelidir Dün fırınlar umumi harg za- ı du. Münakalâtın inkıtar yüzün- den ekmek istihsalâtı da intiza- mını kaybetmiş ve zaten bazı fırınlar işliyememiştir. Ekmek tedariki için halkın fırınlara te- hâcümü göze çarpıyordü. diye felâketzedelere ekmek da> gıtmak için bir çok fırınlara vaz'ı yet etmişti. Ekmek bula-! mıyan aileler çoktur. Bir çok mahallâtta su da yoktur. bozul- muş olan su yolları daha tamir edilmemiştir. Su ve ekmek me- selesi bir an evvel; halledilme- lidir. | Sığınacak yer ariyanlar: Sığınacak yer arıyan felâket- zede vatandaşlar. bazan . çirkin vaziyetlerle “ Yeni Aşır, . refikimiz, Beyler sokağında Hacı Mahmut camii imamının felâketzedeleri camiye bul etmediğini . yazmıştır. Ca- mii açmıyan zatın, imam de müezzinefendi olduğu bildirili- i yor. Felâket esnasında San'atlar mektebi talebeleri civardaki ev- lere yerleştirilmişlerdi. Bu meyanda on talebe vali paşanın Göztepedeki konağına iltica etmek istemişlersede ka- bul olunmamışlardır. Vilâyetin ;tebligi hilâfına, seylâp esnasında - mekteplerdeki talebeler, pek az düşünülmüş, bunları kurtarmak ve evlerine götürmek için resmi makamatın değil, fedakâr vatan- daşların ve bazı arabacıların takdire şayan yardımları görül müştür. Bu sabah çocuklar mek- teplerine gitmişlerse de, havanın tekrar yağmurlu olması yüzünden evlerine iade olunmuşlardır. Memurlar ve mahkemeler Memurlar dün saat on bire kadar vazifeleri başına geleme- mişlerdir. Bütün devair boştu. Mahkemeler teşekkül edememiş- ti. Zira bir çok hâkimler ve me- murların evlerini su basmış ol- duğundan kendileri ailelerinin yanında kalmağa mecbur kal- mışlardır. Iskatçiler ve talançilar 1 Seller pek çok ticaret emti- asını alıp getirmiş ve muhtelif mahallere, ezcümle yangın yer- lerine sürmüştür. Bazı çingâne- ler yangın yerlerinde buldukları bu gibi malları talan etmeğe başlamışlardır. Zabıtaca bunlara karşi tertibat alınmış ve etrafa dağılan sahipleri (henüz gayri malüm malların muhnfazası için tedabir ittihaz edilmiştir. | Ü— Denizde taharriyat | Deniz komiseri, dün bir mo- törle denizde ceset taharri et- miştir. Şimdiye kadar bir şey bulunamamıştır. “ Denize sürük- lenmiş cesetler varsa, suların bunları Yeni kaleye doğru attık- ları ve ancak bir kaç gün sonra bunların bulünabileceği tahmin Bele-) karşılaşmışlardır..; edilebir. Halkapınardan Mersin- liye kadar denizde bir çok eşya yüzmektedir. Ezçümle Sineklide: ki Neft Sendikat, Asyatik ve Ropoper petrol (Okumpanyaları depolarından sürüklenmiş gaz tenekeleri suların içinde yüzmek- tedir, Dün kaç kişi iskân edildi:: “Açıkta kalan binlerce vatan» İdaştan dün ancak (1200) kişi İhanlara iskân edilebilmiştir. A» çıkta kalıp ta iskân bekliyen ve ya maili inhidam hanelerde büyük bir tehlikeye maruz kâ- lan binlerce vatandaş vardır. /Seylâbın en çok tahribatına uğ- İryan Kahramanlar, Şehitlik ve /Kemer mahallâtile dağ mahallâ- tında © yıkılmamış o yüzlerce ev İçok tehlikeli “bir haldedirler. /Bunların heyeti fenniye tarafit- dan acilen tetkiki ile çok fazla hlikeye - maruz . kalanlardan Jiçindeki vatandaşların çikartıla- İrak hayatlarının korunması ele İzemdir. Urla ve seferihisar da Müthiş zararlar İ Urla ve Seferihisardan alınan ison haberlere göre evelki gübkü İşiddetli