11 Ocak 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

Zelzele kurbanlarının resmi | Tütün hazinesi Erbaanı sayısı: 25 bin ölü (Baştorafı 1 inci sayfada) Jvazifeli veya vazifesiz herkes namuskâ - kadar yaralımız var, Kismen ve tamamen | rane çalışmış ve çalışıyor. Burada yapıl- yıkılan binaların sayısı 30 bine yakındır. |dığı muhtasaran arzettiğim mesai o ka - Ancak bu rakamlar da kısmen tah -İdar kolay yapılmış değildir. Çok sıkın - mine müsteniddir. Biraz daha az veya | tılı ve meşakkatli olarak yapılmıştır. Bu daha çok olması mümkündür. kadar hüsnü niyetle çalışan İnsanlara Felâket hakikaten büyük, sahası ge-! şöyle böyle şaibeler isnad etmek hiç bir miştir. Gerek mevsim, gerek zelzelenin | zaman bu hüsnü niyetle kabili telif de- vukuu gaati felâketin şiddetini arttır -İğildir. mıştır. Musibet herkesi yatağında ve Sıhhiye Vekilinin izahatı tatlı uykusunda haince bastırmış, ne ih| Dahiliye Vekilinden sonra Kürsüve tivar, ne kadın, ne hasta, ne de çocuk| gelen Sıhhiye Vekili de sözlerine şöyle dinlememiş kıymıştır. Felâketin ma -İbaşlamıştır: sum kurbanlarına rahmet, geride kalani «Zelzele felâketine uğrayan Erzin - lara sabır ve metanet temenni ederim. İcan, Sivas, Amasva, Tokad, Samsun; Başıgız sağ olsun arkadaşlar, millet var | Ordu; Giresun; Gümüşhane, Yozzad ve olsun. Tunceli vilâyetlerinde tesbit et Felâketzedeler, kimsesizler, mille -İğlü miktarı «23.1313 ve yaralı mikta - tin sinesinde en sıcak şefkati buluyor-İrı 7.994 ve tamamen yıkılmış olan ev Tar ve bulacaklardır. “Himmetinizle en İmiktarı 16.385, içine girilmiyecek hale kısa zamanda felâket harabeleri üstün-İcelmiz olanlar 9.157 olmak de mamureler doğacaktır, 29.399 heme harab olmuştur. Bura Yollarda kamlar hergün © değişme Vekil, bundan sonra, zelzele mmteka-İald' mız haberlerle de nü gününe tashih ediyoruz, takib edi - iiedir. sında on gün devam eden seyahat ve te kikleri hakkında izahat vermiş, müşahe-İ yoruz. delerini anlatmış, alnan tedbirleri say - Geç Kalan yardımlar gıştır. Faik Öztrak karlardan kapananİ Sihiye Vekili yapılan yardımları ön- yolların açılması için sarfedilen mesaiyi | atarak sözlerine söyle devam etmistir: zikrettikten sonra Karrköy istasyonuna > Maatteesif yar 70 *n afede ka an — ie 700 metne mesafede kara saplanan İre -İ ıma geç kaldığımız mmtakalar da var - aa bu mevkide kaldığını ve ni ğın Zİdir ki, onlar da şunlardır: Refahiye, Su- “ söyliyerek oyluhisar, Şebinkarahisar, Me diye, Resadiye kısımlarıdır. Bugün b Talara sıhhi imdad heyetlerimi: bulunuyor. Gerek Suşehri, gerek Koylu- hisarda, gerekse Reşad ayrı hastane yapmak zaryretindeyiz. Ye buna ald tertibatı almış bulunuyoruz. Bura - köylerde esaslı surette yaral, esini yapabilmek 30 tane atlı sıhhiye memnu, ma- izahalına İf Erzincan'ia mhur ve Milli Şef İn-| önü Erz muvasalat buyurdular. Biz lerden izahat aldıktan sonra trenlerinden indiler, İstasyon civarında toplanan fe - Saat 15 de Re üzere iler| lardan bir| 1 kalbleri| etratını sardılar, Kimisi | bulunuyor. kaybeden ve bütün ha? Sıhbi heyetler Vekil, sıhhi heyetler hakkında da şu iza verm Terti5 et Brtincana üç sıhhi heyet gönderdik. Bun - ia lardan birisi Kemah üzerinden yolda tada - ğ e ği vöere devam ederek Refahiyeye doğru git . 