28 Şubat 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

23.2.949 BÜGÜN Avrupanın Saptığ ph Çıkmaz N Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Ai evvelâ Çekoslovak. e kğ m am Ma eee benin yapılamıyacağı İLE muhare- amele rar ile, ileri sürülen bd. aların 2 — dan ibarettir X #!ediği hakikat bun. Harbin Gar ç sapinazın Ep Cephesinde “gikme: sAN söbehi, * kayvetleri denki siddlsir m “lan iki tarafın, çekilmeteş; ÇİN Seddinin arkasına Tuza geçmesini taraftan bi beklemeleridir. İki anmak, pin de bu zahmete kat mek ii fedakârlığa göğüs ger. nde olmadığı için harj Sıkmazg #epıyor, ğı İçi P K wwvetler Denk Oldukça babi tarafından anlatıldığına el inal iki taraf kuvvetleri denk rinin çe devam ettikçe ikisinden bi- har, TUza geçerek kati bir mu. Çünkü Yapmasını imkân yoktur. h taarruza geçecek olan tarafın a denk olması değil, üç beş İnik olması lâzımdır. Ancak © yin muvalfokıyetli bir taarruz rel mukabil tarafı sarsmak, u bırakmıya mecbur etmek Mürllin dü, Bugünse iki taraftan biride ba ml vok iddiasında değildir. İki ta. sini, Piribirine saldırmak istememe. bi,» sebebi budur ve harp bu yüzden Sıkmaza sapmakiadır. Muharipler Ne Yapacaklar? arp Garp Cephesinde çıkmaza saptığına göre, muharipler ne Yapacaklar? Karşı karşıya oturup Senelerce bekliyecekler mi? Yoksa harp etmiye müsmit daha başka bir Cephe mi arryacaklar? Bugün göze çarpan kati bir haki, kat, hiç bir milletin, Garp Cepbesini sıkmazdan o kurtarmak için kendini üteşe atmak istemediğidir. Ne için atsın, ve ne İçin yurdunu bir harabe. Zaten harbi, Garpten “Şarka veya | daha başka bir sahaya nakletmenin, Garp Cöphesihi çıkmazdan kurtara, Şağını sanmak, son derece şüpheli İZ düşüncedir. Ve bu düşünce an. <ak harbi yapar, harbin tahribatını arttırır, fakat harbe son vermez. Demek oluyor ki, harbi sıçratmak da onu çıkmazdan kurtaramıyacak... Bir Tek Çare Kalıyor halde bir çare kalıyor. Barış. ki a, > Saresini aramak. İhtimal Amerikayı Avrupaya Mister Wel- Zİhi bir şahsiyeti göndermiye sev. yeğ» âmil de Amerikanın bu vazi. ti takdir etmesi, Avrupayı çıkmaz” arrink için gulhten başka ça. © bulunmadığını pirelli 5 halde, acaba muharip devletler | dan kurtulmak için, bu ça, Ya şanılacaklar mi? | e Yeni harbin icap ettirdiği yük 4 B#ünlüğü temini ederek bi Miya grUE geçmek için hazırlan Bu 'evam oğecekler mi? İçin ysvsllerin cevabını öğrenmek, iye, halde uzun bir zaman bekle. m a i Balkanlarda khısadi Vaziyet Yan ig 27 Ofusust) — Bir İtal Bu beygst heyeti Bükreşe gitmiştir. ti, ,, ** bugün Romanya hüküme- Belg alarma başlamıştır. Yüpıl At “ hükümeti, Almanyaya İhe İhracata ve bilhassa beygir Machu 28 nit lisansları ilge etmek Alman, “Yetinde kalmıştır. Bu tedbir Yanın, varon azlığını ileri sü. aya mal gönderme- « z edilmiştir. Kanla, Almanyanın Bal. teketteyi bulunan ajanları bu mem- Yen pa o Almanyaya mütemadi. lar, © © Böndermeğe çalışmaktadır. an yötlediye reisi, Safyada bu. iğ ee a ik < ge ermiştir şereline bir ziya. Yu, vi bazın “g8” İktisat heyeti ve tivaret mMişlarg,, » akşam Sofyadan ayrıl —— ak 2 © Trvat Milliyetperveri Zağraş, 2evkit Edildi üst Hip,zl (A) — 26 Nasyona. mebüşlar at tevkif edilmiştir. Eski Ye İkisinden birinin taar- || En Mili Şef, kemik Heyotine İltifatta