8 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 9
No. 7 Nasıl doğdu? - Nasıl yaşadı? - Nasıl battı? — İKİNCİ KISIM — Yazan : Ziya Şakir İtilâf Fırkası Istanbulda Tekrar Nasıl Diri Esasen Pariste iken istifanızı da Kabul etmemiştik. Fırka bizim de sizin.. Buyurun fırkanın müh iL. Demişti... Fakat Şerif Paşa, bu teklifi reddederek: — Hayır Sadık Bey!. Artık, si inle çalışmam.. Eğer maksadmız, bara ise, istediğinizden fezlasmı Yermiye hazırım. Ancak, şu şart İle... Şu mührü Kahireye götürür *ünüz. Müzayedeye koyarsmız. E On para veren olursa, ben size iğ İngiliz lirası vermiye hazt Diye cevap vermişti. Maamafih, Şerif Paşanm göster Ğİ bu istiğna, Miralay Sadık Bey ik diğer üç arkadaşının işlerini sek tedar etmemitti. Bunlar, (firka) na Wi altında fırıldaklarını çevirmek te devam etmişlerdi. Miralay Sadık Bey, Osmanlı hükü Meti ile harbeden devletlerin maddi Ye manevt yardımı ile kendisine bir mevki temin etmişti. Mısırm, göste tişe düşkün olan zengin zümresi le münasebetlere girişmişti. Bütün arzu ve temayülleri, (Pa 93) olmak, sırmalı elbiseler giyip Parlak nişanlar takmak, ve Nazır Ünvanı taşımak gibi heveslerden i baret olan bu zenginleri elde et Mek için propagandalar yapılıyor: — Siz, fırkamızın buradaki va. #iyetino bakmayın. Istanbulda, A- Padoluda ve Arabistanda yüz bin. İeres (Ihvan)ımız var. Buzlar, giz lice faaliyette devam ediyorlar. Bir taraftan onların gayreti, diğer ta. Yaftan da (İngiltere devleti fehime 8i) rin kudret ve satvetmyesinde Pek yakın bir zamanda. İnşaalla - bürrahman.. düvel itilâfiye ga İp gelecek., Muhteşem Ingiliz filo İar Istanbula girerek, o melun Ttti hatçıların başları ezilecek... O za. Man, zatı devletinize mutlaka bir ANazırlık) hazırdır. © Diye, zengin ve zahirperest Mi. #ırlıların damaklarma birer par. | sak bal çalınarak mukabilinde bir hayli paralar çekiliyordu. İş, bununla da kalmıyordu, Ora daki (Entellicens Servis) ede yar dm ediliyordu. Ve tam yirmi iki ki $i, Türk milletinin ve Türk yurdu. dün zararına olarak, bu müthiş cs Sus şebekesinin kasasından muntâ Zaman aylık alıyordu. Hicaz Kralı Şerif Hüseyinin oğ Ya Emir Abdullah, bir aralık Mısıra Zelmişti. Bunlar, derhal Emir Ab dullaha müracaat etmişler: — Isterseniz, bir fedai göndere Vm, Talât Paşayı öldürtelim. Diye bir teklifte bulunarak pa Tarlığa girişmişler.. bu vesile ile Emir lan da bin Ingiliz Ürası çekmişlerdi. Yosi hareketler bunlara münhasır kalsa, o kadar MS derecede vatana ihanet hisleri. le meşbu oldukları başka şekiller. de de kendini göstermişti. Meselâ... bunların içinde — (Ha grupu) na da mensup 0- , OManav oğlu Nevres Bey) is İlinde bir erkân/harp binbaşısı var “İ ki, ordu mensuplarına yakışmı. Yicak hareketlerinin tekerrür et - Miesi üzerine, İttihatçılar tarafın “an, ordudan ihraç edilmişti... Nev Ms Bey, o gündenberi, Ittihatçıla en Âmansız bir düşmanı kesil Müşti.. Ve derhal, Sadık Beyin bey YAĞI altına girmişti. Nevres Bey; Istanbulda, (Halâs Miran) meselesinde de mühim bir Ml oynadıktan sonra, Mahmut Şev ket Paşanın katli hâdisesinde, >> diğer emsali gibi — firar et miş; Mısıra gelmişti. Burada da Sadık Beyle birleşmişti. Fakat kı sa bir müddet sonra, başka bir fa aliyete girişmişti. Çanakkalenin düşmanlar tarafından şiddetle bom bardıman edildiği sıralarda (Sa. kız) adasına gelip yerleşmiş.. (Çeş me) den tedarik ettiği adamlar va sıtasile, Çanakkalenin Türk müda fua cephesinde cereyan eden ahva li muntazaman takip ederek, ken disi de muntazaman İngilizlere