6 Nisan 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

Türkiyede Yenilik #5 | Mücadelesinin .- Tarihi -- am gramer seen nes seemm en senenen een verm kemer ARMAN ni m 2 6.4. 857 Kadıköy Su Şirketi İle Mukavele İmzalanıycr adıköy ve havalisi Su Şirketinin satın K alınması için Ankarada yapılan müza- | kereler sona ermiştir, Şirket mümessilleri,| | her hususta Vekâletle mutabık kalmışlar, yal- i Hans Kohnun İngilizce eserinden nız, kat'i mukaveleyi imzalamak için bir nok- Türkçeye çev en Bayındırlık Bakanı “Madde 9 — Her vatandaş, ırk ve dinler arasmda farkol,- maksızım, mutlak hürriyetine ve müsavi haklara o mazhardır. Ve cümlesi müsavi vazifelerle mükelleftir. Bütün Osmanlılar kanun müvacehesinde müsavi dirler, Ve imparatorluğun bü. tin tebaası liyakat ve kabili - yetlerine göre devlet hizmetine kabul olunmak meeburiyetin » dedirler , “Madde, 10 — Osmanlı vah . detini ve ordu kuvvetini takviye maksadiyle, imparatorluğun bü- tüm tebaası için askeri hizmeti mecburi kılan bir kanun müsta. celen meclisten geçirilecektir. “Madde 11 — dini, hürriyeti. Madde 1? — Kapitülâsyonlarn gas emretmekte; madde 13 — Vilâyetlerin her hangi bir türlü siyasi, idari muhtariyetle- ri aleyhine tevcih olunmakta idi, alkan harplerindenberi Hti. hat ve Terakki komitesi Enver, Talât ve Cemal paşalardan nürekkep üçler tarafından sevk ve ordu, Tek bir muhale. İngiliz imparatorluğu. Bun kabul ettiği kendi kendini ida- re sistemine taraftar olan kimse. xden mürekkep Aharar partisi idi, “PÜçüncü bir parti, 1912 nihayetle. idaresinde doğdu, ve Müceddidin partisi diye imdr. Her ne kadar bu'parti asla hemmiyeti hala değil idiyse de, 0. gun programı Türk münevverleri. en müterakki amıfının ruhi ve fikrtemayüllerin! göstermekte ol. duğundan dikkale lâyiktir, Aşağı. © nikki fıkr& o: ar: Partimiz halk hâkimiyeti prensiplerine ve parlemanter İ. dareye ve onun tabii delâletleri. ne müzaheret eder, n programında göze artinin fikrine göre Osman. Iiları ve Türk milletini, AY. ahı iki milletin içtimai hağ ırkı kadar diğer Avrupa milletle. ecek derecede Avrupanın bütün maddi ve manevi erakkiyatına iştirak? muktedir kı. tün kanunların ve bilhassa adit, |, İdari kanunların tanziminde i heyet! tam bir serbestiye ma. İlik olacaktır. Partimiz, hangi mem. Mibadan olursa olsun iyi olduğunu ettiği kanunları iktibas ede. çektir. Bu gibi işlerde partinin hak mutlâktır. Eski an'aneler bu #kanunları takyit edemiyecektir. imizin esas gayesi, Türkiye ku. tlerı dahilinde bulunan halkım Myiliğini ve saadetini temin etmiye hürriyet, sulh ve emniyet pren. iplerine rehber olan kuvvete ve rençliğe memleketi terkedecek olan idar ile mücehhez olmaktir. Ayni zamanda partimiz, milli vedi. İf emperyalizmin boş nazariyeleri Ted, bunların hatırı için me n servetini ve kanmı beder et- ten İetinap eder. 08 inkılâbından büyük har. bin sonuns kadar olan on kene Türkiye için mesut seneler de. Avrupaya teveccüh etmiş olan bir grup zabit ve sivillerin idaresi ark mutlâkiyet