30 Mayıs 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Makineye İheenink an Verilirken a ARE amaa Irak tebliği İngilizler bir muhare- bede 3000 maktul vermişler yg ridad. 30 (A.A.) — Irak teb- ., Garb cephesinde Irak kuvvetleri düşmanla harbe girişmişlerdir. İngi- İer maktul ve yaralı olarak 3000 * baliğ olan zayiat vermişlerdir. şmanm mukabil taarruzu, mü bim zayiat verdirilerek tardedilmiş tir. Cenub cephesinde kıt'alarimiz rakel'deki İngiliz Gum etmiş, düşman maktul ve yara. r vermiştir. İngiliz tayyareleri şi- mekle “mütcaddid o meydanlarinı alamışlardır. Zayiat yoktur. Bağdad 30 (A.A.) — Raşid Al lâni bugün cenub garnizonla « Timi, bilhassa Basra o muntakesıni tehtişe çıkacaktır, Amerikadaki İ 80 ecnebi gemisi müsadere ediliyor Âyün meclisi, içlerinde Nor - Mandi transatlântiği de balu- man bu gemilerin hükümetçe İeresine dair olan ka - nun projesini tasdik etti Vaşington 30 (A.A) — Âyin Meclisi, dün, Birleşik Amerika li. Manlarında muattal bir balde bu- Unan 80 i mütecaviz ecnebi gemi- Silin hükümetçe müsaderesine me Züniyet veren kanun projesini tas- ik etmiş ve imza edilmek üzere Beyaz Saraya göndermiştir. Gemiler, ya satın alınacak, ya. hud hükümet tarafından kiralana- caktır. Bu gemiler arasında Nor - Mandi transatlântiği de bulundu - ğu malümdur Cebelüttarıka gelen İngiliz filosu La (inen, 30 (A.A.A) — Re. Mown zırhlısı Şefild O kruvazörü, Ark Royal tayyare gemini, bir tor- Pido muhribi, dört torpido, dört enizaltıdan mürekkeb bir filo Ce- lüttarıko o muvasalat (eylemiştir. filonun Bismarkın takibine işti. rak eylediği malüradur. Yeni Zelânda Başvekilinin Mısırda geçirdiği otomobil kazası Kahire, 30 (A.A.) — Kahire - İskenderiye yolu üzerinde vukubu. an bir otomobil kazasında Yeni elânda Başvekili Frazer hafifçe ya Talanmıştır, Ankara vapuru henüz hareket etmedi Dün akşam, sefaret heyetimizi ve Yunanistandeki tebaamızı al - mak üzere, Pireve hareket etmesi mukarrer bulunan «Ankarm va. puru, seyahatin: bir müddet tehir etmiştir. Bugünkü gateteler «An- kara. nın dün gece saat 22 de hareket ettiğini yazmışlarsa da bunun asli yoktur. Vapur gazete » mizin makineye verildiği saate kâ- dar İstanbulda bulunuyordu. «An- karas nın bugün öğleden sonra ha- reket etmesi muhtemeldir. Almanyaya hava akınları Londra 29 (AA.) — Evveli > İravanın fena olmasına rağmen İngiliz bombardıman tayyarelerin. den müteşekkil uzak bir kuvvetin Almanyanın şimali garbisindeki as- keri hedeflere karşı akinlar yapmış olduğu bildirilmektedir. /Muğla ve köylerinde| © diyor, AZEMİND zelzele devam ediyor Akçaova köyünde bütün evler hasara uğradı Muğla, 20 (A. Mayıs öğleden 28 Mayıs öğleye okadar dört defa şiddetli bir yer sarsıntı. sı olmuştur. Merkezin oAkçaova köyünde, # nde bü- tün evler oturulamıyacak derece- de hasara uğramıştır. Sön 24 saat zarfında da üç defa yiddetii ze)z: ol M ı Bayır köyünün evlei ki yer sarsıntısında kâmile muştur. Gerek Muğlada gerek Muğlaya| bağlı birçok köyde halk evlerinde 'mamaktadız Giride 30 bin SON POSTA e Bay Ruzveltten Fransaya atılan taşlar ve sebebleri Yazan: Selim Ragıp Emeç azılarınca Ametikanın mu. harebsye yaklaşmak için bir adim daha atması, bazılarınca da eskidenberi bilinenlerin tekra rı arasında vazıyele yeni bir şel vermiş görünerek bir takım ted. ahadığının ilânına bir ve- yılan Amerika Cümhurre nin sol nutkunda Fra için mü. him bir göz dağı payı - görenler .