14 Ocak 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

“tarscanalarda inga halimdadim. İngilterenin Deniz Silâhlanması Nasıl Tahakkuk Edecek VI IRP A DA A & Yazan: Winston Churehill Kati 938 senesinde medeni millet ler malik oldukları ve ya . hut elleri altında bulundurmıya müktedir olacakları sılâhların kuv vetile mütenasip ehemmiyet ala . caklardır. Ahalinin huzuru, miles- seselerin hürriyeti mahkemelerin bitaraflığı, eski an'aneler, ça'ışan unsurların refahı, felsefe şiir ve sanat bu devirde hiç te ehem- miyeti olmıyan teferrüat kabilin . dendir. Silâhlar ve bunları kullanacak adamların kuvvet ve kabiliyeti Ü- zerinedir ki, büyük küçük millet. ler hal ve hareketlerini tanzim e » deceklerdir. Sevinelim ki, Britanya donan . mMası kuvyetlidir, Silâhsızlanma ha reketleri esnasında bile 50 nilyon sterlinlik bir tahsisat, deniz büt - gesine konarak maddi kuvvetinin artmasına ve mevcut sağlam teşki lâtımım devamıma çalışıldr. Büyük mikyasta harp kruvazörleri ve zırh h inşa edildi. 1935 senesinde başgösteren İtal ya hâdiseleri esnasında âm'ralliğin istediği bütün vasrtalar, her mem- badan tedarik edilerek eli aıtına verilmiştir. Hava hücumlarına kar g1 gelebilecek bütün tedbirler 1s | l'ıh edilmiştir. L ord Fişerin meşhur bir sö. zü vardır: “Britanya do. nanması birinci sırada gelmeli ''r,, Ben İngiltere bahriyesinin malik olduğu imtiyaz ve kolaylıkları iyi kullanmadığmma kail değilim, Hâ . len devlet, donanma için, meseli İtalyadan dört kere daha fazla masraf ihtiyarmı göze almıştır. Her kategoriden gemi yaptırmak hu - susunda geniş bir programla yürü nüyor. Gemiler husus! veya resmî lar arasında beş tane harp knna- zörü Yardır. 1938*sönesi zarfmda en kuvvetli cinsten bir filo inşası eldeki programm başlıca esasla . rındandır. Sıkı bir talim ve terbiye hayatı içinde yetiştirilen gedikli efrat ile gemilerin insan kadrosu tamamla- nıyor. Denizaltı gemilerine karşı alma cak müdafaa tedbirlerile tatbik e. dilecek mücadele metodlatı, umu- mi harp esnasındaki üsuüllerle kı. yas edilemiyecek bir mükemmeli- yete yükseltilmiştir. İIyice teçhiz edilmiş deniz filolarma karer vu. kua gelecek hava taarruzlarınım kati neticeler veremiyeceği hakkın daki noktainazarların kuvveti gün geçtikçe tebarüz ediyor. Ve mavi Bular üzerinde hangi devlet daha kuvvetli bir harp hattı tesis edebili Yyorsa kuvvet ve satvetin onda oldu ğu keyfiyeti tahakkük ediyor, Bu. gün bütün Avrupa devletleri bir a- raya gelse Ingiliz hattıiharbi kadar kuvvetli bir mevcudiyet yarata . mazlar, ir muahedeye göre, Amerika Birleşik devletleri İngilte Te derecesinde gemi yaptırmıya Mezündür. Rels Roosevelt bu key. fiyeti tahakkuk ettirmek kararımnda dır. Amerikâ donanmasının kuv « Tİngiltere (1500) Fransa AAA AAA veti dünya nizaminin bozüulmama- sina yardım eden bir destektir.. Dünya emniyetinin bozulmaması. na yardım edecek ikinci bir unsur da Fransa donânmasıdır. Herhalde ““nebilir ki, bütün bü yük denizlerin kontrolü garp bü « yük devletlerinin