21 Ekim 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 5

İSTANBULUN İÇİNDEN , Yeşilköy tayyare meyda- nında bir kaç saat.. Bu dört duvarı mutlaka müze haline getirmeliyiz TaYyarecî Savmi, çatısı yıkılmış küçük bir binanın Onünde durdu:,, İşte, ilk hava şehitlerimiz burada ça- | I$tilar ve tayyareciliğimizin temelini kurdular,, dedi — Sayın Münakalât Vekilimiz Ali Çetinkayaya — İ!kı—n..ı., .:::'ı'*l arkadaş, bir doslu ziyaret Üüi ge Yesilköye gitmiştik. Ara- Önce HLĞA d aksi gibi, bizden biraz Söbuy gatbula inmiş. Hava güzel, Car- S dönülmez ya. ııı."î:ı'.':hlrıı biraz dolaşalım.. — Yol & ıı'*. Eski tayyare meydanına ka- Mayan UT Bürası şimdi. tekiz a » Hdur. Meydanda büyük yeni bir ,_.’:'ılıım. Bu inşaatm yanıba - Kullağe ÜSt yıkılmış ve sadece düvar Tarap _'*"-ııı olan iki odalı küçük, küy m" dina görünüyordu. Safra - Yana y indaki delsiz — istasyonunda Ha olan bu büyük binanın he- Karyp, Mdaşında görünen çalısı yakık Bana nedense - hiçbir şey bil- Mapl t balde < graktan tarihi — bir 'ıııî“ Mmanalı görünmüştü. katy GA Kilzel bir tasadüfle karşı - | Bay Ş, T Kkuşu O mülettişi tayyareci | Teliyorağti de bir arkadaşile uzaklanı | Bski Gdt Bay Savmi cok değerli ve Kaş Sarecilerimlzdendir. Yol üstün- ı.v___':"'uı başlamıştık. Kafamda Önce çe Bülhamı çözmek için, biz < Sördüğüm harabeyi göstererek: llııı::“ meresidir? diye sordum. ge amin — birdenbire / gözleri n.,,x';::ihııııı kücük binada tay- Dedi ""' Ük temeli atılmıştır. — | Osyarlar, rimiz o yıkık binanm | Arna takılıp Katmtşta No V ori, Tnç İ tidemirorduk. Mar Savıni <- devanı etti: #ğ, Tayyareci Fethiler, Salimler - ve arkadaşları Avrupada tayyare- İK tahsli edip eldikten sonra, yani | .u.""" barbini mütcakip ba küçük bi- | m”'— tayyareciliğimizi kurmuşlar- .__Aıkuwı— mekteple ilk pilol şeha- Tümae İN ben almışlım, Şehadetna- burgaç (D numara yazılıdır. O raman heajg ? Sikar çıkmaz Canakkale cei & gç önderilmiştim. O vakit bur Üi Bi haçaraı di g, Tömlratçılıkta hayli ilerlemiş- Bimiz, Küçük bina bizim hem mektle- Süm, AM Cabrikamız, ham istasyo- —ü— Basılı herşeylmizdi. | ada fayyare şehitlerimizden kıy- Biaan, Ytadaşımız merhüm Pethi Bu gn bir odasında yatıp kalkardı; Yakı Bayatını baraya, hu mesleğe “_::-lııı. Bümdi buradan reçtikçe, bep Ş, bu küçük binanın her me x- * Vesile ile olursa olsun yıkılmı. Ükı '_'.uı #lmuyor. Binanın bu korkunç | __“’nı düşündükce içlm sazlıyor. Ben | Oluzg VA gök bağlı bir İasanım. Ne | " burası tamir edilerek bir kü- Yacılık müzesi haline zetirilse. .___:ı-mı. Çatısı yıkık bu. küçük Maapiy * Önündeyiz. Bay Savmi elini a ÇiT merhum Fethinin yatıp kalk- B” Sre zündia cahşlağı oda. İşte İyle D Süntitimiz, — çalıştığımız. oda. Müç K hava şahitlerimizin yetiş- eri sda, Ve Va GilEt ssedirmeden eözlerinin ya Ah m Münakalâl Vekilimiz ke 3 ba kücük binanın böy- Bena, kiymet taşıdığından ha - b edilire, amarım ki burasinı ıı...'