8 Kasım 1942 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1
Sahip ve Başmvbarriri: ETEM İZZET BENİCE HARBİN DEHŞETİ KARSISINDA.. HEPiMiZE DÜŞEN BORÇ- , LAR, VAZiFELER.. Büyük milletimizin birinci dünya harbi sonunda kanı | canı babasına kurduğu; hür, müstakil, aziz vatanımızı | şimdiki dünya felâketi içinden en az sarsıntı ile ve fakat en çok kazanılmış (imtihanlarla, iyiliklerle, fay- dalarla yürütüp götürmeye hepimiz borçluyuz ve te- ker teker bu mes'uliyetin altındayız.. ETEM İZZET BENİCE Yizmi asrın emeğile kurulan medeniyot, yine medeniyetin elile yakılıyor. | 210 Alman ve mihver tümeni doğuda boğuşuyor. Tabü bunun karşısında bir o kadar da Rus tü- meni var, Cepbede karşılıklı ölen- lerin sayısı az değildir. Karkunç rakamlardan bahsediliyor, Maüser ceplesi de şimdi hızını al- dı, Kıyasıya bir tahrip, takip, b Buşma e mücadele inkişaf e- diyor. Almanya, İtalya, Rusyada ardı ardıma şehirler bomba yağ- murları altında yıkılıyor. Rus cephesine, Mısır cephesine varıncaya kadar bütün Uzak D ğuda, bütün Avrupada, bütün Ok- yanuslarda, Akdenizde ve Afrika göllerinde az mı insan öldü; az mı medeniyet eseri yıkıldı?. Halbuki, daha harbia başındayız gibi birşey. Asıl harp, Slav - Cer- men - Anglosakson ikt'darlarının asıl boğuşması, gırtlak gırtlağa gelmesi — bundan öteye başlıyor. Hlcadele topyekündür ve topye- Kösaba, küy vö bütün halk, istiyar, hasta, çocuk, ya- galı, malül herkes harbin kadrosu içindedir. Sarsılan devriliyor. A> yakta duramıyan, sağlam yüreği- Bin ve sağlam bünyos'nin sağlam ! cevherlerini basmının alnına bir irade yumruğu gibi dikemiyenler için tohlike büyüktür. Belki de bu harp ayakta kalam:yanlar için her türlü madde varlığını mahv ve if- daha geniş ve daha insafsız mu- harebelerle geçecektir.. mel bir çerçeve içinde tasvir et- aiştire «— Dünya harbi bu yıl da kanlı şekilleri İle memloket- leri yakıp yekmakta — devam etti. Şehirler ve cephe geri- lerinin silâhsız halk yığınları, her tarakta, ateş içinde kaldı- lar, İnsanlık ökdürmekten başka üsul tanamıyan bir acımacak istikamette giltikçe daha zi- yade saplanmış bulumuyor. Bu halleri insan olarak ve millet elarak şeyrederken büyük ıztırap duyuyoruz.> Hakikat budur, — İstikbal daha tüyük facialarla, ızıraplarla, hat- tü vahşetler, çöklntüler, sefalet- lerle dotudur. Bstilâi sefaletlerin, islilâi salgın hastalıkların medeniyet ve umran eserlerini ve insan takatlerini de- viten harp vasıtaları ile elele ve- rişerek önümüzdek yıllar, tarihte- izitilmemiş ve görülmemiş ölçüde imsanlığı ezip sarsması da beklea- miyecek şey değildü Bu (elâket nasıl tamir edilecek, imsanlık ve medeniyet kayıplarımı masıl yerine koyabilecek?. Bu su. elin bugünkü şartlar — karşısında cevabi yoktur. Yüksek Şef; «— Muharebe edenler ara- çında - bir anlaşmayı bugün için ümit etürecek hiç bir | ve htiyaçlarını teşcih eden bir yerde hiç bir delil yoktur. Derken en doğruyu söylemiştir. 'Taraflardan bisinla topyekim smt- öslü düşmesi il ancak bu barp LA RARORDARA bitecektir. Mücaddlenin mahiyeti, — mwev'"i, şekli tamamile bambaşkadır ve müthiştir. e felâketi içinde bizim sİyasi ve askeri durumumuz açık- | tır. Vurana vuracağır. Fakat, har- he girmesek ve bize kimse silâhlı bir faryik ve tocavüzü düşünmese dahi en az bu harbin iktısadi - ve mali tesirlerinden kurtulmamrza imkân yoktur. Memlekette harbin doğurduğu, bususi şartlarımızın ilgilendirdiği | normal sıkntılar şimdiden hisse- dilmektedir ve daha da edilecek- tir. Hükümet ve Meclis bir yandan bunun tedbirlermi arar ve alırken milletçe de fert fert yapacağımız işler çoktur ve Türk vatanının ha- yatı, istikbali ve varlığı ile alâ- kalıdır. Harbin fecaatlerini ve karanlık istikbalimi, hazırladığı ilerideki fa- cizları kâfi derecede canlandırmış halde