28 Mayıs 1939 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

A 49 dönmeyi ve bü yüzden canlarını S—— 2.5.939 BUGÜNİ| Birtakım İliraflar Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL üyük Harp sırasında arapları Osmanlı devleti aleyhinde a- ak ve arapları Türklerle “lüştürmek hususunda büyük bir Ml oynayan bir sima vardı ki adı T. Lawrence'di. Araplar, bu adamı, ramanlar, adetâ bir halâskâr ta- İnr ve onun arap davasını selâ- vardıracağına — İnanmışalrdı. Bizim bu adam hakkındaki hükmü - Müz kati ve sarihtir. O da, onun ken- “i memleketi hesabına çalışan ve her Yisıtadan istifade eden, Arapları da şekilde istismar eden bir casus idi Lâvrens, kendi memleketine borç | MA olduğu bir hizmeti yapmış olabi -| : Bu bakımdan asıl suç, onda değil, fakat halâstarını kendi milli gayret en değil, bir yabancmın iğf. Bölen bekliyerek dizginlerini onan Mine verenlerde, ve onun açtığı bay- tak altında döğüşecek derecede gaf- İt rösterenlerde idi. Zaman, ve zamanın yüklü olduğu hidiseler ve tecrtibeler bu yakın geç- dahi unutturmuş, eski husumet- Yerine müşterek ve sağlam men - İatlere dayanan dostluklar kurmuş İNE, Fakat tecrübenin ve tarihin ver- ŞİĞİ dersleri dalma gözönünde bu - lurmak ve bu derslerin temin et- aydınlıktan dalma istifade etmek ktir. Bu mevzua buğün dönüşü- Müzün sebebi de, ancak budur. Mev- bugün yeniden © aydınlanmış Snası iso, onu bu sütunun kadrosu: da sokmaktadır. Lâvrensin son günlere kadar in - etmeyen yazılarını ihtiya eden Sİ bu adamın çok mühim Kirafları. N ihtiva ediyor. Lâvrens diyor kiz “Ta baştan belliydi ki; İngiltere- Min araplara karşı vaadleri, harbi ka e takdirde tamamiyle unu- ARİN «Mev dry arım Tar yarn Ye koymamalarını tavsiye e - İm» keş vrensin yeni İnlişar eden bu , kimbilir, kendisiyle © teşriki SON H, Milletler Cemiyeti Çin Kahramanlığını Takdir Etti Cenevre, 27 (A. A.) — Milletler Cemiyeti Konseyinin bu sa- bahki celsesinde iki karar sureti kabul edilmiştir. Cemiyet âzası olan devletlerin şahsan Çine muavenet etmele- rine dair olan birinci karar suretinde Çinin istiklâlini müdafaa ve mülki tamamiyetini muhafaza yolunda giriştiği kahramanca mü- cadele dolayısile Konseyin derin sempatisi teyit edilmektedir. Ikinci karar suretinde, Japon hava; ya hen'iz Çine ilânı harp etmemiştir. kuvvetlerinin yaptıkları bömbardı- | Binaenaleyh sbloka ilân etmek hak- manlar takbih edilmektedir. kına da malik değildir. Bu mesele, Çin murahhası Koo, Çin tarafm-|pek re mi ü ü bir Jaj vaz - dan yapılan müracaatların Milletler Kii era a ii Gemi yetişin Yuzme ile ira ilik | ailia Banpura yaptırıma dur mesi şartile bu iki karar suretini ka- intak rk ae Çin sahilleri civarında Japonların Japonya ile ihtilâf ecnebi gemilerine karşı ittihaz ettik- leri tarzı hareket dolayısile Amerika | | | İtalya İtfhalâtını Azaltıyor Roma, 27 (A.A.) — Mussolini, bu sabah Roma civarında muhtelif fab- rikaları gezmiştir. Kambiyo ve Döviz Nazırı Garniie- zi, âyan meclisinde İtalyanın muhte- lif memleketlerle idame ettiği ticari münasdbetler hakkında izahat ver- miştir, Nazır, ezcümle İtalyanın Roman- ya, Bulgaristan, Yunanistan ve Tür- kiye ile yeni ticaret anlaşmaları ak- dettiğini veya etmek üzere bulundu- ğunu söylemiştir. Bu anlaşmalar, mü badele esaslarını genişletecek ve ik- tsadi sahada daha büyük bir teşriki mesaiye yol açacaktır. Nazır, netice olarak İtalyanın ihti- yat altınlarına