9 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2
9.10.9086 Belgrat Mektubu Yugoslavyanın Ticari » Münas i | nasebatında Inkişaf Türkiye ile Yeni Ticret Anlaşması Akdi İçin k3 Yakında Görüşmelere Başlanacak İ Bü B elgrat, (Hususi muhabirimiz yazıyor) — Yugos- lavyada yapılan son belediye seçiminin dahili si- yasttre çok ehemmiyeti vardır, Morava vilâyetinde Yu- goslav radikal partisinin kazanması, 6 Kânunusani dikta- törlüğünden sonra serbest olan bu intihabatta halkın Baş vekil Dr, Stoyadinoviç'in tarafını tuttuğunu bir daha gö termiştir. İhtihabat, dahilde siyasi hayat - tah başka partiler arasındaki müna- “batın tanzimi üzerinde de miles- #ir olacaktır. Stoyadinoviçin mevkii | İktidara geçmesinden sonra Yugoslavya de- Mokrasi yolunda ilerlemiye başlamış | ve İç siyasi hayat düzelmiye yüz tutmuştur. Buna en ziyâde müma- Bant eden Hırvatların önderi Dok »| tor Maçek olmuş. odemokratlarla! Wder Yovanoviçin çiftçi partisile ra - mtasmı muhafazaya devam etmiş - Siyaset âlemi Yedek Subay Okulu Dün Harbiyeye Taşındı 'Taks'm Abidesi Önünde Büyük Merasim Yapı'dı Yedek Subay kıt'aları Harbiyeye Yerleştiler paz f İspanya İş.erine Ka- rışmak kuhranı! :spanyada her muhitin telâkki. sine göre, kâh faşist, kâh militarist, kâh vatanperver, kâh Asi sıfatlarından birile anılan züm- renin âyaklanması ve Madrit hükü- meti ile hükümetin dayandığı ekse- riyeti teşkil edan sol partileri yık- mak için harekete geçmesi üzerine Avrupada iki cereyan başgöstermiş- tiz 5 # Tıp Haftası Dün, Yıldızda ve Üni- versitede İki İlmi Toplantı Yapıldı Tıp kongresinin İkinci toplanışı dün sabah Yıldızda yapılmıştır. Bu- mu, #aat 16,30 da Üniversitedeki iç- tima takip etmiştir. | oplantısı, Rumen murahhas reisi Romanya Üniversitesi irü Profesör Gheorghiou'nun ilmi konferansile açılmıştır Bundan sonra Rumen profesörlerinden Suhe- tunu ve Blobozcanu Römanyadaki maden suları ve banyoları hakkında birer tehliğ vermişlerdir. Romanyah doktorlardan sonra dok tor Fahri Arel, ve doktor Taptâs da ihtisaslarmı alâkadar eden birer teb- Pa Pp: M K : Birincisi Madrit hükümetine ta- raftarlık ve asilere husumet. Ikincisi asilere taraftarlık ve hü- kümet partilerine düşmanlık, Avru- pada bazan bütün bir memleketin bu iki noktai nazardan birini benim- sediği görülüyordu. Meselâ Alman- ya ile İtalya ve Portekiz gibi faşist memleketler asileri iltizam (ediyor, bunların matbuatı ve bütün neşriyat vasıtaları onlarin o propagandalarını yapıyor, hep onların muvaffakıyet - lerinden bahsediyor, ve bugün ta - hakkuk etmeğe başladığına göre as- jkon Mmuvaffakıyetlerini temin için hiçbir yardımı esirgemiyorlardı. Bu- Yugoslevya, muhtelif memleket - lerle ekonomi ve ticari münasebatı- ni tanzim ve takviye için yeni mü- zakerelere girişecektir. Avala ajan - smın bildirdiğine göre, Yugoslavya- nın Türkiye ile ticari münasebatı hakkında yakinda Ankarada müza- kerata başlanacaktır. Almanya İle ekonomi ve ticari münasebatını arttırmak ve sağlam - laştırmak için muhtelit Yugoslav ve Alman murahhasları Drestende bir liğde bulunmuşlardır. Öğleden sonraki toplantı büyük bir samiin kütlesi önünde cereyan etmiş- Devetli doktor ve mütehassıs - tir. i& tir. Fakat