28 Ekim 1940 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 4

MA AM MIkl e) mütarekesine Kadar PERDE ARKASINDA OYNAYANLAR? Kazan: İskender F. SERTELLİ Sait ve Kâmil paşaların ikisi de sadarete gelişinde ancak koltuğuna giren adam- larla merdivenleri çıkabilirdi ! Sadrazam Sait Paşa Sadarete koltukla geti- rilen Sadrazamlar..! Kâmil ve Sait — paşaların ikisi de, sadarete gelisinde ancak kol- Buğuna giren iki adamın yardımile Tmerdivenleri çıkardı. Kafaları ve zekâları nekadar wönmemis ve tecrübeleri ne derece- e yüksek olursa olsun; bu kadar âhtivar vezirlerin genc Türk hü - Kkümeti mümessillerile uzlaşma - | hassa genelik ve Türk- darın tecrübelerinden yenler yok değildi ginlikler meydan aldığı zamanda, bu Hi vezirden birinin derhal ik- tidar mevkiine getirilmesi, ik h: tıra gelen kürtuluş çarelerinden bi- Tinİ teskil ederdi. İttihatcıların zemâan zaman Sait Dasaya, itilâfcılar da Kâmil pa - saya sarılmaları sıkışık günlerin «siyasi moda> sı olmuşstu. Hal böyle iken, ne Sait paşa İt- tihatcılarla anlaşabilmiş, ne de Kâ- anil oaşa itilâfcılarla kaynaşmıştı. İkisi de, kendilerinden yardımı bek- liyen zümreleri yere vurmak için fırsat aramışlardı. Salt Dasa, Cavit Beye evvelâ hu- #ümetini alenen izhar etmekten çekinmez ve: Bu adamlar çok saygısızdır. İnsani hem pofpoflarlar, hem de hırpalarlar.» Demekten geri durmazdı. Kâmil paşa, Sait paşaya nisbetle, daha soğukkanlı, daha az konu - şurdu. Maamafih Kâmil paşanın ga hiç bir zaman — sitilâfcılar la bası hos değildi. Kâmil paşsa ikti. dar mevkiinde bulundukca, itilâf- cıların ikinci blânda gelen rüesa- sından hiç birine yüz vermez, hatta, sonları tanımazdı. O devrin sadrazamları — içinde, "Trablus ve Balkan barbinin mes'u- liyetini amuzlarında taşımakla be- Taber, yine en akıllısı ve en İâf anları Hakkı paca idi. pasanın kayıtsızlığı, kâsülü, her isl erbal wmesi, ihtiyata riayet etmemesi gihi kusurları bertaraf — edilebilseydi. kendisinden memleketin kurtuluşu mamına bir sevler beklemek hak- | ikamız olabilirdi Selânik valisi Hüseyin Kâzım Bev, İbrahim Hakkı pasadan bah- i#ederken diyor ki: Hakkı Halifeler Diyarında No. 26 - Yazan : M. Peygamberin vefatından sonra... Anadolu beylerbeyisi ve Rume- | lli beylerbeyisi olduktan sonra ves izir olup ve kubbe altına oturüp her ahvalden haberdar idiler. Ve- | zirlazam müstakil olup umuru « Saltanata kimse müdahale edemez- di. Vilâyetler, sancaklar ilmile â- mil ve müsltakim adamlara veri- Hrdi. Kadılar asla uzlolunmazlardı. Yavuzun memurları, veziçleri, kadıları zulüm ile tahsil olunan emvalden Halkı sıyanet edip ne beytelmali müslimini kimseye ve- dirirler ve ne kimsenin malını öi jgayrihak beytelmala ithal eyler - lerdi, | onun alevhinde fena hükümler ver- No.14 #azı adamlar benim garazkârlıkla düğime zahip olurlar. Halbuki, Hak- kı pasa da pek iyi