28 Mayıs 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5
e ee TAN Gündelik Gazete aş, PAŞMUHARRIRI Tanı” Emin YALMAN ird im hedefi; Haberde, fi-| Fişg her şeyde temiz, dü- Bazekeşi imi olmak, kariin de esaslı gekilde meşgul ol. deriyi, akereleri hükümetin bu Sağun, meselesi, hastane me, e Verem meselesi, köylüyü okut: | N #Suçlu çocuklar meselesi, Yi vardır, yo, ekilinin beyanatından al ekâlet imdi lie silen bütün meselelerle “idi e Uyetini > meşguldür. Fakat faa. > yane unsur nisbetin- katı r olmaktadır. Mem. ta, Yaşaştalar Için yüzde İki nisbe. — bulundurmayı hödef e ii akat bu hedefe adım adım “aa bie «burdur. Çünkü hastaneyi elimde, v kiyeğe, 1401 doktor yoktur. Tür- bet etme 90 kişiye bir doktor isa. nigde ki, bu rakam korkunç Maariş yer azdır, ilağ ekâleti köylüyü okutma Yemler başıma koymuştur. Kin, İdiğini ve kalkmma hare- Betin sahalarda faaliyetle Üni gı Nİ Körerek sevinmekten ken. akıyor, — vg pe vw taş Var a makele temas edi- Eden birl de bu olmuştur. a mann mekteplerden *aYlavlardan biri azlık| e Bb, > bütlin dünyada olduğu! de de bu azlık tabirini artık Türkiye teşkil ederler. Fakat , ç Pulunan Yahudiler, Çer. Büniyy, “alre azlık sayılamazlar. k e mektepler açılması- Yetişen, ık gerektir. Tâ king, m nesil Türk camiası Male Mi hakiki yurttaş olabil. ullar çoğaldıkça bu şart Peker, tahakkuk edecek ve Boitapız Azlik mektebi | denilen Pecüiç,, Müessese ere lüzum kalmı- Alo Aç .. t 1 Şimal Kutbu İN 4 çykan dalgalarda 20 ve. İl! Üzerinden Ayar ederseniz bu BA Mini, İnen Sovyet Rusya Myo, ma rinde götürdükleri Yaya habeş, İle hergün bütün dün- be ve yiyorlar, Oradaki hava ya iye kendi yaşayışlarmı an, biz taa Insan ayağı bâsmı Yy de da ve dünyanm Yaş ada sen bu İasanlarn sesi. h di hey, İsitmek insana gayriihti- ha Mesafeli veriyor, .ve kina ne siiratle kaldırı. Mk kalıyo, sanılan şeyleri nasıl ta Yt iz r, Mi makaş, âlimleri Şimal Kutbu. Ağlaya ta gittiler, Biri oradan | iş“ kapı, Elden bir krsa yol bulmak, | milletten insan var, Ispanyanın Asturyas mıntakasında Faşizme karşı harekete geçen milisler cepheye gitmiye hazırlanıyorlar FAŞIZM, İSPANYAYI NİCİN KANA BOYUYOR? pini o Bunun Siyasi ve İktisadi Sebepleri Var: Akdenizin Kapısına ve vaziyeti anlamak için pasa İspanya Madenlerine Hâkim Olmak yeti hakkındaki malü- matı İspanyanın Paris neşri- yat müdürü Mösyö Gordon- dan dinledikten sonra, harici ajansı müdürü O. K. Simon'u gördüm, Pariste İspanyol mat- buat müdiriyeti, ajansı, bir arı koranı gibi işliyor. Dünyanın her tarafından gelmiş, kadın erkek gazeteciler, bu dünya- nın en büyük faciasını memle- ketlerine aksettirmek için, â- deta kapıda nöbet bekliyor. lar... İngiliz, Amerikan, Çin, Türk, Avrupalı, Asyalı her Ben, bu kalabalığın içinde, Pa - Zİ Keen m EEE Jans müdürü Mösyö Simonu g . İspanyanmı harlef vaziye. ti hakkında bana verdiği entere - san malümatı karilerime olduğu gi gi bildiriyorum: ki mücadele artık beynelmilel bir mücadeledir. İspan- yada General Franco'yu, General Mola'yı, yerli faşizmi harekete ge. tiren beynelmilel faşizmdir. İtalya, Almanys bize kerşi açtıkları harp- te “ ademi müdahaleden, istifade ettiler. İngiltere, Fransa, korkak MİL / KARŞILANDI Ankara, 27 (TAN muhabirinden) — Ecnebi bir