bil dirmişti.. Çanakkalenin çelik sine #i karşısında mağlüp olan düşman Tar oradan çekildikten sonra, Ma - nav oğlu Nevres Bey, Fülistine geç miş. bu defa da oradaki Türk mü dafaa cephesi aleyh'ne faaliyete girişmişti. Ve bu, harbin son gün lerine kadar böylece devam etmiş ti, ir misal daha.. Türk ordu. su Romanyada ilerliyerek (Bükreş) e girdiği zaman; Mesir dan oraya gitmiş olan (Sabık To. kat mebusu, Mustafa Sabri Hoca Efendi) de ele geçirilmişti. Hürriyet ve Tülâf Fırkasının bu meşhur rüknü, oradan Istanbula ve Istanbuldan da; — o sırada iti lâfçılardan ve muhaliflerden bazı. larma menfa ittihaz ed'len — (Bi lecik) kasabasına gönderilmişti. Burada ikamete memur olan Mus tafa Sabri Efendi, bir akşam ya. nmda, bir iki fırka arkadaşile is. tasyon civarinda geziyordu. Bu züm re İle hiçbir alâkası olmıyan ve te sadifen orada bulunan (Aka Gün düz) Bey de bunların arasında bu Munuyordu. Mustafa Sabri Efendi, Romanya da nasil hayat geçirdiğinden bah se girişmişti, Ve bir münasebet ge tirerek: — Orada,çok güzel bir (müna. cat) yazdım. Isterseniz, okuyayım da dinleyiniz. Demişti, Aka Gündüz Bey, mesleği olan edebiyata temas eden bu sözle alâ kadar olmuş: — Hocam !. Oku da, dinliyelim. © Diye mukabele etmişti. Mustafa Sabri Efendi, manzume sini okumıya başlamıştı. Manzume nin muhteviyatı, Ittihatçılardan şi kâyetti... Fakat Mustafa Sabri E fendi, sadece bu şikâyetle, Tttihat çıların yaptıkları işleri dizip dök. mekle kalmıyor.. bir nakarat ha - linde: (Allahım!,. Şu Ttilâf ordularına nusrat ihsan et, Onlarm vasıtasile bizi zalim İttihatçıların elinden halâs eyle..) Duasmi tekrar ediyordu. Bu kadar âlim, fazıl, akıllı, bil. hassa son derecede dindar geçinen Mustafa Sabri Efendinin bu duası birdenbire Aka Gündüz Bey'n di mağıni sarsmıştı. Eli, yavaş yavaş cebindeki tabancasma kaymıştı. Fakat, Mustafa Sabri Efendi ile “Aka Gündüz Beyin arasında bulu nan, ön mutaassıp Hüriyet ve Itlâf çılardan (Melâmi tekkesi şeyhi terlikçi Salih Efendi) Aka Gündüz Beyin eline sarılmakla beraber, o da büyük bir heyecana kapılmış: — Hoen!,, Ittihatçılara, garez olabilirsin. Onlar hakkında, ağzıma gelen sözü, söyliyebilirsin.. Fakat din düşmanlarının muzaffer olma. sma dun etmiye dilin nasıl varı « yar?.. Acımıyor musun, bu mille. te. bu devlete... Diye bağırdıktan sonrs Mustafa Sabri Efendiyi oradan koyacak ka dar öfkeye kapılmıştı. Istitraten şunu da arzedelim ki; Mustafa Sabri Efendinin (müna. cat) tarzında yazılmış olan bu msn xumesi, Ramanyeada bir gazete ta 'ratından peşredilmişti.. Mütareke iri di? yi müteakip İstanbul işgal altında iken; ayni manzume, (Peyami Sa bah) gazetesinin sütunlarma da ge girilmişti, i öte, umumi harp içindede İÜ Gilüriyet ve itlaf Firkası) ile onun bayraktar ve taraftarları nın hal ve ahvalleri, bu merkezde idi. Bu ağalar, Efendiler, Beyler ve Paşalar; her yerde ve her münase betle, itilâf devletlerinin (mansur ve muzaffer) olmasına dua ederek, harbin netices'ni, ve Ittihatçıların mağlübiyetini dört gözle beklemiş lerdi.. Maalesef, bu intizarda boşa gitmemişti. Harp, büyük bir felâ ketle, ve tam onların istedikleri şekilde neticelenmişti, Tttihatçılar, bu felâketin kahir darbesi altında ezilmişler.. Erimiş ler.. ortadan silinmişlerdi. Artık meydan, onlara kalmıştı... İstanbul daki itilâfçılar, tam altı seneden. beri Ittihatçılara diş biledikleri kuytu köşelerden bü meydana fır lamışlardı, Anavatan haricinde ka lan Hilâfçılar da, memlekete dön. miye başlamışlardı. Dönenlerin