bilir ki Kâmil pasa ilk intihabattan bir veya iki gün evvel — ÇYenigazete) ile onu teshir ettiği zaman, kendisini itti- hat ve Terakki kulüplerinde mü - dafaa eden ben olmustum. Çünkü,! Halkkâi pasanın günün birinde-bu memleketi iyi idare edebileceğine ihtimal veriyordum. Kabili ünkâr olmuyan fazıl ve dirayetini/geniş malâmatını bilenler ondan mem- leket namına böyle bir şev hekliye- bilirlerdi. Halbuki - (Yenizazete) nin neşriyatı efkârı umumiyeyi altüst etti ve Kâmil pasa Babıâli- nin bütün resmi muhaberatını, â- medi kaleminin bütün vesaiki ku- yudiyesini.. Hasılı İbrahim Hakkı vasa alevhinde ne varsa, ne geç misse hensini meydana dökmüs - | Darbe pek müthisti ve tesiri kat'i oldu. Bütün ittihat kulünleri- intihabata Hakkı paşanın nam - zetliğine şiddetle itiraz ettiler. Be- nim. Cavit Beyin, doktor Bahattin Şakir Beyin kulüpen kulübe do- lasarak - Hakkı pasa lehinde - yap- tığamız propacandanm bir tesiri | olmadı. Nihayet Hakkı paşanın adı meb'us narm zetleri listesinden ç- karılarak, yezine Ahmet - Nesimi Beyin adı vazıldı.» Kâzı resi Bey, Hakkı pasanın ida- liğini en cok sövliven ve aley-, le en tok vazanlardan biri ol- duğu halde, görülüyor ki, ondan zaman zaman cok sevler beklemis, *Ve güsün birinde: — Başıma bek- Temisim. Diverek hakikati itiraftan cekin- memistir. O sırada kulüplerde Hakkı pasa lJehinde konferanslar veren Cavit Bey. Sülevmaniye kulübünde: «— Hakkı pasanın yerinde baska bir sadrazam olsayda, ne yapabi- lirdi?» Sualine yine kendisi cevap ve- Terek: «— Memleket dahilinde binbir siyasi entrika dönerken, bir sadra- zam, bütün bu entrikalarla nasıl uğrasabilir. Bütün bunları nasıl söyliyebilirdi?. Dernisti. Süleymaniye kuülübün- de, Cavidin bu manasız mantık - lara istinat eden sözlerini Mit - hat (1) ve İsmail Hakkı (2) bey - lerden başka herkes alkışlamıstı. Cavit Bey gittikten sonra kulün-| te Hakkı paşa aleyhinde vyapılan münakasalara istirak edenlerin sa-| yası artıvordu. Zira memleketteki idaresizliği görmiyen bir fert kal- mamıştı. İttihat ve Terakki cığırteanları vazilelerini vanmakla beraber, hal- kan kimler hakkında atıp tuttuğu- nu, kimleri takdir ettiğini de Gö - rüyor, duyuyorlardı. Gazeteler alıp vürümede. herkes | bildiğini meydana vurmağa basla- | mıstı, Yeni intihap yapılıyordu. | halka veni meb'us namzetleri tak-| dim ediliyor. ve bu namzetler et- rafında bircok nutuklar söyleni - (1) O zaman (Süleymaniye) kulü - bünde değerli bir haip, bugün Beyoğlu noerlerinden şair Mithat Cemal. | (2) O zaman MAZON MEYVA TUZU Müferrih ve midevidir K R SOBALARI ÖM I SAATLER Altın Moetal T — — LA ABO elektrik fırını Havagazi ocakları DÜGÜN ve süpürgeleri ve elektrik Hediyeleri 'TAKSİTLE SATIŞ) OSMAN ŞAKAR veŞki Galata, Bankalar caddesi 59 - 47 Tel. 42769. Beyazıt, Üniversite caddesi No, 28 Kadıköy, İskele cad. No. 33/2 E