6 Haziran 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

—— 6.6 aşı TAN Gündelik Gazete BAŞMUHARRIRI hmet Emin YALMAN hedefi: Haberde, fi- A er şeyde temiz, dü- » Samimi olmak, kariin Bazetesi olmıya çalışmaktır. e | SUNUN MESELELERİ Ziraat çal da ük dr. dı Bankası “ Nesiller mektep kıtaptarm. * Tüy olârak şunu öğrenmişler. Yakağ ia bir ziraat memleketidir! | iyeş ünde pek de durulmak is. Geri Kdz ikinci hakikat deşu idi: a t memleketi sömürgeler Yalnız İçindedir; Türk milletinin yi ca refah dayancı değil, en Hrayş ŞİPTİyet Inancası da İleri bir Cip ekti olmaktadır. Dün, urİyet rejimi bütün inşa Sas çe, Türkiyenin bu hususiyetini iniz arak tanzim etmiştir. Endils, Yak Pa ham madde kaynağı ola. | Ve hap YA, ve geniş pazar olarak kö, hi tar, tik; ETE elrtçisi için çok şey yap. deyiş zen hemen diyebiliriz ki köy ır. ç Mhuriyet zamanında ısın. — Fakat İsmet İnönü hükümeti, bu sene, ziraat işini müstes, Tecer, Aliyetler hedefi olarak aldı. Miray, olgumuz, prensipler. anla. Yağın, ç Gelecek senelerin Türk top. Kay rladığı saadetlerden hiç Ya Şüphe etmediğine eminiz, ene teşebbüslerinden en mik Yapay ikinci müzakeresi bugünlerde at olan yeni bir kanunla Zira, pe kASI meselesinin halledilmesi yı saltanattan nasıl bir olarak devraldığımız m yoktur: Cümhuriyet İağn banka için neler yapmış ol. aranma üm içerde ve dışarda Sebi? olduğu tam itimat ile izah Buna rağmen Ziraat Ban. bakımlardan, gene bir me. €nİ kanun onun şahsiyetini l tesbit ettikten © başka, Mesüliyet “ve: faaliyetlerini melemen ella a “Wgun bir düzen içine almış, mu ndan sonra Ziraat Ban. pe bir devlet müessesesi X tizkiye ziraat davasmın için. Artı Tür; bir âmli olacaktır. Yeni k basit bir ikraz sandığı Miray ta, Vw k çiftçisinin zirai istihsalle | Mahsullerinin sürtim ve sa.) Danla, > rla Eta a in v İçi alâkalı bütün teşebbüs. “konomi prensiplerine göre ve ziraat endüstrilerinin Mara. İN çalışan modern bir orga. tı, tape kim dolaşırsa, her taraf. ve ve şehirlerin ucuz ve u. Ütiya egin kredi müesseselerinin tp * Kıvrandığını görür, Devlet Zamanda hakiki ve zengin Ya — Selecektir. Ka e bunlardan birini Yakın bankasma vücut verecek a Falih Rıfkı ATAY & Yolunda bulunuyor. Şüphe. bi, lük batıkası imkânlarını aramı. u e Mahistana Nümune Gönderiyoruz dap, Stret Borsasının Ticaret O.| Mim z İstediği Türk mahsullerinin Mita vdaca hazırlanarak Yu . Mpg, * Eönderilmiştir. Pire Tica. İp SARI bu nümüneleri Pirede da. İk, “€TEİde teşhir edecektir. ii Yunan ticaret münasebetle. | Bide a “ŞAfI maksadile açılan bu ser. | ta te a ketimizin ihracat malların nümüneler bulunacaktır, amaa Cibali Fabrikasında Yolsuzluk mu ? ta Tam ar İdaresinin Cibali fab. ildıg > Yolsuzluk yapıldığı id. 3 İçin müddefumumilik tah yamtar, Yolsuzlu yaptığı Bennur, pe Zat, muhasebe tahakkuk tak yayi Refikir. Dün dördüncü istin. Mai Bakı lâl, yanımda hattat İs. ta, ka olduğu halde fabrikaya Mint, eri terler Üzerindeki hk ve SAhoea gçe ik etmiştir. Verilecek Seti. ?e tahkikata devam edile. ili YETİŞT TAN Me SEYİRCİ DEĞİL iŞCİ İRMELİ ÇT | YAZAN: İsmaj Hakkı , (Mülga Darülfunun Terbiye Profesörü) görenlerden makalesine u başlığı bazıları, bu kullanmada bir yanlışlık, yahut bir haksızlık var mı ba- kalım. İlkokul programının 28 inci say- fasında şu'şartlar okunur; “İlkokulda çacuklara bir şey hakkında bir fikir verilmek isten. di mi o şey ile çocukları mümkün mertebe geniş bir ölçüde temas et- tirmeli, çocukların o şey hakkında muhtelif yollarda tecrübelerini ge- nişletmelidir. 