8 Aralık 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

7, “Yeni Asır, bazı köyler şiddetli neşriyat silsilesi neşriyatını - ciddiyetle lüzum gördü. ha açıktır. Mes'ul kin edecek şekilde mecburdur, o Bununla (beraber, anlaşılıyor açlık vardır. hığa değil, — eski ğın farzetmek icap eder'ki va: ziyeti belki çoğal detle ihtiyacı vardır. aileler hicret etmektedirler. da, tütün o kumpanyalarından muş. Ne şekilde olursa ret içinde kaldıkları inkâr kabul etmez. eden — ailelerin larak kıyametler kopi Gazetecinin vazifesi vaziyeti di ildir. Bilâkis o, teferruatı göze rarındadır. Ancak, bu noktada wrap o kadar büyüktür ki, bü- yütmeğe ihtiyaçta yoktur. “ Yeni Asır ,, arkadaşımız ve hir etmekle vazifemizi yapmış oluyoruz. Umarız ki, bundan ö- tesi için de, mösul makamlar va- zifelerini yaparlar ve ne yaptık- larını bize bildirerek, bir dere- ie kadar bizi müteselli eder- er, İzmir civarındaki vaziyet, u- mumi bir halin hususi şeklidir. Memleketin en zengin ve vesa- İli nisbeten mebzul kısmında böyle sefaletler baş göstermiş olursa, içerlerde vaziyetin ne olduğu tahmin edilir. Köylerin ve köylülerin nasıl yaşadıklari daimi vaziyeti bir tahkika tâbi tutulursa ethiniz ki çok endişe <dilecek ve mevzii değil, belki milli tedbirlere lüzum ,görüle- cektir, « Diğer birçok mıntakalardan zim aldığımız haberler, cesaret erici mahiyette değ i ve Salihli köylerinde istira- en derin olduğunu. biliyoruz. öylülerin çift hayvanlarını, taz i | Başmuhanriri: Patk Muhittin refikimiz bir müddettenberi İzmir civarında halkının aç dene- cek bir vaziyette olduklarını if- şa etti ve bu zemin üzerinde açtı. Teşekkür olunur ki, bu mesele -bermutat! - muhalefet gürültü- sine atfedilerek örtbas edil- medi ve vilâyet arkadaşımızın tahkika Vali Kâzım paşanın bu bu- sustaki beyanatı, ortaya atılan acıklı müşahedeleri bir.dereceye kadar tahfif ediyor. Bu tabiidir. |istiyenler bu lâvhanın fecaatini Bir gazetenin görüşü daima da- bir makam ise, mevkii icabı, endişeleri tes- harekete Vali paşanın beyanatından da ki sefalet ve hatta Kizim paşa, muztarip köy- lerde halkın ahlat ve turp otu ile taayyüşünü münhasıran aç- teamüle. atfediyor. Şu takidrde sefaletin buralarda kronik bir şekil aldı- fecaatı bündan azalmaz, . Bununla beraber vilâyet iki noktayı tesbit etmek- tedir. Köylünün tohumluğa şid- Bununla Ziraat Bankası meşgul olmakta imiş. Sefalet içinde kalan köy- lerden, ezcümle Ahmet beyliden Bu bazılarının müzaheretile oluyor- olsun, yerini yurdunu terkederek hic- refah olmadıkları ve zarurette Bu mesele üzerinde gazete- cilik yapmak icap etse, haklı o- bünün ters. tarafile görmek de- şarptırmak için büyütmek ıstı- biz, vatandaşların ıstırabını teş-' dir. Alaşe-|X Sefalet umumidir Köylüler fakrü zaruret içindedir- ler - İstihsalâtı artırmak ve tan- zim etmek ihtiyacı bakidir vuklarını ve saire satarak ser- mayelerini ve istikballerini yemek suretile gün geçirdiklerini tees- Sürle bize haber veriyorlar. Tah- kik edilirse, oralarda da ve da- ha başka yerlerde de kim bilir ne acıklı şeyler vardır. Zaten şehirlerde günden güne fazla olan fakirlik ve ıstırap, köylerdeki vaziyetin bir aksül- ameli, bir neticesidir. Umumi bir fakirleşme için- deyiz. Bizdeki iktisadi. buhranı cihan buhranının bir neticesi gi- bi gösterip işin içinden çıkmak kolayca unutuyorlar. Cihan buh- ranı vasıtaların bolluğundan, tihsalin