K Devlet Denizyolları-İşlete Unum Mödürlüğü-İlnları 28 Birinciteşrinden 4 İkinciteşrine kadar Muhtelif batlara kalkacak vaparların isimleri, kalkış; gün ve saatleri ve kalkacakları rıhtımlar Keradeniz hattına —Sal: 12 de (Aksu), perşembe 12 de (Ankara) ve Pa- zar 16 da (Erzurum). Galata rıhtımından, —Salı 18 de (Anafarta), cumartesi 18 de (Antalya). Sirkeci Tıktımından. —Salı, perşembe ve pazar 9.80 da (Uğur).Topbane rıh- tımından. —Poazartesi 13 de, zalı 9.50 de, çarşamba,porşembe ve Cuma 16 da (Marakaz), cumartesi 14 de (Trak) ve pa zar 9.50 de (Marakaz), Güalata rılhtımından, Not: 1 ikinciteşrin 940 cuma gününden itibaren Mu- danya hattında kış tarifesi tatbik olunacaktır. Buna nazaran postalar İstanbuldan pazâar, paz srtesi Ve Ba- h 9.50 de, çarşamba, perşembe ve cuma 16 da, Cu-) martesi 14 dâ kalkacaklardır. Salı, perşembe ve cu martesi postaları Armutluya uğrayarak Gemliğe ka dar giderler, — Parartı çarşamba ve cuma 8.18 de (Truk). Galata Ü IAvızr.ı.ıu ı Bartın hattıma İzmit hattına Mudanya hattına Bandırma battına de (Bursa). Topbane rıltımından, —Salı ve cuma 19 da (Seyyar). Tophane rıtıtımından — Puzar 9 da (Tayyar). Tophane rıhlımın dan, —Çarşamba 15 de (Saadet), cumartesi 15 de (Mersin) Ş eei Tılıtımından. İzmiz sür'at battına— Pozar li de (Karadeniz). Galata rihtmından İnmir Uâve poslası— — Salı 13 de (Kadeş), perşombe 13 de (Tırhan). ta rıhtımından, Cumhuriyet Bayramı Münasebetile şehiriçi servisinde ilâve seferler Cumhariyet bayrami münasebe tile 28 birinciteşrin pazartesi günü köprü-| den saat 13,30 da kadıküy ve tekmil Adalara bir vapur kaldırılacaktır . 20 birinciteşrin salı günü akşamı köprüden saat 130 da Kadıköy ve tekmil Adalara, 290 da Haydarpaşa ve Kadıköyüne ve Kadiköyünden 200 de köprüye İlâve seferler yapılacak ır. Karabiga hattına İmroz hattına Ayvahk hattına NOT: “Vapur selerleri hakkımda her türlü maltmat aşağıda telefoa mumaraları yazılı Acentelerimizden — öğrenllebi lir. Galata Baş Acenleliği — Gülata rıhtırsı, Limanlar Umum — Müdürlüğü binası altında, 42962 Galata Şebe —» — Galata mıhtim, mantaka Limat - Reisliği binası altında. 40133 Sirkeci Şebe — » — — Birkeci, Yolcu salanı. 2140 (10863) Devlet Limanları İşletme Umutl Müdürlüğünden: Keşif bedeli «9970: Ura «88> kuruştan ibaret Gemlik vapur İskelesi inşaatı ka- palızarf usülile eksiltmeye konulmuştur. Muvakkal teminat «740> İlra «S0> kuruş. bur, İhalesi 4/11/940 tarihine rastlıyan pazarlesi rünü saat 15 de Galata rıhlı- mundaki umum müdürlük bimaasında toplanacak olan salınalıma — komlsyonunda yapılacaktır. İnteklilerin en az on bin liralık mümasil bir iakele veya köprü inşaatını bu- şarmış olduklarını mübeyyin vesika ibraz etmeleri ve teklif mektuplarını bildiri. len vakitten en az bir saat evveline kadar komisyon reizliğine tevdi etmeleri şarttır. Şartname ve