5 Şubat 1933 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 4

Memleket Manzaraları Küçük Bir Köy Halkının Milli Tasarruf Ahtı Dentarlı ( Hususl ) Kış mevsiminde köyümüz, çok şeta- retli bir âlem oluyor. Tarlalarında işini bitiren herkes, bir nevi kulüp vazifesi gören kahveye gelir. Burası köyümüzün yegâne içtima ve eğlence yeri olur. Bu toplan şın daimi mevzuu milli mubahasalardan ibarettir. Kürel arzın Üç kıt'asında a kerlik yapmış, muharebeden mu- harebeye koşmuş ihtiyar gazile- rin, hatıraları burada derin bir alâka ve heyecanla. dinlenir. Köyümüzün halkı, eski devir- lerden kalma, çalgılı, şarkılı kö- çek oyunlarından — fazla, tarihi birer mubahasadan ibaret olan, Trablusgarbın, Balkanlar n, Kaf- kasların, Çöllerin kanlı, — ateşli hatıralarına rağbet ediyor. Genç- lerin iştirak ettiği milll mücade- lenin kanlı vak'aları birer, birer anlatılıyor. Halkımızın bilhassa bu milli duygusu, köy muzllimimizi, Gazi Hazretlerinin canlı bir tarih olan büyük nutuklarını bu içtimalarda yüksek sesle okumıya teşvik etti, Samsundan — başlıyan, Erzurum cemiyeti, Sıvas kongresi ile inki- şaf bulan milli varlığımızı, bütün köy bhalkı derin bir alâka ile dinliyor, “anlaşılmıyan yerlerini, muallimimiz izah ediyor. Bircok- Tarının bizzat bulundukları vak'a- ları, savaşları dinlemek köy hal- kımız için nibayetsiz bir zevk ve sürur oluyor. Yeni harflerimizin kabulle, köyümüzde mühim bir okumak zevki — başlamıştır. — Gazetenizin okunmadığı gün kat'iyen geçmerz. Medeniyetin tekâmül merhaleleri, memleketimizin hayatile alâkadar vak'alar, kararlar köylümüz ta- rafından merak ve zevkle takip ediliyor, Bilhassa milli tasarruf esası, köy balkımızı cidden alâ- kadar etmiş, yerli malları kullan- mak hususunda rekabet başla- mıştır. Bazı vilâyet — belediyelerinin çay, kahve yerine üÜzüm, incir kullanılması kararı, bilhassa köyü- müzde de —memnuniyetle karş- Janmış ve köy içinde kahve ve çay kullanılmaması için umum! bir karar verilmiştir. Bu cümleden olmak üzere bayram şekeri yerine kaim olmak üzere de köy bakkalımıza vilâyet merkezimiz olan Ankaradan incir ve üzüm satın aldırıldı. Bütün köylü, memleket mahsulü olan incir ile üzümü severek kullandı. Artık şimdi Ayaş kazasının Des- tarlı köyünde kahve ile çay bul- mak mümkün değildir. Öteden beri frenk kumaşı kul- lanan kadın ve erkekler de birer birer yerli mamulatı olan kumaş- elbise yaptırıyorlar. Ömer cavuş gibi köyümüzün ihtiyerlar?bu işe önayak oldular. Şimdi hemen her- keste (Beypazarı) mamulâtı görülü- yor. Bu suretle, köyümüzün bütün balkı, inlaılâbımızın en mühim bir müeyyidesi olan mill! tasarruf ve sanayi düsturuna sonuna kadar bağlı kalmayı kazarlaştırmıştır. Mahsulât için mevsimin fevkalâde müsait gitmesi de halkımızın yü- zünü güldürmüştür. Milit tasarraf sayesinde, daima refaha gidilebileceğini, köyümüzde anlamam ş artık hiç kimse kalma- mıştır. Buna sadık kalmak ahtile toplantı yerimiz <lar köy kahve- sinde hergün yeni bir kahramanın menkabesini dinliyoruz. — M, Asım Bayburt İnkişaf Ediyor Asri Teçhizatlı Un Fabrikası Şehrin Ve Civarın Un İhtiyacını Temin Ediyor Bayburt, (Hu- susl) — Şehr- mizde ciddi tet- kikatta ve mi- şahedelerde bu- lunanlar — tered- dit — etmeden şunu — söyliyebi- lirler? Bayburt medenl — ve g- naf tekâmül sa- hasında hergün biraz daha - ile- rilemektedir, Bayburt beledi- ye ve husust mu ha sebe sinin de iştirak ettiği “Çoruk un — fabrikası anonim şirketi,, nin bu tekâmülde büyük rolü vardır. 