artmasından ileri geli- yor. Bizde ise bunun tamamen aksi olarak vasıtaların azlığı ve azalması, istihsalin £ tenakusu buhrana amil olmaktadır. Bun- lar bambaşka şeylerdir. Şimdi ne yapmak lâzımdır? Herşeyden evel, Türk köylüsünü daima müstahsil vaziyetinde bu- lundurmak zarureti vardır. Bu hü- kümetin işidir. Tohumluk tevzii, çift hayvanlarının . satılmasının men'i, Buna mukabil (sefalet içinde kalan köylüye muavenet ve vasıta tedariki icap eder, Meselenin ne kadar muazzam olduğunu bilmez değiliz. Fakat hastalık esasından tedavi edil- mez ve Türk köylüsünün istih- salâtı tanzim edilmezse, günden güne daha fena bir mevkie dü- şeceğiz. Ziraat Bankasının köylüye ikrazatı kolaylaştıracağını, ikraz vadelerini | genişleteceğini | tel- graflardan öğreniyoruz. Bu ted- bir çok geç kalmıştır. Daha zi- yade geç kalmaması ve ciddi- yetle tatbik olunması temenni edilir. Bununla beraber, mali si- yaseti değiştirmek ihtiyacı acil- .İdir. Vergiler hafiflemeli ve köy» -İlü vergi tazyikinden kurtulma» lıdır. İktisadi. buhranin çarelerini hükümetten arıyoruz. Fakat hü- kümetin iktısadiyata müdahale: sini isteyenlerden değiliz. Ma- alesef, şimdiye kadar tatbik &- dilen siyaset, iktisadi ve mali sahada eyi neticeler vermedi. Tabiidir ki bunun tashih ve ta- mirini yine hükümetten bek- liyeceği YILMAZ : Tayyareci kız Tayyare denize düştü, kendisi yüzerek kurtuldu Londra 7 ( A.A ) — Kap'a gitmek üzere bindiği tayyare- nin İtalya sahili açıklarında de- nize düşmesi üzerine yüzerek kendilerini kurtaran tayyareci Mis Sipooner ile refakatindeki pilot başlarından. yaralanmışlar- dır. İtalya hava nazırı tayyareci kızın çıktığı sahile kendisine yardım için bir tayyare gönder- miştir. Serbest o Cümhuriyet Altin piyangosu H İstanbul 7 (S.C) — Ha- millere tediye edilmek üzere Osmanlı Bankasına doğru değildir. Bu haber «Halk Dostu» gazetesini Selânik, 7(S.C) — Buraya gelen Başvekil müsyü Venize- los, şerefine verilen ziyafete dahili meselelerden bahsederek mühalefetin tenkidatına cevap verdikten sonra harici | siyaseti teşrih etmiş ve'demiştir ki “Lozanda malüm olan nin mübadelesi itilâfnamesini imzaya muvaffak oldum, O va- kit bir çok muhacirlerden beni tahkir eden mektuplar almıştım. Fakat bir kaç ay sonra bunlar yazdıklarına nadim oldular, A- rada bir çok hatalar işlendi ve Lozan itilâfnamesi gayri kabili tatbik addolundu. Bundan son- ra Türkiye ile emin ve devamlı bir dostluk tesisinden başka ya- pılacak bir iş kalmamıştı. An- kara seyahatimle buna muvaf- fak oldum. ,, Başvekil, Selânik gamizonu zabitlerini ziyaret ederek onla- ra da bir nutuk söyledi ve de- di ki: Sizinle daha yakından temas için harbiye nezaretini memnu- niyetle üzerime aldım. Hükümetim askeri istihzara- tı ihmal etmiş olmakla itti- bam edilemez. Fakat en eyi iyaset, memleketin emniyeti i- çin elzem olan dostlukları temin eden siyasettir. Türk ve Yunan itilâfın ak- detmekle, Yunanistanın Anadolu- da arazi tevsi etmek hulyasını söndürdüğümden dolayı beni it- tiham ediyorlar. İtiraf © ederim ki Lozanda Türkiye ile ahalinin mübadelesi için mukavele imza (edildikten sonra bu memleketle hemen dostluk tesisi lâzımdı. Buraya gelen muhacirler için refaklarına çalışmaktan başka yapılacak bir şey kalmamıştı. Artık Anadoluda rum kalmamıştır ki bu arazi üze- rinde müddeiyatımız olabilsin. Teşnilâtçı meb'uslar mrs Halk Gras teşkilâtı için