teferrüstı her gün sözü geçen komizyonda görülebilir. Ülj_ ŞEKER BAŞKA ŞEKER Böyledik yine söylüyoruz. ALİ MUHİDDİN HACI BEKİR Şeker ve lokomlarını, ne blade ne Arupada ne de Amerikada taklid edemiyorlar. ALi MUHiDDİN HACI BEKİR Ticarethaneleri Merkezi: Bahçekapı, Şubeleri: Beyoğlu, Karakây, Kadiki Bayram ve Pazar günleri açıklır. mete yani Kur'anıkerim ile Sün- * | neti Nebeviyeden ahzolunan hü- mek.. İslâm âlemani eline alıp bü- | kümlere müstenit olmak üzere bi- forluğunu birleştirip Türk kütle- lerini bir itlihat dahiline geti SANMİ KARAYEL Padişahta, vükelâda ve erbabı | seyite zınet ve şöhret yoktu. Şer'i | şerife muvafakat ve kanunu ka- dımi Osmaniye gereği pıbi rüayet olunurdu. Bed'atten zivadesile ih- traz edilirdi (1). Yavuz, 'an selerinden av- detinde vemçeri ocağını — tensik, Uygunsuz vüzerayi katil, »mpa- ratorlük ordusunu ve maliyesini distan dahil olduğu halde fet - heimek'bürük Asya ile impara -- | | öm âlemini: Yyük ve cihangirene bir hükümet | lâfeti islümiyeyi tesis ederek Haz- tesis öylemek idi. reti Ebubekir Sıddik hazretlerini de Peygamber vekili (halife) ta- gin etmizlerdi. Hazreti Ebubekirden — sonra, | Hazreti Ömer, dahâ sonra Hazreti Osman ve bundan sonra Hazreti Alı halife oldularsa da İmamı Ali bilâfetinde ve irtihali Peygambe- riden kırk bir sene sonra hilâfet Araplar arasında 'Beni Ümmiye denilen hanedan evlâdından Mua- viyeye gecti. Ondan sonra garbe teveccüh ey- liyerek dilediğini yapmak 'niye - tinde'idi, Sanka hâkim olan İranileri orta- dân kakdırmak, Türklüğü tevhit etmek sanra islâm âlemine hâkim olan Mısır sultanlarını ve ülke- sini imparatorluğuna ilhak eyle- mek fikrinde idi, Ve Şamda devleti Emeviye na- Bu sebeble padişah, Caldıran | mile bir islâm bükümeti teşkil o seferinden sonra Arabislan sefe- | Jundu. rine hazırlandı. Devleti Emeviye tam doksan bir Misir. Arabistana hâkimdi. Ya- | sene kadar devam ettikten sonra vuz, Arabistana hâkim olarak hi- | nöbeti hilâfet Cenabı Peygambe- lâfeti eline almak azminde idi. Tin amcaları Hazreti Abbas sülâ - Zaten Türk imparatorluğu is - | lesine intikal etti. Bu devlete dahi yegdne piştarı ve | devleti Abbasiye denikli ki, payı» kuvvetli hükümeti idi, tahtı Bağdat idi. Hilâfet — ortadan kaybolmuştu. Hilâfetin — Abbasilere — intikali Cenabı Peygamberin hini vefa - | vefatı Hazreti Peygamberden tam tında daha cenazesi defnedilme - | yüz otuz iki sene sonradır. den islâmın büvükleri içtima ede- Görülüvor ki, Hazreti Peygam- (D Koçi bey risalesi, rek esas meşveret ve içtimaı üm- | berin vefatından sonra tam yüz | ait ve edebiynt yübesi azalarından İh- | san Hinçer tarafırdan | rerken Cumhuriyet adliyesi) | ı (İbrahim Özmür idaresinde) Halkevlerinde ' Cumhuriyet bayramında Eminönü Halkevinde Kminönü Ha'kevinden: Cumburiyetin 19 ine mümü ge- refine evim Cağaloğlundaki