elinde bulunu . yor. Ve onlarm titaret ve ehemmi- yetlerinin muhafazasına yardım e. diyor. Bunun böyle olması kadar hayırlı bir şey yoktur. Çünkü bu büyük devletlerin hiçbiri bir diğe rinin istiklâl, huzur ve refahı hak. kında en küçük bir kötü niyet bes. lemiyor. Belki biz herhangi bir memleke- tin idare tarzı hakkında şahsi bir fikir sahibi olabiliriz. Fakat bun larm mal ve mülklerini gaspet . mek aklımızdan geçmez. Sulh za. manı Büyük Britanya herhangi bir orduya malik olmayı düşünmedi. Küçük bir ordumuz var ki, impa . ratorluğun ihtiyat polisinden baş- ka bir şey değildir. İkinci derece bir Avrupa devletinin derhal silâh altına alabileceği kadar az bir kuv vetle muhafaza edilen İngiliz bay. rağı altında yüzlerce millet ya . gıyor, Ordu teşkilâtimızın en mütekâ. mil silâhlarla takviyesi zamanı gel miştir. Asker alma usulleri yeni - leştirilmiş ve ordunun yüksek ku. manda heyeti gençleştirilmiştir. Or duda yeni bir tetkik ve teşekkül safhasının açılmış olduğuna şüphe yoktüur. ava kuvvetlerine gelince; burada demokrat devletle rin biraz zayif olduğu görülür, Bir Fransız Generali birkaç zaman ev. vel Avrupa hava kuvvetlerinin şöy le taksim edilmiş ıoldugımıı sdyle. e hayele Almanya (3000) İtalya (1200) (1000), Eğer bu rakamlar hakikatse Ingil- tere ve — PFransa, bütün — zen- ginliklerine, Tağmen bu ka- dar aşağıda — kalmış — olma - larından dolayı utanmalıdıtlar, A. vam Kamarası açılır açılmaz hükü metten bu hususta almmış olan tedbirler ve neticeleri hakkında ma lümüt ve teminat istemek parlâ . mentonun vazifeleri icabından oın— caktır. Mister Baldvin bize Ingiltere hava silâhınm hiçbir Avrupa dev. letinden aşağı kalmıyacağı hakkın da kuvvetli vaitlerde bulunmuş - tu. Eğer bu proje tahakkuk edeme mişse alâkadar devlet adamlarına ağir mesuliyetler yükleniyor det ek tir. Büyük Britanyanm müdafaası için her türlü fedakârlıktan ,eri kalımmityor, Bir seneden az bir za man zarfmda sarfedilen paranın bir buçuk milyar sterlin olduğu dü şünülürse fedakârlığın büylüklüğü tasavvur edilebilir.Allaha şükür, İn gilterenin kredisi o kadar kuvvet lidir ki, bu muazzam yükün mali tarafı da kolaylıkla iktiham edile. bilmektedir. Hürriyetin ve demok- rasinin dostları, giren senenin ka. ranlığma korku ve tereddütle bak masınlar... YER Lİ HABERLER “Yekta,,yı batıran gemi limanda durduruldu Köstence limanında “Yekta,, va- purunu batıran Norveç bandıiralı “İrnaria,, gemisi, evvelki gece lima- nimiza gelmiş ve burada tevkif edi- lrek haciz altına alınmıştır. “Yekta,, nın sahibi hâdiseden son ra Romen mahkemesi kararile Nor- veç gemisine Köstence li da ha ciz koydurmuştur. Fakat, geminin a- centası, 15,000 İngiliz liralık temi- nat vermiş ve oradan hareket etmiş- tir. B üzerine Yel İstan- bul acentası 10 bin liralık mukabil teminat göstermek suretiyle ikinci ticaret mahkemesinden haciz kârarı almıştır. Liman idaresi vaziyetten haberdar edilmiş ve vapur, gece sa- at 23,30 da Büyükderede alâkadar Mmemuürlar tarafından durdurulmuş- tur. Kararın