dokunulmaması için elzem addedilmiyen bütün ithalâtın tahdit edildiğini söylemiştir. Çek Fabrikaları Almanlaştırıldı Londra, 26 (Hususi) — Berlinden| verilen malümata göre, Almanya hü- kümeti Çekoslovakyanın silâh fabri- kalarına hâkim olmak için alacağı tedbirleri tamamlamış, gerek Skoda, gerek Brno silâh fabrikalarının idare meclislerinde ekseriyet Almanlara geçmiştir. İki fabrikanın şefleri de .Almanlardandır. * İngilterenin Prag mümessilliği Londra, 27 (A.A.) — Sir John Si- mon, bugün Avam Kamarasında İmeille. vottmnaezlliai vaarli Era de âjağıdaki beyanatla bu- Tanmuştur: — Muhakkak ki, Pragda resmi bir Ingiliz konsolosluğu idamesi için ye- »i oloritlerden Exeguatur talep et- Londra, 27 (A.A.) — Kulangsuda, | vaziyet, Ranpura vapurunda yapılar | araştırma ve Şanghay ordusu namı. | na beyanatta bulunan zatın sözleri! hakkında Manchester Guardlan ga- zetesi, şöyle yazmaktadır: “Japonyanın siyaseti pek açıktır. Parola şudur: “Zemini yoklayınız,, ne resmi ne de yarı resmi olan bu si- yaset Çinin her tarafımda büyük dev. letlere karşı tatbik edilmektedir. Bu mesele, gayet vahimdir, çünkü Japon Paderevskinin Sıhhi Vaziyeti İyileşiyor Nevyork 27 (A.A.) — Paderevski.| nin sihhi vaziyeti gece oldukça iyi- leşmaliştir. Dün akşam geçirdiği hafif | kalb krizini süratle atlatacağı tahmin edilmektedir. Padereviki dün akşam Madison Sayar Gardende 1500 kişinin huzu- sunda nır resital verecekti, Mumsaileyh, İsviçreye avdet etmek üzere 30 mayısta Normandi vapuru ile hareket edecektir. Hariciye Nezareti Uzak Şark vazi- yetini dikkatle takip etmektedir. Hariciye Nezaretine yakın mahfil. lerde Amerika hükümetinin o müta- yakkız bulunması lâzım geldiği fakat şimdiki halde vapurları Japonlar ta- rafından bilfiil tevkif edilmiş olan İngiltere ve Fransa tarafından alıma- cak mukabelel bilmisii tedbirlerine iştirak etmemesi lâzım geldiği söy- lenmektedir. EE Hududunda Bir Hâdise Prens Paul Berline Gidiyor Berlin, 27 (A.A) — Yugoslavya Naibi Prens Pol ile Prenses Olganm bir haziranda Berline gelecekleri resmen bildirilmektedir. Prens ile Prenses Berlinde bir hafta kalacaklar ve bu müddet zar- fında şereflerine büyük merasim ter- tip edilecektir. Bu ziyaret esnasında rens Pol, Alman zimamdarlarile iki memleketi alâkadar eden siyasi me- seleleri görüşecektir. . Times'in Berlin muhabiri bildiri. yor: “Prens Polün Berlini ziyareti ne- ticesinde yeni bir pakt veya anlaşma imzası beklenmiyor. Fakat mihver devletlerile Yugoslavya ( ârasındaki sıkı münasebetlerin şu veya bu şe- kilde if! mesi muhtemeldir.” Aydınde ıBirGenç Bir Şoförü Vurdu Aydın (TAN) — Üç, dört gece ev- vel burada çok feci bir cinayet Iş- lenilmiştir. Mehmet Gökmen ismin- de, yüksek tahsil görmüş bir genç, çok sarhöş olduğu halde, hiç tanıma- dığı Hüseyin Babayiğidin otombili- ne binmiş, Tellidereye gitmiştir. dar kala, henüz 25 yaşlarında olan şoföre: Bern, 27 (A.A.) — Konfederasyon İsiyasi dairesi geçende Isviçreli bir hudut muhafızına yapılan fena mu- ameleden dolayı Berline bir protesto notası tevdi etmiştir. — Sür! Emrini vermiş, Hüseyin İ Babayiğit gaza basarken tabancasını İ çekmiş ve zavallıya arkasından ateş / etmiştir. Kurşun, şoförün ensesin Alman gümrük memurları hudut | den girmiş, beynini parçalayıp si. muhafızını İsviçre topraklarında nından çıkmış, otomobilin ön camı kaliyarak © Alman topraklarına sü. |»! delmiş, geçmiştir. pr enem iğ Yuz dut makamları