_ı""hı bir küçük müze haline y ı'—l' buyururlar, dedi. Z anürmiye sardumi İkan, ÇAM 0 zaman tayyare meydanı &'N heden telsiz Btasyonu ol havay, Albaki, bu meydanın, — şimdiki YE Mmeydanından daha eive- Ucuşa, İnişe daha müsall ol- | Söylüyorlar., Doğru mu? lür, Sebebini arzedeyim: ! | | | bir :""*ı olduğu kadar da meraklı a Kyeç ei vardır. Mütareke yılla- deri ÇÜ devletlerinin işgal kuvvet- '-ıı,,.,ı“"lh Astasyonuna yakınlığı Gatima p, TİMİKİ havayolları mey- ae YAti binalar ve bir portatif bez İstanğay ÇAPAYAK, oraya yerleşmişlerdi. Müköye ç kurtuluşundan sonra, Ye- e Bi e | KEtdik. Ben o vakit hava müt- | Hmandanı balunuyordum. İş- Sbara örüda kalışımız, onların Slp açi bir takım binaların bize ca- Gle g; Wdi. Yoksa, meydan an- Yalargı ” Hanburludur ve yağmarlu ha- Sünde GÖt Samur olur. Gerçi bu ö- Biş _:"Iıl—ıı meydan, tayyare- “* Yükselişine daha müsait ise İlk hava şehltlerimizden merhum tayya reci Felhi (küşede) bize izahat veren tayyareel de. buraya - kullanılmadığı için - lel- sİZ istasyonunun yapılmış olması, bizl buzünkü yeşilkây meydanında kalma- Ha mecbur etmiştir. Değerli dayyarecimizle asfalt cadde- ye çıkmıştık. Bu iki meydanın arasındaki geniş sa- hada da birçok amelelerin calıştığımı ve dekovil hatlarının sağa sola birer gerit gihi uzandığını gördüm: — Oruda ne yapıyorlar? Toprak üs- tünde kummalı bir faaliyet var, Bmekli binbaşı tayyareci Savmi ya- vaş yavaş ve möğsünü kabarlarak ah- Tatmağa başladı: milyon metro murabbama yakın arazi salın almıştır. Bu araziyi kendi mücs- sesesi hesabına olarak tayyare ni dani baline Yfrak ediyor. Bu zürdüğü- nüz “eprak tesviyesi çok mühimdir; bazı yerleri dokuz wetro — derinliğine kadar doldürüluyor. Ameliyat şüphe- siz urun sürecektir. Bu, memleket he- zahına çok mühim ve çok faydalı bir teşebbüstür. Bu yeni meydanın hangarın yapılması, sivil layyareci va Pariste, Komedi — Fransez ti- yatrosunda artistlere mahsus bir sığnak yapılmış pek modern tarz- da olan bu sığınakta telefon var, radyo var. Artistleri, alarm geçin- | büzünkü dayyare meydar Savmi | #imizin inkişafına delildir. Sahada her- güN beş yüze yakın amele çalışmak- | tadır. Almanya - Pok harbinde fayyarenin ehemmiyetini ve oynadığı rölleri görüyorsunuz. Günül çok ister ki, Nuri Demirağ eibi, birçok müte- şebbislerimiz de aşrıca memleketin mühtelif yerlerinde layyare meydan- dacı yaparak, tayyarelerimiz kolaylık- a İmip çıkmalarına yardım — etsinler, Nari Domirağın yaptırmakla — oldağu . Amster - damda yapılan en son ve mülekâmil ÇayDAPE Mşydanının aymt — olacaktır. Planları osa göre İnuzlat Cdilmiştir. Güneş batıyordu. Daha fazla konu- | şamadık. —Onlar istasyonda kaldılar. | Bay Savmiye teşekkür ederek, “yolum | üstünde ayrıldı Meslek