Bulundular Ankara, 27 (Tan Muhabirin. den) — Şehrimizde bulunan İz. mir Belediye reisi ve Vilâyet Meelisi âzalarından mürekkep heyet dün akşam Reisicümhur İnönü tarafından kabul edil mişlerdir. Milli Şef, Belediye reisile he. yet âzalarına oiltifatta bulun. muşlar ve kendilerini yemeğe alıkoymuşlardır. Belediye reisi ile heyet, muh- telif Vekâletlerle o temaslarına devam etmektedir. Milli Şefin teşekkürleri Ankara, 27 (AA) — Riya. seticümhur umumi kâtipliğin. den: Reisicimhur İsmet İnönü, 'Halkevlerinin . sekizinci yıldö. | nümü mtsasebetile Halkevleri ve Parti mümessillerinden al. dıkları kutlama, bağlılık duy. | gularını bildiren telgraflardan cok mütehassis olarak kendile. rine teşekkür ve muvaffakiyet temennilerinin iblâğına Anado. | hu ajansını memur etmişlerdir. — Şimal Kutbu - Sularında Harp Olmadı Oslo, 27 (A.A.) — Şimal kutbu su. larında İngiliz harp gemileri ile Al. mah hârp gemileri arasinda bir mu. harcbe vukua gelmiş olduğuna dair ortada dolaşmakta olan şaylalar, iyi malümat almakta olan mahafil ta, rafından kati surette tekzip edilmek. “ÜN hakan, Norveşin gmat ğin, | Fasılalı Surefte Sarsıntılar Oldu leri açıklarında hiçbir bahri muha. rebe vukua gelmemiş / olduğunu be. Londra, 27 (A.A) — Reuter ajan. & bildiriyor: masında iki Alman gemisinin battığı hakkında ortaya bir haber çıkarmış. lardır. İngiliz deniz makamları bu TAN AB en EZ mi İk il IR Viborg'a Yapılan Sovyet Hücumları Püskürtüldü Moskova, Almanyanın Tavassut Teklifini Reddetti Londra, 27 (Hususi) — Fin . Sovyet harbi hak- kında alınan son haberlere göre, Yaziyet şu merkez. dedir; Sovyetler Mannerheim hattının Garp acun- da olan Koivisto adasım aldıktan şönra, Cönuptan ve Şarktan Viborgun Üzerine birkaç taarruzda bu. Tunmuş'asa da, bu taarruzların hepsi püskürtül. müştür. Fin kaynaklarından verilen malümata gö. ta, Koivistodaki bütün toplar ile mühimmat, Finler tarafından dehile naklolunmuş ve müdaliler kömis len çekiimişlerdir. Petsamo "mıntakasında da, şid- detli muharebeler vukubulduğu bildirilmektedir. Son Sovyet ve Fin tebliğleri Son Sovyet tebliğinde deniliyor ki: “Kareli berzahında Sovyet kıtaları istihkâmla. rin tahribine devam etmişlerdir. Düşmün mukabil tasrruza geçmeğe teşebbüs etmiş ise de, ağır zayiat. la tardedilmiştir. Bu mukabil taarruzların birinde, düşmanın beş tankı tahriş olunmuş, bunlardan üçü Sovyet kıtaları tarafından zaptedilmiştir. Alınan mütemmim malümata göre, 24 şubattaki tebliğde zikredilen ganaimden başka, Sovyet kıtaları Koivis» to adasında 15 i belon topçu istihkâmı olmak üzere, 25 istihkâm, iki kale kazematı, #silâh ve yiyecek deposu, 10.000 obüs ve 5 milyondan fazla mermi zaptetmişlerdir. Cephenin diğer mintakalarında kayda değer bir hâdise olmamıştır. Sovyet hava kuvvetleri düşman kıtalarını ve askeri hedefleri bombardıman etmiş- Verdir. Hava muharebeleri esnasında 19 düşman tayyaresi düşürülmüştür. Fin tebliğinde de şunlar yazılıyor: “Düşman Viborgun Cenubundaki adalarda ve | Kareli berzahının merkezine tasrruzda devam et. miştir. Düşman ağır Zaylatla tardedilmiş ise de, mu. harebe devam etmektedir. Talpale nehri üzerinde | düşmanın Şiddetli bir hücümuü hareket noktasına ka- İİ dar tardedilmiştir. Ladoga gölünün Şimalinde şid- detli