tolu ile son senelerde misli görülmemiş seylâbın zey itinlikler ve bağlara ika ettiği İhasar tahminlerin fevkindedir. | Ağaçlar üzerinde tek bir zeytin İtanesi kalmamıştır. Vatandaşlar: bu afetin tevlit ettiği muazzam zararlar karşısında derin bir te ,€ssür içindedirler. Seller milyon; la serveti alıp götürmüştür. Ur- laya ve Seferihisara giden yollar, jbaştan başa harap olmuştar. Seydiköy yolunda Seydiköy yolunda paşa köp- rüsünü sel yıkmış ve sürücüsü ile beraber bir” arabayı ve iki yolcusu ile 'bir ötoobili suların götürdüğü söyleniyor. Bu hava- "lideki”zayidt miktari Hentiz te bit edilememiştir. Adliyede waziyet Devair; nim tatil gibidir; Ek- ser memurlar; felâket dolayısile; yıkılan. evlerile uğraşmakta ve 'bilmecburiye daireye gelememek- tedirler. Mahkemeler dahi; bugünlerde icra edilmesi lâzımgelen; muha:! İkematı; vaktı ahere talik etmek- tedirler. Bu sebepten, mahke- melerde davaları olanlara; yeni- İden celpnameler; yazılacak ve İkendilerine tebliğ ettirilecektir. Vatandaşlar dik katlı olunuz: Tuğyan hasebile taşan, Kı- zılçullu çayının o yapmadığı tahribat kalmamıştır. Bu çay; Kızılçulluda bulunan, Ciheti askeriyeye ait hir pavyonu da almış götürmüştür. Burada bulunan kabili in- filâk bombalarda çay tarafın- dan sürüklenmiştir. « Bunlar dan bir kısmı Kemer melez köprüleri civarında kenarlarda! saplanmış kalmıştır. Bazı kim- seler ve bilhassa çocuklar, bunların ne olduğunu idrak edememektedirler.Dün kuman- danlıktan yapılan bir tamimde bomhalar.u el ile tomas eği- lir edilmez, infilâk edebilecek mahiyette bulunduklarından, vatandaşların müteyakkız biü- Tunmalarının sureti münasebe ile kendilerine anlattırılması ve bunların usulü dairesinde toplattırıluası bildirilmiştir. Burnava felâketi Burnavadan gelen hükümet tabibi beyin e verdiği o malümâta göre vefiyat on beş ve ağıt ya- setler de aranmaktadır. Yaka mahallesinde Burnavanın en çok felâki #fcaklardır. Mevki fevkalâde pr Ankara : 26 (A.A) — Macar başvekili Kont Bethlen'in Anka- rayı ziyareti münasebetle tesbit edilen program 26-10-30 Pazar günü Kont Betihlen ve refakatın- da bulunan zevat 26 Teşrinievvel 930 pazar günü akşamı Konvan- siyonel trenine o merbut hususi vagonla Türkiyeye vasıl olacak- lardır. Tren. saat 8,23 te Edirne Karaağaca geldiğinde vali beye- fendi kendilerine hoşamedi ede- cektir. Protokol muavini ve harici- ye hususi kalem mümeyyizi bey- ler kont Bethleni selâmlıyacak- lardır, Ve birlikte seyahate de- vam edeceklerdir. 27-10-30 Pa- zartesi misafirler saat 10/45 te İstanbul Sirkeci istasyonuna va- sıl olacaklardır. İstasyon Türk ve Macar bay- rakları ile tezyin edilecek ve İs- tanbul valisi “beyefendi, merkez kumandanı ve Polis müdürü bey- ler misafiri | selâmlıyacaklardır. Bir bölük asker resmi selâmı ifa edecek ve müzika milli Ma- car marşını çalacaktır. Kont Bethlen emirlerine amade bu- tundurulacak © otomobilleri ile perapalasta kendileri için ihzar edilecek dairelerini teşrif - ede- cektir. Bir müddet istirahattan son- ra kont Bethlen vali beyefendi- yi ziyaret edecek ve kolordu kumandanı paşaya kart bıraka- kumandan ve polis müdürü beylere kart gön- derecektir. İstanbul valisi beye- - Ankarada siya Macar Başvekili şerefine tertip edilen