Maçek'in bunlarla uyu - şamadığı ve aralarındaki yabıtanın bozulduğu görülüyor. Yugoslav ra - dikal partisinin Morava sancağında yüzde 80 reyle belediye seçimini ka» © zanması, dahili siyi etin salâha doğ ru gittiğini ve bu salâhın Maçek ta- rafından da kabul ve teslim edildi- Gini göstermiştir. Bu hal, Maçek ta- raftarı olan bildirilmektedir. Belediye seçimi sırasında Başve- kil Doktor Stoyadinoviçin Belgratta büyük bir mitingte nutuk söyleme - sl haftanın en mühim hâdiselerin - den birini teşkil etmektedir. Stoys- dinoviç, bu mitingte partisinin da- hilde ve hariçte tutacağı ekonomi siyasetini anlatmıştır. Diğer taraftan, Yugoslav nasyonal | partisinin reisi Pera Jivkoviç, eski başvekil Bogolüb Yevtiçin partisile birleştiğini ilân etmiştir. Bu birleş- meden'memnun olmıyan 10 kadar mes bus “Meb'uslar ktübü,, dinde yeni bir parti teşkil etmişlerdir. Yugoslavyanın ticari münasebetleri ransiz ve İsviçre frangınm ve Felemenk florinasınm kıy- #üetten düşmesi burada ön endişe uyandırmıştır. Bunun üzerine Yu -| goslav milli bankasi direktörü be - yanatta bulunmuş, Yugoslav dinarı- na hiçbir tesiri olmıyacağını bildir - miştir. Anlaşildığına göre, memleketin döviz ve para sisteminde de hiçbir değişiklik olmıyacaktır. matbuatta da alenen! toplantı yapacaklardır. Burada Yu- goslavyadan, Almanyaya yaş Veya konserve edilmiş meyva, Yumurta ve saire İle zahire ihracatının Buna karşılık Almanya, Yugosiav - yada tleari ehemmiyeti haiz yollar, şose ve köprüler yapacaktır. Başvekil Stoyadinoviç, Yugoslav» ya - Bulgaristan münasebalı hak- kında demiştir ki: “Bulgar ruhanileri, Yugoslavya lanmıştır. Bu da gösteriyor ki, Bul- gariatanla olan münasebatımız nor- mal ve samimidir.” Başvekilin diğer bir beyanatma göre, Yugoslav - İtalyan ticari ve ekonomi münasebatı da takviye edi- lecektir. Kadınlar kongresi açıldı irkaç yüz murahhasın İştira- kile Dubrovnikte beynelmi » el kadınlar Kongresi evvüki gün 4- çılmıştır. Kongreyi, Yugoslav. ka- dınlar birliği reisi Petkoviç bir mü- tukla açmıştır. Kongre birkaç gün daha devam edecektir. Yugoslavyada havalar birdenbire serinlemiş, Hırvatlıkta ve Lika min takasmda epey kar yağmıştır. Ka- rın irtifa: 25 santimetredir, Bu yüz- den trenler bazı hatlarda teahhurla işliyebilmektedir. Kraguevats kasabası mıntakasın da da geçen gece kendini hissetti - ren bir Zelzele olmuştur. Zelzelede birçok bina ve yapıların duvarları çatlamıştır. Liret Düşüyor Stok Nisbeti Yüzde Otuzu Buldu Takas yoluyla İtalyaya yapılan ih- racata mukabil gönderilecek malla- rm tehiri bertaraf edilmiştir. Dün Ankaradan alâkadar makamlara ge-| len haberlerde bu emtiaların Taiy dan gelmek Üzere yola çıkarıldığı bil dirilmiştir Liret mütemadiyen düşüyor Liret dün biraz daha düşmüştür. Bir Türk lirası 15 liyet 7,5 santim ü- zerinden muamele görmüştür. Dün borsada hararetli ve çok mua- mele olmuştur. Merkez Bankası 1 #terlin için 816 aliş, 619 satış fiyatını tesbit etmiştir. Borsada da İ sterlin 616 dn açılmış, ve ayni fiyatta ka- panmıştır. Muhtelif dövizler üzerine olan mu- 'amelenin tutarı 15.000 sterlin kıyme- tindedir. Tahvilâta gelince: Birinci tertip Unütürk 23 lira 45 kuruş, ikinel ter. tip 21.625 