uğrunda bir gözünü kaybe- den cekl ve değerli fayyarecimiz hâlüâ mahrün ve müztarip bakışlarile, me- rkadaşlarının sonsüz hatırala- ni yaşatan bu çatısı yıkılmış odalara gülgin dalçin bakiyor ve - kendi ta- | birince - Bu küçük mabedin önü: bir türlü ayrılmak istemiyordu. ciye kadar işgal edecek eğlendi - recek her şey tamam., Yukarıdaki | resim, bir kaç defalar şehrimize | gelen Mari Bel ile Moni Dalmes'in, sığınağa girdiklerini gösteriyor. | duran İngiliz ve KEL IO BİR ELMAS HIRSIZLIGI Klmas ticaretinin merkozlerinden biri olan Kimberley şehri, 1912 de küçük bir. kasaba idi, O senenin mayıs ayının 9 uncu gü- mu içerisinde 2,181 parça elmas bulu: nan bir posta çantaşının çalındığı işi- Uldİ. İki ay evvel de mühim miklarda gümüş külçeleri çalınmıştı. Rülün şüpheler, İngillereden yeni gelen Harding adlı bir adamın üzerin- de toplanmıştı. Adam arandı, bulü - mamadi. — Zabitanın yaplığı tahkikat neticesinde kactığı anlaşıldı Hardinz, Kaplan gemiye gırada yakalandı. ve cürmünü İiliraf etti. Gümüşlerin sabibine, davadan vaz- gecmek şartile tazminal vermiye ha- zt olduğunu söyledi. Bu garip teklifi işilen - Kap validi General İ. B. Kurey, elmasları da bu- mün çalmış olmasımdan — şüphelendi kendisini tevkif ettirdi. Gemideki ba- gağları indirildi. açıldı. Kimaslar bir av unmaktadır. Si içinde bankaya tevdi olur tınların ağırlığı on bir tondi nkasında zn ağırlığı da 2 mil Bir yirmi, otuz bin liradan aşağı r. Bu sebeple her hastanede bulundurmak im tur Bunu nazarı dikkate alan Ame- | tkalı bir kimyager, Mösyö Diken- sen, sun'i radyom yaprnanın çare - ni aramıya başlamış. Eğer mu - vaffak olursa irsaniyete büyük bir hizmet etmiş olacaktır. 150000 LİRALIK istemiyen 1504000 Türk Tirası arlanta gerdanlığını İngiliz Saliblahmerine teberrü etmiştir. Bu gerdanlık 16 met yüz yıla alt o- lup ve çok parlak pırlanlalardan ya- pılmiştir. «Britiş Medikal» gazetesi bu ger- danlıktan nasıl ktifade olunabileceğini giyangoya konulmasını tav- siye ediyor, Tayyare daarruzlarına karşı müda- faa için kullanılan «Sucuk balanları hidrojen ile şişirili kabla ile yere bağlanafak havalandı - rılır. Bu balonlar, en şiddetli rüzgür- | darda bile saniyede 20 metre sür'atle 16.000 metro yükseğe çıkabilir. Balan- ları yere bağlıyan teller biribirlerine Mmerbuttur. Yayyarelerin zeçmelerine müni olur. Tayyareler bü. tellere çarptıklarını llk evvel farketmerler. Fakat ax sanra sür'atleri azalır. Teller, üpkı bir des- dere gibi kanatlarını keser ve tayyare yere düyer. Londrunin müdafaası için şehrin et- Fafında 1000 e yakın «Sucuk balanlara dan bir müdafaa hattı yapılmıştır. Purisin etrafındaktler de 600 den a- şağı değildir. Paris binaları üzerindeki levhalar rinin çoğu kapı . Hepsi birer lerine — çekildiler, biller hep ka dın şoförler ve kondoktörler tara- tındn idare olunüyor. Lokanta - arda, kahvehanelerde, dükkân - t caddesinde ö numaralı evin üzerinde:: «Mareşal Liyotey. 