8) likokulda müşahhas ders ve- sikalarından ve gezintilerden aze mi derecede istifade edilmelidir. b) Programda bulunduğu halde muhitte bulunmıyan mevzular! can- landırmak için resimlerinden, mo- dellerinden istifade etmeildir.,, arı ile yazıldığı zaman son derece makul ve mantıki görünen bu fikirler tatbikatta çok garip şekiller alıyor. Önce şu “mü- şahhas,, sözünden ne anlıyoruz, 0- nu düşünelim. Bir misal alırsak derhal anlagılır. Öğretmen hayvan- larda hazım ethazmı öğratmak Ja. yor değil mi? Propramın tavsi - yesine göre müşahhas bir hale ge- tirmeli, İyi, fakat nasıl? Okulları mızda olmakta olana bakalım. Öğ- retmenlerimiz ne yapıyorlar. Ha - zım cihazının resmini gösterirler, Programın da düşündüğü budur. Haydi biraz daha işi ilerletelim de sınıfa cihazım kartonpiyerden ya- pılmış kabartma ve sökülebilir bir modelini getirelim, Daha çok ileri gidelim. Bir tavuğun yahut dabs kolay olmak üzere bir balığın ha» zım cihazını teşrih edelim. Artık | buna da “müşahhas ayan, tecrübi,, demiyecek olan kimdir? Yalnız. | Yalnız âcele ötmiyelim, Ben dü- sünüyorum ki, terbiyenin gayesi coçuğu soayalleştirmektir, sosyal - Jeştirmek te sosyal mesleklerden bir veya bir kaçma sahip demektir. Şimdi bir pagmatist gibi sorâ- ım; bu tarzda tabiat bilgisi öğ - renen İnsan İle öğrenmemiş İnsanın bir çiftlik işi, bir kümes veya bir | hazım cihazı hastalığı karşısındaki durumları arasındaki fark nedir? Bence bir hiç! Çünkü bütün bu müşahhas, | ayan! ve.tecriibi(!) öğretim, öğre- nicinin Üzerine bir tablo, bir man - zara gibi tesir etmiş, onun hakiki yaratıcı hayatına hiçhir suretie ka rışmamıştır. Zehirlenme, güneş çarp ma, boğulma... gibi felâketler kar- sısmda bu okulluların bir cismi camit gibi durdukları görülmüştür. Halbuki samasiten derslerini al - mış olan bir çocük bu kaza ve fe- | lâket karşısında derhal harekete ge- çer, hekim gelinciye kadar alın- ması gereken hayati tedbirleri hep alır, Bu önleyiciler de tabiat bilgisi öğrenmişler, fakat okulda olduğu gibi seyrederek değil, yaşıyarak.... B öğretimin en mühim bir kaidesini söyliyebiliriz: Her mevzuu seyrettirerek değil, yaşatarak öğ - retmelidir. Çünkü, yaşıyarak öğ - renilen mevzular yaşarken işe ya- u misalden mülhem ola- rarlar. Güzel bir ev ve bir bahçe sahibi olan bir çok insanlar vardır. Bunlarm arasında mühendisleri, e- dipleri, doktorları ve filozofları da bulunur. Bu adamlar küçük yaşla. rındanberi modern bir bahçe, hiç olmazsa akıllıca bir bahçe tanzimi için gereken bütün ana ve yardımcı dersleri görmüşlerdir. Sayayım mı? Resim, elişi, sanat tarihi, estetik, hendese, hesap... Fakat bahçelerini kendi kendilerine tanzim etmek iş- tediler ml, gülünç olurlar, bir mi. tehassısa , kalın kafalı bir muannit, rençberinin elinde ise Bu adamların