926 senesinde ümit- sizlikler içerisinde teşekkül eden bu şirket ilk iş olarak bir un fıbrikı yapmıştır. Asri techizatı Gerede'de Bayburt Çoruk un tabrikası ihtiva eden bu fabrika ekstra, birinci ve ikinci olmak Üzere üç nevi un Üzerinden günde 250 çuval istihsal yapmaktadır, fab- rika istihsalâtı ile yalnız Baybur- dun değil, ayni zamanda civar Bir Kooperatif Kuruldu Ve| — T I Bir Yangın Çıktı Gerede (Hususl) — Kazamızın 15 kilometre garbında Bolu şosası Üzerinde Reşadiye köyünde civar höylülerin iştirakile altı bin lira sermayeli bir kooperatif şirketi teşkil olunmuştur. Nizamnamesi tasdike iktiran ederek gelmiştir, Kooperatif bu günlerda faaliyete geçerek heyeti idare İntihabatını icra edecektir. Gerede'de Yangın Gerede (Hususi) — Kazamızın 15 kilometre şimali garbisinde Çaga köyünde —Hacı Müustafa Efendinin hanesinden yangın çık- mış, kaza merkezinden telefonla istenilen itfaiye kuvvetleri tara- fından etrafa sirayet etmeden söndürülmüştür. Yangında 800 kile buğday, bir çoban köpeği ve bir çok eşya yanmıştır. Kemîlga_şa’da Armutlu Köyü Çok Asri Bir Yerdir Kemalpaşa (Hususi) — Turgutlu- zmir yolu Üzerinde bulunan ve Kemalpaşa kazasına merbut olan Armutlu köyü suyu ve üzümü ile meşhurdur. Köy halkı bağcılık yapar. İçlerinde okuma ve yazma bilmiyenler pek azdır. Bugün Türkiyenin en medeni ve en mamur köylerinden biridir. Bir belediyesi vardır. Sıhhat şart- larına pek büyük bir ehemmiyet veren köy belediyesi temiz köy sokaklarına “ Yezlere tükürmeyi- niz! ,, “ Elektrik tellerine dokun- mayınız ! ,, gibi levhalar asmıştır. Köy elektrikle tenvir edilmiştir. Köyün güzel bir mezbahası, iki parkı, gayet geniş, muntazam ve temiz sokakları, Gazi Hz. lerinin büstünü ihtiva eden bir meydanı vardır. 36 bin İlra sarfile köye gayet güzel bir su getiril- miştir. Velhasıl Armutlu köyü bütün Türkiye köylerine nümune olacak kadar mamur ve cidden çok şirin bir köydür. | | Çankırı'da Tayyare Şehitleri İhtif şehir ve kası- baların da ihti- yacatını — temin etimektedir. Şirketin 100 bin lira serma- yesi vardır. Türk işçileri, — Türk memurları — ve Türk sermayesile Işliyen bu mücs- sese bu sene 45 bin lira varidat temin etmiştir. Bayburtta bu anonim — şirket- ten başka birçok ticaret haneler, bu meyanda bir de zirat koope- ratif vardır. Bilhassa köylü vae- tandaşlarımız için çok hayırlı yardımlar yapan ziral koopera- tifte de büyük bir Inkişaf hisse- dilmektedir. ali *T İhtitalden bir Intiba Çankırı ( Hususf ) — Tayyare şebitleri ihtifali pek parlak oldu. İhtifale bütün mektepliler, askor! kıt'a, jandarma müfrezesi ve halk iştirak etti.Şehitlerimizin hatırasını taziz için havaya Üç el silâb atıldı ve bir geçit resmi yapıldı. Edirne'de Kış Sporları Çok Heye- canlı Oluyor Edirne ( Husust) — Burada kış sporları büyük bir rağbet görmüştür. Bilhassa khzakla yapı- lan kayma, yüksek atlama, uzun atlama sporları pek rağbettedir. Vali ve belediye reislerile hükü- met erkânının huzurunda yapılan bir müsabakada Vali Bey yüksek bir yere para koymuş ve paranın konulan yerden alabilene ait ok duğunu söylemiştir. Bu paranın olduğu yere en yüksek atlamıya muvaffak olan Şakir Ağa yetişebilmiş ve parayı almıştır. Müsabaka esnasındda düşen bir sporcu başından yara- lanmış, hastaneye kaldırılmıştır. Kış bir az bafiflemiş, Tunca ve Arda nehirleri yükselmiye buşla- mıştır. Edirne San'st Mektebinde Edirna ( Hususi ) — Mntaka San'at —Mektebi — Müdürlüğüne Ankara San'at Mektebi Müdür Muavinl Nurettin, Türkçe Muak- .lümliğine de Muharrem — Beyler tayin edilmişlerdir. e Alâiye'de Kış Ve Fırtına Şiddetle Devam Ediyor Alâiye, (Hususi) — On gün- denberi burada kesretli yağmur. lar yağmakta, şiddetli fırtınalar olmaktadır. Geçen günkü fırtına« da Çanakkale vapuru yolcuları- nı çıkaramamış, Mersine