şehrimize ği dn eb lr din NE gitmişlerdir. Vası ene- mende kalmış ve Celâl beyak. şam üzeri avdet eylemiştir. Vasıf beyin; bugün eydetle bileğin «öne çüccarlarn tea carları ticaret odamda yapan Kupon No 38 muhtemeldir. çakları içtima iştirak etmesi ke © yatırılmış bulunan altı)kümetçe gönderilen ce- milyon liranın geri alına: av tetkik edilmiş ve v. ai hakkındaki haberi2iyeti maliyemizin müsa 8 inin İHamiller meclisi üzerinde ortaya attığı bir mütale-|hüsnü tesir hâsıl etmiştir. adan galat olup hükü-İ'Tahmin edildiğine göre ? —— —aaa ee amaa M. Venizelos Selânikte Nutuklar söyledi ve Türk- Yunan dostluğundan bahsetti lere cevabımız üsnü tesir yapmıştır - Asılsız bir şayia-Murahaslarını gönderecekler metçe asla tasavvur edilmemiştir... Düyunu umumiye. meclisine hü- adesinde borcumuzun t. mamile verileceği cevabı "Türkiyenin temayülâtı hakkında da ayni şey söylenebilir. Kemal paşa Ankarada bana mü”erreren söyledi ki Yunan ordusu çok eyidir ve harp esna- sinda da hakiki bir cesaret ve nizam (göstermiş ve umumun takdiratını o kazanmıştır. Hatta "Türk muharrirleri Yunan ordü- kıtaatına misal ola- rlar, Vaziyet böyle olunca, sora- bilirsiniz ki ne diye orduyu ilga etmiyorum. Ben esas itibarile sulh dostuyum ve mazideki ha- rekâtım da göstermiştir ki an- cak sulhun millete elzem olan şeyleri temin etmediğine kani olduğum zaman harba teşebbüs ettim. Orduyu bunun için isti- yorum. Fakat diğer bir sebeple de istiyorum: Ordu milletin mek- tebidir. Oraya gidenler yalnız askerliği değil, ayni zamanda sağlam bir vatandaşlığı öğrene- rek oradan çık: Bundan sonra sizin kendi işinizle uğraş- manızı tavsiye ederim. Zira si- yasi ricaliniz memleketin tema- miyetini temin etmişlerdir ve ar- tık yalnız halkın refahını isti yorlar. Zira teslihatımız ve itti- fak itilâflarımız o şekildedir ki başka teslihata ihtiyacımız yok- tur, Ben Yunanistandan çekil im zaman, büyük bir Yunanis- tan bırakmıştım. Döndüğümde nasıl bulduğumu biliyorsunuz. Anadolu hezimetinin siyasi ve askeri tefrikalardan ileri geldi- ğini zannederim. Başkaları ise bunu fena idareye atfediyorlar. Ben yaşarsam, sizinle tekrar buluştuğumda bana hak vere- ceksiniz. Ölürsem, hayatta olan sizler yine bana hak verecek- siniz, zira göreceksiniz ki haki- katen memleketin refahına ça- laşmışım .. Kutuluk keresteler Dün içtima'eden ticaret o- dası meclisi 4000 metre mikap kutuluk kerestenin kabulü mu- vakkat usulile kabulüne dair i- dare heyetinin verdiği kararı tasdik eylemiştir. Keyfiyet bu- Halk N Düyunu umumiye meclisi eski noktai nazarda isra rın bir netice vermiyece- &ini nazarı dikkata ala- k yeni bir tarz bulmak çin hükümetin davetine icabetle Ankaraya müza- kerata girişmek için mu- rahhaslarını göndere- cektir. Loit Corç Liberallerin ik- tidar mevkiine gelmeleri lâzım- dır diyor Londra 6 (A.A) —Loit Corç hükümetinin vazifesinde muvaf fak olmadığı herkes- tarafından tasdik edildiğini, şimdiki hükü- metin bir çok faaliyet ve icraat fırsatları kaçırdığını bununla beraber Baldvinin yeni bir hü- kümet teşkilini kimsenin arzu etmediğini müntehipleri liberal fırkaya yeniden itimat göster- meğe ikna etmek imkânı cut olduğunu liberaller iktidar mevkiine gelmezse mes'uliyetlere iştirak etmemek şartile şimdiki leri faydalı olacağını söylemiştir. Londra, 6 (A.A ) — Liberal fırkası konferansında parlamen- todaki Liberal grubunun meslek ve