bu a- ilerini görün şan İster İstemez şu suali sorar: Bu dersler evinin bahçesini düzeltmek için bi. le yaramadı, acaba neyi düzeltmiye yarar? Bence hiçbir geyi!... Artık bir kereye mahsus olmak Üzere öğrenmek iâzım gelir ki, ta. bint seyredilecek bir mevzu değil, çe git çeşit bir çok tesirlerine karşı uygun aksi tesirlerle karşılaşacak bir kuvvettir, Bu aksi tesirler sis. temini kazandıracak olan, terbi dir, kulda, öğreneceğimiz tabiat İ bilgisi, tabiate karşı, hay- Tanlığını artiracak olan bedif bi # değildir. Bundan makset ti. foya karşı korunmak çaresini, ta » vukların yumurtalarını artırmak imkânlarını ve yabani ağaçları iyi meyva verecek ehii ağaç'ara kal - betmek yollarını öğrenmektir, E - ğer, okul bunu yapmıyorsa vazife- sini de hakkile yapmıyor değil, hiç yapmıyor, demektir... Derslerin mücerretlerinden, mü- sahhaslığından önce, dikkati çek- mesi lâzım gelen bir zaruret var: Bu mevzuları ortaya atmak için hangi hayati fırsst ve vesilelenden istifade ettik? Hiç! Durup, durur - ken, günün birinde ortaya atıver. dik, Basara ait bilgileri basar- da vermek kâfi değil ve asıl mü - him olan bu değil, öğrenici, öğre- neceği mevzua karşı hirs duyma. İr. Öğrenlei bu hırsı yalnız hayati ve tekâmülü ile ilgili olan mevzu- lara kargı duyar, ütün Habeş harbi devam et. tiği müddetçe, kaç coğraf. ya öğretmeni bu mevzuu ders mev. zuu yapabildi, Pakat günün birinde bu mevzua durup dururken girecek ve esnetecektir. Şimdi elimdeki 'TAN gazetesini açıyorum ve şu başlıkları okuyorum: “Atatürk inkılâbı Şark milletleri için dalma piştar olacak.Alman Cep zırhlısı İtalyada yaralandı. İstan- bul güzelleştiriliyor. Paris ayakta”. Okul bütün bu mev r Üzerinde $ Okuyucu mektubu | Öğretmenler Neler İstiyorlar ? Nazillide okuyucularımızdan R. Ö. yılınm nihayet bulduğu bugünlerde etm, #ihnini şu birkaç mesele kurcalıyor: 1 — Tatil seyahatleri, 2 — Yeni yıl kadroları, 3 — Yeni ders yıl Üç, dört aylık uzun bir tatile giren binlerce öğretmen, bu müddet içinde mesleki ve sıhhi istifadelenmeyi, yer İyer toplu seyahatler apları, | komşu hükümetlere ve yabanet yurt- | lara kadar giderek tetkiklerde bulu - mayı düsünüvorlar. Fakat, bu, her- kes için kendi başıma başarılacak bir iş değildir. Kültür Bakanlığı veya Türk Maarif cemiyeti, bu sahada ve- ni bir çığır açsa az masrafla cok fav. dalar temin edilecektir. Birer ay sü- recek seyahatler tertip edilse, hattâ atlere iştira- ki mesleki noktadan mecburi de tu- tulsa, bugünün ktltürel Shtivaer ba- kımmndan çok faydalı olacaktır. Tatilde istirahate çekilen öğret- menleri yeni yıl başmda telâşa düsü- Ten bir mesele de yer değişikliğidir. Yeni ders senesi başmda herhangi durmıya, durarak yeni adamlarn siyasi, fenni, teknik şahsiyetlerini büyütmiye mecburdur, Işte şimdiye kadar iyi anlaşılmıyan noktalardan biri daha... OKUYU MAKALELER —————— m Mamma Dahili Propaganda Lâzımdır Geçenlerde, burada yabanci bir dev let milessesesinin bekleme salonunda, masanm Üstündeki bültenleri karıştı. riyordum, (Bu arada Sümerbankın fabrikalara sit izah ve resimlerile süs 1 bi: bültenini gördüm. Tlerlemede- ki hızı anlatan rakamlar ve