buhmuyoruz. Binaenaleyh milletçe ve fert fert herşeyin ba- * çında yapacağımız İş — pahalılığı belâ haline sokanlara, vurguncu- lara, ihtikârcılara ve bu memle- keti hamtalıklı ve zayıf güsteren- lere fırsat vermemek, hükümetin, hükümet tedbirlerinin yanında yer almak; onları kolaylaştırmaktır. Büyük milletimizin birinci bü- Yük harp sonunda kazı, canı paha- kına kurduğ; hür, müstakil, aziz | vatanımızı bu dünya felâketi için- den €n a7 sarsıntı ile ve fakat en çok kazanılmış - imtihanlarla, iyi- liklerle, faydalarla yürütüp gölür- miye hepimiz borçluyuz ve teker teker bu mes'uliyet'n altındayız, ETEM İZZET BENİCE Doğum, ölüm ve düğünlerde bez ihtiyacı Yerli Mallar Pazar- ları bulunmayan yer- lerde de halka yar- dim olunacak Sümer Bank Yerli Mallar per zarları — şubelerinin — bulunduğu yerlerde doğum ve ölüm vak'ala- Ti için 15, evlenmelerde de - 50 metre bez verilmektedir. Bu, kö- JTaylığın yerli mallar pazarı şubesi bulunan şehirlerin belediye hu- dutları haricinde kalan — yerlerle mezkür “Şşubelerin bulunmadığı mahallere de teşmil tekarrür et- miştir. (Devamı Sa: 3, Sü: 4 de) BUGÜN 2 Inci sayfamızda Palih Rofık Atay'ın kiymetli Dir yazısı Tek taraflı mesele karşısında değiliz e 3 üncü sayfamızda bundan böy- le her gün şehtimizin dertlerini yazı neşredeceğiz. Bugün: LÜKS BELÂSI Rommel kuvvetlerini arkadan da vurmak için... Bu sabah şimali Fransız Afrikasına asker çıkaran Müttefikler ilerlemiye çalışıyorlar Londra, B (ALA.) —- Sebahın ilk Saatlerinde, şimali Pranmız Afri kasının bir çok noktalarına Ame- rikahler ssker çıkarmışlardır. Bu hareket, beliren mibwer teh- likesi karşısında yapılmıştır. Bu harekât hakkında ilk tebliğ bu sabalı neçredilmiştir. Şimal Fransız Afrikasını ve iraç mınlakalarımı gösterir harita Karaya ayak basan kuvvilerin, Şömali Afrikada bulunen mühver kuvvetlerinin imhasına işlirak - decekleri bildirmektedir. «SİZE DÜŞMAN DEĞİL, DOST OLARAK GELİORUZ. Londra, 8 (AA) — Şimsli Fransiz Afrikasının bir kaç nok- EN SON DAKİKA | | | kuvvetlerin Başkumandanı Einsenhower şu tasına ayak basan metafı neşretmiştir: | eŞimali Afrikalı Fransızlar; Size, düşman olarak değil, dost olarak geliyoruz. Şimali Afrikaya tevcih edilen 'bu hareket tama - (Devami Sa; 3. Süz & de) İhraç hem Akdeniz, hem de Atlantik kıyılarına yapıldı Doğu Fas, Tunus, Cezair sahillerine, Rabat ile b Kazablankaya ihraç devam ediyor 8 İNCİ ORDU Kumandanının yeni günlük emri kadan kov- a mak için, A ga ileri!,, Londra 8 (A.A.) Sekizinci ordu Başkumandanı General Mongomery aşağıdaki günlük emti neşretmiştir: eHenliz karanmış olduğu- muz muharebenin, başarma- mız Tâzm gelen işe bir baş- hangıç teşkil ettiğini biliyoruz. Yapılacak daha çok şeyler vardır. Azami gayrel gösterme Tisiniz, Almanları şimali Afrikadan kovmak için, ileri.» Londra 8 (AA)— BB;C: Bu sabah şimali Praasız Alrikası sa- | hillerine başlıyan Amerikan ihracı | hem Akdeniz ve hem de Adlantik | kıyılarına yapılmıştır. Bu moyan- da Tunus, Cezair Fas, Rabat ve Kazablangya ihraç devam etmek- tedir. Donanma ihraç barekâtını desteklemekte, bimaye etmekte- V dir. , | VAAZZ DY BSI l Siyasi Hâdiselere Bakış Mısırdaki harekât, şimali Fran- gız Afrikasına Amnerikalıların bu sabah asker çıkarmalarile bam- başka bir safhaya girmek istidadı. ni almış bulunuyor. Çıkarma ha- reketi hakkında dakikadan daki- kaya mütenmnim malümat bekle- miyor, Şu var ki, girişilen bu hare- ketin ebemmiyeti kengiliğinden Bgöze çarpıyor. Fransız orduları başkumandanı Amiral Darlanın daha geçenlerde | i Afrikada yaptığı teftiş se- min münası şimdi sarahatle anlaşılmaktadır. Ancak zihne gelen sual, ihraç kuvvetlerinin mukavemetle kar- gılaşıp karşılaşmadıklarıdır. Ami- ral Dalran seyahati esnasında ted- birlerini almış olduğuna güre, ih- rsc