23 Eylül 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2
Hergün Amerika ve Türkiyedeki fiat Yükselmel:rinin Sebebleri üzerinde Düşünceler —ş.n Ekrem Uşaklığil fiatı muş. bir hastalıktır, sabit kaldı. Hastalık bu müva ne varmış. Hemen bu hükmün gerekli kıldığı tedbirleri araştır. mıya koyulmuş. Amerikadan sekiz op bin ki- İometre uzakta ya: an, üstelik Amerika gazetelerinden de mah rum bulunan bir gâzetecinin masa başında Amerikan ekono- « omisi hakkında mütaleslar serdet mesi tam bir ukalâlık olsa bile derdi doğuran sebeb için verilen teşhis raporunu eksik bulduğu muzu söylemek caizdir, sanırım. Bizim bildiğimiz Amerikan « © endüstrisi tam hızile harb vası- taları yapmıya koyulmuştur. Sonuncu otomobil, kamyon, buz dolabı, radyo, dikiş makine- si tezgâhtan çıkalı aylar oldu. Bu maddelerin yenileri artık pi- yâsada bulunamaz. Fiatlarının çıkması tabiidir. Lâstik ve Jâs tikten mamul eşya ile orduya tahsis edilen kumas için de ayni şekilde düşünülebilir. Fakat fiatı durmadan artan eşya arasında yiyim maddeleri de mevcuddur. k Halbuki harbin başladığı gün- denberi Amerika endüstrisinin verimi ne kadar arttı ise Ameri- kan ziraatinin verimi de o kadar artmıştır. O derecede, ki harb sonrasının binbir ihtimallerine karşı muazzam stoklar yapıldığı işitilmektedir. Otomabil, kamyon, buz dola bı, radyo, dikiş makinesi, kau- çuk esya, mensucat gibi yenile- fiat ri yapılmıyan o maddelerde artışı tabiidir. Arz ve taleb b desi ile izah edilebilir diyeli b fakat mevcudu ihtiyacın çok üs- tünde bulunan yiyecek madde- İerinde fiat artışını nasıl izah et- meli? Muhterem Amerika Cümhur- reisinin teşhis raporunda eksik gördüğümüz nokta budur. * Dostum Asım Us gazetecileri miz arasında ekonomi meselele- rini en iyi ve en sik inceleyendir. Dün yazdığı makaleyi ilgi ile ve ME zevkle okudum. Asım Us ordunun ve memür- ların ihtiyacının piyasadan teda rik edilecek yerde müstahsilden ayniyat vergisi olarak alınabile- ceğini düşünüyor ve tahmin edi İÇ yor ki bu takdirde piyasada &- atların yükselmesi meyilleri ki- rılacak, enflasyon vukuuna ma- ni olenacaktır. Bu düsünce bize derhal eski Ticaret Vekili Nazmi Topcuoğ- İonun bir ara yapmış olduğu telifi hatırlattı. Gercekten vakti pt meni taşıyan ayniyat vergisi ye- ni bir şekil altında dirilebilse, & savy na A merikada her çeşid eşya durmadan artıyor. Bu, bir tehlikedir, enflasyon getirebilir, Enflasyon ise altın- dan ne çıkacağı kestirilemiyen Amerikanın muhterem Cüm- iy hurreisi düşünmüş: — Para ile kazanç çoğaldı, mal miktarı ise zenesizlikten doğuyor, hükmü » Fenelon şöyle söylemiştir: — İnsanın kendi ma'ı olarak vardır. Bütün diğerleri crizidir, dan toplanmıştır. Meczub bi: genç kızın seheh olduğu hâdise Kardeşinin nüfus kâğıdile ev - lenme memurluğuna müracaat İederek, «bu gençle sevişiyoruz, İ kendisinin işi var, nikâhımızı kayın! demiş Şehrimiz evlenme memurluklarin dan birine dün garib bir müracaat İvüki olmuştur. Nadide Sulok adında genç ve gü. zel bir kiz, elindeki bir erkek nüfus kâğıdını evlenme memuruna göste rerek: u— Ben bu adamla sevişiyorum, bana