İ vardir. Amerikanın vaziyeti evvelce malüm olduğuna, Fransanın haya- ti zaruretleri de ie ğuna göre, bu göz daği hikâyesi den büyük bir şey çıkacağını sân- İmak yanlıştır. Msamafih bu del mih ve bu tehdidin esası izah edil. meye değer: da bulun Alman indirildi Askeri o mahfellerde, çok vuzuhsuz olarak tavsif mektedir. York kruvazörü batti Londra, 29 (A A.) — Amirallık dairesind.n tebliğ edilmiştir: Bir müddet evvel hasara uğri- yarak Suda körfezinde tamir eğil. mekte olan Britanyanın 8250 ton- luk York kruvazörü o zaman. darberi müteaddiri defalar bom- bardıman edilmiştir ve tamamen kaybedilmiş addedilmelidir. Ge. mide yalnız 2 kişi ölmüş, 5 kişi ya- ralanmışdır. et,| edil.| İngiliz Kahire, 29 (A.A.) — İngiliz Or- taşark umumi karargâ tebii. ği: Giridde, yeniden ağır surette takviye edilmiş olan Alman kuv- vetlerinin yeni hücumları karşı. sinda, kıt'alarımız, Suda o koyunun| şarkındaki mevziler üzerine geri çekilmişlerdir. Pike bombardı. manları, yeniden, geniş bir mik- yasta devam etmiştir. Dün, göğüs göğüse yapıl çarpışmalarda, 'alarımız, her ikisi Berlin, 29 (A.A) — Alman) orduları başkumandanliğinin teb » liği dasında Alman dağ av- dileri o muvaffakiyetle neticelenen muharebelerden sonra mağlöb düş manı takib etmişlerdir. Bu kıt'alar İ Armini koyuna o varmışlar ve e » İpeyce esir almışlardır. Düşman, şim| diye kadar deniz üssü olarak kul. landığı Suda koyundan © tamamile tardedilmiştir. Muharebe ve stuka tayyarelerin- den mürekkeb kuvvetli teşekküller Giridin şimal sahilindeki İngiliz mevzilerine müessi: hücumlar yap- mişlar ve ada sularında bir şileb. le | karakol gemisini Batırmışlar dır, Tayyare dafi bataryaları 2 İn- giliz tayyaresi düşürmüşlerdir. İtalyan kıt'aları Giride çıkmış - lardır. İngiliz tayyarelerinin akinları Kahire, 20 (A.A) — İngiliz ha. va kuvvetleri umumi karargâhı. nın tebliği 21/28 Mayr larında ve M danında Alı s gecesi, Girid plâj- eme tayyare mey. o asker tühaşşüdle- rine ve tayyareierins karşı ağır hücumlar yapılmıştır. Kolmuri, İrlage ve Spekiakos nehri arasın- fazla düşman tay akiyetli o hücum- lar yapılmış, bunların arasında müteaddid yangın çıkartılmış ve bir mik imlilâka sebebiyet ve- rilmiştir. Civardaki Skarpanto &- dasında tavyare n nna bir yangın çıkarmıştır. 6 ayda pratik usul ile ingilizce Yirmi dördüncü ders : 5'nci sayfada i Ve İ sanın Berlin sefiri (Baştarafı 1 inci sayfada) | İgiltere gibi, bu mesat İiyi gözle bakmadı. Yeri dünyanın, bomba grupu düşmüş ve başka bir| Bundan bir müddet evvel Fran. dö Brinon t rafından Alman - Fransız iş ği hakkında irad olunan nutukta Birleşik Amerikanın harbe müae- halesinin şayanı arzu olmadığı ka- Bunun için zikredilen sebeb, res mi Fransaca, böyle bir müdahâ- leden İngiltere hesabına (hayati bir fayda umulamayacağından iba- retti,. Buna mukabil bu müdahâ. lenin harbi uzatacai binnetice ablukanın şiddetini artıracağı ve 'ransanın, tabii bir tahaftuz duy- gusile kıfavi Avrupa tesanüdünü daha esaslı bir surette kavrayıp benimseyeceği bildirilmekte idi. Fransa, bu tesanüdün hududu ola- rak, şeref ve namusuna leke geti. rebilecek Alman - Fransız silâh arkadaşlığı olabileceğini de ilân etmişti. Bunun haricinde ik- tısadi ve ticari her türlü mesai be. raberliği, hattâ Afrikanın zahire ve ilk madde kaynaklarının müş- Cihanşümul bir o *mparatorlu. ğun merkezi olmak itibarile İn- gilterenin böyle bir anlaşmayı ka- bul ve #ermç elmesinin imkânı yoktu, Çünkü