1 gelen bu seslerle yardımları- mektedir. İkincisi son zamarda Erzincanda. », hatırlarını soran Şetlerine mu-jki işler assidığından dolayı Refahiyeye git. »har ediyorlar ve «Sen biz-| Bunlardan başka Erzururudan bi, Gün ğeri de ımtliMi olmak özere Hi İ yeti celbetik. Kızılay Erzine 300 yataklı bir seyyar hastane #öndermi: kaybeden bİr ADA) eaniiyetiedir. Malatya bez fabrikası da b İnönü, Giresunlu iaşe heyeti göndermiştir. “Hafik ve Zaraya na kurban olsun, di- Şefin omuzlarına koy» dı. Gözünün ya 7, |buldan da ayrıca operatör 5 'katle bağ- : «İn bir Kızılay hastanesi muntazır vaziyette. in oldululdir. Buna zümimeten oebel teşidiiti olmak Güzetelerde | vere Suşehrine elli yataklı hastane tertib esini gördünüz, biz o -Jettik. Hazırlamakta olduğumuz 'kinel tertibi ia mütehassis ve mep - | Kopluhisaza göndereceğiz. Milletin fedakârlığı Halrımızın ve yabana memleketlerin bn da gösterdikleri hassası “İyet minnet ve şükrana şayandır, Bunu da İlâve emeyi bir vazite bilirim Dabiliye Vekili Fajk Öztrak Ve Sıhhat VW Ki Dr..Hulüsi o Alataşm bu b iye söz alan hatibler felâk alınan tedbirleri, yapı mİ eee elm 0 DE anla ika Dİ z en tin İstlsnasiz alarak bülün ymevcudiyetile fe yapan Erbin ve hani | UĞ-İlâket gören kardeşlere yardım hüsüsunda lari narin Geni y vaziyet —|eöstermiş olduğu bilyük kalbihiği, fedaknr . , muş, Suşehri ve Koy.Jlıfı sitayişle yâdederek geçirilen bu büyük luhisara kar altında kızaklarla Yapılan |telâkst karşısında maddeten olan ziyanları yardımları anlatmıştır. e pen bütün imkünlara başyura . Mi edeceğini söylemişler ve büytü Kötü şayialer (cia İçerisinde kurban gitmek suretfip bizden Yardımın devini edeceğini söyl - er olan kardeşlerimiz için bölün mi, izahalına şöyle nihayet ver - eman aş Maelli acıya ter tibler gene bu arada » size bir kere daha geçmiş ravez harab eş olan sözlerimi bitiriyorum. Junlarında alınması Yimamlu gördükleri b su bu maruzatımdan sonra da şuradan, buradan kulağımıza gelen ve)mlilerdi — “bam er ilime eyle. cidden vicdanlarımızı tâhriş eden bazı Ke malpaşa kazas 1 tekrar şayialara mazarı dikkatinizi celbetmek is- terim. Bilmiyorum, milletin feliketinden sel âletina maruz fa Keroalpaşa 10 — Biriay ça - istifade ederek, kendi kötü niyetlerini) | Musta k etmek istiyen insanlar veya teşek-İ yının ğe ği ağ e de Baka agzi bulundu yapmak lâzum iken vatan-| maldmat üzerine valimiz Kefir in azı iecavâzlere uğradıkları| vaziyeti tetkik etmek ve içab cg yakan ydum. Meselâ bunlardan bir birleri almak için dün buraya geli © Son hafta içinde su istilâsma maruz