23 Temmuz 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 1

—. HALKIN GÖ — v HA p LKIN KULAĞI HALKIN DİLİ | SA Sene 10'— No. 3587 Yazı işleri telefonu : 20203 SALI 23 TEM MUZ 1940 İdare işleri telefonu : 20203 Fiatı 8 Kuruş | İngiltere Hlitlere Cevab verdi İNGİLİZ HARİCİYE NAZIRININ NUTKU “Hürriyet için sonuna kadar Çarpışacağız,, HalifaksîDarbeye arbe ile mukabele edeceğimiz gün gelecektir ,, dedi Zafere emniyet Hitler ve Halifaks yanyana Londra 22 (A.A.) — Royter: u akşam radyoda nutuk söyli - yen hariciye nazırı Lord Halifake ıklç:re cevab vermiştir. , Birçoğunuz, demiştir, Hitlerin iki Bün evvel söylediği nutku okumuş- sunuzdur. Hitler, bu nutkunda, İn - glll?reyi kendi arzuları önünde teş- imiyete davet eylemiştir. Hitlerin, harbin başlangıcından - eri vukua gelen hemen her mühim hâdise — hakkındaki tahriflerinden bahsederek vaktinizi kaybettirmi yeceğim. Hitler, İngiliz impıuıo—: :uğumf Yıl.ımak için hiç bir arzu be;- emediğini söylüyor. Fakat, nutk îî' sulhün adalet ü Gi ilmesi icab eylediği bir tekli yoh:îdıîvhakkmdn ..l:ıiç milletlerinin ke aa pp l a e Tar. endi mukadderatlarını l)endılerı tayin etmesi hakkını kı i_'—ı*ııfden hiç bir kelime mevcud î]e: Iı ir, Hn_lbuki. bu, Hitlerin Alman- 'ar için birçok defa ıleri sürdüğü bir î;îîîıbğ!.fı_Hlîzler. nutkunda yalnız ku süfli hissine hitab etmi î/egane delil olarak tehdidl:;rulîulvî :enrfîıqtır. Haksız şu veya bu baha- ile Tâmettiği milletlerin isti i hAkkîndnki sükütu, ;olîe::ı';n?t;;ıî—lâî:ı l;myanılı: en lğüyiik kısmı Hit!el u nutkunu baştan ba; okumadı ise, şu cihet tım'n:il:aııh' rihtir ki Hitlerin çizdiği Avrupa- tab- losu, birer birer hüniyetleıinden m_ü.hrum ettiği bu milletlerin efen - disi olarak hareket eden bir Alman- Yya tablosudur. Bir kere daha cür'et- kâr hatları ile Amerika Birlesik dey- etleri reisi Ruzvelt ve cenubi Afri- a birliği başvekili General Smüuta tarafından çizilen bizim tablomuz ise f'Ok başkadır. Biz, bu zevat ile bir- ikte, Avrupayı, müstakil devletle- :;“ hür bir cemiyeti olarak telâkki e- iyoruz. Ve bu tezad dolayısile teh- “İıeî karşısında sakin kalıyoruz. ıv['lhîİer. Alman kuvvetinin bütün :n" iğını birleşik kraliyete karşı kul- 'im';ı_aya _haıfrlanmnkln olduğunu bi i Bğî_!h _bır sürette bildirmistir. parun içindir ki, İngilterenin her zq—cîîmda' büyük şehirlerde ve w- vh'—d.:)'gtdc-_, _vşlnn. bir tek zihniyet Nü ;7: u_zıh_m_vei. önüne geçilmez ’üphcîm_zılımv'didir. Hiç kimsenin Vaffül:l Yoktur ki, eğer Hitler inu - olursa, bu, bizlerden başka rin a) * İ y“ü:n:îşçoi: ğ'gerı":i işin de, hayati hu dem:k' eğer yapan her şeyin so- olacaktır, zerine bina e -|l Maarif Vekili bugün Partide izahat verecek Parti Grupu orta tedrisat müesseselerindeki son imtihan neticeleri meselesini tetkik ve münakaşa edecek Ankara 22 (Hususi) — Parti grupu yarın öğleden sonra toplanacaktır. Bu toplantıda orta tedrisat imtihan neticeleri hakkında Maarif Vekâle - tinden sorulan suale Hasan Âli Yü. celin cevab vermesi ve izahattg bu. lunması kuvvetle muhtemeldir. Orta tedrisat müesseselerinde bu sene Haziran devresi imtihanları ge, çen yıl Ankarada toplanan Maarif Şürasında kabul edilen yeni imtihan