vaziyetini izah eden Loit larını birer birer saydıktan son- ra muhafazakârların galibiyetile hitam bulması pek muhtemel o- lan umumi intihabata yümrük- lerde himaye usulünün tesisine mani olmak için şimdiki hükü- mete müzaheret edeceğini söy- lemiştir. Fakat Liberallarla a- mele fırkası arasında umumi bir teşriki mesai itilâfının mevcudi. yetini tekzip etmiştir. Loit Corç dili lüzumu üzerinde ısrar eyle- miştir. Beş nazır icrasını teklif Mefküre Gazetesidir İdarehanesi: İzmir > Gazi Bulvarı söylediği nutukta amele fırkası |$ mev-İğ hükümetle teşriki mesai etme-İR Corç amele hükümetinin hata-|$ nihayet intihabat kanununun ta-|& İktısaditetkikati için mücadeleden yılmaz. ii “Yeni Asır, yurdunda ishası - Heryerde 5 kuruş Tatmin edilmemiş ihi ras mı, sönmeyen ihtiras mı? Son günlerde muhalefetin hakiki sebeplerini araştır- $ mak lâzımgelirken bu bir ta- & rafa bırakılmış münakkit ve & muhaliflerin tatmin edilmemiş bir ihtirasın kurbanı olduk: $ ları ileri sürülmeğe başlan- mıştır. Halbuki dikkat edi: X lirse görülür ki muhelif larda yer alanların pek ço- ğu düne kadar siyasi faali- yetlere hiç karışmamış, da- ima bu dikenli yollardan u- zak yaşamış insanlardır. İh: iplerine böyle mün- Ş gerekti. j X Bugünbu zevat siyaset gürül- ülerine arzuları hilâfındı rüklenmişlerse her halde bu- Hnun sebeplerini memleketin stıraplarında aramak lâzım- dır. Acıklı ve elemli vaziyet- $ Xler muvacehesinde vicdanları $ titreyenler “biçağın kemiğe X dayandığını görerek ve hissey- yerek istemedikleri yollara düşmeğe yani siyasi hayata atılmağa mecbur kalmışlar- dir, Onları bu yola sürükle- $ yen iktirastan ziyade halkın ıstırabatıdır. Fakat refahı yalnız şahsi geçimlerle ölçen- ler bu faziletli hareketin ma- nasını anlıyamazlar, Onlar $ diyorlar ki: “ Yahu filân bey ne iş yor ?. İşi, kazancı yolundı Siyaset tehlikeli bir müca- dele hayatıdır. Ne diye mu- K halefet yapıyor?. , Sonra diyorlar ki: “Yahu açlıktan bahseden filân zata K bak.. Asıl sıkıntı çekenler ağızlarını açmıyor da hayatı refah içerisinde buluriduğu halde en çok bağıran bu oluyor?. ,, Bu şekilde hayret izhar ) edenler şahsi düşüncelerin X zebunu olanlardır. Filhakika belki en çok bağıranlar vazi: yetleri düzgün olanlardır. Lâ- kin üç beş ferdin işinin yo- lunda bulunması vicdani is“ tirahat ve hakiki refah için kâfi bir sebep teşkil edemez. En zengin fakat vicdanlı bir adam (o etratan — ıstırabın ilerini işittikçe kendi re- X fahını anlayamaz, müsterih o- $ lamaz. Bu itibarla kem vic- & danının sesine hem de bagi- ramıyan, -o kudreti nef le bulamıyan muztariplerin his- & lerine terceman olmağa mec- $ burdur. Beşeriyet ve cemiyet an- cak bu yolda umumi refaha kavuşabilir. Yoksa, işim yolunda ya; geri kalanın canı “çıksın düşüncesi . zihin- ediyorlar Londra, 7 (A.A) — Kabi mede milletin hakiki iktısadi ih- tiyaçlarının tetkik ve tesbit iktisat vekâletine bili naya memur beş nazır tarafından bugün neşredilecek bir beyanna- için İngiltereniu bütün müstehlik ve müstahsil sınıflarına mensup bir çok azadan mürekkep bir ko- lesi hâkim olduğu zaman bunağ cemiyet hayatı” denemez. Biz mütekabilen mevkile- rinin en küçük bir tezelzüle uğramaması için her şeyi ğ göze almış bulunanlara ihti- ras atfeylesek çok yerinde olur. Binaenaleyh sorabilir miyiz? Memlekette esen ihti- ras havası tatmin edilmemiş ihtiras mı yoksa söntiek bilmiyen ihtiras mi?