istihbara 4 bürosunun gazetelerimize | gönderdiği mektup hakkında 4 "TAN,,da çıkan yazı, Ankarada hassas bir alâka ile karşılar» t mıştır. Hükümetimiz, meseleyi ciddi surette tetkik etmekte ve & isabatını yapmaktadır. Basın Genel Direktörü B, Vedat Nedim k Tör, bana şu dikkate değer sözleri söylemiştir; 4 ”— Bu gibi hareketlerden haberdar oldukça pek yakından ; alâkadar olmayı vazifelerimiz arasında sayarız. Nitekim, Tür. İ kiyede çıkan bütün gazete ve mecmualara son göndermiş oldu. 4 gumuz tamimde matbuatımızın dikkatini haber, makale ve kli- # şe tarzındaki bu gibi yabancı propagandalara çekmek istemiştik ) Milli matbuatımızın bu yolda yabancı telkinlere ölet olmıya. 4 cakları her türlü şüphenin üstünde bir hakikattir, Bu tamimi, ç yabancı propagandaların tarzı ve şekli hakkında tenevvür et- 4 mek bakımından yapmıştık. Gazetenizin bu meseledeki hareke- / HASSASİYETLE N Meterolojik tetkik. | blm Bu yol bulunduktan | 9 tini de Türk matbuatı namına yapılmış sembolik bir protesto ti, Maral, g a9Yareleri kutuplar.) # olarak telâkki ediyorum, Amerika : ya o çidecekler. Ya e Mucize devrindeyiz. Yazan: Sabiha Zekeriya Faşizme karşı demokrasinin müdafileri bir siyasetle İspanya işlerine mü- dahale etmek. bu tecavüzün yalnız İspanyaya müteveccih olmadığını görmek istemediler, İspanya top - rakları ecnebi istilâsı altında kal- dığı halde, ademi müdahale komi- tesinin İspanyaya mühimmat ve rilmesini, hattâ serbest ticareti menetmesi, doğrudan doğruya rdımdı. Buna göz ka” padılar. Büyük demokrasilerin bir kısmı, Pirenede geçenler bizi alâ - kadar etmez dediler, bırakınız Mad rid kadınlarını, çocuklarını öldür - sünler, Biz karışmıyaiım, İspan » yol milleti için ellerimizi kanla yı- kamıyalım, u bir kör görüştü. İsmanva. daki mücadele bir yerli âsi Generalin isyanı değildi. vuşi. iktisadi ve sivast bir ta. amanda Fransa ve İn. gilterenin menfsatlerine de bir te- cavizdü, Pirenede faşizm. ihata edilme bir Fransa demektir. Balear ve Morakoda faşizm, Fransenm 5 mali Afrika ile rabıtasını kesecek- tir, İspanyanın mağlübiyeti Fran- #ız hudutlarınm açılması demektir, Faşizm, memleket kapılarını Yerli kumandanlara açtırmanın yolunu buldu, Nöbetçileri Fransada. bü - tün dünyada bekliyorlar, Pirenede faşi faşizmin elinde bir Cibralta, İngilterenin Bahri. WALTER & SRELL sar mir Gemi ram * dan Müzesi Yes ! iğneli e ALDAN ln zi İİNDE KAPİ MPİ İstanbuldaki Nazi propaganda mümessilini gönderdiği mektup klişesi Yİ a rar rar İZ "“Tan,,ın Ecnebi Propagandasına Karşı; Protestosu Ankarada Derin Bir Ve . TAİ 0 nie Atman İmeihbnsat, wpesu 18€ çirketiiin sükeleler ser g Gerşmerigi vini tören paletler atan Li #N vi akn, elyeiskinder Tör Dez Siret Ç in gazetemize rl RİK İK RİN DİE LE AAA Aİ 5 sefit yolunu kapamak, İngiltereyi müstemlekelerinden ayırmak de - mektir. İtalya, Almanya, iktisadi ve siyasl münasebe dolayisile İspanya ile alâkudardır, ve cidal bunun içindir ki İspanya toprakla- rında başlamıştır. İspanyaya yapılan tecavlizün sl yasi üç sebebi vardır: i Birineisi stratejiktir. Cib- raltayı elde etmek, ve buradan ge gebilmek, 2 — Balear adalarını almak, 8 — Cenubi Fransaya geçebi mek İçin Barselon vesair şehirle elde etmek, Bunun İktisadi on büyük manasi