talimatnamesine göre yapılmış ve gerek lise ve gerekse orta okul mezu. niyet imtihanlarında — muvaffakiyet nisbeti geçen yıllara mnazaran hayli az olmuştu. Bu sene Haziran devresinde İstan. buldaki orta okullarda devlet orta o0- kulu bitirme imtihanına girmeğe 3092 talebeden ancak 1430 u hak kazan -| mıştı. Bu okulların son sınıflarında im - tihana girmeğe hak kazanamıyarak doğrudan doğruya ikmal devresine kalan talebeler yukarıdaki yeküna tahil değildi. Lise son sınıflarında da Haziran devresinde edebiyat kolundan 329, fen kolundan da 175 talebe mezun olmuştu. İstanbuldaki orta okul ve liselerin son sınıflarındaki talebe mevcudüne göre muvaffakiyet nisbe- ti yüzde 30 u geçmemekte idi. Maa - 4 Hasan Âli Yücel mafih bu nisbet devresine mahsustur. Ve ders yılı bütünleme imtihanları da Eylülde yapılacağına göre henüz kat'l netice alınmış sayılamaz. Alâkadarlar bu muvaffakiyetsizli . ğin doğrudan doğruya talebenin ders lerine lâyıkile çalışmamasından İleri geldiğini söylemekte idiler, yalnız Haziran ALMANLAR DÜDÜKLÜ BONBA KULLANIYORLAR Bir İngiliz muhbhribi battı İngiliz tayyarelerinin mukabil hücumları Düşen tayyareler Berlin 22 (A.A.) — Resmi teb- g Alman muharebe tayyareleri İn- gilterede hava meydanları, limanlar ve fabrikalar üzerine yeniden taar- ruz etmişlerdir. İnfilâklar ve ehem - miyetli yangınlar zuhur etmiştir. Londra 22 (A.A.) — Royter: ngilterenin şimali garbisinde bir Alman hücum tayyaresinin attıtı 9 bomba birkaç kişinin ölümüne ve iki kişinin yaralanmasına sebebiyet vermiştir. İngilterenin cenubu gar- bisinde Alman tayyareleri tarafın - dan atılan 3 büyük düdüklü bomba birkaç &v ve dükkân yıkmış ve bir kadınla 4 yaşında bir çocuğun ölü- müne ve 6 kişinin hafifçe yaralan - masına sebeb olmuştur. Londra 22 (A.A.) — Royter: Emniyef nezareti tebliği: Gece düşman tayyareleri İngilte- renin merkez ve şimali şarkisi sahil- leri mıntakalarma bombalar atmış - lardır. Az hasar olmuştur. Bir evin yandığı haber verilmektedir. Ağır yaralı yoktur. Londra 22 (A.A.) — Royter: ngiltere adaları üzerinde yapılan bir hava hücumunda iki düşman b:)mbardıman tayyaresi düşürüımüş tür. Üçüncü bir tayyarenin de tahrib edilmiş olması muhtemeldir. ngilizlerin mukabelesi Londra 22 (AA.) — Hava nezare - tinden bildirildiğine göre, İngiliz ha. ya kuvvetleri dün gece denizde bulu. nan di an iaşe gemilerine hücum etmişlerdir. Bu gemilerin ciddi ha - sara uğradıkları zannedilmektedir. Ayrıca Bremen doklarında birçok yan gınlar çıkarılmıştır. Hamburgda petrol tasfiyehanele - rine yapılan hücumlarda yangırilar çıkarılmış ve bunlar 60 kilometreden Devyam da | CENUBİ AFRİKA BAŞVEKİLİNİN HİTABESİ “İngiltere istilâ olunamaz ! ,, GI. Smuts “ Dönkerk misali ortada ,, diyor Bir sulh plânı Cap (Cenubt Atrika) 22 (A.A.) — General Smuts, dün akşam rad- yoda bir nutuk söylemiştir. Küçük hür bir milletin mümea - silinin dünyanın iki büyük hür mil- letine, İngiltere ile Amerikaya hi - tab ettiğini söyliyen general sözle- rine şu suretle devam etmiştir: — Şimdiye kadar Almanlar bir sürü mütevali muvaffakiyetler elde etmişlerdir. Bozguncu tıynette olan veya hâ- diseleri sathi bir şekilde gören bir çok kimseler