22 Ocak 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

GÜNLÜK SİYASİ Türkçe GRAMER Mithat Ortaokul müfredat progr gösterilen Gramer kaldeleri Fiatı 50 Kurustur. HALK GAZETESİ lon, Frankist aarruzuna Şiddetle Mukavemet Ediyor Sehir Üzerinde Bir Hava Harbi "Oldu, Frankistler 3 Şehir Aldılar İspanya harbine ait gelen en son resimlerden * Franko, bir taarruz sırasında harekâtı takip ediyor.. ingiliz Harici Siyasetinin Anahtarı Nedir? Yazan: M. Zekeriya SERTEL İ ngiltereyi haşmetli, mağ rur ve dünyaya hâkim bir memleket olarak görme - ğe alıştığımız için, bir iki se nedenberi İngiliz siyasetinin gösterdiği zâaf ve aciz hepimi- zi hayrete düşürüyor. Bir va- kitler dünyanın her hangi bir ucundaki bir tebaasına yapı - lan haksızlığa tahammül et - meyen İngiltere, bu defa İs - panya sularında İngiliz gemi- lerinin batırılması karşısın - da sesini çıkarmıyor. İalyanın günden güne Akdeniz- de kuvvetlenmesine karşı hergün biraz daha ricat ediyor. Münihte Hitlere Çekoslovakyayı, Romada Musvoliniye İspanyayı hediye edi- İngiltereye ne oldu? Neye böyle harici siyasetinde ricat eder görünüyor Müdafaa ve harp vası- taları mi noksandır? Müstemleke- lerine mi güvenemiyor? Yoksa hakikaten Almanya ve İtalyadan rm korkuyor? Avrupa ve dünya siyasetinde İn- giltere en büyük rolü oynadığı i- çin bu suallerin ehemmiyeti var. dır, Yarın bütün dünya ile beraber bizim de mukadderatımız, İngilte- renin takip etmekte olduğu siyase- tin alacağı şekillere bağlıdır. Onun için İngiliz siyasetini idare” eden «na prensipleri bümeğe ve yukar- daki suallerin cevaplarını araştır- mıya mecburuz. ister Chamberlafn, iktidar M mevkiine geldiği günden: 41'a hariciye siyasetini biz- mi a idare etmektedir. Bu Ikibarls dünye nazarında İngiliz harici siyasetinin mümessili baş vekildir. i Chamberlain de harici siyasetin- de partisinden ve en YEDE. ri umumiyesinden ziyade üzmresi namile meşiser elin bep Arkası Sa. 10: 9 Sü, st | Barselon ve #ddetli bir ta etmekti B ba atılmıştır. Cümhı alyanın TunaHavzası Politikası Almanyanın Doğuya Doğru Yayılmasına Mâni Olmaktır Belgrat, 21 (A.A.) — Havas ajansı bildiriyor: Stoyadinoviç - Ciano görüşmele- rinden anlaşıldığına göre, İtalyanın "Tuna politikasının başlıca hedefi Av- rupanın doğu cenubuna doğru Al - man yayılmasına mâni olmaktır ve İtalya Belgradla Budapeşte arasında bir yaklaşma temini için elinden gele ni yapmaktadır. Görünüşe nazara! Belgrad, Macar ekalliyetine kültürel (Sonu: Sa. 10, Sü, 4) si olmuş, yirmi cün rak etmiştir. Neticede Frankistlerin bir düşmüş ve muharebe esnasında lmana bir kaç bom- Kadınları, Erkeklerini Cepheye Davet Eden Lâvhalarla Sokaklarda Dolaşıyorlar Londra, 21 (Hususi) harp vaziyeti şu merkezde Frankistler ilerlemeğe devam etmişler ve İgualda namında mühim mevkii mişlerdir. Frankistler bu Arlos, Vendril şehirlerini zaptettiklerini bil- diriyorlar. Şimdiki hedefleri Malresadır. Barselonadan verilen haberlere gü “Motörlü bir Frankist yürüyüş kolu, 60 tank olduğu halde şehrin ilk evlerine yaklaşmış İspanyada son zaptet- sabah Adema ve önünde ateşle karşılanmıştır. Tanklardan 20 i şehri şimalden çevirmeğe muvaffak olmuş - tur, İguslda'nın