izahlar, er Türkü memnun edecek derecede idi. Fakat, maalesef, bu bültenin fi- yatı 50 kuruştur. Düşünün, gazete bile okuyamıyan iç Anadolu, bu bülteni nerede bülur, okur ve nasıl alabilir? Halka okuma. yı aşılamakla birlikte yapılacak çok mühim bir iş vardır: Dahili propa - Kanda... Bizde her zaman itiraf edilmesi lâ. zım gelen en büyük eksiklik budur. Polis, Dikkatli Heybeli Sanatoryomunda bi. rinci pavyonda bulunan hasta- lardan M, Ali Göktekin imzasile Söyle bir mektup aldık: “Size kısaca bir vakâ anlata. cağım, Haklı ve haksızı siz #YE rm. Vaka 14 —6—37 Heybelidle Sanatoryoma giden yo) üzerinde Beçiyor. Son vapurla hademe (© « ) İsminde bir kadın yalnız. ca izinden dönmektedir. Sana- toryoma gidiyor. Yolda yanma birisi yaklaşıyor, — Sanatoryoma mı gidiyor. sun? Ben de oruya gidiyorum beraber gidelim diyor. Kadm tanımadığı bu adamdan korku. yor, reddediyor. Bir müddet sonra çamlara bir yol ayrılıyor. Adam tekliflerini değiştiriyor.fa kat muvafakat cevabı alamayın.. ca kadın çamlara sürükleniyor ve bir micadele başlıyor. Yol tenha ve karanlık. Bir fener bi. le konmak lüzumu hissedilme. miş. Kad tabii mağlüp. Erkek te Üstü, başı yırtık, yüzü tırmık içinde kalıyor, Kadın serbest kalmea yakın gazinoya gidiyor, polise telefon ediyor, Fakat ka. Daha Olmalı! Takoldan cevap alamıyor. Bu. nun Üzerine sanatoryona tele. fon ediliyor ve üç erkek geliyor. Kadın şikâyet için karakola gi. | diyor, yine kimse yok. Arkadaş. lariyle beraber bekliyorlar. Bi. raz sonra Komiser geliyor. Neti. 06: “Hasan,, isminde birisi ya. kalanıyor ve itiraf ediyor: “— Bu, benim beşinci vakam. dır, diyor daha evvelki başhem. şire ile hemşire beni işten çıkar. dılar, onlara inat bunları yap. tm. Karşınıza geldikçe beni ta. nımadınız, ben de bundan cesa- ret aldım, diyor.,, Adalar ötedenberi İstanbulun asayişi en miemmen olan yer. lerinden biri sayılır. Belki de fazla emniyet Heybelideki zabı. tayı biraz gevşetmiştir. İ Fakat şimdi yaz mevsimi baş. Uyor. Adada çamlar altında mehtap âlemleri yapanlar bu. lunacaktır, Geoeliyin adalarm tenha © yollarında serbestçe do. laşmak her yurttaşın hakkıdır. Umarız ki zabıta orada lâzım gelen tedbirleri almıştır ve bu kabil vakalar bir daha tekrar etmiyecektir, İ haklıdır. Diğer bir Halk, gazete okürsa biraz öğrenir. Fa kat, okuyamıyanlar henüz kahve de- dikodusundan. yakasını .kurlarama, mıştır. Bence kahvenin yıkıcı, inanç sarsı. ct, tahripkâr siyasetine karşı alma » cak en müessir tedbir propagandadır. Her yeni şeyin, atılan her adımın et firca izah edilmesi ve hakiki resim. lerle gösterilmesi çok faydalıdı yolda hazırlanacak bültenleri köyl ye, şehirliye ve yalnız okuma odala- | rma değil, kahvelere, halkın mütekâ. | sif bulunduğu diğer yerlere bedava olarak vermelidir. Yoksa, herhangi bir hususi teşekkülün faaliyet netice. lerini öğrenmek için bir bültene para verecek münevver bile az bulunur, Mili varlığımızı kuyvetlendirecek her hareketten maddi menfaat dı hattâ bunun tahakkuku için nakdi fe- dakârliktan da çekinmemelidir.,, . Kim Haklıdır ? B. Hüseyin Cahit Yalçmm iddiası ortaya mlihim bir münakaşa kapısı açmıştır. Bir telâkkiye