topçu faaliyeti olmuştur. Kuhmoda düşmanın müteaddit sığınağı tabrip edilmiştir. Petsamonun Cenubunda düşman kıtaatı bütün gün tsarruzlarda | bulunmuştur. Finlanda kıtaatı İ| kilmiştir. Diğer mıntakalarda Nantziye doğru çe. Finlanda müfrezeleri mu. vaffakıyetli pusu harpleri yapmışlardır... - Moskova, Berlinin tavassulunu reddetti Kopenhag'dan "Daily Telegraph,, gezetesine bil diriliyor: Sovyet » Fin ihtilâfında bir tavassutta bulun. mak üzere Almanya tarafından yapılan tekliflerin Moskova hükümetince reddi Berlinde hiddet ve hay» ret uyandırmıştır. Diğer taraftan tavassut haberi tekzip olunuyor. İngillerenin yapacağı yardım meselesi Avam Kamarasında muhafazakârlardan Locker Lampson, Ingiliz kıtalarından mühim bir kısmının Milletler * Cemiyetinin himayesinde olarak derhal, Finlandada hizmet edebilmek için terhisini istiyen bir takrir vermiştir. Parlâmento mahfillerinde hasıl olan kanaate göre, paskalya yortusundan evvel yapılması İcap 6 den işlerin çokluğu dolayısile hükümet bu takririn müzakeresi için vakit bulmakta güçlük çekecektir. Yurdun Birçok Yerlerinde Yeniden) Alman ve İtalyan Ameleleri Arasında Yazan: B. FELEK Pr» Halkevi Pazar akşamı ken- di temaşa salonunda bir Kara. göz gecesi tertip etmişti, Program Karagöz hakkında bir konferans ve bir de Karagöz oyunundan mürek- kep bulunuyordu. Bay Selim Nüzhetin büyük bir s3- lâhiyetle vermiş olduğu konferansı istifade ile dinledik. Hayal oyunu- nun ilk mweltleri Çinliler olduğun. dan başlıyan bu malümat hayalin bi. ze nasıl intikal ettiğini ve Karagözle Hacivatın nasıl doğduklarımı pek güzel hulâsa etti, Arkadan da bir kaç Karagöz oyunu parçaları gösterildi. Ben bu gecenin artistik kıymetin. lup olmadığından ziyade bu teşebbil. se ve toplantıya ehemmiyet verdim ve o bakımdan bunu pek kıymetli ve yerinde bir hareket olarak takdir et- tim, Bir çok milletler, kendi sanat ve hars larihlerinin en karanlık köşele- rinde âdeta birer efsane haline gel- miş olan varlıkları ihyaya çalışırken, bizim henüz enkazı baki olan bir mü. sseseri tamire kalkışmamız pek $6- mereli ve pek lüzumlu bir hareketti. Karagöz ve yamibaşında Orta Oyu- Ankara, 27 (Tan Muhabirinden) — Ruravu selen haherlere eöre Terme, Bodrum, Şerki Karahisar, Fatsa, Şi, binkarahisar, Ordu, Erbaa Tirebolu, Giresun ve İzmirde yeniden mütead. dit sarsıntılar hissedilmişti Kayseriye bağlı Pınarbaşının Pa, haberin İngiliz gemilerinin mevkii | zarviran nahiyesinde bu sabah 1.30 hakkında malümat istihsali maksa.|da hafif, 4.15 de şiddetli olmak üzere dile yayıldığı kanaatindedirler. Bah. | beşer sani, riye Nezareti Almanyanın bu mera. | olmuştur. kını tatmin niyetinde değildir. şüren iki yer sarsıntışı hiye müdürlüğü binsek le bazı evlerde çatlaklıklar hasıl ol. muştur, Develi merkezinde de dün 1130 da iki ve 14.15 de 4 saniye süren iki hafif, saat 20.30 ve bu sabah 65.20'da beper saniye süren iki şiddetli sarsın. olmuştur. Develiye bağlı Yahya na. hiyesinde de 3.30 da altı saniye de. vam eden yer sarsıntısı kaydedilmiş. tir, A e Evvelca Şarki Karahisarda rölze. lenin mektepte yaptığı tahribat do. layısile tatil edilmiş olan ortamek. tep, dünden itibaren başka bir bi. nada tedrisata başlamıştır. Kavga Oldu Londra, 77 (A.A) — Daily Herald gazetesinin Amsterdam muhabirine göre, Vestfalyadaki Alman ve İtal. yan maden amelesi arasında ihtilâf. lar zuhur etmiştir. 