a. rasında, — Harb'ye Nazırı, topçu feriği Ferit Paşaya gönderdiği des tan şeklinde mektubundan bir par çasmı bu yazımızm başma koydu ğumuz — (Hüriyet ve İtlİRE Fır. kasr Tideri, miralay Sadık Bey) de vardı, Arkası var) mundan yahut prostattan geliyor. demektir. Bunun sebebi bir lüzum üzerine takılaa sondanm kendine yanlış bir yol açması, yahut o u- zuvlarn birinde bir kanser hasta- Uğı olduğunu teşhis etmek, tabii, hekimin işidir. Sonunda gelirse, mesameden ge- Hiyor demektir.Mesanede taş, polip, ilthap yahut kanser olduğu vakit kan böyle sunda, mesane en son damlaları çikarmak için sıkıştığı zaman gelir. Borsalarda Günlük Satışlar Dün zahire piyasasına 408 ton buğ day, 69 ton arpa, 45 ton çavdar, 27 ton mercimek, 14 ton nohut, 42 ton mrsır, 24,5 ton kuşyemi. 11 ton fa sulye gelmiştir. Yumuşak buğdaylar 5,32 — 5.35, sertler 5,25, arpalar 4,11 — 4,125, çavdarlar 4,38, fasul yalar 8 — 11 kuruştan satılmıştır. Piyasa gevşekliğinj muhafaza etmiş ve gelen ma'larm bir kısmı satılma mıştır. Yemeklikin zeytinyağı 37 —33 kuruştan miişteri bulmuştur. Türk Borcu üzerinde az muamele oldu Dün borsamızda Unitürk üzerinde az iş olmuştur, 18,70 liradan açılan birinci tertipler 18,60 lirada kapan mıştır. Ikinci ve üçüncü tertipler 18,55 liradır. Anadolu ve diğer milli tahviller üzerinde hiç iş olmamıştır. Yalnız Aslan çimentosunun kupöonla rma yüz kuruş faiz vereceği söylen diğinden bu hisseler 9.95 liraya çık | mıştır. Londra borsasında bir sterlin jısTaı frank ve 5.0007 dolardır, Üni türk Pariste 289 franktır. Denk Yugoslav Demiryolları Memurları Dün Gittiler Yugoslavya demiryolları idaresine mensup 40 memur, ticaret ve tarife işleri müfettişlerinden Velimiroviç'in reis'iğide olarak şehrimize gelmişler dir. Kafile, aym üçünde Ankaraya gitmiş ve dün sabah şelrimize dön mliştiir. Yugoslav misafirler, dün Boğazı, milzeleri ve şehrin diğer gö rülecek yerlerini gezmişler, dün ak SE i ekspresle Belgrada dönmüşler Bundan başka, 20 kişilik bir Ro men heyeti de şehrimize gelmişler ve evvelki akşam buradan ayrılmışlar dır. Gelen kan az mrdır, çok mudur? Ona da dikkat edersiniz. Az olursa Orta yaşlılarda kan en çok defa taştan gelir, hem de böbreklerde. mesanede sancı olur. Bundan baş- ka idrar durduğu yerde bir çökün- tü bırakır. İnhisar Maddelerinde Tenzilât Mutfak Tuzu Fiatı Yüzde 30 İnhisarlar Umum Müdürlüğü, Ucuzladı mutfak tuzu fiyatlarını yüzde otuz nisbetinde ucuzlatmıştır. Çamatlı tuzlasında dört kuruş otuz paraya satılan mutfak tuzunun fiyatı üç buçuk kuruşa indirilmiş- tir. Bu tuzladan muhtelif şehirlerdeki depolara gönderilecek mut- fak tuzlarına ya'nız depolara kadar yapılan masraflar ilâve olu- nacaktır. Mutfak tuzunun, muhtelif şehirler de masraf dahil olmak üzere, depo satış fiyatları tesbit edilmiştir. Buna göre mutfak tuzunun depo larda satış fiyatı Ankarada 4 kuruş 39 santim, Istanbulda 3 kuruş 80 san tim, Izmirde 3 kuruş 60 santirı, Sam sunda 3 kuruş 90 santim, Trabzonda 3 kuruş 93 santim, Adanada 4 kuruş 18 santim, Mersinde 3 kuruş 88 san timdir. Bu vaziyete göre Ankarada mutfak tuzunun kilosu 50 para, Is tanbulda mutfak tuzunun kilosu da 1 kuruş 45 santim ucuzlamış bulun maktadır, , Inhisarlar umum müdürlüğü, pe rakende ve çuval ile tuz satış: yapan dükkâncilarla tuzcuların normal kâr ile satış yapmalarını temin için milf inhisar şubelerinin belediyelerle dai mi temas halinde bulunarak, ihtikâra meydan vermemelerini de teşkilâtma Gemlitke tuz yok Gemlikten alman haberlere güre, bu