İngilterenin şanslarını Fransanın ve diğer memleketlerin başına gelenlerle — ölçmektedirler. Bunlar büyük bir hata işliyorlar. İn- gilterönin vaziyeti zikredilen mem - (Devamı 3 üncü sayfâda) Hatayın kurtuluş yıldönümü Türk Hatay geçen sene bugün ana vatana iltihak etmiş, bu mes'ud neti- ce memleketin her tarafında büyük ve heyecanlı sevinç tezahürlerine se- 'beb olmuştu. Türk milleti Türkiye Cümhuriyeti hükümetinin barış yolile elde ettiği bu büyük kazancın esasla- rını hazırlıyan Ebedi Şef Atatürkü hürmet ve minnetle anarken, bize sulh zaferini temin eden Cümhurreisi miz Milli Şef İsmet İnönüne de son- suz şükranlarını arzeder. Hariciye Vekili İzmirde İzmir 22 (A.A.) — Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu refikasile birlikte bu akşam Ankara ekspresile şehrimize gelmiştir. Saracoğlu, bü gece İzmir - palasda kalacak ve bir müddet isti- rahat etmek üzere yarın sabah Göl- cüğe hareket edecektir. Millt Şef Filoryayı şereflendirdiler Cümhurreisimiz İsmet İnönü, dün akşam üzeri Yalovadan şehrimize müteveccihen hare- ket buyurmuşlardır. İskelede toplanan kalabalık hbir halk kütlesi Milli Şefi coşkun teza- hüratla uğurlanmıştır, Cümuhr reisimizi hamil bulunan Sava - rona yatı saat 22 de liman met- haline kadar gelmiş ve tekrar Marmaraya dönmüştür. Milli Şef ve Bn. İnönü ak- şam yemeğini yatta yemişler ve Savarona saat birde Florya önlerinde demirlemiştir. Reisicümhüurumuz bugün De- niz köşkünde istirahat edecek ve ağlebi ihtimal yarın Anka- raya avdet buyuracaklardır. (Fransa ne olacak? Fransızların zenci olduğu iddiası İşgal altındaki Fransada, radyolar Vichy hükümeti aleyhinde bulunuyorlar Londra 22 (A.A.) — Royter: Manchester Guardian — gazetesi, Fransız milleti arasına nifak sokmak için Almanlar tarafından sarfedilen gayretler hakkında çok enteresan in tibalar neşretmektedir. Gazete diyor ki: Almanyatın Fransaya karşı hat- tı hareketi ve maksadları nedir? Fransayı tahrib niyetinde midir? Petain hükümetini müti bir tâbi o- Harak müsamaha ile karşılamağa â- made midir? Yoksa Petain hükü - metini daha dinamik, Berlin ideolo- jisine daha sıkı bir surette benziyen bir Nazi rejimi ile değiştirmek mi is- tiyor? Şu son iki hafta zarfında Alman radyolarında yapılan neşriyatı tet - kik edince, hitab ettikleri dinleyici- lere göre ehemmiyetli surette deği- şen bu neşriyatın edası ve muhte - viyatı hakkında teneyvür ediyoruz. Ayni posta «Mein Kampf» ın en gözde mevzularından birine döne- rek Fransızların ırkan zencilerden gelme ve beyaz Avrupaya karşı ci- nayet irtikâb etmiş bir millet oldu- ğunu söylemekten zevk almakta - ır. Sarrebrücke radyosu, Fransızla - rin Alman harb esirlerine yaptığı vahşi muamelelerder ve Fransız mil letinin Almanyaya karşı olan kinin- den bahsediyor. Ayni posta Fransız ordusunda inzibat olmadığını istih - fafkâr bir lisanla bildirmiştir. Bu radyoya nazaran şimdi mevcud ©- lan yalnız mütarekedir, hiç bir sah- te hissiyata yer yoktur, Fransa ek - tiğini biçmelidir. İşgal altındaki Fransada bulunan Alman radyolarının bazı fransızca neşriyatı ise çok daha meraklı bir şeydir. Ve bu neşriyatta Vichy hü- kümeti aleyhinde propasşandaya bü- ük bir yer vardır. Rennes