tarafından isticvap ©- dildikten sonra serbest bırakılmıştır. Köonfederasyonun siyasi idaresi, bu hususta Berlinde tahkikat yapılması. m istemektedir, | Hüseyin Babayiğit “Yan dım!,, Diyebilmiş, son sözleri de ya- hındaki muavini Mehmede “Hakkını helâl et!,, Demek olmuştur. Şaşıran muavin, katile; — Ne yaptın âğabey! demiş oda — Sen de mi vardın? Diyerek o- a i edenler üzerinde ne derin te- &decek ve kimbilir ne ağır neda- Pate sebep elüğükizi, Di bu #cessürler de ve neda- lerde bugün hir kıymeti haiz de- r ei Kıymeti haiz olan şey, bu müt silleden alınacak ders ve kazam- tecrübedir. Herhalde Lâvrens ile teşriki me- *denler, bunu hissetmiş ve anla- NS olacaklardır. Bir nişan : e $ # 2, Mihver devletleri tarafndan im- Ri anan siyasi ve askeri muahedeler- #İ ig sonra, bu muahedeleri imzalayan di Takgiciye Nazırı, iki devlet şefi ta- p “ilg en kıymetli nişanlarla taltif ag, ler, Her Hitler, Kon Cianoya, in Kartal” nişanını verdi. Bu ni- i Meg, mananın verebileceği en kıy İİ vi, İ Bişandır. Ve Kont OCiano bu Man 'n ilk hâmilidir. İtalya ise, Al- öd Harielye Nazırı Fon Ribben- tu Anoncio nişanmı © vermiştir. İtalyanm en kiymetli hişanı - eti ta, VE bunu taşıyanlar İtalya kralı - Yeğni sayılmaktadır. Bu son derece kıymetli İtalyan nin, Fon Ribbentroptan önce ta- pk şerefini hal olanlar © vardir. lar da ceki Habeş © imperatoru e Selâsiye, ve eski Arnavutluk Ahmet Zogodur! İspanya Amerikadan Tayyare İstiyor hg Mington, 2T(A.A) — İspanya hülçineti Amerikadan kızıl İspanya lar, neti tarafından satın alinmiş 6- kay olanca, tipinde 20 tayyarenin © > vw b İsine teslimini istiyecektr. Mv #&manki kızıl hükümet bir Fran K Kaş, dike vasıtasiyle bu tayyare- 6 bedeli olan bir milyon doları Sm fakat Amerika hükümeti, İıy,, . 89 Kararnamesinin tatbiki do- İİ uç vle bu tayyarelere Meksika su- Yaz'ıyet etmişti. mek lâzım gelecektir. Maamafih bu hususta bir karar vermek parlâmen- tonun yeni devresinin içtimaından evvel lâm gelmiyecektir. Pragda meşgul olmamız icap eden büyük İn- giliz menfaatleri vardır. Başvekil ta- rafından bu bahis etrafında yapılmış olan beyanat, Dejure bir tanımanın mevzuu bahis olduğunu gösterir bir mahiyette telâkki edilmektedir. Dü- şündüğümüz cihet her halde bu de- Bildir. Şurau şüpheden âridir ki, e- ğer konsolosumuz Exeguatur isterse bu Alman otoritelerinin defacto ta- mınması çerçevesi içinde kalacaktır. | Pragdaki mümessillik meselesi bah- İsinde Ingiltere hükümeti diğer hükü- metler ile konsültasyon halindedir ve muhakkak ki parlâmentonun yeniden toplanmasından evvel değiştirilemez mahiyette herhangi bir karar veril! miyecektir. HÂDİSELERİN iÇYUZ © Moskova, Hariciye Komiserliğinden çekilen Litvinofu Seyyar Diplomat sıfatile dünyayı dolaşarak bütün mem- leketlerle temasa memur etmşitir. Litvinof bu diploma- > seyahate Amerika Birleşik Devletlerinden başlıya- ir, İngiliz kabinesi şu üç sebepten dolayı Sovyet Rusya ile ittifakı kabul etmiştir: 1 — Sovyet Rusyanın ittifaktan gayri bir şekilde sulh cephesine girmeyi reddetmesi, 2 — Geçen cuma günü Avam Kamarasmda cereyan eden müzakereler esnasında bütün partilerin bu ittifa- ka taraftar olduğunun anlaşılması. 