kadını enksz altında kalmış, almak | kalmış olan ve halen gene guların teh - diğini gören bu vatan-|b daşlar bağırıyorlardı: «Üç can kaybettim, | kaybettim, sana kurban ol erledi «oğlum gitti i ko mun aslı karşısın hut kaldık. Faik Öztrak m da âskerlerin ri sek yi dımla bahsetti, İmer fedakârlıklar muntakalarında tamamen veya şehirlerimiz, ka - rMiZ ve köyterirmizin. yeniden kuru , niş, bileziklerini er, bu kadın gimdildidi altında bulunan Mustafa Kemalpaşa Başka bir rivayet, yağma | ve Karacıbey kazalarının bugünkü yazı, tik olmuş yeti şudur: dmuş olmuş, ı sizleri temin ederim kil Karacabey ovası bugün Sir deniz man- Arkadaşlı ,| bat mühimdir. Halen iki kazada su altın-İler alelekser evlerde saklandığı için bu İsıgirlik kazası köylerine nakilleri işi ile resaite zamimeten, harekete geçmiş | > miz sıhhi heyetler, Ankaradan | “İçıkta ve yardımsız kalmıslardır. -İzifeyi her ne pahasına olursa olsun ya- ve köylerini (Baştarafı 1 inel sayfada) son yer sarsıntısından gördüğü büyük İzarası arzeylemektedir. Son ay içinde|zarar ve verdiği kurbanlar, ilk günler vilâyetimiz içine düşen yağmurların çok-|tahmin edilenin maalesef çok üstündedir. kuğu ve buna son günlerde fazla miktar-| Yedi bin nüfuslu kasaba merkezinde 1150 da yağan karların inzimamı taşmış velevden yalnız 20 tanesinin tamir edildiği taşmakta bulunmuş olan derelerden su | takdirde oturulabilinecek bir halde bu - altında kalmış bulunan bu sahanın, bu su|lunduğu ve ancak 10 kadarının sağlam istilâsından ilkbahara kadar kurtulması!kaldığı anlaşılmıştır. Yalnız kaza mer - maalesef şüpheli görülmektedir. Tuğyan-! kezinde 400 ölü ve 500 kadar ağır veya ların bilhassa ova kısmında yaptığı tahri-| hafif yaralı vardır. Bu mevsimde tütün- da bulunan ekili arazinin miktarı 40 binİbakımdin da hayli zarar olmuştur. hektardır. Erbaaya bağlı 7 nahiye ve bunların Sular tarafından çevrilen köyler | köylerinde 580 ö'ü ve 350 yaralı bulun - Karacabey kazasına bağlı Ovaeyser -|muştur. Hayvan zayiatı da hayli yekün men, Gonu ve İsmetpaşa köyleri sularla | tutmaktadır. tamamen mahsur bir halde bulunuyor. OEvye'ce de bildirmiş olduğum Üzere Bunlardan başka on köy daha sular ta -| Kutul, Fındıcak, Kargın ve Zilhur köy - rafından çevrilmiş bulunmaktadır. lerinde taş üstünde taş kalmamıştır. Bu Bu seylâblardan düne kadar 100 den| mıntakalarda dolaşılrken sık sık yer çat fazla evin yıkıldığı anlaşılıyor. laklarına rastgelinmektedir. Karacabey kaymakamı Övaeysemen| ( « Kıyamet kopuyor sandık ,, ve diğer üç köy halkının Balıkesirin Su-| onuştuğum bir köylü, felâket günü intıbalarını şöyle anlattı: Birden kıyamet kopuyor sandık. Ben köyün içinde değildim, yolda idim. Top - rak allak bullak oldu, yere kapandım. Müthiş bir gürültü işittim, Sanki yüz elli, > kamyon bir okmuş, gürültü fe İlin tadır. zerime doğru saldırıyorlardı. Bu gü mülteakib 469 koyunun bo -| omü meğer topraktan geliyormuş. H Iduğu tesbit edilmiştir. e Bunlardan| saman gördü de. Öyle tüyler ürpertici idi beş de insan cesedi bulunmuş -|ki buf, Başım döndü, bir vakit kımılda - r. Açıkta kalan üç bin nüfusun bir| ramadım yerimden!,. En son, kuvvetimi kısm: akrabaları yanlarına yerleştiril - | toplayıp ta köye doğru yürürken köy mişlerdir. yerine bir mezar buldum-.» 