ogram ve merasim o fendi saat 13 te misafirler şe- refine bir öğle ziyafeti keşide edecektir. Kolordu kumandanı otele kart bırakmak suretile iadei İziyaret edecektir. Yemekten sonra şehirde bir gezinti yapı- lacak, saat 18,30 da bir motör misafirleri Haydarpaşaya geçir- mek üzre Tophane Seyrisefain rıhtımında emre amade buluna- caktır. Başvekil ve maiyetlerini An- karaya getirmek üzere İstanbul- dan saat 10,30 da hareket ede- cek hususi bir tren bulunduru- lacaktır. İstasyon Türk - Macar bayrakları ile tezyin edilecektir. İstanbul valisi ve sirkeci istasyo- nunda hazır bulunan zevat safirleri teşyi edeceklerdi 28-10-9330 Salı günü hususi tren saat 9,30 da Ankra istas- İyonuna muvasalat edecektir.Mu- zika Macar Milli marşını çala- caktır. Başvekil İsmet paşa haz- retleri Hariciye vekili beyefendi hariciye müsteşarı birinci daire protokol U.M. beyler misafirleri istikbal edeceklerdir. Ankarapalasta ihzar edilen )dairelerinde bir müddet istira- hat ettikten sonra kont Bethlen saat 1l de Hariciye Vekili bey- efendiyi saat 12 de (Başvekil paşa hazretlerini Macar sefirinin refakatında ziyaret edecektir, Kont Bethlen Başvekil İsmet Pa- şa hazretlerile Hariciye Vekili Tevfik Rüştü beyefendinin refi- kaları hanımefendilere kart bı- mi- si faaliyet Kâzım paşa” hazretler ğer vekil: beyefendilerle teati edeceklerdir. Hi kili beyefen da Kont Bethlen'e otelde ziyas ret edecekler saat 13,45 te has riciye vekili beyefendi ile refi kaları köşklerinde misafirler refine bir öğle yemeği ziyafeti keşide edeceklerdir. Yemekten sonra Reisicümhur Hazretleri Macar başvekilini kabul buyuras caklardır. Saat 20,30 da Başvekil paşa hazretlerile | refikaları o hanım efendi tatafından Kont Bethlen şerefine Ankara palasta bir zi- İyafet keşide edilecek ve bunu İmüteakıp bir suvare takip ede- cektir. 29-10-30 çarşanba günü misafirler öğle yemeğini mih- mandarlarile beraber otelde yi- yecekler ve cumhuriyet bayramı geçit resminde hazır bulunacak- lardır. Akşamı resmi ziyafete medu olacaklardır. : 30-10-30 Perşembe saat 13,30 da Macar sefiri ve refikası bir öğle yemeği ziyafeti verecektir. Saat 17,30da Kont Bethlen hususi trenle İstanbula mütevec- cihen hareket edecek ve muva- salatında hazır bulunan zevat tarafından teşyi olunacaktır. Hay- darpaşa istasyonunda askeri me- rasim ile ve İstanbul valisi beye- fendi merkez kumandanı ve po- müdürü beyler tarafından istikbal ve istanbulda müfaraka- tında istikbalde bulunan zevat rakarak ve B. M. Meclisi reisi rafından teşyi edilecektir. Burnava Davası İntihabata fesat karıştıranlar Dün Burnava mahkemesi huzurunda muhakeme hile ve karıştırıldığından — dolayı urnava . intihap encümeni aza- ölene Sami, Ali Rıza, Etem, Hasan ve Abdurrahman efendi- erin aleyhine Burnavada mukim Ahmet oğlu Hasan ağa ve Ha- mide kanım tarafından ikame edilen “davanın - rüyetine dün Burnava Sulh o mahkemesinde devam “edilmiş ve suçluların sorguları © yapıldıktan © sonra hâkim Reşat bey, bu davanın görülmesi Burnava Sulh mahke- mesinin . vazifesi : haricinde bu- lunduğuna karar vererek tefhim etmiştir. Yalnız, suçlular. sorgu- ları esnasında isnat edilen cür- mü, zımnen itiraf etmiş oldukla- rındanceryanı muhakemeyi kari- 100 den fazla ev