radyosu ;l:ansızları hitabında, — kendilerine yeni bir kanunu esasi empoze edil- diğini söylemiştir. Fransız milleti - nin teyi alınmamıştır. (Devamı 3 üncü sayfada) Amasyada yeni zelzeleler oldu Amasya 22 (AA.) — Bugün 11 ve iL10 da birbirini takiben ikişer sani. ye süren çok şiddetli iki yer sarsıntısı olmuş ve harab Taşhanın bir kısmı yıkılmıştır. Başka zayiat olup olma- dığı tetkik edilmektedir. Şehirde in. sanca zaylat yoktur. Zile 22 (AA.) — Bugün şehrimiz. de biri saat 11 de üç saniye süren dip ten gelme ve diğeri de saat 11.10 da beş saniye süren şiddetlice iki zelze- le olmuştur. Haşar yoktur. Antalya 22 (ALA.) — Dün gece bu- rada saat 21 de üç saniye süren bir yer sarsintısı olmuştur. Zayiat yok- tur. Son dakika Sovyetlere geçen arazideki Almanlar naklgğlecek Bir Alman heyeti müzakere için Moskovaya gitti Moskova, 23 (A.A.) — Dün tay- yare ile Berlinden buraya on iki ki- şiden mürekkeb bir Alman heyeti gelmiştir. Heyet, son günlerde, Ro- manya tarafından Sovyetler Birliği- ne terkedilen Besarabya ve - şimalt Bukovnide oturan Alman aslından ahalinin tahliyesini müzakere ede- cektir. Bu tedbirin, ekserisi köylü olmak üzere yüz bin kadar insanı alâkadar ettiği tahmin olunmakta- dir. Sovyet - Rumen mübadelesi Bükreş, 23 (A.A.) — D.N. B. Besarabya hakkında Romanya ile Sovyetler Birliği arasında bir nevi ahali mübadelesine başlanmıştır. Bu mübadele, siyas noktai nazarla- ra göre vukua gelmektedir. Bin Be- sarabyalı Rumen, şimdiden Jassy'ye gelmiştir. Sovyetler Birliğine gitmek istiyenler de Galatz yolu ile müba- dele olunmaktadır. Bunlar, bilhas- sa Besarabyada doğmuş olan ve memleketlerine dönmek istiyen a- meledir. Moskova, 23 (A.A.) — Aşağı Tunada eşya ve yolcu nakliyatına yeniden başlanması için hazırlıklar- da blunmak üzere bir Sovyet ko- misyonu Besarabyada Reniye git- miştir. Letonya, Litvanya toprakları millileştiriliyor Köylünün 30 hektardan fazla arazisi bulunmıyacak Riga, 23 (AA.) — D.N. B. Ziraat nazırı Vang Ags'ın teklifi üzerine, parlamento, Letonyada bil- tün araziyi milletin malı olmak ka- bul etmiştir. Köylülerin — üzerinde çalıştıkları arazi miktarı otuz hek- tarı geçmiyecektir. Otuz hektarı ge- çen arazi, devlete geçecek ve devlet bu araziyi arazisi olmıyanlara veya- hud az arazisi olanlara dağıtacaktır. Parlamento, ayni zamanda, bü- tün büyük tHcaret ve endüstri mü- esseseleri ile bankâları da millileş- tirmeyi kararlaştırmıştır. Kaunas, 23 (AA,) -—D. N. B. Litvanya parlamcntosu. toprık meselesini halletmek üzere dün bir toplantı yapmıştır. Ziraat — nazırı Mickisin teklifi üzerine bütün arazl milletin malı olarak kabul edilmiş- tir. Köylü, azami otuz hektar arazl- ye sahib olacaktır. İrlanda denizine de mayn döküldü Londra, 23 (A.A.) — Amirallık dairesinin bir tebliği, İrlanda denizi- ne mayn dökülmüş olduğunu bildir mektedir. Düngarvandan Vexford'un cenu- buna kadar elli mil kadar mesafe üzerinde İrlanda sahilleri — açıkları maynlenmiştir. Kesikhaş cinayeti nihayet aydınlandı Mevlüdü” öldüren katiller Kastamunuda ,’_ı.