28 Temmuz 1940 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 3

fagiliz hükümeti Romanyayı Protesto edecek Mukabelcibilmisil ted- ksvvetleniyor 'a 28 (ALA.) — Moskova :g: öğikeri Sovvet filosunun nisbette edilk- : uğunu söylemişt &» nin bir makalesinden sniker şunları söylemiş- yeni —cüzütam | filosunu arttırmış İken, ÖşekA — Di N. B. bi | Başvekili sonra Romanya Ve meyve fiatları bacen ÜYİRCİ sahifeden devam) SEREEDArN Z | tedbirlerin Ramanya ile olan it- | bakafile yapıldığı hususunda de- | İtalyamın maruz bulunduğu ve bıa- Son'Telsraflar Eğer Almanlar : Romanyayı işgal etselerdi Petrol kuyuları istifade edilemez bir hale getirilecekti Londra 28 (A.A.) — Besmi-bir membadan bildirildiğine nazaran istilâya uğradığı takdirde Roman- #a petrol kuyularının istifade e- dilemez bir hale getirilmeleri için hazırlarmış olan plâna dair Al - manların nesrettiği beyaz kitabın Londârada münakasaları yapılmak-| tadır. Bu mükset icin hazırlanan | tifakım tabil neticelerinden madut olduğu Londrada tebarüz ettiril - metedir, Londra salâhiyettar mabfilleri bu meşru müdafaa plârınm sa- de Romanya hükümelinin muta - yil, fakat topraklarının müdafaa todbiri cümlesinden olarak tatbik-| lerin de tabiatile, bizrat Rumen makamatı tarafından temin edi- iecekkeri hakkında mrar eğmek- | tedirler, Öz menfaati için ve menfaatinin böyle olduğu tasavvur edildiği bir devirde bizzat Romanya tarafın- dan yapılan bu plânlarla, Türkiye! ile mutabık kalınatak Müttefik - lerin Sovyet topraklarında bulu- nan Bakü petrol kuvularını tahrin| edecekleri hakkındaki yalan itidia-| lar arasında hiçbir mukayese yar pılamaz, Romanvya meselesinde, bu mem- teketin hükümeti, — millf serveti | hakkında istediği gibi hareket et meek hakkına tamamen sahioti ve yalnız Rumen hükümeti . bunun V mes'uliyetini derulte etmişti. Alman prapagandasının Sovyet potrol kuyuları hakkında çıkar - doğr yalanda ist diğer bir mem - kdketin mülli serveti bahis mev - zuu idi. Bulgarî.st:ndıbîr maden yandı Solya 28 (AA) — Bir Belçika mücssesesine akd olan mür madentmin bir. — kuyusunda yangın çıkmıştır. Galeride kalımış| olan 11 maden wmelesi telef ol - muştur. En müşkül | quîyette İtalya.. göre da çok müşkül bir vaziycle dü- gecektir. Bu itibarladır ki, zaman geçtikçe Tunacaja müşkülât gözde büyü -? mekte ve İtalyanın harp deşı va- | zâyetini ihlâl etimiş alınasınan bü. yük bir hata teşkil ettiği bükmü gayrühüyari düşünen kafa — ve Yana $ Sğ AD evlerin ve dükkünla: ı“’ığ zortabdır. Bfaireden de bir Y İ Yaralantmıstır. %'X::n.ı Mevkll yüksek olduğum- duğuçe hava da rüzgürlı bulun- Bapldan kıvilcımlar diğer ma h“—kı-x: Ge tehdit etmiş ve hatta aei .' Yerde yandın Sakaal da önüne #egilmiştir, baha, doğru tehlâhemin önüne """"nua’::j bucün ööleden evvel Bwl a ürülmüs bul. D dükkânlarda buku :"'d::n Büyük bir kismı Yanmız. İasanca zayisi olmamıştır. Vatandaşların spör yapmak mecburiyeti (Birinci sakifeden Üevam) miş olacaktır. Ondan sonra herke- e . OA A Yanlış salümat — verenler ve klübe girip spor yapmıyanlar hak-, kında para ve hanis cezası tatbik | olunacaktır. Yalnız Demiryolları fabrikâları | işçileri ile mektop — talebesi bu mecbüriyet haricinde