İdaresi yerine ka. İm oluyordu. Bunlar muhtaç olduk. içtimal ve iktisadi tensiklerden nlamryor ve bunların teminine va. İitlerini sarfetmiyorlardı. Bu sene. in Türk nasyonalizminin terakki İnkişafı hususunda hayati ehem. diyeti vardı. Türkiyenin muhtelif ni cemaatleri yirminci asra doğru birer grup (unit) olmuşlar. &r. Ve onlarm ruhani reisleri bil hassa Rum ve Ermeni patrikleri si. "vasi mânada prenslere benziyordu. Türk kelimesi sadece “Müslüman,, arak alınıyor ve köylü veya tah. sil görmemiş adam ki eden mân, storluk edilerek Osmanlı imparatorluğu du. Yeni Ti kelime! Türkiye — adını vermek istediği vakit Türk dilinde mütenazır keli- me bulunmadığından ancak Türki ye şeklini kabule mecbur çimuş. kelimesi artık farklı bir iyor. Ve Türk ol Türk adiyle gurur ve iftihar duy nmed dinini dahi ya başlıyor. Ve muharip ve hâ. kim bir ekin man asri bir ırk vicdanmm tesir. leri altında olan bu hisl nndan olan ve türkçe konuşan öz ırklarla birleşmek gayretine götür- mektedir. Bundan gayri iki hal ha'bu hisleri takviye etmekteydi. Balkan devletlerinin 1913 zaferi Türkiyeyi tamamen denecek dere. cede Avrupadan #lrüpi çıkarmı: iklet merkezini Asyaya, Anado! ya atmıştı, Ve.buda Türkiyenin dikkatini, Türk irkiınm tiirkçe konuşan memleket" kistana ve Kafkasyava çevirmiş. ti. i undan başka genç Türkler. den bir takımları İmpara. torluk dahilindeki muhtelif millet- lerin mili arzu ve emellerine'ria. yet etmeksizin Osmanlı Birliği ül. küstinün yalnız mantıkarz. değil, imkânsız olduğunu anlamışlardı. Türk milli lk dil ve ırk birliği duğu halde Anadolu Osmanlı Türk- lerinin tarihi topraklarında merke. rini elinde tutan ve bir çokları he. nüz Rus boyunduruğu altında ya. yan irkdaş Türk kavmlerinin tah- s edilerek tabii büyüme ve açıl masını ayıran mütecanis bir dev. leti gösteriyordu, Ve bundan pan- türk, panturanizm hareketi Ode. guyordu. B W gibi his ve fikirler zaten Rusyanm Kirım ve Volga Tatarları arasmda da neşvil nemâ ya başlamıştı. Bu kabilelerin a7a- .sımdan çokları on dokuzuncu asır. ye hicret etmişlerdi. . adındaki müverrih bun- niktarmn yarım milyon ol söyler. Bunların kendi mil, ıkları Türkiyede olan u. yanıklıklardan daha önce başlamış. tr. Kazan'da bir profesör olan “11. minski,, Türk , Tatar dilindeki arap harflerini Rus alfabesiyle değiş. tirmek ve bütün arapça, &cemce nelerin yerine halis türkçe ke. limelerin müştaklarını koymak İS- tiyor İsmali Bey Gasprenski dahi ürk cüman., gazetesini vücuda getir #mişti, Bu: gazetenin 1903 genesin. deki yirmi beşinci nün tesidi bütün Rus 7 arasında büyük a vermişti, çlere fırsat irede Türk milli. lerinin organı olan Türk gazetesinin sütunlarmda politika sistemi altında bir müns. 1 Osmanlı tarı ve İsmail Bey Gasprenski'nin akrabasmdan olan Akçoraoğlu Yu. suf Bey de tek ameli siyaset olârak panturanizm hal ve tesviyesine teveccüh ediyordu. Turanizmin ilk havariyanundan olan Akçora oğlu Yusuf Bey gençliğindenberi İstan. bulda yaşamış ve 1905 Rus #htilâli zamanımda