2.200 nüfus da Kızılay tarafından i- 61 saat enkaz altımda aşe olunmakta ve hasta bulunanlar dâ| erhan merkezinde birçok facialara Şa“ vi edilmektedir. hid olunmuştur. 40-50 saat enkaz altında Su istilâmna uğramış bulunan saha- | kaldıktan sonra, bir mucize eseri olarak, (sın bugünkü vaziyetini ifade için. DÜ -| yartulabilenler hiç te az değildir. Felâ - tün bu kurtarma işlerile uğraşmaktaİyeş & kadar büyüktür ki bunların hep - olan Karacabey kaymakamının köyler | gini âcilen enkaz altından çıkarabiknek arasında motörle gidip gelmekte oldu - | mümkün olamamıştır. Bu ara, bir çocuk nu kaydetr ! 61 saat enkaz içinde kalmış, kurtarıldık- İzmird: tan yirmi dört saat sonra can vermiştir. İzmir 10: (A.A.) — Kemer ve Kın) - Erbaadaki mahkümların daki arazide bir fedakârlık! » Heyelâna mâ RR "eğici 5 > Felâketi müteakib birçok O yurddaşın| > öy hayatını kurtarmak hususunda zmüddci- treni tek hat üzerinde - islemeğe başlamıştır. Diğer hat iptal | U>Umİ Hüseyin Fıratın sarfettiği gayreti şiemeğe Daştan g bilhassa not etmek lâzımdır. Vaziyetin vahameti karşısında müddelumumi he - men cezaevine koşmuş, mahküm ve mev- kufların sağ kaldığını görür görmez der- ha! hepsini, halkın imdadına yetişerek insani vazifelerini yapmak üzere serbest bırakmıştır. Bu esnada kasaba halkının yarısından fazlası korkunç zelzelenin yıktığı binaların enkam altinda feryad etmekte idi. Mahkümlar hemen iş başına koşmuşlar, inildiyen bedbaht yurddaşları, hayatlarını tehlikeye koyarak kurtarmak için cansiparane çalışmışlardır. hkümler ve mevkuflar kısa bir za- man içinde iki yüze yakın vatandaşın en- kaz altından çıkarılması suretile canını| kurtarmışlardır. Bu mahkümların on dör| “| dü katil hâdiselerinden hüküm yemiş kim selerdi. Ertesi gün öğleye kadar fasılasız ve cidden takdire şayan bir #edekârlıkla çalsın bu altmısa yakın mahküm, vazi - felerini bitirdikten sonra doğruca müd- deiumumi Bsy Hüseyin Firatın yanına geerek: — Vazifemizi yaptık!.. Nerede emir bu! yurulursa kalalım. Yapılacak başka bir vazife varsa onu da ifaya can ve gönül! den hazırız!.. | Dacsiır. Demişlerdir. Bunun üzerine bu mah - Türk vatandasmın sızlayan yaraları-İküm ve mevkuflardan bazıları köylere nı sarmağa ve bunun için de yaya dahi |de imdad işlerinde çalışmak üzere gön - olsa gitmeğe hazırız» demiştir. derilmiş ve hepsi de, vazifelerini tam bir Yeni zelzeleler fedakârlıkla yaptıktan sonra müddelu - Sivas 10 (Hususi) — Akşam beş saniye mureiiğe gelerek yeniden teslim olmuş- devam eden bir zelzele oldu, hasar yok- lardır. Makümlardan