tebliğinden sonra Nor- veç gemisi, Haydarpaşa açığına gö- tirilerek demirlemiştir. “İrnaria” nın acentası, tevkif ka- rarına karşı bir protesto göndermiş, bu kararın müuteber olamıyacağını, gemi Londrada sigortalı olduğu için davanın ancak-orada görülebileceği- ni iddia etmiştir. Acentaya göre, Ro- men hükümetine 15,000 liralık taz- minat verildiği için burada tekrar tevkifine lüzum yoktur,. Halbuki, Yektanın sahibi, kendi- lerine ayrıca teminat verilmesini is- temektedir. Romanyada verilen te- minat, İstanbula çevrildiği takdlrde de inin yoluna d | | d LK ASKERİ | TABİBİADİL B. Nizamettin Örgügören Gülhane hastanesi teşrihi marazi başmuavini yüzbaşı N'ma.mettm Or- Genç Hukukçular Dileklerini Anlattılar Üniversite rektörü profesör Ce- mil Bilsel, dün, ikinci çayını hukuk fakültesi son sınıf talebelerine ver- miştir. Toplantıda hukuk dekanı Pro fesör Ali Fuat ta bulunmuştur. Ce- mil Bilsel, toplantıyı açmıştır. Bun- bulunmuşlardır. Bu dilekler şunlar- dır: 1 — Bazı kitaplar çıkmamıştır, Çıkanla rın bir kısmı pahalıdır. Not tutmak mecbu riyeti kaldırılmalı ve profesörün takriri' ste nografi ile zaptedilerek talebeye dağıtılma lıdır, 2 — Taşradan gelen talebelerle, hali vak Hi yerinde olmiyan talebelere bir yurt açıl malı, bir lokanta, bir lokal;, bir spor ve bir eğlence yeri kurulmalıdır, 3 — Fakültenin kitaphanesi ıslah edilme Kitaplar evde okunmak üzere müsaade edilmelidir, Kitap ve not meselesine evvelâ fa külte dekanı Ali Fuat cevap vermiş, not tutmanın dersi iyi dinlemenin şartlarından biri olduğunu ve stenog rafi usulünün talebeyi devamsızlığa sevkettiğini söylemiştir. Rektör de talebenin dileklerine karşı hulâsaten şu cevapları vermiş- '— Stenografi usulile Üniversite uğra: Fakat, talebe tarafın - gügören, Tıbbıadli ü d Bitajını bitirmiş ve Türkiyede ilk as- keri tabibi adil olarak yetişmiştir. Bir kaç güne kadar Ankaraya gidecek- tir. ki Belediyede : müsaade edilecektir. Norveç vapurunun süvarisi, dün bir muharririmize şunları söylemiş- tir: — Yekta vapurunun batmasında- kî ıuçumuzu itiraf ediyoruz. !'ıkıt $ biraktığımız. için *WPEW— — Maliyede : Devlet Varidatında Mühim Fazlalık Var 1937 mali yılının yedi ayı içinde devlet varidatından elde edilen hası- lât 164,351,000 Jliradır. Yedi ayda tahmin edilen, yıllık varidatın yüzde TI,1 i tahsil edilmiştir. Devlet vari- datının her cinsinde geçen yıllara nazaran bir fazlalık vardır. Mali se- ne sonunda da tahmin edilen vari- dattan mühim bir miktarda Tazla tasilât yapılacağı anlaşılmaktadır. Beşiktaş Maliye Şubesi Beşiktaşta eski saray eczanesinin bulunduğu yerde bir maliye şubesi binası kurulacaktır. Belediye, şube- nin burada yapılmasına itiraz etmiş, Barbaros meydanı açıldığı zaman gösterilecek yerde kurulmasını iste- miştir. Otelcilerin Müracaatleri İşgal ettikleri binaların gayrisafi varidatından yüzde 35 vergi ödiyen İstanbul otelcileri maliyeye ve Tica- ret Odasına müracaat ederek, bu verginin yüzde ona indirilmesini is- temişlerdir. Bu