bırakılmış- landır, ADANADAKİ DÜNKÜ BÜYÜK TOPLAN'TI Adanada 18, 19, 20 yaş arasında bulunan vatandaslar genclik klün- lorine kayıtlar; yapılmak üzere vi- fâvetçe dün şehir stadına çağırık | mışlarcdır. Sabahleyin saat öde bin-| lerce genc stadeda — toplanmış ve kayıtları yapılmaştır. el Askeri liselerin liselerin spor bayramı (1 inci sahileden devam) keri mekteplilerden Kuleli lisesi- min 1140 genç ve gürbüz sporcusu, haşlarında değerli muallimleri ön- alehinse kö-| muzda Çekoslovakya Başvekili de Salzburg'da Otomobille Viyanaya gelen Başvekil trenle Salzburga geçti Presburg 28 (AA)— D. N, B. bildiriyor; Başvekil doktor Tiso cereyan etmekte bulunan müza - | kerelere iştirak etmek üzere bu- gün saat 18 de Salzburga harecket | etmiştir. Viyanaya kadar refaka- tinde hususi kalem müdürü Neu- mann olduğu halde otomobille se- | yahat edecektir. Viyanadan Salı- burga hususl trenle gidecektir. Besarabyaya ı hicret eden Besarabyalılar | Moskova 28 (AA) — Tas &e- jansı bildiriyor: azı hallerde | Rümen makama' Besarabyalıları vatanlarına isde etmek hususunda teallül ve bun- lara karşı yapılan ezyieti teşvik etüklerinden hariciye komiser - liği umum! kötibi B. Sabolev, 138 temmuzda Romanya sefiri B. Da- vadesco ile görüşerek Rumen ma> kamalı sarafından Besarabyalılar hakkında gösterilen tesllül ve ya- pılan eziyetleri müsbit delillerile savmıştır. B. Sabolev, zikredilen ezivetle- Tn tekerrür etmamdesi ve Besarab- yalıların aonmal seralt tahtında vatanlarına avdetlerinin — temini için Romanyanın lâözüm gelen tod- birleri almasını wrarla talep et - 1$ tommuzda Soövvetler sefiri B. Laventlev Romanya hariciye na- zırı B. Manoilevsooya ayni mealde beyanatta bulunmustur. B. Ma- noilasccı, yava gilmek arrusunda bulunan maruz ki hallere karsı her türlü tedbirlerin alınmasın: Ramamva hükümetinin| ayrılarak Besarabıvaya dünmüş - lerdir. Tahliye devam etmektedir. a Bir sene evvel kendisini vurduğu için Kanlıca Körfexz caddesi 52 m- marada oturan Osman oğlu Ali Erden bundan bir sene evvel bir kavga neticesinde kendisini ya- raladığı için muğber olduğu ar . kadaşı Rizeli Aliye, dün gece Be- şikteaşta rasgeliniş ve eski iğbira- rının sevkile Aliye höcum etmiş- tir. İki kişi arasında yeniden kav- ga olmuş, fakat bu sefer Ali Erden hâmil olduğu bıçığı çekerek Ri- meli Aliyi kaba etlerinden ağır su- rette yaralamıştır. Çok kan zayeden yaralı bitkin Almanlar İtalyaya -| taorrura geçecektir. Bunun için Büyük Britanya, tedbir cap eden bütün mi kerini alınıştır. Muharrir, yağmur mevsimin - den evvel İtalyanların Habesis - tanda mühim zorluklarla karşıla. ilâve etmektedir. Muhar- vir, deniz kuvvetine itimadını izhar etmekte ve şöyle söykemektedir: «Bu kuvvet ve denizlerde hâkimi- vet sayesinde, Büyüklritanya, ge- miş imparatorluğunun her yerin - de bütün sür'atile icap eden tod- birleri almağa muktedir. olacak- dar.s sahada toplanmakta ve halkımız yarının 3000 suhayının beden ha- reketlerini takdirle şevre gitmek- | Jâkatla hariciye nazırı Kont Ci- — Bu tahlil servisi Telhis eden: Rumen mezirlarindan — sonra, Sakzkuruda Hiklerle görüşen Buk| Bar Başvekili Filof ve hariciye mnazırı Popod Bulearistana dön - aüşlendir. Hitlerle Bulgar nazırları