yıkılmıştır. Açıkta kalan vatandaşlar cami- lere, mekteplere ve Türk ocağı- na yerleştirilmişlerdir. Vatandaş- İların iaşeleri Burnava belediyesi tarafından temin edilmiştir. Kahramanlarda Kahramanlarda son Seylâpta ağır hasta düşen. iki vatandaş idün evlerinde vefat ettiler. Hilâllahmerin fe) 2 re yardımı Hilâliahmer Burnava felâket- zedelerine ekmek tevzii için 'bu gün Burnavaya elli çuval un ji gönderdi. Ayni da Karşı- kali kişi vardır. Manalı sakayır 25 Darma Sal kaz altında veya 'şurada burada kalmış bulunması muhtemel çe-! yakaya 25, Burnavaya 15 çadır göndermiştir. Hilâliahmer depo- larında bulunan karyolalardan altmışı o takımlarile © jandarma mektebinde tesis edilen yatak- haneye gönderildi. © © Sami efendiye tevcih ettiği bir sual üzerine mumaileyh dedi ki: | Davacı Hasan ağa heyete müracaat ettiği zaman arkada- şım Hasan efendi ismi hizasında bir parmak işareti gördüğünü ve Hasan efendi evelce müracaat eden davacının, karısının parmak işaretini defterde her isim üzerine ben de davacı Hasan -a- gaya hitaben “o halde sen de parmağını familyarın isminin hi- zasına bas|,, dedim. Davacı bu- nu başka şekle koyarak mahke- meye müracaat etmiştir. Diğer davacı Hamide hanım da müracaatında ismi hizasında def- terde bir parmak “izi gördükle- rini ve encümen ile görüşülerek davacaya hitaben | senin ismin ırmak işareti görü- İüyor, reyini istimal ettiğin anla- şılıyor, biz öyle karar verdik is- tersen bu kararımızı Sulh mah- kemesine itiraz et! | dedik, isnat edilen fesat karıştırma cürmünü| kabul edemem; demiştir. Süçlulardan Etem efendi de, kendisi o gün encümen reisine vekâlet ettiğini ve esasen evvel- ce de encümene aza tayin edil- miş olmadığını beyanla beraber; Hamide hanımın reyini istimal hakkında diğer suçlu Sami ef. nin söylediklerini tekrar etti. Diğer suçlularda; Sami efendi- nin ifadesini tasdikle beraber, Hasan efendi sözüne ilâveten: mal etmek üzere intihap encü- menine müracaat etmediği ka: naatindeyim. Demiş ve Etem efendi tekrar kalkarak: — Efendim Hamide hanıma isminin hizasında parmak işareti , demediklerini* ve parmak! için olması ihtimali görülmesi) isi Hamide hanımın reyini isti-|$ edildiler - Maznunların ifadeleri işaretine benzer bir leke vardır, dediklerini ifadesine ilâve. eyle- miştir. Bundan sonra hâkim bey kararını tefhim etmiştir. Görülüyor ki, müddeiler; rey- lerini istimal etmek üzre sandık başına geldikleri zaman, isimleri ve > bülünduktan sonra in hizasında; kim bilir imih: tarafından konulmuş par» mak işaretini görmeleri üzerine reylerini istimal etmiyerek eneti- meri azaları aleyhine daya İkame etmişlerdi. ; Maznunlarında huzuru hâkimde verdikleri; ifadeye nazaran filhaki ka; bu iki davacının hinimü- racaatlarında; isimleri hizasında ve fakat” kendi itikatlarınca parmak izi değil parmak izine benzer birer leke bulunduğunu görmüş olduklarını beyan etmeleri ve encümen aza- sından Sami efendinin işi tevile kalkarak Türkçe bilmiyen, oku- mak, yazmaktan aciz, altmışlık ihtiyarın — saflığından | istifade emelile | o halde sen de parma- Zını* familyanın isminin hizasına basl. | demek suretindeki teklifi cayı dikkat olsa gerektir, Bu davaların mütebaki aksa- mını asliye ceza mahkemesi tet- kik ve rüyet edecektir.