gitmiştir. Burada kışın vukubulan deniz ka- zalarının ekserisi fenersizlik yü- zündendir. Messlâ Reşadiye ya- rım adasının cenubu garbi mün tebasındaki Kiriyo — fenerinden başka civarda, Adresan, Finike Vinicegölde fener yoktur. Geva körfezine de bir fenerin çok Tözumlu olduğunda bütün kap- tanlar ittifak etmektedirler. Mü- him boğazındaki Sivrice fene- ri Müslim kayalarından iki mil uzaktadır. Bunun İçin de pek faydalı olmamaktadır. Bu fenerin kayaların Üzerinde olması (âzım- dır. Gemicilerin hiç İstifade et- medikleri Antalya fenerinin de İagraya kaldırılması çok faydalı olacaktır. Bilhassa Adresan lima- ni için fener çok İüzumlu bir ihtiyaçtır. Çünkü — Mersin ile Fethiye arasında bu limandan başka barmacak yer yoktur. İstanbul'da Hurma I, Yetişir Mi? Bize xirmat hususundaki | müşküllerinizi sorunuz. Son Posta'nın «Çiftçi> gi sizl güçlükten kurtaracaktır. S — Evimizde bir hurma ağacı var. Üç senedenberi meyve ver- miye başladı. Fakat verdiği mey- velerin çoğu kemale gelinceye kadar dökülüyor, üzerinde pek ax kalıyor. Meyvelerin dökülmesi | neden ileri geliyor.. Buna bir çare var mudır? C — Bütün nebatat çimlenip köklenmek; büyüyüp dallanmak; tomurcuklanıp yapraklanmak ve nihayet çiçek verip meyve tutâ- bilmek için senelik ömürlerinde bu hadişelerin mevsimlerine göre | muhtelif yekünda derecei hararete | muhtaçtırlar. Yaşaya bilmesi için muktezi Harareti bulamıyan neba- tat ya mahvolur ve yahut da tekâmül edemezler. Meselâ: Buğ. dayın çimlenmesi için günlerin vasati harareti 7 dereceyi bulma» hdır. Kezalik çiçeklenmesi için bu bararet 17 ye ve nihayet da- neleri kemalo gelmek için de 20 dereceya çıkmalıdır. Bağlar; yap- raklanımak için 10,5 çiçeklenmek için 18,5 derecel hararete muh« taçtırlar. Bunun gibi bütün nebatat yaşayışları müddetince muayyen | hararetlerle yaprak, çiçek, meye | ve gibi devrelerini ikmal ederler, | Akal takdirde - bilfarz - günde 17 derecei hararet vasatisini bulme | yan kirazlar gelmekte gecikirler. Bazı nebatat İse yak nız gecikmekle kulimayıp noksan | hararet yüzünden çiçek bile aça. mıyarak yeşil halinde kalırlar. Bazıları dahi en son devrede kâfi bhararet görmediklerinden meyve- lerini kemale getiremez veya bu yüzden dökerler, Hasılı iklim farkı denen bu tabil şart yüzünden dünyadaki her mıntakanın nebatatı da ayrı — ayrı neviler arzetmiştir, İnsanlar bu iklim farkını or- tadan kaldırarak her nebatı, her mevsimde ve her yerde yetiştir- mek çarelerini aramışlar ve ilk | önce camekânlı Seralar yapmaya ve mebatata muhtaç oldukları harareti sun'l olarak temin etmek suretile en soğuk memleketler- de hurma, limon, muz gibi şeyler yetıştirmiye muvaffak olmuşlardır. Hulasa nebatatın yaşama şart« ları arasında hararetin tesir ve ehemmiyeti diğer bülün şartlar- dan büyüktür. Son zamanlarda Almanlar Hormon denilen bhaya- 4 madde sayesinde Arabistanda yetişen meyva ve nebatatı mutes | dil iklimlerde yetiştirmiye, keza- lik iklim ve toprak şartlarından dolayı mahsul veremiyen tarlaları fazla ve iki defa vergili kılacak tetkikatla meşguldürler. Bu ke- şifler tatbik sahasına girince xi- raatte yepyeni bir inkılâp ola- caktır. Bu izahattan sonra evinizdekl hurma ağacının niçin meyvalarıni döktüğünü daha kolayi kla anlar mış olacaksınız. Tabiatile harar ret noksanlığından kemali geck ken harmalarınız iklimin bu nok” san besisine dayanamıyarak 14 yıflıyor ve dökülüyorlar. Ayni suretle bildiğimiz Adar nadaki iki ağaç ve hatta Musu” daki bir çok ağaçlar da meyvele” rinin bir kısmını döküyorlar. naenaleyh yapacağınız birşey yöole tur. Ağaci kuvvetlendirmiye çar lışmak ölbette faydalıdır efendirm: Çifiçi —