ı ” ,!.',— SerE hi dra AF yakalandılar ve herşe yi itiraf ettiler ŞÜĞ '. LA B b ıl)ı“/////lıılfl a d Za .. v Wi Kesik baş bir ay evvel bir mer'ada bulunmuştu Bir ay evvel Merdiyenköyü ile Koz. yatağı arasında tenha bir mer'ada on bir yerinden bıçaklanmış başsız bir cesed bulunmuş ve bir müdde! sonra da bu cesedin kesik başı O ci.. varlarda bir tesadüf neticesinde mey dana çıkarılarak maktulün, Kndıkğy temizlik işleri amelesinden Mevlüd adında Fatsalı bir genç olduğu an - laşılmıştı. Fakat bu esrarengiz einayetin ma- hiyeti ve failleri şimdiye kadar anla- şilamamıştı. Üsküdar müddeiumumi- liği nihayet dün cinayetin esrar dü - gümünü çözmüş ve katilleri meyda. na çıkararak, haklarında tevkif ka . rarı almıştir. Tahkikat seyrine göre katiller Kas. tamonulu Mustafa ile dayısı Ceviz . oğlu Şükrü adlarında iki kişidir. Ci - nayetin mahiyet ve tafsilâtı şudur: Maktul Mevlüd Molla, aldığı para. nın mühim bir kısmını tasarruf ede- rek 250 lira kadar bir para biriktir - müş, son günlerde piyangodan da 300 lira çıkmış ve bu suretle delikanlının 550 lira parası olmuştur. Bu cihet öğrenildikten sonra tahki- katı idare eden müddelumumi Ratib Seliç, Mevlüdle yakın münasebeti © tanları araştırmak lüzumunu hisset.. miştir. Bu sırada Rasime adında bir ka - dın da müddelumumiye gelerek bazi ifşaatta bulunmuştur. Kadının anlattığına göre, Mevlüd beraberinde Mustafa ve dayisı Şük - rü olduğu halde on beş gün Kadıkö, yündeki evinin bir odasında oturmuş tar ve bilâhare kira parasını ödeme. den ortadan kaybolmuşlardır. Bu ifade üzerine Mustafa ile dayısı Şükrü sorguya çekilmişler, onlar da şu şayanı dikkat malümatı vermiş - lerdir: «— Eyet biz Rasimenin evinden çıktık. Yaz geldiği için gecelerimizi çayırda geçirmek istedik. Bu suretle üç dört gece Haydarpaşa sırtlarında bir tarlada yattık. Bir gece Mevlüd da asamızda ol . duğu halde hep beraber uyurken bir gürültü duyduk. Uyandığımız zaman — meçhul bir şahsın Mevlüdün başının altında bü. lunan ceketini çalıp kaçmakta olduü«! ğunu gördük ve üçümüz bu adami kovalamağa başladık. Bir müddet önümüzde koşan bu â-, dam bir aralık yere yattı ve bir çalıyi siper alarak bize bağırdı: «— Yaklasmayın yakarım.s Hırsızın elinde tabanca olduğu İ « çin korktuk ve geriye döndük. Şim . di görsek tanıyabileceğimiz bir bek.* çiye meseleyi anlattık. Bu adam yâ. kalandı. Raşid adında bir sabıkalı L. miş, cürmü meşhud mahkemesi kenh- disini tevkif etmiş. Bu vak'a gecesinden sonra bir dahâa Mevlüdü görmedik.» Mustafa ile dayısının bu Hadeleri üzerine günlerce tetkikat yapılmış, fakat ne böyle Raşid adında bir Sâ - bıkalı, ne bekçi ve ne de zabita V8 mahkemeye bu tarzda aksetmiş bir hâdisenin mevcud olmadığı ve bu L fadelerin suydurma — olduğu anlaşıl « mistir. Bu sırada Kastamonuya giden Mus- tafa ile dayısı Şükrünün bu seyahat. terine müsaade edilmiş, fakat bu a. rada da oradaki bütün hareketleri en ince noktalarına kadar tetkik ve kon troldan gecirilmistir. Nitekim bu tarassud Ve kontrol ne, t#cesinide Mustafa ile dayısi Şükrünün Kastamonuda bir hayli para sarfet . tikleri görülerek yakalanmışlardır. Mustafa ve Sükrü cinayetlerini İti. raf etmişlerdir Bu suretle aylardanberi efkârı u- mutğiyeyi işgal eden kesik baş cina. yetinin mahiyeti tamamen meydanâ& çıkmış ve failleri yakalanmışlardır, Hi 4