göre, Yalçın elâkkiye göre a- vukatlar haklıdır, Yalçın haklıdır. Çünkü, avukatlar meseleyi birtakim kelime oyunlarile veçheden veçheye sürüklüyorlar, hak- kın istikameti bu yüzden ivicaca uğ- |ruyor. Mesele uzadıkça uzuyor. Tabil davacı meselenin aydınlar - masını ve hakkın bir an önce tahak- kukunu İster. Avukatlar haklıdır, Çünkü, bir suç, hakiki adalet karşısmdn hiçbir vakit bir şahıs Üzerinde tavazzu edemez. Herhangi bir suçu işliyen şahıs, mesu iiyette, içinde doğduğu ve yaşadığı cemiyetle müşterektir. O şahıs, bir kefaleti müteselsile al. tında terbiye olunsaydı, bir ihmal ve bir Jâkaydi altında btrakılmış olma - saydı, suç belki de işlenmiyecekti! Insanlar doğduğu günden itibaren kaprislere meyyal olarak doğar. O- nu ilk günden anne yuvası düzeltmi- ye başlar, Birinci günden ihmal olunmıya baş lar ve meyillerinde serbest bırakılırsa © çocuk ve nihayet o adam bir müte- casir olur, bir serseri olur. Kabahat hayatm birinci gününde o yavrunun yuvasından başlar. Işte bu sebeptendir ki, avukatlar, bir arzusunun, dileğinin kabul edilip İ edilmediğini veya bu | kalıp kalmıyacağını bilemiyen İmenler eski va meşgul olurken bir ay sonra yeni bir | kadro gelerek herkesi yerinden oyna- tıyor. Köyden köye, okuldan okula bir taşını nadır gidiyor. İşler sekteye uğrüyor. Eğer tahvil ve nakil yapıla. dar ikmal edilmelidir. Okul madan Önce öğretmenler herşeyi bil. melidirler. O vakit her ö vazifesine göre evvel, vaziyetini tesbit ederek hazırir kuluna koşacaktır, KU bu mühim mesel ir şekilde o- ür Bakanlığı yi halletmelidir. Hemen her yıl sıkıntısına katlanı- lan bir mesele de; okü) kitapları def didir. Geçen 936 - 937 ders yılı içinde yine kitanlar birincikânuna doğru ta- mamlanabildi. Kitap, cok rem bir ihtiyaçtır. Uzun tetil devresinde o kulların bütün kitap cinsleri tesbit edilip basılarak nihavet mekteplerin açılışmdan on beş gün evvel bütün kasabalarda hazır bulurdurulmalıdır. Öğretmen, kitanları tetkike zaman bulmalı ve okul açılır açılmaz telebe, ihtiyacr olan kitanları süratle ve ko- lavea temin edebilmelidir. Hamallık Projesi Niçin Gecikmiş ? Sırtta ve sırıkla hamallığın kaldı. rılması için hazırlanan değişiklikler yapılma Bu itibarla proj miştir. Belediye ağustosun birinden İ- tibaren eşekle nakliyat yasağile bir- likte sirt ve sırık hamallığınm kati olarak kaldırılmasına karar vermiş - tir. Fakat evvelce de yazdığımız gibi hamiilık şehrin her tarafında ve her yerinde kaldırılmıyacak, tatbikata &- na caddelerden başlanacaktır. Yeni Koz< Dün Bursada istihsal olunan yeni koza mahsullinden nilmuneter şehrimi ze getirilmiştir. Bn seneBursanm koza mahsulü pek iyidir, Fiyatların da ge. çen seneden daha yüksek olacağı tah, min olunmaktadır. Adanada Bir Genç Boğuldu Adana, (TAN) — Lise sekizinci st» nıf talebesinden Rifat Yıldız oğlu 598 Remzi Yıldız, yeni Debağhanc da Seyhan nehrine girmiş, yüzme bil- mediği halde anafora kapılıp kalmış- tır, aa beşerin bu zavallılığını bilirler, Her kim olursa olsun müdafaalarında ken dilerini haklı bulurlar, Haklıdırlar. Çünkü suçlu bir şahıs yoktur. Suç vardır, O suç, daima bü- tün insanların suçudur. Dr. Oğultürk