14 Nisan 1938 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
PERŞEMBE “j bul, Anka Önddesi garcia ri AN; İSTANBUL 4 ik, 24ğ1)4“24319 24310 NİSAN SÜÇÜNCÜ YİZŞE Ne. 1061 1938 5 KURUŞ Orta Avrupa Nazi BAŞMUHARRIR Danimarka Meclisinde Silâhlâr Patladı Litvanya ve Danimarka Nazileri Hudutsuz Muhtariyet İstiyorlar | Macaristanda 100 Nazi Tevkif Edildi Londra, 13 (Hususi) — Bugün Avrupanın < birçok yerle- rinde nazilerin âdeta yeni bir hâdiseler olmuştur. Südetlerin Şefi Henlayr Uyanan 2Ev Fransa 2Olü, 2 lhmet Emin Şi Yaralı Var E rana sirin ve derin uy- yanmış görünüyor. Fransızlar harici ve dahili tehlikelerin taz- yikini nihayet son dakikada duy- muşlardır. Daladye kabinesi he- men hemen birlikle itimat reyi almıştır. Mali işler için istediği büyük salâhiyetler de yine birli- ğe yakın bir çoklukla verilmişir. Kabinenin programında milli görüşün ciddi ifadeleri vardır. Hükü- met, firkalardan üstün kalmak eme- linde görünüyor. Bütün gayreti, u- mumun alâkalarını vatan davaları üzerine toplamak yolundadır. Fakat milli birliği nekadar zaman devam ettirecek? Parti gürültüsüne alışmiş bir memlekette bir milli Program yürütmek için icap eden kudreti ve bitaraflığı ne dereceye ka- dar gösterecek? e müzmin dertleri var» dır. Daladye'nin okuğup üf- leyip" bunları bir an içinde geçire- bileceğini zannetmek, çok fazla nik- binlik olur. y Uzun senelerdenberi Frarisadaki kabinelerin, bir volkanın ağzında du- Tur gibi'istikrârsız bir vaziytleri var- dir. Volkan, Ker saniye ateş'saçmaya başlıyabilir. Kabine de hergün düş- mek tehlikesindedir. “Bu hallere bakan bir ecnebi, fazla telâş duyabilir, Fakat Fransızlar had dinden fala telâş duymamaya alış mışlardır, çünkü buhran hali, Fran-| $a için gitgide normal hal olmuştur. Eğer birdenbire sükünet başgöste- edesi İğ me re Saça Ba eği | e kO Et Muah du?” diye hayret duyacaklardır. Yani hastalık dama vardır. re.) Yenilenecek kat müzmin bir şekil aldığı için t*| Kahire, 13 (A.A) — Türkiye Hari Sirine ve tehlikesine zihinler alışmı$-İ ciye Vekili doktor Rüştü Aras bu sa- a kadar var ki işler hep 87- tr. bah saat 10,45 te elçilik binasında yer h ve ecnebi gazetecileri kabul etmiş- Ş ni noktada durmamıştır. Har- bin sonundariberi çok mühim hâdi- tir, Türkiye Hariciye Vekili beyanatın seler olmuştur. Fransa, dünya gidi- şine göz yummak: yüzünden geri da, Türkiye siyasetinin bir sulh ve diğer devletlerin dahili işlerine ademi müdahale siyaseti olduğunu, Türki- Kalmaya, birinci saftaki mevkiini | yenin komşularile kardeşçe geçinmek kaybetmeye, ikinci olmaya başla-İistediğini ve Balkan Antantının bu- mıştır. Yukarı taraftan gelen tehli-|na bir delil teşkil eylediğini. aza dev. kelerin endişesile yaşayıp dururken; |letlerden bazılarında hükümet deği- ccnuptan, İspanya kapısı vurulmuştur. (Devamı 10-4 Yaralılar hastanede (Yazısı 10 uncu sayıfada) Türkiye - Mısır işiklikleri olduğu halde aradaki mü - i (Devamı 3 üncüde) Dk m Magi taarruza geçtiklerini gösteren Litvanyadan gelen haberlere göre, Memel'deki naziler fa- aliyete geçmişler ve tam nazilik sistemi dairesinde inkişaf et- mek istediklerini göstermişlerdir. lideri Litvanya hükümeti aleyhinde şiddetli beyanatta bulun- muş ve Memel'de hüküm süren örfi darenin kaldırılmasını, Memel'de Litvanyalı polis bırakılmamasını istemiştir. Çöktü Memel'deki Alman partisi Litvanya Dahiliye nazırı, Memelde ki örfi idarenin kaldırılacağını, bu- na mukabil, emniyet kanununun tat bik olunacağını söylemiştir. Memel- deki Naziler, en geniş ölçüde muh- tariyetten başka bir tedbirin kendile- rini tatmin etmiyeceğini bildirmişler dir. Esasen 1923 te Memele muhta- riyet idaresi vadolunmuştu. Burası umumi harp sonunda Almanyadan tefrik edilen topraklir arasindadir. |JANIMAKKAVA : Danimarkada