iktisaden birbirini iamamlıyacak bir Avrupa ve bir Afrikanın doğurabileceği en bösit nelicelerden biri, Okyanuslar aşırı İ piyasalara ihtiyaç duymayacak bir Avrupa iktisadi bütünlüğünü der- hal yaratabilmesi imkâm idi. Kendisine muhtaç olmayacak bir Avrupanın, icabında, kendisi- le menfaat ihtilâfına da düşebile. ceğini düşünen Amerika, tıpkı İn- iştirekine bir Alman - Fransız iş birliğine karşı göstermeye başladığı huşu- netin başlıca sebebi bu idi ve bun- dan dolayı bir Avrupa iktisadi bü. İtünlüğünün vücud bulması ihti: malleri İngiliz - Amerikan yakın- lığını daha ziyade artırmaya baş- ladı. Bay Roosevelt'i bir takım met. ruz tehlikelerden bahseder gördü- ğümüz zaman, ilk aklımıza gelen şey bu oluyor. Yani onda, Avrupa ve Alrika piyasalarının kapanma- ları ihtimalierinden doğmuş sabit bir fikir var, O, bunu, yeni dün- İ yaya Avrupadan yelebilecek bir tehlike şeklinde ifado ediyor. Hal buki işin esası, yukarıda izah edil diği veçhile, bambaşka bir mahi- yettedir. İngilterenin de iştirakile böyle bir Avrupa - Afrika iktisadi bü- tünlüğünün meydana getirilme- sivdeki imkânsızlık, İngilterenin cihanşümul bir imparatorluk Ol masından leri gelmektedir. Esas menfaati bunu zıd olan Amerika- İnin İngiltere ile birlikte harb ör- kadaşlığı yapması ise, tasavvutun akkuk imkânların güçleştire- ir. Fransanın, bilhassa hayati bir zaruret olarak Almanya ile iş bir- liğine karar verirken, ilham almış olması lâzım gelen düşünce ve & saslar bunlar olmak icab eder.Gene bu muhakeme silsilesine bakarak , Amerika ile siki iş birliği yapacak bir İngilte- reyi, Iktısafen, kıt'avi Avrupanın yanında görebilmek pek güç ola- H caktır. Bay Roosevelt'in nutkunda, w- mumi olarak Fransayı da istihdaf palı bir şekilde ifade olunmuştu.| terek istifadeye arzedilmesi vardı.) 9” Avrupa yeniden tanzim edilecek (Baştarafı 1 inci savtada) letlerinden şöyle bahsetr : B, Rüz dünyadaki hür mil letlere yol göstermiş ve büyük bir devlet a ah bir hareket ima yaraşır İ yapmıştır. Irakta vaziyet B. Eden, Irak hak tir ki: Kral paibinin & Irakâ Oavdetindeni derecede sadakat Wx ve bütün memle miştir, a demiş. müz3 Raşid Alinin lemiştir. Irakt, töründen ve tara ğ imid etmekt rakın is ne karşı hiçi niyetimiz yoktur, Suriyenin istiklâl emelleri B. Eden, Suriyenin istiklâl mellerine karşı İngi duğu büyük sempatiyi bir daha teyid etmiş ve demiştir İ Birçok Arab mütefekkir rab milletleri için, şimdi -İdaha yüksek derecede bir v arzu ediyorlar. Bu mütefek! bu birliği vü ret ederken | B. Eden, Avrupanın den ve manevi ve maddi yeniden tanziminden bahsetmiş ve şunları söylemiştir: Hiç kimse, eski dünyanin teşev- İvüşüne dönmek niyetinde olduğu - İmuzu düşünmemelidir. Sulh avdet edince, harb zamanının mali tesviye suretlerinde gevşetmeler yapacağız ve bu gevşetmeler, enternasyonal icaretin mümkün en geniş temeller üzerinde yeniden doğması imkâni- ni verecektir. Esaslı bariz vasfı eş- ya ve hizmetler mübadelesi olacak önternasyonal mübadeleler siste - minin inkişafını görmek ümidinde. iz. Kurtarılacak memleketler ve bel ki diğerleri de, bidayette, bu mem leketlerin intikal devresini geçir - melerini mümkün kılmak için, kay- naklarin müşterek bir vaziyete kon masına ihtiyaçları olacaktır. Sosyal emniyet, defini teşkil etmelidi Mütarekeden sonraki devrede bö tün Avrupada kıtlığın, karga- şalıklarının ve el emeğine, piyasa - larda ve fiatlarda geniş tahavvülle- rin