lira, Sivas, Erzurum İs- tikraz tahvilleri 99,5, Anadolu demir yolları tahvilleri 43,20 lira, Anadolu mümessil senetleri 46,10 Ilra, Anndo- Yu aksiyonları 4530 )ira (o Üzerinden #uamele görmüştür. Merkez Bankası, 94 lirada kapan- mıştır. Muhtelif aksiyonlar ve bil- bassa devlet istikraz tahvilleri Üze- “sinde hararetli muameleler olmuş tur. a Cürmü Meşhutlar Ufak Suçlarda Azalma Göze Çarpıyor Meşhut suçlar kanunu sekiz gün- denberi tatbik edilmektedir. Bu suç” Jarın en ziyade tekâslif ettiği mmt ka Istanbuldur. Şimdiye kadar Ad larda iki, Bakırköyde iki, Rumelihi: | sarında bir meşhut suç tesbit edilmiş- tir. Istanbul meşhut suçlar müddeiu- mumisi Hikmet Sanel dün sat 17 ye kadar sekiz gün içinde suçlu, davacı miştir. Evvelisi gün müddejumumi- liğe gelen alâkadarların &dedi 250 yi bulmuşken dün müddelumumiliğe yal- niz on altı hâdise aksetmistir. Salâ- hiyettar bir zatın anlattığma göre, | kanun kırıcı ve korkutucu bir tesir | yapmıştır. Hâdiseler, gün geçtikçe azalmaktadır ve gittikçe azalacağı benziyor. İlk ve ortamektep kitapları Evvelce orta mekteplerin birinci ve ikinci sınıf riyaziye kitaplarmda hen- dese ve hesap (birleştirilmişken bu defa ayrı birer hesap kitabı hazırlan- mıştır. Birinci, Ikinci, Üçüncü smıf hendeseleri de ayrı birer kitap ha - linde çıkarılacaktır . İikmekteplerin dördüncü ve be - şinel sınıflarına mahsus tarih kitap- ları da Türk Tarih Kurmunun ibzar ettiği tez esaslarına göre tadil edil- miştir. da arttırılması meselesi görüşülecektir. halkımız tarafından sevinçle karşi- ve şahit olarak tam 1100 kişi dinler| larla birçok dinleyiciler bu celsede ha zır bulunmuşlardır. İçtima, saat 16,30 da açılmış, ilk olarak Profesör Mari» neseu, doktor Halbaü Ve doktor Mu- nteahu'nun oGarneu murla Pbaugotherapie us kında hazırladıkları tebliğ muştur , Bunu profesör Buzeo'nun kisa bir tebliği takip etmiştir « İ Profesör Abdülkadir Nuyan ve Ke- mal Hüseyin de ayr! AY*ı birer teb- liğ okumuşlardır - Son olarak söz alan profesör Oberndorfer Viruslü tümör hakkin- da konuşmuş ve toplantıya nihayet Yedek subay kıt'alarinın Har verilmiştir Toplantıdan sonra Üniversite ka- bul salonunda murahhasler şerefine Perapslasta danslı bir zi edilmiştir... Geceki söylendi Dün akşam Istanbul şehri na Perepalas otelinde Balkan Tıp Kon» | gresi murahhaaları şerefine 150 kis; şilik bir ziyafet verilmiştir. Ziyafe- | tin sonunda Vali Muhittin ye güzel bir nutuk söyliyerek hazırlara hoş geldiniz demiş, mesaisi gittikçe ciddi ve verimli bir şekil alan Bal . kan Tıp faaliyetinden bahsetmiş, bütün bu müşterek (çalışmalarda -| ri hayırlı neticelerin Atatürkün Bal. | kanlar hakkındaki görüşlerinin isa-| İ betini teyit ettiğini söylemiştir. Yunan heyeti namına protesör Benşis bilmukabele demiştir ki: “... Istanbul hayal ve tefekkür şehridir. Tür enin bir wücevheri olan bu güzel şehirde birleşirken| düşündüğümüz nokta, bir vakitler felâketlerimizi davet için ayrılık © - mellerinin hilâfına olarak birlik ve yakınlık emeilerile meşbu olduğu « muzdur., Romanya heyeti reisi İ Coreiyo da şunları söylemiştir -- Muhittin Ustündağ dünyanın en güzel şehrinin belediye reisi sıfa- tile çok mes'ut bir adanıdır. Dünya- bın en güzel şehri derken katiyyen mübalâğa etmiyorum. o Bugün bü - yük bir Şef, kabiliyetli devlet 4 - damları, Türkiyeyi garplılaştırmakla meşguldür. İstanbul yakında güzel bir garp şehri olacaktır.,, Yugoslavya heyeti relsi Dr. Mar- koviç İse nutkunda: «..