kuvvetleninin şiddetli bir mu- N KDevan Baz 3, Süz 3 de) | kavemetle karşılaştıklarına şüphe | edilemez. Madagaskar gibi, her bakımdan zayıf Fransız ve yenli kuvvetleri- (Devamı Sa: 3, Sü: 3 de) | Perakende mani- faturacıların güzel bir hareketi Dün Cümhuriyet Halk Partisi | Vileyet İdane Heyeti Roisliğine müracaat ederek, Reisucümhuru- mruzun nutukları üzerine emir e- dilecek her hususu yapmağa ha- gır olduklarını ve Partinin, Hükü - metin emrini beklediklerini. bil- dirmişlerdir. Manifaturacılar va- tandaşın menfaatini ieap ettifen hor fedekârhğa hazır olduklarını da ilöve eylemişlerdir. İhraç Kuvvetleri Kumandanı bir mesajında Afrikalı Fransızlara şöyle diyor: | “Size düşmanolarak değil,dostolarak geliyoruz,, Almanlara Göre ROMMEL'in | müdafaa sis- edemedi Bern 8 (A.A.)— Berlinden al> Han haberlere göre; Mareşal Rom- melin — müdalan siste semere (Devamı Ba: 4, Büz 3 de) Diğer tasarruf Kömüzden — tesartuf — yapılebilmesi | için Vilöyet ve Beldiye şehrin, elektrik | garfayatını asatimek üzere bazı tedbir- Ter almağa karar vermişli, Bu kacar. keca bapada; işikâ Tei z Ka yapmak menedilecek, Tünel Vp tamvoy ve vapurlar mat 27 den gone Hiyecek ve Hüi — temünatı t Kaclmenlerince tetkik odi Misirdaki savaş, Hü tarafın da birer küçük ordusu arasında.. Bi- rinin ans vatanındaki, öbürünün de şark cephesindeki kuvvetlerine m'sbetle birer küçük ordu.. Fakat bu küçük ordular arasın- gaki muhasobe, sanki iki taralım da büyük orduları ve 'külk kuv- vetleri karşılaşmış kadar büyük bir netice doğuracaktır. Mihver Mısıra girebilseydi İn- gilizler davayı yüzde 80 İaybet- miş olacaktı. Şimdi İngilizler bü- tün Afrikayı mihverden temizle- miye namzet bulunmakla, Alman- ların şark cephesindeki — saplanış yaziyetlerine göre, zaferi yüzde 100 eminleştirme yolunu tutmuş oluyor. Mısırdaki hâdiselere, dar ve hasis kemmiyet çerçevesinden de- Bil, her östikameti kucaklayıcı ge- niş ve cömert keyfiyet çerçevesin- den bakılacak olursa, denebilir ki, şu anda Masır çölleri bülün dünya kaderini tayin edecek bir hamleye sahnedir. Hamlenin sahibi demokrasya- re göre muvallak. lar... Hamnleler ilk esaslı #İömetler ” RUZVELT Fransız hal- kına bir me- saj gönderdi Londra, 8 (AA) — Amrika Reisicümhuru — Ruzvelt Fransız halkına hitaben radyode bir me- Saj neşretmişl'r. millet arasında mevcut olm sıkı dostluk bağları mev Reis, şahsi ve derin dastluk hiz lerinden bahsetmiş - ve demi h: «Sizleri, zalim müstevlilerden Korumak için gelyoruz. Düşmanı ezmek azmindeyiz, Muharebe bi- fer bitmez araz'nizden çekilece- Himize dair size teminat veririm.> Kömürden Tasarruf İçin... Cadde vesokaktenvi ratı yarıya indirildi tedbirleri önü: müzdeki hafta kat'ileşecek Den bu profe esaş itlbariyle £ ilniştir. Yalı tam ve son ku: mz verilmemiştir. göre bilbüme tapıtlar 22 den seara — işletil Belediye bu bususta 300 önümüzteti bafta — içinde w bu busumta bir hey'et Ankarın bu Ş için bası tamazlar yüpecıl NETİCE BÜYÜKTÜR! İngilirlerin artık ne Libya, n Prablus smırlarında — düraklama: sına iorkân tasavvur edilebilir. Bu gidiş, şimdiden frenlere bas. va, en aşağı Tumus bududunda dü- Tur. Kaldı ki, biz hamlenin orala da duracağını sanmıyoruz!, Afrika davesi halledilir edilmez demokrasyaların hemen Avrupas mıa cenup değusuna dönecekletini ve Girit, Yunanistan ve Balkanlar üzerinden (iklaci cephe) ismi ak tında kendi esasi birinc! cephele- #ini açacaklarını, ayni hareketi garbi Avrupa ve Framsa sahilleri- me de teşmil edeceklerin: sanmal» ta bikmet vardır!, Mısir hareket'nin neticesi, işte bu büyük hikmete yol açacak ka» dar büyük olacaktır!, NOT— Deniz üstleğmeni Bay Tevfik'e: İltfatlarınıza mukabe- leder, âciztm. Her günkü fikir hei lelenimla. yegüne mükâfatı, tirin gibi Okuyucularımdan gördüğüm alâka Kitdudur.