ara - sında dün saat 16 da buşluyan mür. lâkat 18 de bitmiştir. Alman kay- pakları, iki saat devam eden bu mülükatın umumi harpteki silâh sıkadaşlığı ve iki millet arasında © zamandanberi hiçbir değisikliğe| uğramı”an an'anevi dostluğun sa- mimi tezahürü içinde vüku bul - duğunu bildirmektedir. Diğer taraftan Romanya Büaş - wekili Gigurtu ve hariciye na - zırı Mancilesku da- dün saat 18 | de Romadaki Venedik — saravına | gelmişler ve derhal Düçe tara - fından kabul edilmişlerdir. Mü - yano da hazır bulunmustur. Bu mülâkattan — sonra Rumen mnazırları da Bükreşe dönmmüşler- dir. Saldburg ve Roma mülâkatlarıt- dan bahseden Bükreş #azeteleri, veziyeti şu şekilde tahill etmek- tedir *Almanya ve İtalyanın hedef - leri Avrupanın cenubu şarkisinde- | tedir. ki milletler arasında bir umumi sulh kali tesis etmektir, Roman - | 'ya buğün, Rama - Berlin mihver | siyaöctine temamile istirak et - | miştir. Bu siyaset esasen Raman- | yanın milli ve iktısadi monfaat lerine uyRundur.> Sabburg müldkatları bu suret- Je neticelendikten sonra, Retmnamr ya Sövyetlerle elan münasobet - Jerini de takviyeye çalısmaktadır. Moekovaya yeni sefir olarak ta- | yit edilen eski hariciye — nazırı | Gatenko, hususi bir vazife derub- | de ederek 10 ağustosta Bükreş - | ten hareket edecektir. Şimdiye kadar Moskova setiri bulunan Davidesko hariciye ne - | zareti emrine alınacaktır. | HİTLER SULH TEKLİF ETMİS Siyasi müzakerelerle muvazi »- undan srtasile Londraya bazı sulh tek - liflerinde bulunmuştur. Hşbuki İngiliz hükümeti, İstakholmden Rir taraftan böyle haberler çı- | ikarılırken, denizlerde ve havalar- da müuharebeler vine eski şidde- ile devam ediyor, Alman tbliğ - | lerine göre, bir Alman denizaltı gerisi yeniden caman 33,338 ton hacaminde aktı Hicaret gemisi batır- mıiştır. Ayni tebliğ difer bir denizaltı gemisinin de 5260 tonluk İngiliz Sambre tücear Yapurunun da ba- tırıldığını. bildinmektedir. Diter taraftan Alman — hücum botları İngilterenin cenup sahil - lJerine akınlar vaparak — ceman 32,000 tanluk dört gemi ile 2000 tonluk bir tüccar Remisini tor - pille niştir. - | HBAVALARDA | Alman tebliğleri Alman tay - | yarelerinin İnei! in — Kardif, Abertof, Hi liz tayyaresinin ürü ü l » Bir Alkman tayva- | © resi de düşmüş, bir tanesi geci | Üf dönmemiştir. | iğer taraftan lerinin verdiği — malümata güre, | geçen salı gecesi İtalyanlar kendi tavyareleri üzerine ates açmış - lardır. Bu hâdise esnasında bazı sivil ahali ölmüştür. İngiliz gazeteleri, © gece Roma üzerinde bicbir İngiliz tayyare- sinin uçmadığını yazıyorlar. Hatta) İngiliz tayyaresinin Roma üce - | Tine gitmediğini ilâve ediyorlar. Şu hale göre İtalyanlar kendi tay- yarelerine ates açmıslar ve her ikisini de düşürmüslerdir. İngiliz tayyareleri de Trablus- ta Derne layyare meydanı üze - zinde vukua gelen bir hava mu- harebesirde dört İtalyan tayvane- sini hasara uğratmızlardır. Yerde-i ki'beş altı tayyareye de tam isa- bet olmuşstur. Eritre'de Asıaba'da bahriye de- polarına ve askeri hedeflere bom- balar atmışlardır. İtalyan — tayyareleri de Malta | ge yeniden bir akın 'yapmak | iEtemişlerse de İngiliz avcı tay - | - SON 24 SAAT Hadiselerin izahı bültenlerinden. İnelliz gazete - | YO yazısının metinleri Anadolu ajansı huldsa — edilmiştir — MUAMMER ALATUR yarelerinin bavalandığını görünce AMERİKA HARP GEMİSİ DE » GÖN: Mİ? Beza Amerikan gazeteleri, İm- giltereye yardam için, tayyarclar- den ve tayyare motörlerinden büs- ka, bazı destroyerlerin ve torpille mücehhez yeni modörlerin salık- | masını mümkün görmektedirler. Amerikalılara «öre, İngiltere, A- | merikanın müdafaası bakımından | Avrupada son kalevi teşkil ediyor.