yeni salonumda yapılacak toplantıların pro- Evami aşağıya çıkarılmıştır. — Gelmek Arzu eden yurttaşların giriş kartlarını büromuzdan almaları rica olunur, PROGRAN 1 — 29 ilkteşrin 1940 salı akşamı | saat (21) de a) İstiklâl marşı b) Konferans: Evimiz dil ve ede - biyal şubesi azalarından 'Tarık “Zafer Tunaya terafından ©) Bür (Bugünkü Türkiye) Evimiz €) Konser; Orkestcamız tarafından d) Temsi! (Kahraman) Temsli çu « besi tarafından 3 — 30 ilkteşrin 1940 çarşamba ak - gamı saat (21) de a) İstiklâl marşı b) Konferans: Dil ve edebiyat şu- bemiz aaalarından — muharrir Nusret Safa Coşkun tarafından | €) Şiir (Bugünkü Türkiye) Dil ve edebiyat şubemiz — azalarından İhsan Hinçer tarafından ç) Temsil (Kahraman) Temsil şu - Dalga Uzunluğur 1648 m. 182 Ke/s. 120 Kw. T.A.P.3LTm. 9465 Ke/s. 120 Kw. T.AÇ, 19.75m. 15195 Kefs. 20 Kw. nsü Saat 1800 —Program, ve memleket saat avarı. 1803 Muhtelif şarkı ve türküler, 1830 Konuşma (16 inci yıla gi- 1850 Müzik: Radyo caz arkestra- 19.30 MMemleket saat ayarı ve a- jans haberleri 19.50 Müzik; Büyük fasıl âeyeti 20.15 Radyo gazetesi 2045 Karagöz 21,15 Konuşma (Kızılay korusu adına) 21.35 Müzik radyo orkestrası 2230 Memleket saat ayarı, ve a- dans haberleri. 22350 Müzik: Dans müziği (P1.) 232/2330 Yarınki prorram ve kapanıs. I YENİ NEŞRİYAT ı Zahir Güvemlinin karikatürleri| Karikâtürist Zâhir Güvemli, en gü- zel eserlerini bu isimle bir albüm ola- rak neşretti. Her kitapcida bulunur. Sahibi ve neşriyatı idare eden | Baş muharriri ETEM İZZET BENİCE Son Telgraf Matbaası otuz iki sene zarfında bilâfet A- raplar beyninde elden ele dolaştı 've mevkiler ve hükümetler kurdu. Devleti Akbasiye Bağdatta kuv- vetli bir hükümet teskil etti. Öm- rü diğerlerine nazafan uzunca okdu. Abbasive devletinin ömrü tam bes yüz sekiz sene kadar devam etmistir, Bu beş vüz sekiz senme zarfında otuz yedi balife gelip geçti. Bu, halifelerin sonu Elmüsta'simi Bil- lâhtır. Şon Arap balife bükümeti olan Abbasiyeyi, Cengizin torunu Türk hanı lügü Abbasiye hi- Ve Elmüsta'simi Billâh namında baki kalan bir Abbasi halkfe, Haz- reti Peygamberin emanetlerini a- larak Mestra gütmişti. O zaman Mhsırda hükümet eden Memaliki Bahriyeden, yani Türk Gulâmları Sultanlarından Moelik Zahirdi. Melik Zahir, Mısıra ilti- €a eden Elmüstansır Billâha — ve Hazreti İKKIBAZ, RAZIMSIZLIK, MİDE BULARTI ve BOZUKLUĞUNDA, Illğf TENBELLİĞİNDE, MİDE EKŞİLİK ve YANMALARINDA <eti Mide veBarsakları temizler, alıştırmaz ve yormaz. MAZON isim ve HORGS markasına Inhisarlar U. Müdürlüğündes: İ — Şeriname ve nümünesi mucibince 10.000 metre yeşil, TANİİ yağlı kanaviçenin kapalı zarfla yapılan eksiltmesine talip zuhur yenidlen pazarlığa konmuştur. W — Pezerlik 9/Xİ/940 ahi günü saat 1830 &a İstanbulda KAbNMÜİ azım ve mübayaat gubesindeki alım komisyonunda / yapılacaktır. » l — Şariname ve nümune