şimali şarkisinde muharebe devam lona üzerinde bir hava muharebe Test harbe işti- tayyaresi nuriyet Mukavemet hattı kuruldu Barselonanm askeri mahafillerine göre, eri hareketi, Barselon müdafaasının €sa$ hattını tehlikeye düşürmüştür. Fran- de ederek yeni bir mukavemet hattı tesis etmişlerdir. e Cümhuriyetçiler, Frankistlerin Barselon önünde vahşi yane muharebeleri göze almaları lâ- xm geldiğini söylemektedirler. Katalonya generalitesi reisi Luis Companys, radyoda bir nutuk söylü- yerek halkı mukavemete davet et - miş ve nutkün sonunda “Katalonya- Liar! Bu harpte her şey, hattâ adı - mız, sanımız bahis mevzuudur. Ona göre hareket edelim,, demiştir. Kadınlar, erkeklerini cepheye davet ediyorlar Barselonada mukavemet için ya- pilan hazırlıklar dolayisiyle şehirde hummalı bir hava esmektedir, Sefer- terlik faaliyeti şehrin çehresini de - Öştirmiştr. Her yaşta ve her seviye - de kadınlardan mürekkep ( alaylar, ellerinde, erkekleri askere yazılma - gs davet eden levhalarla dün şehrin sokaklarından geçmişlerdir. Bu lev - alarda şu ibareler yazılıydı. “Er - kekler istihkâmlara, erkekler cephe- ye, kadınlar fabrikalara,. vatani ha- (Sonu: Sa. 10, sü. 1) Başvekil Avdet 3 pe 4 Ediyor a » dün Haydarpaşa istasyonunda (Yazısı İkinci Sayfamızda) Üniversite Stadına200,000 Lira Ayrılıyor Mevsuk olarak öğrendiği - mize göre Maarif Vekâleti Üni- yersitenin spor ihtiyaçlarını kar şılamak için harekete geçmiş- tr. Şa günlerde Üniversi subesine bir jimnastik gönderilecektir. Diğer taraf müzdeki sene bütçesine İsta niversitesi İçin bir stad ir. üzere 200 bin lira dn karar altına ai Bu stad praşüt küleri haline geti- rilecek' olan yanın kulesi fe Üni. miline eya hin - eitecetir. Burası yapıldıktan sonra da Ün! versite için bir deniz KINDA ko cak ve bu klüp sahilde Ür ği #en Soğanağa mahallesi terikile ko inves inflebilecek bir yerde yapıl caktır. Rivlere Buetn adedi #001 1 gec miş olan Üniversite genellirinin sp aihiyaci temin edilmis elaeektir. Bir Hareketinden İleri Dün saat 12,10 da, Sirkeci balıkçı gemilerinden birisinde sisvt konması ya sebep olmuştur. Hâdisenin tırlarda okuyacaksınız: Kaza Nasıl Oldu? | © Kazanın vukua geldiği tekne “De. ban bandıralı bir balık gemisidir. “Deli Yorgi,, Taze balik almak ü- zere geçen çarşamba günü limanımı- za gelmiş ve encak dün yükünü ta - mamlıyarak akşam üzeri hareket et- mek üzere hazırlanmıya başlamıştır. Hâmit, Hüseyin ve Nişan isimlerinde ki 3 belıkçı da anbarın boş kalan yer lerine balık sandıklarmı istif etmek (Sonu: Sa. 10. S8. 3) Kral Farukun Halifeliği Tahekkuk Etmedi Kahire, 21 (A.A) — Havas ajansı bildiriyor: Kral Faruğun imamlık ettiği na- mazdan sonra düri camide, Faruğun liği lehinde yapılan tezahüre #azla ehemmiyet atfetmemek lâzım- dır, Teşebbüs krala sadakatlerini gös- termek istiyen bazı subaylar tarafın- dan yapılmıştır ve yeni memurin ka- nununun tatbikatı hususunda nazır- lar arasında ihtilâfların başgösterdi- gi bir sırada vukua gelmektedir. E- sasen geçen birinciteşrinde Arap kon gresinde de buna mümasil birteza- hür olmuştu. Bununla beraber saray mahafilinin, krala halife unvanı veril mesi arzusunda bulunduğu