memleketine dönmüş ve Kadet fırkası ile birleşerek Kazan da bir gazete Vücuda getirmizti, da kul, i daha ziyade tabit le pekleşmiş ol. | İ Binicilik Heyetimiz Dün Gitti Roma, Brüksel, Paris ve Londrada ak edecek at 20 de İtalyan bandıralı Çelyo vapuriyle | limanımızdan Triyesteye hareket et-| mişlerdir. Binicilerimiz, olan binicilerimi madaki müsabakalara iştirak edecek. ler ve oradan Pari, Brüksel ve Lon. jdraya geçeceklerdir. Giden takımımız: Binic komutanı mekte! Saim Onurun başkanlığı | altmda Cevat Gi Cevat Kula, Saim Polatkan p Öncü'den Şirket lehine 2 Vekâleti razı ölmüş işi bir an önce biti mişti. Şehir meclisinin Mesele, dünkü Şehir Meclisinde gö | Muhiddin Ustündağ, teklifin ruzmaı bugü ! bir karar verilm Azadan Avni Yağız, bu müesseseni: k |tan sonra Nafia Vekâletine bağlı ola: nin birleştirilerek bir elden mi idare muştur. | ehirlerdeki umumi hizmet müessesel, leri bitince Belediyelere ait olacağını yeden salâhiyettar bir mütehassıs is miştir. Bir murahhas gönderildi Bu izahat kâfi görüldüğü için Meclis, Belediyenin su şirketinden 0- lah alacağından vazgeçmiye karar| vermiştir. | Belediye, bu kararı dün akşam der. al Nafıa Vekâletine bildirmiştir. Sa. tın sima mukavelesini Belediye adına imzalamak üzere Sular İdare Umum mürekkeptir, Müdürü - Yusuf Ziya da Ankaraya Könderilmiştir. YENİ GEMİ İNŞASINA D tezgâhlarına ısmarlanan 1 şa edilmiye başlanmıştır. ei Yıllık Programı Istanbul alt beş Program tamamlanmış, ve dün Şehir Meelisine verilmiştir. Program yapılırken 937 yılı bütçesi esas tutul Bütçeye göre, varidat 4.494.186 liradır. Bunun 2,041,449 U.| olmuyacak usi idaresine yıl rası azaltılması mümkün gekilde Maarif işlerine ayrılmı İhtiyacı karşılamak üzere muhtelif bölgelerinde dört ya okul açılmasına karar verilmigtir. Büyi ede bu yıl açılan yatı okulu örnek olacaktır. | İlk okullardaki yoksul çocuklar için | İdağ, orman ve deniz kenarlarında kamplar açılacaktır. 937 bütçesine yeni mektep binasi; satin almması ve yaptırılması için 110 bin lira konulmuştur. Nafıa ve yol işleri için bütçeye 560| bin lira konmuştur. Bu paralarla esa. sen mukaveleye bağlı zaruri inşaat yapılacaktır. Köy kalkınması | Bundan başka programda köylerin kalkınmasma alt teşebbüslere mlhim | bir yer verilmiştir. Programın bu kıs. mma göre k ıslâh ve teşvikine çalışılacak, mahsü- iâta âriz olan hastalıkların giderilme. ! sine çalışılacak, haşaratia mücadele edilecek, çiftçiye her hususta rehber. lik yapılacak, kümes hayvanların ıslâhma çalişilacak, sığır, at irkınm islâhı için teşkilât yapılacak, yemişçi. liğin ileri götürülmesi için her çareye | başvurulacak ve bütün bunlar İçin her yıl 132.508 lira harcanacaktır. | Elektrik Cereyanına Çarpıldı, Öldü Hama! Osman isminde biri, dün Ok. meydanmdan geçerken elektrik dire. | ğindeki tele takılı bir kâğıdı almak cseryana kapılarak tehlikeli . İsurette yaralanmıştır, Osman, kaldı. » hastanede ölmüstür enizyolları, Akay ve İzmir körfezleri için Almanyanın Krop Şehrin Beş - LERİMİZİN BAŞLANDI 1 vapur, tezgâha konmuş ve in- Müzakereleri henüz ket'i surette| netiçelenmiyen beşer bn LOMUK UÇ vapurlın inşası şimdilik . geriye kal. Lmarlanan gemilerden ilk 0- ara hattı için ısnarlanan vapur teslim olunacaktır. Alman. yanın Kiel limanında teslim edilecek olan bu gemilerden ilki 938 yılının 18 martında, ikincisi 18 mayısmd i cüsü de 18 kânünuevvelinde tamam. urlardan sonra Akay ve İz- mir körfezlöri vapurları ile Mersin hattı için ısmarlanan dört gemi ve daha sonra da beşer bin tonluk üç ge-| mi Almanyanın ayni Jimanmda teslim olunacaktır. Denizcilerin Tekaütlüğü Denizyolları, Akay ve Fabrika, Ha. ızlar idarelerinin memurları için ba» | zırlanan denizcilik teka'it kanunu bir hazirandan itibaren tatbik edilmiye başlanacaktır. Şimdilik hizmet müd. 'detleri 15 seneyi geçmiş ve geçmemiş | olan memurlar ayrılmaktadır. Hizmet middetleri 15 seneyi geçen memurlar askeri ve mülki tekatit kanununa E©- re tekaüt olunacaklar ve sandiğa Eİ- remiyeceklerdir. Hizmet milddetleri 15 seneden 87 olanlar sandığa Âza olabileceklerdir. Bu gibilerin haziran başına kadar 0- lan hizmet senelerine ait tekaüdiyeler mensup oldukları müsaseseler târa- fından verilecektir. Bunun için de menyurların hizmete girdikleri tarib- der tesbit edilmektedir. Ayrıca sandik teşekkili eder etmez hastalık, ölüm, diğer sebeplerle vaziyetleri tasfiyeyi içap ettiren memurların muameleleri derhal yapılacaktır. Hava Mektebimizde İngiliz Öğretmenler Hava mektebimiz için iki İngiliz öğretmen celbedileceği (o yazılmıştı. Haber aldığımıza göre bu öğretmen. lerden ikisi de yüksek İngiliz hava erkânı harbiye mektebinde tahsil görmüştür. Bunlardan kıdemlisi, yal- nız albaylarla yüksek zabitlere mah- sus olan imparatorluk müdafaa mek. sini istemiştir. tada rsrâr etmişlerdir; bu da Belediyenin Şi ketten alacağı olan 26150 lira 94 kuruşu Bele- i almaktan vazgeçme?” rmek ancak Belediyenin de muvafakatini iste EM ! | kararı rüşlilmöş, Vali meye almarak | İ yoksa in satın rak mı, Muhiddin Ustündağ, elde mevcut bir kanuna göre lerinin müddet. ve Nafıa Vekâ. İetinin de satın alma mukavelesini imza için Beledi. tediğini söyle Komşu memleket limanları arasında / işliyen z şileplerimizden biri Çekierle Anlaşma T ütün ve sigaralarımızın Avrupada satış ve rağ. betini arttırmak için OÇekoslo- vakya ve İngilterede bazı te - İ maslar yapan İnhisarlar Mü. dürü Mitat Yenel, © şehrimize dönmüştür . Mitat Yenel, Çek rejlsinin her sene memleketimizden 300 bin kilo tütün alması esası üze- rinde bir anlasma yapmıştır. Ayrıca İngilteredeki büyük fabrikalarda Osmanlı Bankası. nım delâletiyle mühim bir anlaş. ma Imzalanmış ve Türk sigara ve tütünlerinin daha fazla sürü- danla Lili, Gü ii. Mitat Yenel, dönüşte Parise de uğrayarak bazı temaslarda bu. lunmuştur. Bü arada Franko — Türk Şirketinin Fransada Türk sigaralarma rağbeti arttırmak | için teşkilâtımı genişletmesi ka. raralşatırılmıştır . iŞehir Meclisinde İ Dünkü Müzakereler Şehir Meclisi dün B. Tevfiğin