Nazipartisi de fa- İaliyete geçmiş bulunuyor. Parti, ce- İnubi Silezya vilâyetine hudutsuz bir muhtariyet verilmesini istemekte ve ayni vilâyetin şimalindeki Almanlar | ekalliyetlerine de tam müsavat — te- minini ve Almanların belediyeye ve İdiğer memuriyetlere kabul edil mele- ri lâzım geldiğini fleri sürmektedir. Bugün Danimarka meclisinde 2d- liye nazırına dinleyiciler galerisinden Iki el silâh atılmıştır. Ortalığı kap- lıyan telâş arasında hükümet aley- binde yazılan ve gamalı haç alâmeti- Dİ taşıyan beyananmeler savrulmuş tur. Bu beyanamelerde “Yaşasın has- yonal sosyalizm,, ibaresi de göze çar- pıyordu. Adliye nazırına kurşun 8- tan zat ile daha başkaları tevkif 0- lunmuşlardır. ÇEKOSLOVAKYADA : B. Benet, dün Çekoslovakya sefirini kabul etmiş ve Dalâdye hükümetinin de sabık hükümet tarafından Çekos- lovakyaya verilen. teminatı teyit et- tiğini bildirmiştir. Çekoslovakya hükümeti, Südet Almanlara karşı takip olunan sansör siyasetini tahfife karar vermiştir. Sü detler, gazetelerinin sık sık müsade- İresinden şikâyet etmişler, Başvekil bu şikâyeti haklı bulmuştur. MACARISTANDA : Hükümet Nazilere karşı aldığı İ tedbirlere dair bir tebliğ neşretmiş- İtir. Alınan tedbirler şunlardır: Fesat çikaracak mahiyette risaleler yazan ve neşretmekle ittiham edilmiş olan kumandan Zelassi'nin ve Nazi fırka- sından dört âzanın tevkifi, risaleler neşreden birçok kimseler hakkında takibat icrası, (Devamı 10 uncude) Emir Aptullahın Sarayını Yakmışlar Adana, 13 (Tan muhabirinden)— İri de edebiyat âlemindedir. İlim sa-| karşı 268 reyle tasvip edilmiştir. Buraya gelen bir habere göre, Am- manda Emir Abdullahın sarayı vellikte memleket, memleket dolaşıp)rey veren büyük ekseriyete bütün kışlaları suikastçı bir şebeke tarafın- | tetkikat yapmak ve profesöre her ba| sosyalistlerle komünistler iştirak et- rasebetin dalma daha ziyade sıklaş-|dan yakılmıştır. Komplucuların he-|kımdan yardım etmek suretile gös-| mişlerdir. püz tutülamadıkları bildiriliyor. Fransanın yeni Hariciye nazırı İde kâin Şufu ile şimali TARI AHMET EMİN YALMAN leri Macar Başvekili B. Daranyi Çinliler 3 Şehri Gere iii a Tak j Şark harbine dair alınan en son hâ- berlere göre, Çin kuvvetlerinin gi - riştikleri taarruz hareketleri muvaf fakiyetle devam etmektedir. Çinli- ler, son iki gün içerisinde üç şehri is- tirdada muvaffak olmuşlardır. Çin or dusü, haftlardanberi hiçbir yeni as- keri hareket yapmamış olan Pekin — Hankov hattı üzerinde yeni ve mühim bir taarruz hareketine giriş- mişlerdir. Japonlar, Şantung eyaleti! İ dahilinde son günlerde uğradıkları İbüyükhezimetleri tetâfi etmek mak-| sadile bu noktaya büyük kuvvetler sevkediyorlar. Şekiai Çin ajansının bildirdiğine göre, Japonlar, Yihsien ile talerşvang arasındaki bütün köyleri tabliye et-| mişlerdir. Çin kuvvetleri ise Yih-! sien'e hemen girmek üzeredir. Talerş vang mağlübiyetinden ve düşmanın 7 nisanda başlıyan o ricetindenberi 1500 Japon askeri imha edilmiştir Çin kuvvetleri, Şovsien'in şimalin- gurbisinde kâin Ninyang'ı yeniden elde etmiş. lerdir. (Devamı 10 uncuda) şer Bn. PiHard'ın Konferansı YIL SONRA Yiemi yıl sonra neler olasak?.. Bugünün meşhur simaları na iş yapacaklar?.. Ne. ler göreceğiz... Bu emsalsiz mizah şahe- | ibret ve hayretle okuyacaksınız. Bugünkü (AKBABA) mecmuasmda 20 -Ayaklandı Üstün. etleri arasındaki kardeşlik ve & luk hislerinin kuvvetinden bahset» miş ve temennilerde bulunmuştur. içtima sonunda bir protokol imzala masaktır. Ekonomi Konseyi, dün sabah saat 830 da Yıldızda umumi bir toplantı yapmış, bazı projeler üzerinde etüt- lerde bulunmuştur. Öğleden sonra, Yunan heyeti 8. Ko tarafından “Balkan d i sinda deniz iştiraki mesaisinin fayda- ları, mavzulu bir konfersns verilmiş. tir. Komite içtimaında da şimdiye kadar