3 — Polonya ve Romanyanın Sovyetlerle münferiden anlaşabileceklerini bildirmeleri. Almanya, Sicilyaya üç hava Filosu göndermiye karar vermiştir. Bu hava filoları en son sistem bombardıman tayyarelerinden mürekkeptir. Alman Bahriye Nezareti, 12 ayda bitmek üzere 200 de- men gemisi inşasma karar vermiştir. Hitler bu kara- rm İngiltereyi yeni bir denizaltı anlaşması yapmıya mecbur edeceğini ümit etmekted Bir Ziyafette 200 Mason Zehirlendi Jackson “Missisipi,, 27 (AA) — Mason cemiyetlerinden birinin içti - mamdan sonra soğuk bir büfede ye mek yiyen 200 e yakın farmason >.| kirlenmiş ve tedavi altına alınmıştır. | Bunlardan 32 tanesi hastaneye nak- Jedilmiştir. Büfede bilhassa jambon ve salata hazırlanmıştı. Doktorlar zehirlenen. lerde ptomain zehirinin tesirlerini görmüşlerdir. Toplantıda bulunan- lardan birinin ifadesine göre dans esnasında birkaç çift görülmiyen bir el ile vurulmuş gibi birdenbire yere yuvarlanmıştır. Königsberg'de Bir Hâdise | Yatma 5 YAŞINDAKİ ANNE iste- miştir. Mahkeme, bü talebi kabul İetmiş ve davayı meşhut suçlardan | çıkarmıştır. na da ateş etmiş, faket muavin ba- şmı yere eğip kurtulmuş, kendisini otomobilden dışarı atmıştır. İdaresiz lanmış, katil hafifçe yaralanmıstır, İşte bu müessif cinayet davasına, meşhut suçlar kanununa tevfikan, a- ğırceza mahkemesinde başlandı Katil Mehmet Gökmen, “Bir şey. den haberi olmadığın, şoför Hüse- yinin ölümünden anası, babası ka- dar kendisinin de müteessir olduğu- İnu,, Söylemiş, biraz sonra da: — Mademki otomobilde benim ta- bancam vardır ve ben de otomobilde bulunuyordum. . Hüseyini ben vur- muşum demektir, demiştir. Şahitler, katilin o gün bir arkada- şiyle münakaşa edip mütcessir ol duğunu, bundan dolayı fazla şarap içti, ve çok sarhoş olduğunu söy- lemişlerdir. Katilin avukatı, müekkilinin şuu- runda gayri tabillik olduğunu söy- lemiş ve tıbbı adliye sevkini Bir Çoban Bir Bekçiyi Öldürdü Bulvadin 27 (Tan Muhabirin - den) — Yenikarabağ köyünde 17 ya- Bu resim belki ömrünüzde gördüğünüz resimlerin en hayret edilecek olanıdır. Resimde gördüğünüz küçük kız henüz beş bir çocuk doğurmuştur. Anne çocuğun adı AE emişi Varşova, 21 (A.A) — Köniysberg.| Fina Medina'dır. Yanındaki yeni doğan çocuğu Nörs'dür. Bu deki Polonya konsoloshanesinin cam- | resim, Cenubi Amerikada, Peru'da Lima'da almmıştır. Anne ço- ları meçhul kimseler tarafından kı-|cuk'doksan yedi buçuk santimetre boyundadır, Daha dişlerini rılmış ve polis harekete geçmemiştir. değişti eti. şında çoban Ali yine ayni kelan otomobil de hendeğe yuvar-| sezen Kütüphanelerin Umumi Fihristi Ankara, 77 (A.A.) — Maarif Ve- killiği bütün Türkiyedeki resmi kü - tüphanelerde bulunan kitapları tes - bit ve kaydettikten sonra bunların Wetelerini neşretmek kararını ver - miştir. Hemen yarım asırdanberi bu mevzuda irfan varlığımızı bir arada gösteren ve ilim araştırmaları yapa- caklara rehberlik vazifesini görecek olan toplu bir eserden mahrum bulu- nuyorduk. Memleketimizde günden güne artan İlim adamlarının ve ilmi çalışmaların muhtaç olduğu £ böyle bir rehberi hazırlamakla Maarif Ve- killiği kültür alanındaki mühim ve- zifelerinden birini yapmıya girişmiş bulunuyor. Bu yerinde ve hayırlı düşünceyi en çok bir sene içinde tahakkuk ettir mek için icabeden tertibatın alınma- sına başlanmıştır. Kütüphanelerdeki türkçe, arapça, farsca kitapların fih- ristleri ayrı ayrı yeniden tanzim etti- rilerek bir seri halinde bastırılacak - tir. Bu fihristler Türk harflerinin ka- bulünden önce yazılmış ve basılmış bütün eserleri ihtiva edecektir, Bü- tün fihristler tamamlanınca müşte - rek bir endeksi de ayrıca neşroluna - caktır. Bugünkü