| İNGİLTEREDEN — GÜNDERİLE- İnsillereden çocukların — deniz yolile Kanada ve Amerikaya dön-| derilmesi mühim bir mesele teş- kil etmektedir. bu Çocuük- ları götürecek vanurlar tomillen- çak diği — takdirde mesuliyet ağır olacaktır. a «Novyork Taymis» — gazeteyi, satkeri bir istifade temin etmeği üzmit ettikleri takdirde, Alman - ların meleklerle dolu bir' vapunu batıracaklarında hic süphe olma- dığını» vazmaktadır. Fakat Tes- mhen bitaraf olan büyük bir mem- loketi hiddetlendirmemek — için Almanların böylebir harekette bu-| henacaklarını da zarmetmemek - Asker gözile cepheler (Birinci sahifeden devam) | caret yollarımı Ümitburnuna çe. virmesi bu zannı daha ziyade kuv- vetlendirmişti. Düne kadar böyle bir zaviyeden görülen — Akdeniz hâkimiyeti mesetesi son aldığımız bir haberle birdenbire çehresini değiştirdi. İngilizler Akdeniz tica- Yi seferlerini yeniden tanzim et - | tikleri gibi, askeri nakliyata da | başlamışlar ve İtalyan filesunu üslerinden çıkamıyacak hale ge | ZDÇ SiLi bükyüzünü saran bin - ürmişler, İtalyah filosunun üsle- rinde hapsedilmesi ma: vücude getirmekle olabilece bi, İngiliz filosunun bugünkü icap. lara göre aldığı tedbirlerle de ka- bildir. Haber aldığımıza göre, Fransa arlaları | ile beraberken Akdenizi şark - ve | garv kısımları diye ikiye ayırarak müşterek filoyu ona göre taksim eden İngilizler bugün yalnız şark kısmına ehemmiyet vermişlerdir. Akdenizin garbını ser - best brrakarak kavvetli gemilerini şark tarafına çeken İngilizler ora- da kat't hâkimiyeti elde etmiş - lacaklar ki, muntazam ticaret,se- ferlerile berşber askeri nakliyata başladılar. Bu imkân Fransız filasunun şüp- heli vuziyeti devam etseydi elde edilemezdi. Çünkü Akdenizin garp kısmında da Fransız filosuna faik bir kuvvet bulundurmak icap e. derdi. İngiliz Amiralinin Mersel- kebir imanında yakaladığı Fran- sız filosunun hesabını on dakika- da görmekle ne kadar mühim bir isi başardığı şimdi daha İi anla- şılıyor. Şu hale bakarak şu sualler so- rulabilir: Bu arada yıpranmamış koca İtalyan hava filosu me olu- diremediklerinden ih- Halbuki Akdenizdeki vaziyet böyle değildir. Oradı İngili İalya harbe girelkdenberi hiç bir | Böğe hereketini hizeye glakiron. min ediyorlar. T Maamalih İngilizler havacılıkta Almanlarla müthiş bir yarışa gir. dikleri bu sıralarda bile Akdeniz ve Afrika göklerinde de dikkati celbedecek faaliyet göstermekte- dirler, Herhalde İngilterenin ce- nuba tahsis edebildiği hava filo- larının sayısı İtalyanlarınkinden çok azdır. Buna rağmen İtalyanın bava hâkimiyetine sahip olduk- Tarına dair emareler yoktur. Bu meşeleyi de askerlikte müte- arife haline gelen şu cümle ile ay- dınlatabiliriz | | mit ilân etmişti. Aradan geçen bu * 93 meb'usan