geniş zeytin mmtakasında zeytin leri tuzlayabilecek tuz bulunmadığı ve.civardan da tuz tedarik edileme diği anlaşılmaktadır. Zeytinciler, In hisar idaresine mliracaatla kendile rine tuz gönderilmediği takdirde 28y tinlerin bozulacağını bildirmişlerdir. Balkan Memleketleri Tütün Kongresi Balkan memleketleri tütün kongre si bu ayın 17 sinde şehrimizde topla Türk Parasını Koruma Kararnamesi (Türk parasmın kıymetini koruma hakkındaki kanuna İstinaden tatbik edilmekte olan 11 sayılı kararname İle tadilleri ve ekleri yerine konulmak üzere Maliye Vekâletince hazırlanan 12 sayılı kararname Vekiller Heyetin ce kabul edilmiş, 23.12.937 tarihinden itibaren meriyet mevkiine girmiştir. Çok mühim esasları'bulunan bu ka rarnameyi okuyucularımıza aynen vermiye başlıyoruz:) . 12 numaralı kararname Maddo 1 — Türkiyedeki bankalar müşterilerine sit olarak nezdlerinde halen mevcut ve bundan sonra tevdi edilecek alelümum dövizleri Cümhu. riyet Merkez Bankası veya gubelerine tevdia mecburdurlar, Ancak bankaların birinci fıkrada gösterilen döviz mevduatı haricinde olmak üzere diğer bankalardan bul dukları döviz kredileri bu hüküm den hariçtir. Işbu tevd'atım eshabı tarafndan istimali bu kararnamenin hükümleri netâbidir. Mezkfr tevdiat için Cüm huriyet Merkez Bankasmca mud! ban kalara verilecek faiz had'eri Cümhu nacaktır. Kongreye Şark tütünü ye tiştiren Yunanistan, Bulgaristan ve Yugoslavya i lirak etmektedir. Kon grede memleketimizi, inhisarlar ida resi, İstanbul Ticaret odası ve Türke fis gibi alâkadar müesseselerden #e Gi'ecek bir heyet temsil edecektir. Kongrenin ruznamesi hazırlanmış tır. Balkan memleketlerinin tütün istihsal ve ihracat işlerinde el ve İş birliği meselesi görüşülecektir. .— s0 — 425— 610— 1075,— 1077p— 218p Zidpe ÇEKLER Acılış Kapanış 2353 23435 0,7985 0.7950 5,1757 1S,1lIZ 47072. 40844 87.50 878840 345 434338 63,897$ 63,5930 1,4346 14278 22.425 228343 42220 42019 13,1380 138725 19825 19730 4,2025 40135 106,5$ 44 106,0413 34465 34,7447 27442 21310 riyet Merkez Bankasile mudi banka lar arasinda takârrür ettirilir, © © Alım, satım işleri Madde 2 — Kambiyo ve ecnebi banknot ve evrakı hakdiyesinin alım satımı yalnız bankalar marifetile ya pdır. Borsa acentaları ancak banka lardan sldıkları slim ve satım emir lerini icra edebilirler. Bânkalar kambiyo murakabe mer cilerinin müsaadesini haiz olanlardan "gayri, ihtiyaç erbabıma kambiyo ve döviz satamazlar. Kambiyo borsası bulunan mahal lerde bankalar her gün alıp sattıkla rı kambiyoları gişelerinde takas et meyip aldıklarını borsaya arza ve sattıklarını da oradan talebe mecbur durlar. Bir gün zarfındaki alım ve satımlardan mütevellit olan ve 2500 (iki bin beş yüz) Türk lirası muadili ni geçmiyen küsurat ertesi güne devrolunabilir. Borsa olmıyan mahat lerdeki bankalar günlük muamelele rinden mütevellit farkları Cümbhurl yet Merkez Bankası bulunan mahal lerde o bankadan yoksa diğer banka lsrdan tedarik edebilirler. (Arkası Var) KUYUCAKLI YULUF Beraet etti Sabahattin Ali'nin yazmış ol duğu KUYUCAKLI YUSUF Romanı, emsallerine faik bir 8an'at eseridir. Cümhuriyet Müddekumumisi . Sabahattin AH kanaatimce son nesii hikâyecilerinin en kuvvetlisidir. Ve KUYUCAK LI YUSUF Romanı memleke timizin ve edebiyatımızın yüzü nü ağartacak kiymetli bir sa Reşat Nuri KUYUCAKLI YUSUF 100 Kr. KAĞNI (o Hikâyeler S0Kr. Hikâyeler 30 Kr, Sabahattin Ali'nin roman ve hikâyelerini ner zaman için zevk ile alâka ve neşe ile oku yabitirsiniz. Her kitapçıdan is teyiniz. . .