muhuk kaktır. Ancak bu mesele bir çok müş- külâta meydan verecek ve bilhassa Arap memleketleri ile çok uzun mü zakereleri icabettirecek mahiyettedir Il BUGÜN BEŞİNCİ SAYFADA: Müsbet İlimlerde ISTILAHLAR Yazan: Salih Murat YEDİNCİ SAYFADA: ÇIBAN (Hikâye) Yazan: Refik Halit YARIN: En kuvvetli mizah timsali Nas setin Hoca Avrupa seyaha - tinde gördüklerini yarmdan iti baren anlatmağa başlayacaktır. Ressam Salihin buluşu olan bu seriyi renkli karikatürler ha linde 'TAN'da takip edeceksiniz. dı. Türkçe, Abdülhamidin otuz Ne oluyoruz? Anlayalım. işlerinde ikinci Muhakeme selâmetimizi ihmal larız. Türk dilinin lâyik olduğu kg yaptıkları il cektir. Yardımcı Sadullah SANDER nin makinisti parçalanarak öldü, dört kişi Ne Oluyoruz? İkinci 10 Temmuz Tanımıyoruz! Yazan : Tatbikatlı DERSLERİ Kitap Türkçe derslerinde hazırlanmıştır. K'inhevi amına göre KANAAT “Deli Petro,, gemisi şiddetli infilâktan sonra alevler işinde batıyor 1 Ölü, 4 Ağır Yaralı Bir Balıkçı Gemisi Dün Müthiş Bir Infilâk Neticesi Yanarak Battı Limanda Geçen Bu Facianın Makinistin Yanlış Geldiği Zannediliyor rıhtımında bağlı duran Yunan müthiş bir infilâk oldu. Gemi- ettirmek için kullanılan v 'motörü hareket hava tüpü yerine, yanlışlıkla oksijen tüpü takılması bu facia- bütün tafsilâtını aşağıdaki sa- | Yeniden 4 Umumi ii Yorgi,, isminde 29 tonluk ve Yu -| Müfettişlik Kuruluyor Ankara, 21 (Tan Muhabirinden)— Hükümet, Kamutaydan almış olduğu umumi: müfettişlikler teşkili salâhi- yeti hakkındaki kanunun hükümle- rine dayanarak yeniden dört umum müfettişlik kurmak tasavvurunda- dır. Bunlardan şimdilik yerleri tes bit edilenlerden biri İzmir. diğeri A- danadır. Üçüncüsünün de Antalyada teşkili ihtimali vardır. v Bir AKA GÜNDÜZ Kültür Bakanı sayın Hasan Âli Yücele: FP vih Rıfkı Atay türkçe terimlere bir istikrar verelim, türk çesizlikten kurtaralım dedi. Sadece tabirler ve karşı- lıklar üzerinde konuştu. Hemen bir havadır esmeğe hazırlan- üç yıllık zulüm ve itisafına uğ ramış da çok şükür (!) şu günlerde bu dahi ahraranı ümme- tin cansiparane ve hamlei kahramananesiyle hürriyete kavuş muş! Yaşasın hürriyet, adalet, 1 müsavat! Yaşasın aman! inci 10 temmuz Resneden ayaklanıp Selâniğin Molozboyuna inmişti. Bu ikinci 10 tem- muzda gaflet dağından ayaklanıp ni Böyle bir şey yok! Ne bu dil işinde, ne yapılmış inkılâp n ir 10 temmuz tanımıyoruz! Yapılan ve yapılacak işler, başlanmış ve yapılmış islerin sadık ve duraklamaz bir devamından başka bir sev değildir. ran bağına mı iniyor? etmez ve-yirmi yıllık tarihi, bütünlüğü ile gözönüne getirirsek hunun böyle olduğunu an- sağlam temeller üzerine kurul ması işini ortaya atan ölmez Atatürktü. Şu anda onu ve kur- duğu rejimi vefa ile, sadakatle selâmlıyorum. edi yıldanberi bu mevzuda olanlar, yapılanlar; petrol arayıcıların fenni sondajlardan farksızdır. Kat'i alınmış bir ka rar, kat'i varılmış bir netice, kat'i verilmiş bir hüküm yol N Dil işi yedi yıllık bir fırtınaya tutulmuş denizdi. Kabardı, çekildi, yükseldi, alçaldı. Güneşli, sakin havaya kavuşacağı gün gele köptirdü, Her tecrübeye baş vuruldu, Her çeşit münakaşaya kapılar açıldı. (Sonu: Sa, 10, Sü. 1) ğır surede yarâ-