intihabatına SON TELCRAF'ın taribi tefrikası : Reşit Paşanın Hatırati ABDÜLHAMİT NASIL DEVRİLDİ? Yazanlar : lskender V. SEKTELLİ Cevdet Keşit YULARNIRAN Ben istipdadın derhal susmasını şiddetle istiyenlerdenim — Benim görüşüme göre, — bu | miülletin boşyere kan dökmeğe ta- | hammülü voktur.. Hattâ içtimal bünyesi de buna müsait değildir. Türkçesi, Abdülhamidin bir an ev- vel yılılmasını lüzumlu görüyor- sak, bu işi ordu kendiliğinden ya- pacaklır. Pek tabidir ki, otuz üç yıl bu devleti mutlakiyetle idare eden bir hükümdarın eline hürri- yetin manivelâsı kolay kolay ter. kedilemez. Hele şu gencin sözle. rine bir daha dikkat edelim: «Bay- kuşlar susacak. Söz bizimdir!, di- yor, Görüyor musun azizim? Söz ya baykuşundur, yabut bu gen- cin. İkisinin ortası olamaz. Hem | istiodat süylesin, hem hürriyet ko- | nuşsunu Bu olamaz, — Anlaşamıyoruz, Refik bey... Galiba hiç de anlaşamıyacağız. Ben, istipdadın derhal susmasını şiddetle istiyenlerdenim; — lükin | hürrivetin - sizin tabirinizce - bu yüksekten — konuşmasını tehlikeli buluyorum. Birini derhal | susturmalı. Fakat, ütekini de . ica- binda - kolayca susmağa alıştır - | malı, djlî:ı adam, hürriyel düşmanı mıy- Olimpos — meydanında, — halk | tarafından mütemadiyen alkışla- nan genç hatibi susturmak istiyen bu adam kimdi?. Hangisi doğru düşünüyordu? Manyuasi zade Refik bey mi hak- hydi? Yoksa, daima perde arkasında eti meçhul — ve diktatör ruhlu adam mı doğru dü- şünüyordu?. Bunları e zaman kim kestirehilir- | di?, akil Olimpos gazi - nosu önünde hep bir ağızdan ba- lerce insanın sesi yükseliyordu; «— Yaşasın bürriyet..> İnsanlar (hürriyet) © o deröce susamışlardı ki.. Bu galeyanın ö- nüne o gün hiç kimse geçemezdi. Hattâ otuz üç yıllık tecrübesile Abdülhamit bile geçememiş, hâdi- sata uzaktan seyirci kalmıştı. bir bakış.. 93 kanunu esasisini de Abdülha- uzun yıllardan sonra, yani 1924 de kanunu esasi ilân edilirken de Os- manlı saltanatının başında ayni hü- kümdar bulunuyordu. Abdülhamidin şahsiyeli ve ha. nüz Yıldız sarayında hükümran e- luşu bize âti hakkında teselli ve ümit vermiyor, bilâkis ileriyi gö- renleri kara ve korkunç lere sevkediyordu. Yarın meclisi meb'usan açıla- cak.. nutuklar okunacak.. binbir entrikadan sonra, ya yine, o za- man olduğu gibi, Abdülhamit si- İşte gözümün önünde, 99 ka . | nunu esasisinin ilânı ve meb'usan intihabatı şenlikleri resmi geçit yapıyor. Kıymetli dostum Osman huri, v günleri ne güzel canlan - dırmış. Bir mukayese yapmak i- gin, o günleri şöyle bir yözden ge- çirelim: «Kanunu esasinin ilânından son- ra meclisi meb'usan azasının in - tihabı muamelesi de üç ay zarfın- da hitam bulmuştu. İntihap ma. lüm olduğu üzere ârayi umumiye- ile değil, talimatı muvukkate mu- tibince ve meclisi idareler mari - fetile lera edilmişti. 