hiç birisi, felâket-| tur. ten istifade ederek firar etmeği aklına ge. | tirmemis, böyle bir teşebbüste bulunma | uğraşmaktadır. Bu köylerde bulunan (15,000 kadar koyunun, 8 binden fazla si- ir kısmının da naklıne mu ştur. edi ir. Yardım heyeti henüz Alucraya varmadı ın 10 (Hususi surette gönder - Jen) — Alucra aymakâamı telgrafla üç bin çadıra, çi- olduğunu bil i iy harab olmuştur. Köylüler a - mubarriri Alucraya gönderilen yardım heyeti İhenüz varamamıştır. Alücrada çatlak i binaları üç gündeyıkılacıktır. Mahküm- lar sebest bırakılmışlardır. İzzet Kolay Amerikan sıhhi ln yardımları Başhekim ve maiveti Susehri ve Koy İluhisara p r. Kadın asi İlardan biri: — Yollarda kar ve t )kadar çok olursa olsun bu, k köy - lüsünün başına düşen büyük bir taş yahud çöken evinin enkazından daha mı ağırdır? Biz üzerimize aldığımız va- cekler Neş'et Amasya 10 (AA) — Dün irk mıştır. Erbaa felâketinde bu vatandaşla 2,45 de ve 5,10 da oldukça şiddetli iki ve İN İnsani ve dürüst hareketlerini tebrik Gümüşhacıköyde de evvelki gece saat | ve takdir etmek bir borçtur. 19,10 da hafif olmak üzere bir sarsıntı his Halkın itidal ve metaneti sedilmiştir. Hasar yoktur. Erbaada felâketzedelerin tedavisi işle. Şebinkarahisar 10 (A.A.) — Son 24 sa-'rile meşgul olan doktor Rifat Güngör ile at zarfında hafif sarsıntılar olmuştur, Ha-| Son Posta namına konuştum. Genç dok » sarat ve telefat yoktur. tar, İbtisaslarını çu tarzda anlattı: Kazamız halkı için Giresundan gönde-| «— Felâketin büyüklüğüne rağmen rilen bir kımı giyecek ve yiyecek eşyası | halkımızın büyük bir kısmının gösterdiği buraya gelmiştir. itidel hürmetle anılmalıdır. Felâketin, mn S0 — Erbaada evvelki sa-| düşünün, ertesi günü, birçokları anala - Şe Ni a oldukça şiddetli ve 7 saniye gü | rını, babalarını, çoluk çocuklarını kaybet * sarsıntı olmuştur. Zaylat ve ha -|miş olan hslk, büyük bir tevekkül ile, İhal bir yardım komitesi teşekkül n acıklı hali raathanesinde oturuyor ve †ate? rini bile mevzuu bahsetmiyerek: gö «— Aliah ne bıraktıysa buna es Vatan sağ olsun!.» diyerek takdire bir metanet gösteriyor. Türkün, bu korkunç felâketler o da gösterdiği bu metanet kolay tasvir edilemez! g0 Mühim bir nokta daha: Kambe i mütecaviz ölü vardı. Ölülerin (© büyük felâketin vermesi lâzım El yecana rağmen, hep müddeiw göni müracaat etmişler ve cenazelerin i mesi için ruhsat istemişlerdir. BU m ket, halkımızın, kanunlara kar 4 merbutiyetini ve saygısını isbat eder p asil bir hareket değil midir?..» Ateş içinde gö Felâket gecesi Kadripaşa ve 0 mahallelerinde iki yangın çıkması 08 gi bir musibet olmuştur. Yangın ertesi Üy de devam ederek şehri ayrı bir tebii maruz kılmıştır. Maalesef 19 vatandi? yangınlarda yanarak ölmüşlerdir. w Hükümet tabibi Ahmed Bayar, fel ti takib eden saatte büyük bir cesar, | metanetle derhal vazifesini ifaya bal mıştır. Belediye tabibi Halid Çorub * beraber, ağır veya