verdi ve: «— Evlenme me - İmuruna git de bizim nikâhımızı jkiysin» dedi, demiştir. Bu vaziyet karşısında şaşıran ev. İlenme memuru, genç kiza, evlen - İmelk için lâzim gelen formaliteleri anlatirken el altından da zabıtayı haberdar etmeği ihmal etmemiştir. Bu arada kizin elindeki nüfus kâ- ğıdlarına bakan memur, evlenecek n kardeş oldukla- rini hayretle görmüştür. O sirada gelen zabita memurla - Yina teslim edilen genç kiz, yapılan! tahkikst sonunda, kimseye zararı dokunmiyan bir meczub olduğu ve © sabah ağabevisinin nüfus kâğıdı- ni alarak evden kaçtığı tesbit olun - muştur. Genç kız ailesine teslim edilmiğ- tir, İki esrarkeş bu iptilâdan kurtarılma- larını taleb ettiler Eyübde, Kızılmescid mahalle- sinde Tabakhane sokağında 59 numaralı evde oturan ve bir fab- rikada dokumacılık yapan Ce - mil ile a; evde kiracı bulunan Mustafa dün iyet ürlüğü kaçakçılık bürosuna müracaat e- lerek şunları söylemişlerdir: «— Biz iki arkadaş on sene- dir esrar içer, afyon yutarız. Bu #tiyaddan bir türlü kendimizi kur taramadık. Geçen hafta evde bir odaya kapanarak kimse ile te - mas etmemeyi ve bu manhus ze hirleri içmemeyi tecrübe etmek istedik, fakat muvaffak- olama- dık. Bizi bu kötü iptilâdan kur tarım...» Bu hazin itiraf karşısında key- fiyeti bir zabıt varakasile tesbit eden memurlar, her iki esrarke- si de asliye 5 inci ceza müddeiir| mumiliğine teslim etmislerdir. Cemille Mustafa tedavi edil » mek üzere Bakırköy en:razı ak, liye ve aaabiye hastanesine sev- edileceklerdir. Yeni adliye tabibi Enver Karandan açilan İstanbul adliye tebibliğine tayin edilen Kâ- | mit Ünsalan yeni vazifesine başla - müştir. Adli Tıb müessesesinin muhtelif branşlarında muvaffakiyctli Mcsa- elinde yalnız bir irade kuvveti irade kuvveti sayesinde sonra - Sahte ağır sürüldüğü anlaşıldı İnsan bütün hayatı müddetince severek, zahmet çekerek bin- bir güçlükle toplamış olduğu her şeyi kaybedebilir. Fahat ba | kayıb muvakkattir. İnsan irade kuvvetini kaybederse escsli ka- web odur. işçi karnesi Bu karnelerin, asıllarının fotoğrafla -kılişeye çekilmesi suretile hazırlandığı tesbit edildi Belediye İstanbul firinlarina ge- niş mıkyasta sahte ekmek karnesi sürüldüğünü tesbit etmiştir. Firin- iara bilhassa yüzlerce sahte ağir işçi / karnesi sürüldüğü anlaşılmıştır. Bu 'sahte karnelerin, hakiki ağir İşçi kilmek ve yüzlerce t ilmek sus rotile piyasaya sürüldüğü tesbit o- | lanmuştur, | o Alâkadarlar bu kameler yüzün . den firincilerin tecziyesine gidile - | miyeceğini, çünkü sahte karnelerin Çırağını döverek öldüren ihtiyar mahküm oldu Şilenin Ağva köyünde, Hasan Karagöbek isminde 70 yaşında bir adam, yanında çalıştırdığı 12 yaşlarındaki İbrahimi, iş yüzün. den döverek ölümüne sebeb ol - muştur. Dün 2 nci ağırcezada bakılan bu dava sona ermiş ve Hasanın suçu sabit görülerek 3 sene bap- sine, fakat yaşı 65 i aştığından ve bazı hafifletici sebebler bu - lunduğundan dolayı cezası indiri- lerek 1 sene 8 ay müddetle hap- sine ve 400 lira tazminat vermiye mahküm edilmiştir. — ——e —— Petrol tavz'atı h zırlıkları Düs belediye iktisad müdür - lüğünde bir toplantı yapılarak killeri görüşülmüştür. İSTER İNAN, İSTER Bir arkadaşımız yazıyor: «— Garbi Anadolunun z6y- tin mıntakalarındaki yağhane- ler ağzına kadar yağla dolu - dur; fakat İstanbulda yoğ yoktur, İstihlâk maddelerinin fiat « larını İstanbul piyasası tayin eder. Bir mal İstanbulda pa - halı ise, memleketin diğer ta - raflorında da yükselir. Binaen- aleyh zeytinyağcılarımız İs - tanbulda yağı yüzde elliden aşağı olmamak üzere yükselt- mek için buraya yağ gönder - memektedirler. Böylece şehri- mizde taleb çoğalıp arz aza » lnca fiatlar baş yukarı çık - makta, bunu gören ve elinde mal bulunanlar da tabü ayni İSTER İNAN, akar yakıt maddelerin tevzi şe-Jiti İNANMA! Jasıllarindan ayird edilemiyecek bir halde bulunduğunu söylemişlerdir. " Ancak Maarif matbaasinda (teşkil edilen bir mütehasis heyet tara -| fından bu karneler oİncelenmiş ve! Jasıllarile aralarindaki bazı farklar tesbit olunmuştur, Bu farklar fırın. İ Kendisinin Işi var, nüfüs kâğıdını karnelerinin fotoğrafla klişeye Çe -| ya bildirilmiş ve sahle karel İrin alınmaması, sürenlerin zabita - ya teslim edilmesi tebliğ olunmuş. tar, Relediye teftiş heyeti müdürlüğü tahkikata ehemmiyetle devam et - mektedir. 40,000 liralık demiri | varken satmıyan bir | tacir yakalandı Tahtakalede, Fındıkçılar 80 - kağında Halil hanında hurda de- mir ticareti yapan Sami Abuaf a dında bir musevi tacir kendini iflâs etmiş gibi göstererek elinde bulundurduğu 40,090 Hiralık hur da demiri satmaktan imtina ve muvazaa tenedile Refik adında Konyalı bir tüccara devretmişse deyakayı ele vermiştir. Dün milli korunma mahkeme- sinde yapılan duruşmasında suç- lu: Benim tüccar | Rofiğe 60,000 lira borcum var, kendisi malıma vaziyet etti. Bundan dot layı müracaat edenlere satma « dım» demifse de iddiam nazarı lınmayarak tevkif edil - eti damarı 55 anil ONE dl duğu yerde yüz elli huruşa çı- kar. Hattâ biraz daha dişimizi sıkarsah iki yüze de çıkabilir.» İSTER İNANMA! Şehir Elaberleri Fırınlara külliyetli miktarda Fakir halka mahrukat tevziine yakında başlanıyor Kışın sıcak yemek tevziatı daha geniş bir surette yapılacak Vakıflar umum müdârlü « ğü ve Kızılay önümüzdeki a- yın 15 inden itibaren fakir - lere kışlık mahrukat tevziine başlıyacaklardır. Her iki ida- renin alâkadar memurları ö - nümüzdeki hafta bir toplantı yaparak yapılacak yardan esaslarını tesbit edeceklerdir. Tevziat için icab eden meh- rakat depoları muhtelif semt- lerde hazırlanmıştır. Şimdilik 15 bin ton kömür dağıtılacak, ileride lüzum hâsd olduğu takdirde Mahrukat Ofisinden bir miktar odun ve kömür daha temin edilecektir. Vakıflar idaresi fakir hal- ka sıcak yemek tevziatı etra- fındaki faaliyetlerine de de - vam etmektedir. Kış ayların- da yemek tevziatı genişletile- cektir. İdare kimlere yardım yapılacağı hakkında mahalli polis merkezlerile mahalle mümessillerinden icab eden izahatı almakta ve yardıma muhtaç cilelerin isimlerini tesbit etmektedir. istanbul meb'us'arı kazalarda bir tetkik gezisine çıkıyorlar Bu gezi için kazası parti i Sabahtan Sahahar Bursa Türkiyenin Yalnız su şehri