da İspanyanm Şiminlindeki dünya nm en büyük demir madenlerine sahip olmaktır. mumi harpte Almanlar Bah İsefitten çıkamadılar. Bu radan çıkmak için Cibralta'ya ih. tiyaçları vardı. Faşizmin İspanyol topraklarındaki mücadelesi, bir kommlinizm, faşizm kavgası değil, emperyalizmin, mali sermayenin beynelmilel demokrasilere karşı yar tığı emperyalist bir harptir. Fakat bütün bu açık bhidiseler karşısında demokrasiler bize yar» dımda geciktiler.. Geciktiler di- yemeyiz, yine zamanıdır, Eğer Al- manya, İtalya Balesr adalarmı, Bahrısefitte, Atlantikte diğer Üssü bahrileri alırsa bir daha bırakacak midır? Bunu görmemek büyük bir gaflettir. Biz bu feci istilâ karşısında ilk önce Milletler Cemiyetine müraca- at ettik, Milletler Cemiyeti paktı nın onuncu mâddesi der ki: “Mil letler Cemiyeti, birliğe giren bütün milletlerin tamamiyeti mülkiyesi. ne, siyasi istiklâline karşı kefildir, Yine ayni paktınm 16 met mad. desi der ki: “Eğer birliğe mensup bir millet diğerine karşı harp ilân ederse, bu harbi, Milletler Cemiyğ- tine mensup diğer milletlere karşı da ilân edilmiş sayılır. Bü maddelerin altında Fransa ve İngilterenin de imzası vardır, Ha besistan İtalyanm tecevüzüne uğ» radığı zaman Laval bu muahedele- ri ehemmiyetsiz bir kâğıt gibi avuç larında buruşturdu. İtalya bundan cesaret alarak İspanyaya harp açtı, Vakıalar gösterdi ki, Cenevre sustuğu zaman, toplar konuşur, Bu nun içindir ki Fransanm Front Po- pulaire hükümetinden- demokratik İngiltereden İspanyol eümhuriye- tine, halk cephesine, sulh cephe « sine yandım istiyoruz. lmanlar, İtalyanlar menfa- atlerini daha iyi müdriktir- ler, Kendi dahilinde zAfa uğrıyan fa şizmi yaşatmak için daima hariçte emperyalist iddialer gütmiye mec- burdur. Faşizm emperyalizm yap- madan yaşayamaz. Fransada, İs - panyada, Belçikada faşizmi hazır- amak, bu istilâ programını tatbik için. ilk pişdarları hazırlamak de « mektir... İspanya, bu program tatbiki için en Tüzumlu ve kolay ül- ke idi. İşe oradan başladılar. Bugüne kadar İngiltere ve Fran- sanın bize yardımı yoktu. Yalnız Sovyetler Birliği ademi müdahsle komitesine girdiği zaman paktı bir şartla kabul etmişti, Diğer fa. şistler memleketler de mildahale etmemek şartile,, Fakat ötekiler bil fasıla o yardımda devam ettiler... Hâlâ da ediyorlar. Ademi müda - hale paktı bozulunca Rusya bize yardım etti. Yalnız Rusya değil. bütün dünyanm maddi, manevi yardımını görüyoruz. İspanyol felâketzedeleri için te- şekkül eden yardım kom una, haritada İsmini bildiğimiz yerlerden büyük yekünlarda para yardımları geliyor. Bügün İspanya dünyanın eh mazlâm ve mekhur bir memle. ketidir. Hürriyeti, adaleti, insanir- ğı seven her fert, her millet bize bu İnsani duygusunu göstermek « ten geri kalmıyor. İngiltere de Bilbaoda bilfil yan dım ediyor. Bütün İngiliz efkârı umumiyesi bizim lehimizdedir. Fa- şistlerin İspaiya O topraklarında döktüğü kan, artık eski tereddüt ve endişeleri izale etmiştitr. Son hâdiselerden sonra İn; yasetini tamamen değiştireceğini ümit ediyoruz. Fransada da ayni temayül vardır, aşizm şimdi Pumpu külle or. Troçkizm beynelmi- lel mağlübiyetinden sonra faşizm, şimdi de anarşizmle birleşti. İspan- yadaki anarşizm isyanmi yaptıran Pumptur, (Arkası 8 incide)