müracaat tetkik e- dilmektedir. Gıda Maddesi Satan Dükkânların Kontrolü Gıda maddeleri ile içilecek şeyler satan dükkânların kontrolü bundan sonra şu usulle yapılacaktır: tişte bulunacak doktorlara birer tiş veriîecek, teftiş yapanlar saat kaçta, hangi yeri teftiş ettiklerini ve ne gi- bi kusurlar bulduklarını bu fişlere yazarak günü gününe âmirlerine ve- receklerdir. Diğer taraftan, pis lokantalar için verilen kapanma kararları, itirazlar yüzünden çok geç tatbik edilebilmek tedir. Belediye, bu şekli mahzurlu görmüştür. Verilen kararların, der- hal tatbiki suretiyle ir bir ha- dan bir teşebbüs olursa, yardımda bulunurum. Hedefimiz, her dersin bir kitabı olmasıdır. Mühim bir kış- mı temin edilmiştir. Kitapların pa- halrlığı işine gelince, profesörlerin telif hakkma müdahaleye hakkımız yoktur. Üniversitenin bastırdığı ki- tapların forması da Kültür Bakanlı- gınm kabul ettiği asgarf fiyat olan 8 kuruş üzerinden verilmektedir. Yurt, lokal ve lokanta meselesinde yerden göğe kadar haklısınız. Yük- sek muallim yurdu Vefaya nakledi- yor. O binayı haziranda fakir tale- beye yurt olarak tahsis edeceğiz. Lo kanta, bizim elimizde olmıyan bazı sene yaptırılacaktır.,, Edebiyat Talebelerinin Seyahati Sömestr tatili dolayısile edebiyat fakültesi talebelerinden bir kısmı, profesör Ali Nihadin reisliğinde İz- mire gideceklerdir. Bir kısmı da, do- çent Mükremin Halinin reisliğinde Konya ve civarmı dolaşacaklar, ta- rih tetkikleri yapacaklardır. dan sonra talebeler bazı dileklerde |, letınde.n OA DN arümüi Mizin göri kâlmiştir, mniâ.m:aî'sü_ 1411 . 9838 Ankaradan Telefon ve Telgrıflıı__ Atatürkün Mıiısır Kralına Hediyeleri Ankara, 13 (TAN muhabi- rinden) — Mısır Kralı Majes- te Faruk'un evlenmesi dolayı- sile, Cümhurreisimiz Atatür- kün düğün hediyesi olarak gönderecekleri eşyayı — Bolu Mebusu Cevat Abbas Gürer Mısıra götürecektir. Cevat Abbas Gürer yarın akşam To- ros ekspresile buradan hare- ket edecektir. Maliyede Yeni Yapılan Terfiler ve Tayinler — Ankara, 13 (Tan muhabirinden)— Merkez hazine avukatlarımdan Güzie — de, Kastamonu muhasebe müdürü Zi ya, Kadirli malmüdürü Hasan, Erzin — tan muhasebe müdürü Refik, Ulubor lu malmüdürü Nafi, Manisa muhase be müdürü Halil, Muğla tahsilât kon trolörü Oğuz, İsparta tahsilât kontro | lörü Kâmil, Kırklareli tahsilât memu ru Orhan, Söke malmüdürü Süleyman Niğde muhasebe müdürü Suphi, Kara mürsel malmüldürü Nedim yerlerinde birer derece terfi etmişlerdir. Kurku telinden Şükrü Fethiye malmüdürlü. ğüne, Erzurüm muhasebe müdürü Tahsin Of malmüdürlüğüne, tahsılât müdürlüğü memurlarımdan Rıza Ince Bu malmüdürlüğüne, Kars muhasebe müdürü Münir Hopa malmüdürlüğü. ne Vezirköyünden Hilmi Gölköy mal müdürlüğüne,F'ethiye malmüdür veki h Hikmet Denizli muhasebe müdürlü. ğüne, Tokat veznedarı Mazhar İstan bul kontrolörlüğüne, serbest avukat Fahri merkez hazine avukatlığına nakil ve terfi etmişlerdir. Yılın İlk Haftasında Kliring Hesaplarımız Ankara, 13 (A.A.) — Iktısat Vekâ alman malümata — göre, d