- Bugün dünyanın başka yerle- rinde sonu şüpheli mücadeleler Olu- yor. Tam bu sırada Balkanların sulhe melce olması ebedi adaletin en | güzel tecellisidir. O Balkanlar ki e8- kiden dünya yüzündeki bütün gürü- “ülere merkez olar yerlerdi. Balkan mütefekkirlerine ve serbest meslek sahiplerine güç, fakat asil bir vazif düşüyor: Balkan milletleri arasın- daki yakmlık ve kardeşlik için ça - lışmak. Balkan milletlerinin müs- İterek mukaddersti ve benliği hak - kanda sarsılmaz bir kanaatimiz var» dır. Her nutuktan sonra nutuk sahibi- profesör | kapalı geçeceği Taksim âbidesine çelenk konuluyor Yedek Subay Okulu, Harbiyenin Ankaraya nakli üzerine boşalan Har biye mektebi binasına dün merasim- le taşmıştır. Yedek subay talebesi, sabah saat 0,30 da Halıctoğlundaki mekteplerin- den ayrılmışlar, saat 1030'da Ka- sımpaşaya gelmişlerdir. Burada ki- a bir tevakkuftan sonra önde müzi- ka olduğu halde muntazam bir yürü-| yüşle Jstiklâl caddesine çıkılmış, alay binlerce halkım alkışları arasinda "Taksim abidesine gelmiştir. Okulun Atatürke tazim ifade e- den çelengi abideye konulduktan son- ra, bando tarafmdan çalınan İstiklâl marşı tazim vaziyetinde dinlenmiştir. | Alay, merasimi müteakip buradan biyeye geçişinden iki intıba hareket ederek tam saat 12 de mekte. be varmıştır. Yedek Subay Okulu Kı- taları, mektep komutanı Behzat Kö- beri selâmlıyarak yeni yuvalarına gir mişlerdir. Komutan, mektep havlusunda bir- i.. İ miş ve” gözlerini şöyle tamamlamış. tır: “ Muvazzaf ve ihtiyat subay ara- sinda fark yoktur. Gaye vatanın mü- dafasdır. Siz de ayni kahramanlı - ği yapacaksınız. Burası bir subay mektebiydi. Gene bir subay mekte- İbidir, Vatan için kahramanlık san'a- tini öğrenmenizi sizden bekliyorum!,, | Komutanın sözlerinden sonra, genç ler istirahat için koğuşlarına çekil - mişlerdir. amam nntininenineni BIRKAÇ SATIRLA Imanya pamuk mürakabe bü- rosu reisi Papst ve Bremen, fahri konsolosumuz Heinrich oOOh- lendrof yarın Ankara vapuryile İzmi- re hareket edeceklerdir » * meğe başlamıştır . . üçük sanayi erbabının ihtiyaç- olan Sanayi Umum Müdür muayini Sa- met Ağaoğlu İşini bitirerek Anka- larmı tetkik etmekte raya gitmiştir 5 Teşrinlevvel | önle l CUMA Eugünkü hava kapalı geçmi pe geçeceği ve rüzgürm dünkü gibi ie- dostan ereceği anlaşılmaktadır. Mei imizde hava Memleketimizde bava vaziyetine gelince: Buglin yurdumuzda Çenubi ve Gerbi Ana- dolu kısmen ve diğer taraflar tamâmen bu- hatla ve yağışlıdır. Rüzgür cenubi istikametinden Garbi Ana. doluda kuvvetli, diğer yerlerde orta kuyvet- te ve Karadenizde hafif olarak eseçektir. Dünkü lodos Marmarada evvelki gün #âa* 16 da bas- nin memleketine ait marş çalınarak ayakta dinlenmiştir. Sonra, geç va- suvare devam etmiştir. isyan lodos dün sabah sükünet bulmus, fa- kar sonradan şiddetlenmiştir. Vaparlar ses e yol Hava: KAPALID.R ————., Gön: 283 Hızı İS? 1357 Rum 26 Eyl 1201 75 427 10 uncu ay 135 Hicri Recep: 22 