önüne geçmek için, diğerlerile birlikte çalışmak arzusundayız. Almanya. Almanya, kendi rolünü oynama lidir. Fakat Almanyanm şimdiye kadar Avrupanın tanımış bulundu- ğu efendilerin en fenası olduğunu hiç bir zaman unutmamalıyız. Si - yasi ve askeri sulh şartlarımız, Al - manyanın fena hareketlerinin te kerrürüne mâni olmağ: istihdaf e- decektir. Sonun ne zaman gelece. ğini kimse tahmin edemez. Fakat bemen hemen ikazsız olarak bir - denbire kırılmak, Alman mekaniz. masi gibi sert mekanizmanın mahi- yeti iktizasındandır. ” Avrupanın yeniden tanziminden bahsedilirken, buradaki hal sureti. nin başka yerlerde, meselâ Uzak - şarktaki inkişaflar üzerinde tesir ic. ra edeceği ve bu inkişaflardan mü- teessir. olacağ! keyfiyeti unutulma” malıdır. , B. Eden sözlerini şöyle bitirmiş- tr: Yegüne hedeflerimizi, heyeti U. mumiyesile kıt'ada devamlı bir hal sureti ve dahili sulh teşkil eylemek tedir, Hood zırhlısinden yalnız 3 kişi kurtuldu Londra 29 (A.A.) — Londra- da zannedildiğine göre Hond'dan yalnız 3 kişi kurtulabilmiştr, Bun - ların biri sübay ikisi tayfadır. Muharebe kruvazörü o kadar a- ni bir surette berhava olmuştur ki infilâk anında derhal ölmemiş o .. lanları kurtarmak için hiçbir ümid kalmamıştır. Hood'un normal mü- rettebatı 1341 kişi idi. eden kapalı cümlelerin sebebleri- ni tahlil ettiğimiz zaman, onların nazari neticesi işte bu hak'katlere müncer oluyor. n evvel) * »| takalarda ticaret yapa Amerika ne gibi tedbirler alacak ? ' unun tadilini derpiş ey- lemediğini sarih suret b. ettirmiştir. B. Ruzw | dudsuz fev ziyetinin halen , bu gibi emi fevkalâde alı iği salâhi- bulu. gemi kafil alâkadar za olunabilece; nu beyan etmi B. Ruzvelt, Amerikan gemi » ilân ol n mn bu- nun bitaraflık kanununun bir ih. lâlini teşkil eyliyeceğini ve bir tedbirin derpiş edilmedi ir, Reis, harici siy sorulan müteaddid vermekten kaçınm: Hitlerin elde etmek lunduğu malümatı teşkil ğini kaydeylemıştir. B, Ruzvelt, Amerikan karakol sisteminin genişletilmesine halen lüzumlu olduğu fikrinde bulunup bulunmadığını bildirmekten imti nâ eylemiş ve bunun askeri mahi yette bir mövzu teşkil ettiğini söy- lemiştir. Amerika - Japonya B. Rüzvelt, Amerika ri hükümetinin ya «petrol ihracatının derpiş edip etmediği suale hal dığı ceval Hitler'in bilmek istediği şeyler hakkında yallere cevab bunların rzusunda bü- eyledi. Birleşik Japonya. Jan B. Ruzvelt, Hitle: tediği şeylerden bie karakol gemilerinin ticareti hir: ye için yeni tedbirler ittihaz mek emrini alip almadıkları t ettiğini, Hitleri ğer meselenin adar tonil olduğunu Willci: ö Nevyork 29 (A.A.) — B. Ruz- velt'in nutkunu mevzuubohs eden B. Wilkie demiştir ki: Reisicümhurun büyük mesajı bi tün dünyayı mütehassis etmiştir. A, merikanın hülyalarını hakikate in - kılâb ettirmek için yegâne çare 6 - lan memleketi tek bir gayret, tek Sabahtan Sabaha: “İvelt'in nutkunu Milli Şefin telgrafları Ankara, 29 (AA) — Ar. jantinin 25 Mayıs milli bayra- mı münasebetile Reisicümhür İşmet İnönü ve Arjantin Relj. sicümhuru Roberto M, Ortiz arasında tebrik ve teşekkür telgrafları teati olu uştur Ankara, 29 (A.A) — 25 Maysa müsadif Şarki Ür. dün'ün müli bayramı müna. sebetile Reisicümhur İsmet Emir Abdullaha teb- afla bildirmiş ve a mukabele o teşek: kürlerini telgrofla arzetmiştir. ingilizler Bağdad yolunda Kahire 29 (A.A.) — İngiliz ha- va kuvvetleri tebliği, Irakta Fallr. ja ile Bağdai arasında yarı yolda