10 ilâ 15 bin ka. dar olan İtalyan maden amelesinin daha iyi şeraitle çalışması yüzünden kömür ocaklarından çıkışlarda he. men her gün dövüşler olmaktadır. Bundan sonra, İtalyan ve Alman ma. deri ameleler! hücum kıtalarile Mus. solini tarafından gönderilen polis memurlarının nezareti &ltında ve ayrı ayrı çalışacaklardır. mevkuf, Buc ilebir gazeteci arasında rakama tin z kanan Hi ADİSELERİN © Almanya namına ticaret muahedeleri yapmakla meşgul olan Doktor Clodius'ün bugünlerde Bük- reşe gelmesi bekleniyordu. Londrada çikan Dai- lu Express'e göre, Doktor Clodius, ziyaretini göyrimuayyen bir müddet için tehir etmiştir: Bunun sebebi Almanyaya Romanyadan daha çok miktarda petrol, buğday ve iptidai madde- ler sevkini temin için tanzim edilen geniş bir programı müzakere etmek üzere Clodits'ün Ro- madan Berline gitmiş olmasıdır. Bu sevkiyata mukabil Almanya, Romanyanın hududunu uzun müddet için garanli edecektir, Bundan başka Almanya, Romanya ile komşularının kısa vadeli ademi tecavüz misakları akdelimeleri için tapas» sutta bulunacaktır, i Komanyanın Almanyaya bilhassa fazla miktar- da petrol ihraç elmesine ehemmiyet verilmekte- dir. Diğer cihetten Romanyanın iki milyon kişilik ordusundan bir milyonunu terhis ederek bu bir milyon kişinin zirai işlerle uğraşmasını temin etmeğe uğraşmakladır. * Bükreşten de şu malâmat veriliyor: Alman demiryolları umumi müdürlüğü, Romanya de. miryolları umum müdürlüğünden Flensburg — Borde. burg — İnder ve Warnemunde yoluyla İskandinavya ve Baltık memleketlerine yapılmakta olan her türlü emtia nakliyatının 27 Şubat tarihinden itibaren tatil edilmesi için içap eden tedbirlerin alınmasını talep et. miştir. Yolda bulunan bütün nakliye gemileri derhal tevkif edilecek ve bu mallara hükümet memurları tara. ndan vaz'ıyet edilecek ve bu memurlar, bu malların başka tarik ile sevki imkânlarını araştıracaklardır. Cernauti'den alman haberlere göre Romanyadan manyaya Sovyet işgali altındaki Polonya arazisinden sevkolunan malların nakliyatı yeniden haleldar olmuş. tur, Çünkü Sovyet Rusya — Romanya budndunda kö. İÇYÜZÜ. in Örnseni'den Polonya tarikile transit olarak sevkolu. nan et vesaire gibi gıda maddeleri yağma iştir, Berlin'den Bukovina ve Besarabya'ya ihracat tacirleri. ne gönderilen telgrafnamelerde bundı böyle gıda maddelerini hömil vagonların Polonya arazisinden geç- memesi ve Macaristan yoliyla sevkedilmesi talep olun. maktadır. Bu yeni hâdisenin Almanyada büyük bir memnuni. vetsizlik tevlit etmiş olduğu beyan edilmektedir. * Amerika gazeteleri şimdiye kadar ortaya çık- mamış olan iki mühim siyasi vesikayı neşret- mektedir. Bunlardan birincisi General Pershing'in 11 İ- kinciteşrin 1918 tarihi mütarekeye itirazına dairdir. Amerikan ordusunun başkumandanı, Alman ordusuna karşı tam bir muzafferiyet ih- raz edilinciye kadar harbe devam edilmesi ta- raf tarı İdi. Fakat Almanyanın teslim olmak için ileri sürdüğü teklifin kabulünü terviç eden Cle- menceau'nun tavsiyesi üzerine mütareke akte- dilmişti. İkinci vesika, Vierge adalarının satılması için Amerika tarafından Danimarka üzerine yapı- lan tazyikten bahsetmektedir. 