yöyüdr — St Dış tıcaret «Kliring, hesapları bşld H yeleri ve kredili mübayaalara ait ta ahhütler Türkiye Cümhuriyet Merkez Ban- kasından alınan hesap hülâsalarına göre 8.1.1988 tarihindeki kliring he« sapları bakiyeleri ve kredili mübaya. ata ait taahhütler yekünları: Türkiye Cümhuriyet Merkez Ban - N Aaki bbkaju' L K3 İnhisarlarda : le getirilmesi için belediyeye ait ce- zat hükümler kanünunun değiştiril- mesi istenecektir. El Arabası Nümuneleri Hamallarla gezici esnafın kulla- nacakları el arabaları nümuneleri belediyece hazırlanmıştır. Vali An- karadan döndükten sonra bu nümü- neler esnaf cemiyetlerine verilecek ve Nisan bire kadar kendilerine müh let bırakılacakıtr. Nisandan sonra bütün şehirde hep bir örnek araba- lar kullanılacaktır. Eşekle Nakliyat yok Eşekle nakliyat Eminönü ve Be- yoğlu kazalarında geçen Ağustosun birinden beri yasak edilmişti. Bele- diye sınırları içindeki diğer kazalar da da bir Şubattan itibaren eşekle nakliyat kaldırılmıştır. (Tiryaki) Bulunmuyor İnhisarlar idaresinin piyasaya en son çıkardığı “Tiryaki,, sigaraları, büyük rağbet görmüştür. O kadar ki, bayilerde ve tütüncülerde bu çe- şit sigaralara güçlükle rastlanabili- yor. İnhisarlar idaresinin, fazla ara- nan bu sigaraları ihtiyaç nisbetinde cıkarmuı isteniyor. W BİRKAÇ SATIRLA m ü— . sumır Bank umum müdürü Nurul- lah Esat Sümer, dün öğle treni ile Ankaraya gitmiştir, K H arbiye İle Taksim arasmdaki bulva- rın çiçeklendirilmesine dün başlan mıştır, - P aşabahçe cam fabrikasında çalışan Hamit vı Tsmail isminde iki amele Dir oS 1 Y östencede Yekta vapurunu batırdığı için limanımızda tevkif edilen Norveç gemisi Hati d Üniversite Rektörü B. Cemil Bilsel tarafından Hukuk talebesine verilen çayda bulunanlar GÜNÜN HÂDİSELERİNDEN RESİMLER: H . resmi, bu ayın 15 inden itibaren 94 50 in- dirilecektir, Memleket Miktarı T. L. Avusturya 1.988.300 Belçika 24.800 Bulgaristan 1.100 Çekoslovakya 2.588.200 Finlândiy» 880.700 Fransa 4.097.500 Holanda 1.115.000 Ingiltere 8.421.800 İspanya 415400 İsveç 1.643.500 —— İsviçre 880.100 — İtalya 1.658.700 Macaristan 853.000 Norveç 585. 700 Romanya 1780 100 — Rusya 683000 — Yugoslavya 299.200 Yunanistan 137.800 Yekün 27.822.900 ——— doğooocccn — Çukurova Sulama Kanalı Adana, (TAN) — Kurtuluş yıldö nümü günü, Çukurovanm sulanması için açılacak kanallarm temel atmâa merasimi de yapılmıştır. Erkek mual Hm mektehi eivarındaki mahalde ilk kazmayı vali vurmüş ve nutuklar söylenm_içtlr. WR"A HAVA VAZİYETİ ÇŞT * li Yur Ege da hava az bulutlu, diğer yerlerde tamamen kapalı, Konya havalisi sisli geçmiştir, Rıl:ılrlu Trakya ve cııııbl Anadoluda hafif kııvvette esmiş, yurdım diğer yerle rinde ekseriyetle sakin kalmıştır, Şehrimizde Hava Dün İstanbulda hava tamamen kapalı geçmiş, rüzgâr şimali garbiden hafif kuv- Kasım: 68 Rımlı 13538 un: 1 12,23 17,02 5,88 Güneş: 724 — Öğle: Tkindi: 14,49 — Akşam: Aatsı: 18,38 — İmsâk: vette esmiştir, Saat 14 te barometre 763;$ milimetre idi, hararet en çok 9 ve en aZ | v ! | |