1293 senesi anartı iptidasında İstanbula budi- | 'yet mesafeleri olan Bağdat, Basra, Yemen ve Trablusgarp meb'usla- yından manda diğer meb'usin ta- mamen müuvasalat etmiş ve sülü. samı ekseriyet hasıl olmuş idi. 93 meclisi meb'usanı altmış dokuzu Mmüslim, kırk altısı gayrimüslim olarak L15 zattan, meelisi âyan da- hi 26 azadan mürekkepü. Meclisi umumi martın yedinci günü Dok- mubahçe sarayında Abdülhamit ta- rafından resmen küşat edildi. Şöüy- le ki: Sarayın divan mahalli de- milen cesim salonunun — denize mukabil olan cihetine altından ma- mul ve zümrüt ve yakut ile mü. zeyyen olarak Şahı İran tarafın- dan Sultan Süleymana hediye e- dilen taht, vazolunmuştu. Tahtın etrafında teşrifat programı mu - #ğince muayyen olan mevkile « rinde Şeyhülislâm ve vükelâ, w koma ve rücsayi ruhaniye, rütbesine kadar erkâmı askeriye, bâlâ ricali dahi dahil olduğu hal- de bilâmum memurini mülkiye ve adliye büyük ümiformalarını lâbis oldukları halde kaimen duruyor . | lardı. Tahtım sol tayafında süfera in bir mahalli mahsus yapılmış | I İşleri | ferik * idi. Meclisi umumi azası, sağda resmi üniformalı âyan, solda si- yah elbiseli meb'usan olmak üzere fahtın önünde ahzi mevki etmiş- lerdi. Al ve sırma işlemeli ünilor- maları lübis teberdaran dahi sa- idi. Herkes yerine gelip durduktan sonra tahtın üzerindeki örtü kal darıklı. Abdülhamit önünde teşri. fatı umumiye nazırı Kâmil bey, arkasında müşir ünilormasını lâ- bis biraderleri Mehmet Reşat ve Ahmet Kemalettin efendiler ol- duğu halde salona girdi. Kendisi sade siyah elbise ve eline beyaz ekliven giymiş, bir elinde okuna- cak nutku, diğer elinde kılıcmın murassa kabzasını tutmuştu. Ab- dülhamit tahtına gelip oturduktan sonra nuku sadrazama, o da baş- kâtip Sait paşaya tevdi etti. Sait paşa derhal okumuya büş - ladı. Yarım ssat kadar devam e. den kıraati müteakip alelüsul du- alar edildi, o sırada şehrin mahalli müuhtelefesinden ve karakol sefar ininden toplar atıldı. Abdülhamlt hazıruna hafilçe bir selâm voere « rek çıkıp gitti. (Devamı vanı İ Bir çocük on beş metreden düştü Yenimahallede oturan Talip kıum 3 yaşındaki Suna evlerinin 15 met re yüksekliğindeki peucereden bakı makta iken, düşerek ağır surette mımış ve Şişli hastanesine ' J Bu sabahki trenle gelenler Bu sabahki — konvansiyonelle | büyük Macar konserve fabrika -- ları sehibi Fernant Kormoz şehri- mize gelmiştir. Bu zat memleketi- mirde et ve konserve fahrikaları açmak için tetkikatta bulunmağa geldiğini, yakında da Macar kon. serve fabrikatörlerinden mürek - kep bir heyetin geleceğini söyle - miştir. İ Ayni trenle Panteya isimli bir Çinli talebe de Sofyadan gelmiştir, Bir kız denize düştü, kurtarıldı Ahmedin idaresindaki — sandal Ekmninönü tarafına gelirken, icin « de bulunan ve Galatada oturan İsak kızı Ester denize düsmüsse da kurtarılmıştır. Bir araba devrildi, : bir adam yaralandı Alemdağı Yodikuvular sokadım 'da 54 numarada oturan Yonginin 327,328, 329 Dogum- lulara Bminönü yabancı askerlik şibesin. den: Talim maksadile sevkedilecek 327, 828, 320 doğumlulardan henüz Emi - racatları aksi takdirde müracamt et « miyenler cezalandırılacaklardır. * Askere davet Bminönü yerli As. şubesinden. 316 ilâ 383 dahil doğumlu he - nüz askerliğini yapmamısş suvari sınıfına mensup erat sevk edile » | ceklerinden 29/7/M0 günü saat | (9 da subede bulunmaları ilâm olunur. L eee RASİT RİZA TİYATROSU HALİDE PİŞKİN beraber 28 temmuz pazar günü akşamı Gedikpöşada Azak bahçeeinde «Onlar eriniş muradınaz Komedi 3 pecde E. SADİ TEK 'TİYATROSU Bu gece (Taksim) Altıntepede, Yaş Tn gece (Beşiktaş) Suat parkla Aktöc Kin