zapted dir 1 <—————— —————— bir azim içinde birleştirmek salâhi- yetini almış bulunuyor. Japonyada | Tokyo Zö (A.A.) -— Stefani a. İjansından: İ Başvekilin resmi ikametgâhında bu sabah nazırların ve askeri er - kânin huzurle bütün hükümet mü. İsavirleri bir konferans akdetmişler- İdir. B. Ruzvelt'in nutkundan son - İra siyasi vaziyetin aldığı şekil mü- zakere edilmiştir. Ruzvelt'in yeni bir ömirmamesi Vaşington 29 (A.A.) BR. İRuzvelt dün akşam neşrettiği bir İemirname ile Amerikaya o buğday ve un ithalâtinı kontenjan usulüne tâbi tutmuştur. Almanyada Berlin 29 (A.A.) — Yarı res mi bir kaynaktan bildiriliyor: Ruzveltin nutku hakkında, dün akşam Berlinin siyasi mahfellerin - de şu mütaleada bulunuluyordu:Bu nutkun da şumulü Ruzvel''in harb. İden önce ve harb esnasında söyle- diği diğer nutukların aynidir ve ye- ni hiçbir delili ihtiva etmemekte » dir. Alman hariciye nezareti Ruz » fevkalâde mahi - yette telâkki etmemektedir. Vaşington, 29 (AA.) — Üni ted: Vaktile Birieşik devletler reis ne cümhurıyetçiler o namma ızedlik koymuş olan B. Alfred London, B. Rüzveltin nutku hak- söylemişti Amerikada demokra- isive hatime çı filen diktatör olmuştur. Maarif bütçesi konuşulurken Devlet bütçesi Mecliste konuşuluyor, Her Vekâletin masraf büt- çesi müzakere edilirken Vekillere sualler manası şuduc: — Size bu parayı veriyoruz yin, Ve bu arada bir yıl evvelki taddır. Bu yıl Maarıf Vekilinden ist teblerde inzibat meselesi; resmi Bir meb'us henüz millet veki kâyet etti: — Bize meb'ua mu denecek Bir imeb'us Siyasal Bil; rilmesine itirez etti. İyi bir kal ve bilgisi olan muht — Bu mektebden yetişenler ya, Elbette fransızca lâzımdır.» Maarif Vekili de bütün sual ettirip imtihanda muvaffak ol altina aldı. İşinin başına dönd resmi | kontroldan geçti, Demokrasinin bir meziyeti dı ricinde bir de milletçe mürakab $ gelmişken maarif işlerimiz. Bu hülâsanın tenkidden ziyadı tevcih ediliyor. Bunun smma nereye sarfedeceğinizi söyle- masrafın da besabı sorulmak mu. nen izahat oldukça mühimdir. Mek» dairelerde Esan meselesi vesaire, illerinin sıfatı belli olmadığından gi- saylav mı? iler Okulunda fransızcayu ehemmiyet ve. emi ve nefis san'atlar üzerinde nafiz erem (Mazhar O Müfid şöyle cevab kırk yıl kaymakam kalacak değil ere cevab verdi ve bütçesini tasdik uş talebe gibi bütçesini koltuğunun ui ve Maarif meselesi de bu şekilde 8 âmme işlerinin resmi kanallar ha- © edilebilmesidir. Bunun için biz de sid kanaatlerimizi hülâsa edelim. e vaziyeti uzaktan gören bir müşa hidin mütaleası olarak telâkki edilmesini isterim. Her şeyden evvel itiraf edelim ki Cümhuriyet maarifi bir nesi) hazırlıyacak sistemi henüz bulmuş değildir. Biz ne ruhta, ne kıratta ve ne istikamette bir gençlik hi sarfederek açtığımız İiselerde, gence ne vazife vereceğiz? Onl lekleri, san'atları nedir? Bugün azırlıyoruz? Bugün milyonlarca lira ortamekteblerde (okuyan binlerce ların cemiyet hayatinda yerleri, mes- e kadar yetişen gençlik devlet ka- pılarında koltuk aramaktan başka iş tutmadı. Ve bu sistemle gidi. dikçe bundan başka netice de bekliyemeyiz. z devlet mekanizmasının kuvvetle beslenemez. cemiyetin bir serbest meslek cephesi olacak ki bu zümreyi bünyesi y Halbuki O emleket Yeni deki mek vazifesi de maarif teşkilâtna aiddir. Bu bir. İkinci ve üçüncü mühim noktaları yarına birakıyorum. vBushan Cahid Hanmikta'nin İngilizler tarabndan niş olduğunu bildirmekte » Ke