1911 - 1934 de burada oturdu Monmürterde — <Hilâl kahvet nin kapısımın üstündeki levhada şu yazılı: «San jores 31 temmuz 1914 de burada katlolundu.» ve ince çelik bir | 5—80 “MELGRA F — 21 BİRİNCİTEŞRİN 1939 AskeriBir Hanedan Ailesi | | bineceği | una Te KiT | | Envalid caddesinde Viktor Dü- | rüy mektebin üzerinde: «M Galini, 2 eylül 1914 ten 30 ilkteş- rin 1915 e kadar karargahı burada idi.r Jül Heri caddesinde 5 num - ralı binsde: «İtalyan gönüllü Frarsayı, hakkı ve hü; dâfaa için 27 ağustos 1914 te bü- rada topları Rivoli caddesinin 12 numara - sında: «12 nisan 1918 bombardıma-| m: esnasında buraya düşen bir AL-| man tayyare torpili 27 kişi öldür- | dü, 72 kişiyi yaraladı...» al | | İşie umumi barpic Msır, Filistin ve | p başlayınca İngiliz haneds- arduda birer vazife aldılar. _Ihıu4 Veliaht Prenses Elizabetle küçük! hemşiresi Margaret te asker eh Paris;ieki dikili taş , Konkord meydanının or- mda, Sultanahnet meydanın - daki gibi bir dikili taş vardır. — | Bu taş, Mısır Hidivi Mehmed Ali paşa tarafından Fransa hüküm tine hediye edilmiştir. Evvelce | Boyu, kaldesile be- | e yakındır. | esi, <zafer takıs nin, n duvarlarında ka- yare bombalarından ya karar vermiş. Yukarı Çavuşun 20 | senelik ceketi Geçen ümümi harbe iştirak etmiş | olan nice kimseler vardır ki burün de | kcap edince askere gidlebileceklerdir. Yani daha tamamile yaşlanmamış kim- | seler Londrah bir. gazele — böyleleri arasında telkikat yapmış, diyor «Geçen harbe iştirak elmiş olan kim. seler şu son zamanlarda eski elbisele. rini aramışlar, hâki renkteki ceketi yir- Mi senedir saklı olduğu yerden çıkar- anşlar, güneşe tulmuşlardır!. — Fakat bu ceketi giymefe gelince iş değişmiş- tir. Çünkü ceket arlık giyilemiyor, gi- yilse de bir türlü önü İliklenmiyor!. | Suriyede bulunmuş eski Cavaş Lut bu haldedir. Alilesi ve kızları uğraşarak ceketi gişdirip çıkarmışlara da düğ- melerini ilikliyememişlerdir. Askerlik- den çıkanlar şişmanlıyor, | ve odalarının kapıl: bisesi giymiye başladılar. Yukarıdaki resimde (soldan sa- ga doğru) hanedana mensup bir prenses, kodın yardımcı müf servisi | işi üniformasile görülüyor. | | Onun yanındaki ha reşali Ü- niformasını giyen Kmal Jorj. | — Erüliçe Elizabet, Salibiahmer : rabalarını teftiş ediyor. — Küçük prensesller de izci kıyafetinde... Allo! Allo!... Burası “Hürriyet radyo istasyo nu ; | Her gece, saat 9,30 da, Berlinin göbeğinden yükselen esrarengiz bir ses bunu tekrar ediyor Uzun dalge 40 met- Almanlar,.. Dikkatlş dir Almanyanın sada - yo istasyonu re İşte, her gece Berlinin göbeğit- den yükselen esrarengiz sadanın Sadada u- nünde söylüyormuş gib Binlerce Âlman kapatarak büyük b: yecanla bunü dinledik'erine $ roktur. Almani hüktürmeti: yalnız Na tediği siyasi vaziyeti haber ver - miyor, rejim aley de neşri- yatta bulunuyor, Almanları hük mete karşı isyana teşvik ediyor, Berlinin bu gizli, serbest ve de- mokrat radyo istasyonu «doğru mu bu?..» suali ile birçok de anlatı- | yor. Buneşriyatı yapanlar, Almanları| alâkadar eden birçok haberler ve- | Tiyor, s: nettiği şeyleri | hürriyet rad- gec Jman tayyaresinin bir Ho-! aresine tastruz el bulunan sivil £ $ doğru mu' Alman kıtastı tarafmdan işgal ve bilâhare Sovyet Rusyaya terko- | lunan arazideki petrol kuyularının| tahrip edilmesi doğru mu?, Doktor Göl rejim lehir hazırladığı beyannameyi imzar mtina & oharrirleri, âlim - | ve mütefekkirleri hapsetmesi obili | değil Mareşal Göringin 42 0: var, Bir otomobil olsa kâfi mi? Çemberlayn son nutkunda gilterenin Alman milletine dı Nari rejimine karşı harp açtığını ledi. Bunun Alman milletin - Polonyada ölen ve yara'ıman Al mnların sayısı 200,000 olduğu haldk 10,000 diye göstermek, ailelerin! matem tutmaktan menetmok doğ ru mu?... Bu neşriyat 30 dakika kdar sü mektedir. Bir sual: Bu gizli rady nu, Almanyanın merkezinde nası neşryatta bulunuyor?.. Nasıl olu- yor da Gestapo'nun binlerce sivll hafiyosi bu gizli istasyonun yerin' keşfedemiyor, işletenleri yakala - mıyor? Halbuki bu güç bir şey — değil, ör âleti kâfi.. ve gizli bir radyo- ilmesi güç bir şey değil- dir, Âdetı, bir odüya, bilr ocağa ve yahut undüğü yere tedarik'ederken kömürcünün kat nazarını çekmemek şartile... Gestapo'nun şimdiye kadar bu istasyonun yerin! bulamamasının sebobi, bunu kullananların her ge e yerlerini irmeleridir. > meşriyatını piyor. Bu muhakkak.. gece Berlinin “ başka Bunun içindir ki | detektörler, bulunduğu yeri gös- teremiyor ve gizli istasyonun gizli n tabirile <Alman Jiyor Tüfekli oltalar Bilhassa Bayanların rağbet gösterdikleri bu oltalarla balık avlamak çok zevkli oluyor Avrupada yeni usul bir balık | avı moda olmuş. Buna. bilhassa şık| ar rağbet gösteriyor. Plüj- | larda, şık mayyolarımı giyiyorlar. | Suyun içerisindeki balıkları göre- bilmek için yapılan hususi bir göz- lüğü takıyorlar, (tüfekli - olta) İa- rını alıyorlar, denize dalıyorlar. —| (Tüfekli - olta), 2 merte 50 san- tim uzunluğunda, ucu sivri çelik Ve içerisi boş bir kamıştan iba! tir. İki parçadır. Orta yerinde, brovning tabancalarına benziyen bir ölet vardır. Tetiğine bastınız | ma, kamışın geri kısmı, kürşün Böbi fırlyor ve nişan alınan ba - lığa saplanıyor. Kamışı beş metre uzunluğunda ince çelik bir tele bağlıdır. Suyun üstüne çıkılınca çekilerek balık yukarı çıkarıltyor. Yüzme bilmiyenler, deniz ke - narlarında durup bekliyorlar. Bir balık gördüler mi, hemen tetiğe basıyorlar. Nis plâjlarında (tüfekli - olta) ile levrek, kalkan balığı avlıyan bayanlar çoktur. Bunlardan biri de küçük bir köpek balığı tukmuştur öti dü l di