hafif yarab? rın, yeni inşa edilmiş bulunan Taş9“* kulu binasına nakline çalışılmış ve Bİ ların ilk tedavileri yapılmıştır. Samsundan yardımlar Bedbaht Erbaanın imdadına Sam lülar büyük bir fedakârlıkla yetişeB kafileleri teşkil etmişlerdir. Sıhhat VW li Bay Hulüsi Alataş, yeni mekteb bin? sında yaralıları ziyeret ederken ihti bir köylünün şöyle dediği işitilmiştir? «— Allah, Samsun halkından ve S9”. sun valisinden razi olsün!.. Onlar İ ” dımıza yetişmeselerdi muhakkaktır hep ölecektik!., “ Samsunluların gösterdikleri alâka acele yetişmek hususundaki yardım fedakâr'ıklarını bütün Erbaalılar şük ranla anmaktadırlar. 4 Bedbaht Erbaa, gösterilen alâka yardımlara müteşekkir, fakat elim matem içindedir. p Vedad Ütfi Bengi Tokadda Tokad (Hususi) — Kar bütün şiddetle İ” İğıyor. Hararet sıfırın altında 13,15 dir. Kazalarla nahiye ve köylerde enkaz rira smeliyesi devam etmektedir. Böşvekâletlen gelen 12 bin liradan 4 eşadiyeye, 1750 ger Ilrası da Erbaf Niksara verilmiştir. Yaralılar buralara 0 ra gelmektedir. Hastane dolduğu in methalinde bulunan askeri kışa “* liye ed'imiş ve hastane haline itrağ edis İtir, MWW Müdafaa Vekâletince dört askeri doktor gönderilmiştir. fkadar tesbit edilen İyaralı daha meydana çıkarılmıştır. Üç ref” mi bina 78 hususi bina kısmen, 2233 bina tamamen yıkıldığı anlaşılmıştır. Tesbite ©” vam olunmaktadır. Kızılayın Tokad. şub tarafından kasaba, nahiye ve köylere set” kediler erzak ve malseme mühim bir yek” w İma baliğ olmaktadır. Yozgad nahiye ve köylerinde Yorgad (Hususi) — Burada yer sarsnöf oldnkça şiddetli olmuştur, Merkezde hişi zarar yoktur. Boğazlıyan karasının Çayır “ şeyl nahiyesinde 55 ev yikilmiş ve iki 90 * cuk ölmüş ve 8 de yaralı küydedimiştir. Bi dan başka Akdağmadeni kazası Köseali, © zan, Ahduramanlı, Parmaksız, o Karamaf” Alibar, Dedefakılı, Kürklü, köylerinde sar * sıntı daha şiddetli hissedilmiş ve bu köy # leri oturulamıyacak derecede hasara uğra © mmaşter, Zeizeleyi mütenkib valimiz Feyzi Gürel nıng sıhhat müdürünü alarak derhal Çayi” şeyhi nahiyesine gitmiş yaralıları hastansf€ kaldırımış — ve evleri hasare uğrayanlardi” açıkta kalan halkı da müsald civar köyle” yerleştirmiştir. Akdağmadenine de bir heyet gönderlimif ve buradaki açıkta kalan o halkın da ely#f köylere yerleştirilmelerine başlamıştır. lhyet merkezinde Valinin başkanlığında def” etmiştik edercesine koğ # üç bin itra teberrüğf Halz yardıma müsabaka maktadır. İlk hızda İ bulumulmaştur. İle mektobler ve İlsemiz 1 lebeleri de eşya ve para yardımında bulu” makta devam ediyorlar, Mahkümlar da kendilerine (verilen Bİ günlük iaselerin! felâketredelere vermek Mk zusunu göstermişlerdir. 20 Alman ören harb sübayı Rusyaya gitmiş Roma 10 (A.A.) — Corriera Della Se” ranın istihbaratına göre, Sovyet ordusu * nu tensik etmek üzere 20 Alman erkâ sarat yoktur, kasabanın yarı çökük Cümhuriyet kı - harb sübayı Rusyaya gitmiştir.