deği! Bir zirai endüstri Şehri olacaktır Burkan Cah'4 ursa şehri için (Prost) un elinden geçen bir imar iplânı var ki tatbik edilmek im- kân olunca bilhassa Çekirge kitmınm mapzaras: çök değişer cektir, Şehir vaktile bütün orta çağ şehirleri gibi müdafaa imkânına göre yani sırtmı yüksek dağa Vermek kaygısile Uludağın yar macina kurulmuştur. Bu yüz” den tabiatin zararını görmekte- dir. O eski müdafaa düşüncesi olmasa şehir muhakkak ki sıcak suların da bulunduğu Çekirge tarafında kurulurdu. Her ne ise bugün Bursayı sehir olaral il köy ve kazalarile bir kül olarak mütalea edince bu zengin, bere” İketli vatan köşesinin istikbali İhakkında fikir edinmek kabildir. Zaten tabii verimini yavaş ya- vaş belirten Bursa bir su şehri omak”vasfını muhafaza ettikten sonra bir de zirai endüstri bök gesi olmak şerefini hak etmiştir. Bu endüstri başlıca üç madde üzerinde toplanır. Meyva ve seb İze konserveciliği, yün ve ipek işçil fenni şekilde çeltik sana yü iklim, tabiat Bursanın izümrüd oyalarını, yeşil bahçleris ni bu endüstriye ilk madde ye « tiştirmek için hazırlamıştır. Bun dan başka İstanbulun gibi bir milyona yakın nüfuslu bir müs İtehlik merkeze yakınlığı Bursa- İya taze meyva ve sebze yetiştir- İmek imtiyazmı da vermistir. Şu halde Bursa tam manâsile zirai İve sınaf bir hareket kaynağı ola caktır. Yalnız böyle hareketleri destekleyen yolları ve nakil va- sıtalarını hazırlamak şarttır. Bur sayı muhtelif istikametlerden İse tanbula ve Ankaraya bağlamak lâzımdır. Bir tek Mudanya veya Karaköy yolu temiz. Bursayı bir asfalt yolla Yalovaya bağlamak ve ayni asfaltı İzmit körfezinin küçük iskelelerine kadar uzat - mak lâzımdır. Sonra köyler ara» sındaki yolları da ihmal etme- mek gerektir. Taze sebze ve meyva köyden istihlâk merke- zine on iki saatte gelebilmelidir. Yoldan sonra elektrik işi ge- lir. Bursa bugün Merinos fabri- kasının muharrik kuvvetinden istifade ediyor. Büyük bir en - düstri merkezi için bu kâfi de- öildir. Hükümetin Kütahyada kuracağı büyük elektrik şebeke- sinin hududu Bursayı da içine alacaktır; Bu santralın kurulma- sı her halde harbden somraya kalmıştır. O zamana kadar Bur salılar şu fikir etrafında tonlan- mahıdırlar. Tabiat onları bir har İzine icinde hayata getirmistir. bir program tertib| Bursalılar bu hazineden istifade edildi, geziler bir hafta sürecek etmek istiyorlar ona göre simdi- den tedbir alsınlar. Toprakları nın her karısı altındır. Cahid Bunhan Cahid. Nümet Ablanın kişesini hırsız Yapılan tahkikat neticesinde hırsızın bu dükkâna tavan deli inden girdiği anlaşılmıştır. Bu bırsızlıkla alâkası olduğu dan yakalanmıştır. Teşekkür 14,45, 6 Birinciteşrin Sali Şişli Hal-| babamız merhumun halırısına hürmet kevl saat 11, 6 Birinciteşrin | Salı| gösteren deniz, kura ve hava kuvvedleri Beyoğlu Halkevi saat 13,30, 6 Bi.| komularlarımı sonsuz teşekkürierimizin rinciteşrin Salı Şehremini Halkevi | blâğum gazetenizin tavassutunu derin saygılarımızla dileriz. Dr. Zekâi Fahir Burak, Perii Tahir Burak, Ratip Tahir Purak sanılan bir bekçi zabıta tarafın- IU» 3E$i SE FİPSİIĞLA ...roOKKI