Güney: 6.05 — Öğle Ikindi; 15,12 — Akşamı Yatsı: 1911 — İmshk; ————— belmuştur, Dün hava taziki 757, hararet eâ 245, en az 20, buhar tazyik yüzde 50 teabit edilmiştir. Dün sabahki zelzele < e Dün sabah anat 5,17 geçe şebrimirde ha- Kitlere kadar samimi bir hava içinde |ferlerini yapmışlarsı da akşam seferlerin. | Gi bir zelzele bissedilmiştir. Şehrimize 160 d oldukça sallanmışlardır. Rür-| kilometre mesafede vuku bulan bu zelzele İğürm azamıl sür'ati saatte 25 kilemetreyi |çok halif geçmiştir. hracat tacirleri, ecnebi acen- telerin vapur havlun ücret- lerinin fazlalığından şikâyet etmiş- lerdir, Ticaret Odası bunu tetkik et-| çök 19,5, rutubet na mukabil meselâ Sovyet Rusyada emel va ideal bakımından Madrit hü- kümetinin muvaffakıyetine taraftar olduğu gibi bugün Fransanın res - kârında bulunan halk cephesi hükü- meti de Madrit hükümetinin ve sol partilerin müvaffakıyetine taraftar bulunuyordu. Diğer memleketlerde isa sağ par- | tilere mensup olanlar o Ispanyadaki sağların yani faşistlerin, sol parti- lere mensup olanlar da solların ka « zanmaları lehinde ( bulunduklarını gizlemiyorlardı. Bu vaziyet karşısında yapılacak iki şey vardı: Ya sağa taraftar olan- ların sağlara, sola taraftar olanların sollara ellerinden gelen yardımda bulunmaları ve bu suretle Ispanya - dan sıçrıyarak bütün Avrupayı isti. lâ edecek büyük bir harbe meydan açmaları, yahut sağ ve sol taraftarı San Avrupalı Sarleerlimhlşlerine Zİ Birinci şıkkın doğrudan doğruya umumi bir harbe sebep olacağı aşi- Kâr ise de hiç olmazsa Ispanya ara- zisi üzerinde umum! bir harbin vu» kuuna mâni olamıyacağı kat'i suret- te muhakkaktı, Buna mâni olmak için tedbir al « | mak ve Ispanyadaki mücadelenin bü- tün Avrupanın sağ » sol mücadelesi mahiyetini almasına karşı gelmek lâzımdı. o Bunun neticesi olarak Fransanın teklifi ile Ispanya işlerine İ ademi müdahale hareketi başladı ve neticede bir ademi müdahale komi- tesi vücude getirildi. Bu kemiteye uzun tereddütlerden sonra girenler bulunduğu gibi istemiyerek girenler de olmuştur. Asıl mesele bundan sonra çıkmış ve en buhranlı, en teh- likeli mahiyeti almağa yüz tutmuş» tur. Ademi müdahale komitesinin Va» Zifesi, devletlerden herhangisinin İs. panya işlerine girişmesine, silâh, mü. himmat ve saire vermesine mâni ol- maktı, Halbuki bugün bunun - aksi sabit oluyor ve'bazı devletlerin ispanyada dövlişen taraflardan birine mütema » diyen silâh ve mühimmat temin at» tikleri, Anlaşılıyor. Bu yüzden ade- mi müdahale kararı, tek taraflı mü» dahale şeklini almış, ve bu tek taraf- li müdahaleden istifade edenler de gelebe ihrazina doğru yürümeğe baş- lamışlardı, Bu vaziyetin aksülâmeller doğu» racağı şüphesizdi. Nitekim öyle ol » muş, ve Sovyet Rusya vaziyet bu ş8- kilde devam ettiği takdirde ademi müdahale kararından (döneceğini bildirmiştir. Rusyanın ademi müdahale kara * rından dönmesi bütün ademi müdâ hale işinin yeniden altüst olması v8 | Ispanya harbinin başladığı sıralarda” ki buhranın yenilenmesi — deme#tir- Bu surötle Ispanya işi yeniden. f8- kat eskisine nisbetle daha çok vahim bir safhaya girmiş oluyor. Mesele günün, hiç şüphe yek Kİ en mühim ve en meraklı meselesidir. Ömer Rıza DOĞRUL