baş- kanlığında toplanmıştır. Hasköyde bulunan ve İngiliz hayır cemiyetine ait olan binanm mektep yapılmak &. zere satın almması hakkındaki teklif bütçe enelimenine gönderilmiştir. Şe. ker, şekerleme, helva gibi maddeleri yapacak müesseseler için hazırlanan talimatname tatbik bakımından eksik görüldüğü için kavanin encümenine bırakılmıştır. Sucuk ve pastırmaları yapıldığı İyerle yapılış tarihini gösteren birer etiketve kurşun damga vurulması İ- çin yapılan talimatname hararetli mü nakaşalara yol açmıştır. Bu maddeleri müteşevviş olarak satanların mı, yapanların mı cezalan. dırılması lâzım geleceği meselesiyle etiket ve mühür işinin kontrol kabili, yeti olup olmadığı hakkında muhtelif fikirler ileri sürülmüştür. Neticede talimatname üzerinde yeniden tetkik- ler ve değişiklikler yapılması için tek. yar enetimene İadesine karar verilmiş. tir. Meclis, perşembeye tekrar topla- nacaktır. m 6 Nisan 1937 İ SALI Bügün hava kapalı ve zaman zaman Ya Eh geçecektir. Karadenizde fırtına olacak tır. Memleketin diğer muntakalarında rüz- görlar orta kuvvette eseğektir Dünkü hava Dün barometre 745, hararet encok İğ en az 9 santigrat olarak kaydedilmi, ehir sirnalder saztte 10 kilometre sür, #abinden mezundur Niçin Yeni Şilep Satın i | Alınamıyor ? Yapılan tetkiklere göre, Türk şilep. sön senelerde bir tevakkuf deYe« resi geçirmektedir. Bilhassa İki sene. denberi umumi şilep tonajma yenide bir ton bile ilâve edilmemiştir. Hw susi armatörler birçok sebepler yü. zünden yeni gemi satın almaktan çe. kinmektedirler, Bu sebeplerin başlıcaları: 1 — On beş yaşmdan fazla gemi s8. tım alınmaması hakkmdaki karar. 2 — Hariçteki gemi, fiyatların yüksek olması, 3 — Döviz müşkülütu. 4 — büyük sermaye h& si Gü len yeni geminin, küçük sermayeli câ.-5 ki gemi İle ayni navlon şartları altin. da rekabet edememesi, Armatörler, yukarıdaki sebepler yüzünden hariçten yeni gemi satm al. mamaktâdırlar, Bugün Türk şilepçili- Binin umumi tonajı 141,150 tondur, Bu gemilerin vaşati yaşları 30 — sene arasındadır, İçlerinde 76 senelik kadar eskileri vardır. *Alâkadarlar, on sene sonra umumi tonaj yekünunun 10.000 tona ineceği. ni söylemektedirler. Belediye Temizlik İşleri Müdürlüğü İstanbul Belediye Rehliğince, temis lik işleri müdürlüğünün Şehir Mecli, si âzasmdan muharrir Bay Selâmi İz. zete teklif olunduğu yazılmıştı, Arkas İdaşrmızdan aldığımız bir mektupta, İstanbul umumi meclis âzalarınm be- İlediyede bir iş alabilmeleri için mec. listen çekilmeleri, istifalarının üstün. den bir sene geçmesi icap ettiği ve teklifin de esasen varit olmadığı bil. dirilmiştir. yeninin BİRKAÇ SATIRLA niversite Rektörü Cemil Bik sel İzmirdeki konferansların bitirerek şehrimize dönmüştür. *. evlet Demiryolları İdaresi An karada yeni inşa edilen İs - tasyon binasına yapılacak yağlı bo. ya resimler için bir müsabaka imti- hanı açmıştır . Bugünkü Hava: Kapalı | 4üncüny Gü 1355 Hicri Muharrem 24 Güneşi 535 — Öğle: İkindi: 1554 — Akşam: Yatsı: 20,12 — İmsâk: # j 4 ee e