kütüphaneler tasnif he- yeti tarafından yapılmakta olan me- sai devam etmekle beraber “Türkiye kütüphanelerinin mufassal yazmalar kataloğunu vücude getirmek” ga - yesine tevcih olunacaktır. Bu kata - loğun başlanmış olan tarih kısmının da en kısa bir zamanda bitirilmesine çalışılacaktır. Bu katalog, ilim şubelerine, kro- nolojik ve jeografik bir tasnife tâbi Dönüşte şehire bir kilometre ka-İtutulmak suretiyle yalnız yazrmaları Jihtiva edecek ve bunlardan basılmış olanların muhtelif tabıları hakkında her maddede ayrıca tavsifi verile cektir. Hazırlanacak fihristlerin ne yolda tanzim ve tasnif edileceği ve bu iş- leri takip ve kontrol edecek merkezi bir büronun çalışma tarzmın tesbiti için mufassal bir çalışma programi hazırlanmak üzere İstanbulda kütüp- haneler tasnif heyeti reisi Mehmet Ali Ayni ile Topkapı sarayı müzesi direktörü Tahsin Öz, basma yazı ve resimleri derleme direktörü Selim Gerçek ve Üniversite kütüphanesi direktörü Fehmi Karataydan müte- şekkil bir heyet işe başlamıştır. Yeni Maarif Müfettişleri Ankara, 27 (A.A.) — Maarif Ve- killiğinee müfettişlik kadrosundaki açıklara yeniden tayinler yapılmıştır. Yüksek öğretim şube müdürü Muh- sin Binal, Vefa lisesi müdürü Osman Horasanlı, Ankara lisesi fizik öğrel- j meni Arif Öğet, ilk öğretim şube mü- İdürü Hayrullah Örs, teknik öğretim şube müdürü Ferit Saner, Gazi ens- titüsü tarih öğretmeni Cemil Borsan, Antalya lisesi müdürü Süleyman Demir, Samsun maarif müdürü Mu- hittin Akdik, İzmir kız lisesi direk- törü Necmettin Onan bu yeni kad- roya alınmışlardır. Mevcut vekillik müfettişlerile bu kerre tayinleri yas pilanlar bir ihtisas programma göre tavzif edileceklerdir. Bu hafta içinde bütün müfettişler Ankarada toplanacak ve teftiş işleri hakkımda kendilerine direktifler ve- rilecektir, e Tireboluda Zelzele ve Dolu Tirebolu, 27 (Tan Muhabirin den) — Gece yarısı beş saniye süren bir zelzele oldu. Sahile 10 kilometre civar köylere her biri 130 gram a- Bırlığında dolu taneleri düştü. Fın- diklar yüzde otuz beş nisbetinde za- rar gördü. bekçi Abdullahı Yurarak öldürmüştür. Çoban Ali sürüsünü ekin tarlala- rmda yaymakta iken bekçi bu vaziye ti görerek buna mani olmuş ve yapı lan zarardan dolayı da, kepenek de- nilen keçeyi Alinin sırtından almış- tr. Eve gelen Ali işi babasma anlat- mış, babası da; »—— Mademki keçeni aldı sen ni - çin bekçiyi öldürmedin diye çocuğu tahrik etmiştir. Çocuk ta bu sözden cüret alarak bir şeyi sormak bahanesiyin bekçi ile konuşmak üzere evıne gitmiş. ve bekçi merdivenlerden çıkarken Ali elinde sakladığı tabanca ile ateş ede- rek bekçi Abdullahı arkadan vura- rak öldürmüştür. Da i.m. KISA HABERLER iu Hava Generali Proskurof, müdafaa kom miser muavinliğine tayin edilmiştir. Bu süretle Kızilerdu komiser müavinlerinin adedi beşe çıkmışlır. Bunların isimleri şunlardır: Meklis, Kubik, Şadeuko, Budenni ve Proakuraf.. © Amerikaya 19 mayısta biten hafta i- çinde 88.368.318 dolar kıymetinde altın it kal edilmiştir. Bu miktarın 61.075.437 do- ları İngiltereden gönderiimiştir. © Yunan Krahı İkinci Jorjun hemşiresi Prenses İren'in Duc de Spolete ile yakın dn rişanlanscağı bildirilmektedir. İtalyada birkaç kere uzun müddet fka- met etmiş olan Prenses İrenin nişanlan- masina siyasi bir mina atfedilmemesi tâ- xım geldiği söylenmektedir. © Fransanın İspanya Setiri Meresal Ptain, tetlfasna dair dolaşan katiyetle tekzip etmiştir. sayiaları