1915 senesinde bu adeların Almanyaya terkedilmesinden korkan Vaşington hükümeti, Danimarkoy tehdit ede- rek Vierge adalarını 25 milyon dolar mukabilin- de satın almıştı. * Almanyadan verilen malümata göre, Almanya Başkır. daki Çimmbaleri mıntakasına o mütehassıslar gönder. mektedir. İkinei Bakü ünvanı verilen bu petrol havzası borularla Ufa'ya bağlı bulunmaktadır. Bu mütehassıs- ları Alman malzemesi takip ederektir. İkinci Bakü için Almanya ile Rusya arasında anlaşma aktedilmiştir. Havzanın verimi iki misline çıkar, istihsal fazlası Almanyaya nit olacaktır. nu hâlâ eşhası yaşıyan birer milli varlıktır ki; Türk tiyatrosunun he- kiki bünyesi kurulurken bunun gös- terdiği zevk İstikametlerini nazari itibare almak pek faydalı olur. Kal. dı ki; Karagözün tam kârı kadim şekliyle ona o bugünün ihtiyaçlarımı tatmin edebilen modern bir çeşni ve. rilmesi teşebbüsü arasında bir takım tecriibeler yapmak ta milli temaşa- mız bakımından pek lüzumlu ve istifadeli bir mesai teşkil edecektir. Lâkin hemen yapılması lâzım ge- len şey, bence evvelâ Karagöze dair bugün elimizdeki meveut cansız oriji bal vesaitin yani tasvirler, perde, tef, düdük, değneklerin cem ve teda. riki. Sonra Karagöze dair söylenmiş olan güzel, kaside, nazım, türkü, ma- ni ve tekerlemelerin asıllarının top- (lanması (çünkü bunlara bir takım İkötü nazireler ve ilâveler de yapıl- mişlır) daha sonra mevcut Karagöz oyunlarının mümkün olduğu kadar geniş bir repertuvarının tertibi ve en son olarak ta ağızdan ağıza söylenen vtya geçen asır müelliflerinden bize kadar ismi nakledilen maruf Ka. ragözcülerin tesbitidir. Bunları yaparken de Karagöze, tasvire ve alelümum bu bahse dair malümat ve kolleksiyonu olan tı bir araya getirecek bir komite ve. ya cemiyet kurmak ta yukarda söy. lediğim unsurların toplanmasını te. min edecek en kestirme yoldur. Bu yazdıklarım belki bazı aykırı: lıklar ve güçlükler arzeder. Bunları ie başladıktan sonra müşahede et. tikçe taşhih etmek kabildir. Fatih Halkevinin Karagöz gecesi bence hakiki Türk sahnesinin dirili- şini gösteren bir kımıldanmadır. Bu bakımdan da değeri pek büyüktür. İ Tertip edenleri tebrik ederim. Amerikada Reisicümhurluk Meselesi Londra, 27 (Hususi) — Birleşik A- | mefikada bir Cümhurreisinin üçün- cü defa olarak intihap edilmemesini âmir - bulunan ananenin terkine İyi- den iyiye hazırlanılmış bulunulduğu söyleniliyor. Gazeteler Cümhuürreisi Roosevel- tin namzetliğini koyacağım açıkça yazıyorlar ve cümhuriyetçi namzet- lerden hiçbirisinin onu mağlüp ede miyeceği kanaatini ilâve ediyorlar. Reuter Ajansı muhabiri zümhurrelsi intihabının dahili siyasetten ziyade, harici siyaset esası üzerinden yapıla» cağı kanaatinin kavi olduğunu bildi. riyo. Diğer taraftan Novyork Senatosu kabul ettiği bir karar suretile Ame- rika reisicümhurlarının üçüncü defs olarak namzetliklerini koymalarını meneden bir kanun lâyihası kabulü. Dü istemiştir. rk Buraya gelen haberlere göre, Pa- sifik denizinde bir cevelin yapmak. ta olan Amerika Cümhurreisi Roose- velt, Panama kanalı müdafna tertiba. tını teftiş etmiştir. Roosevelt Panama kanalını geçer. ken, kanalda bulufhan Amerikan de- niz, kara ve hava kuvvetleri kuman. danlarile müteaddit defalar görüş- müştür.