alınan kararlar tasnif edilmiş Bugünkü son celse için hazırlıklar gö” rülmüştür. Balkan Konseylerinde, şimdiye ka dar yapılan temas ve müzakerelerde tam bir noktainazar ve görüş bir elde edilmiş, hiçbir Ihtilâfln mesel tesadüf edilmemiştir. Alınan karar» lar arasında, dört Balkan devletini de yakından alâkadar eden mühim Balkan Ekeremi Konseyi Yunan murahhas heyeti relsi B. Arklnapu- los ekonomi heyatleri nâmına vali. nin nulkuna cevap vermiş, İstanbizle da gördükleri iyi kabulden dolayı ha- raretla teşekkür etmis, Balkan ındaki sarsılmaz bağ- lardan bahsetmiştir. Bundan sonra, Matbuat Konseyi murahhaşları nimına da Yugoslav bö rosu Genel Direktörü B. Lokeviç Bir nutuk söylemiş Balkan — Matbuat Konseyi anlaşmalarının yalnız. bu toplantılarla kalmadığını, Balkan ya- kçe Inkişaf ettiğim vazifesini de bü sında ber yapataklarını tebarüz ettirmiş, nutkunun sonunda Atatürkün sihha- ti ve saadeti için kadehini kaldırmiş- tir, Ziyafeti bir süvare takip etmi esaslar vardır. Ekonemi ve Matbuat Azası, dün akşam saat 20,30 da palaşta Vali ve Belediye Reisi Mu. hiddin Üstündağ tarafından şererle- rine verilen ziyafete hazır bulun” Konseyleri ra- baha kadar neşeli ve samimi geçirilmiştir. | Manisa Mebusu B.Faik Kurdoğlu, Ziraat Vekilliğine Tayin Edildi. j Ankara, 13 (&.A.) — İktisat Ve - kili Şakir Kesebir tarafından vekâ- leten idare edilmekte olan Ziraat Vekilliğine Manisa Mebusu Faik Kurdoğlu intihap olunmuş ve buna hit Riyaseticumhur tezkeresi Büyük Millet Meclisinin bugünkü toplan » tısında okunmuştur. * Faik Kurtoğlu Mülga dü- yunu umumiye nazırlarından Hüse - yin Eşref Kurdoğlunun oğludur. 22 sene, beş ay, on gün devlet hizmetin- de bulunmuştur. Bu arada ticaret u- müm müdürlüğü, mümessilliği, Tür- kofis reisliği yapmıştır. En son vazi- fesi İktisat Vekâleti müsteşarlığıdır. Mülkiye ve hukuk mekteplerinden mezun olduktan sonra Brüksel üni- versitesi sıyasal bilgiler okulu ma- liye kısmını bitirmiştir. B. Faik Kurdoğlu “Daladye Kabinesinin Dış Siyaseti a Fransa, Italya Ile Yeni Bayan Pittard dün saat 15 te İs tanbul Kız Lisesi konlerans salo- nunda lise ve öğretmen okulları kız talebesine bir konferans vermiştir. Bu konferansta lise ve öğretmen ö- kulları direktörleri ile bazı edebiyat öğretmenleri ve birçok yabancı dil öğretmenleri de bulunmuştur. Ba - yan Pittardi talebeye tanıtan Ma- arif Vekâleti umumi müfettişlerin - den Fethi İsfendiyaroğlu şu sözleri söylemiştir: — Beynelmilel büyük bir şöhreti olan preistuar ve antropoloji âlimi profesör Pittard'ın eşi Bayan Pit- tard'ı size bir iki sözle tanıtmak is- terim. Bayan Pittard'ın şahsiyetinde iki büyük kıymet görmekteyiz. Bu kıy- metlerden biri ilim sahssında, diğe- hasında eşi profesör Pittard'la bir - (Devamı 10 uncuda) Müzakerelere Girişiyor Ayan Meclisi, Hükümetin Teklif Ettiği Projeleri Kabul Etti Paris, 13 (Hususi) — Dalâdye hü | sonra söylediği nutukta slınan reyin | kümeti tarafından karamame neşri | gerek memleket dahilinde, gerek ha suretile üç ay memleketin mukadde- İricinde çok tesir bırakacağını ratını idare için fevkalâde salâhiyet |detmiş ve bütün mebuslara teşekkür istiyen proje, dün de haber verdiği- | etmiştir. miz gibi, lehinde 514, aleyhte 8,müs| © Reye müracaattan evvel Flenden tenkif 76 reyle kabul olunmuştur. (Devamt 10 e Bugün âyan meclisinin finans ko- amma en, EE Vazife Kurbanı Hâkime | mitesi, lâyihayı tetkik ve kabul et- Son Veda Töreni miştir, Ölümünü teesstirle hab; Lâyiha daha sonra, âyan mecli- sinde görüşülmüş ve bir muhalife miz, İstanbul aslive birinci stanbu ceza mahe kemesi reisi Sadettin Güre'nin cenge zesi dün gözyaşları arasında metfene bırakıldı. Bu mein Gİ yazı dördüncü sayfamızdadır d er verdiği Dün mecliste hükümet lehinde Dalâdye, projenin kabulünden di