sözü geçen şubeden ve izmir, dürlüklerinden alınabilir w leri Hat üzerinden yüzde 7,5 güvenme paralarile birlikte öe BAA Ca ĞT A Maliye Vekâletinden | Gümüş yüz kuruşlukların tedavülden hakkında Gümüş yüz kuruşlukların — yerine gümüş bir llralıklar kâfi miktarda çıkarılmış - olduğundan gümüş yüz Bun 1941 tarihinden sonra tedavüllen kaldırılması karı maştari Gümüş yüz- kuruşluklar 1 şubat 1941 taritiinden Yitibaren V etmiyecet ve ancak mâl sandıklarile Cumhuriyet merkez bankası Klünde gümüş yüz kuruşluk — bulunanların W’M sandıklarile Cumhuriyet merkez bankanı ettirrai rılması kabül edilebilecektir. olunur 7035 1940 Küçük Cari Hesaplar İKRAMİYE PLÂNI Orman Fakültesi Alım Satım B..ınıırğ'_" Cinsl Miktarı Beber tonun maa nekliye Karabük koku 80 Tn İlk teminatı: 176 Jiradan İhale: 31/10/1940 — perşembe i — Büyükdere Babçeküöyde bulünan Orman — Faküllesi Kİ miktorı yazılı Karabük koku âçık aritarma ile alınacaktır. 2 — Eksilime Maliye Vekâleti Beyoğlu Liseler muhılb&u:/ yyukarıda yazılı gün ve sastte toplanacak olan Fakülte alım satım turunda yapılacaktır. 3 — Şartnameyi görmek, evsaf rin tatil günleri hariç Orman Fakültesine müracaatları. | sonra Osmanlı Türklefitiyni ”| Hattâ Melik Zahir Elmüstan - garın namına butbe okuttu ve na- muna sikke bastı. İste Mısında yeniden teemsüs e- den bu türlü bir hilâfeti Abbasi- ye vücut bulmustu. Fakat Mısıtr devleti Türk gu - Mmları elinde idi. Abbasiye hilâ- feti burada âdeta bir hususi te - gekkül gibi birçeydi. Mısırda teessüs ve teşekkül e- den Atbasiye hilâfeti devam edip #üretini muhafaza eyledi. Müstahgırdan sonra silsile ta- . kip ederek on dört halife daha ge- Tip geçt. On dördüncü halife Mütevekkil- alillahdır. Sultan Selimin zamanı sakana- tında Mütevekkilalâllah Mısırda Abbastye halifesi bulunuyordi Camilerde namma hutbe okunu- yordu. Ayrıca sikkesi vardı. Haz- “reti Peygamberin emanetleri onda mahfuzdu. . Okuyucularıma, hilkfeti islâmi- e bakkında hulâsa olarak lâzım gelen malümalı vermiş bukmu - Peygamberin emametle rini müsnümulafaza ve büsnü « | Yorum. Bu malümata sahip olduktan İsteklilerin pazarlık için tayin olunan gün ve saatte teklif Si —— mezkür kald! ilân ukların 31 gübelerine — tebdil muhamea fiyab 26 lira, v saat 14 de teşlim şartlarını tin ne suretle intikal © lamak kolay olacaktir. ga Vç Pakat, Yavuz zaman” hâkim olanlar Türk BU gildi. kise eline geçmisti. mani çerakişe Ve devleti çerakise d K oluP. tirilen askeri ümerSi Tp vee) da o tarihlerde suktâf İyellüy nn intihabile idi. Bü # kümet bir sülâlede iye Muurdan başkâ KA çaz Bifaları a ef n Saltanlar Mısıra M '”:/ bi kullanırlar, yerli 47 haremin ve ordun” « verirlerdi. aü %ng Memlükler, Mi nw/_ gur, hem de atları, &” ları, rubalarile gayt müzeyyen idiler. — . güeü erin yizüi ıı’ Memlüklerin :ır_”:ı”fı mandanları va: darlarına Bmti