4 Mart 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

4 240 ABONE BtDEyi enebi 2800 Ki co * 0 * 100 1 Sani 8 ay say 1 Ay lellerarası porta vihadına dahil in memleketler için sbune bedeli müduet surasiyle 30. VE, 8 33 liradır. Abone bedeli vesindir değiştirmek o 25 o kuruşur p İçin mektuplara 10 kuruşluk Kahvehane Bolluğu B ugün de, orta okul öğretmen. lerinden Bay Nusret Taşkı. Tandan aldığımız bir mektupta orta. ya ulılan şayanı dikkat bir temenni üzerinde duralım. Bu münevver ve iyi görüşlü okuyucumuz. memleket, teki kahvehane bolluğundan, bu kah. vehanelerin muhtelif rararlarından yzan uzun buhsettkten sonra, diyor “— Birkaç gün evvel, Halkevleri, mizin sekizinci yıldönümlerini kut. Yuladık. Bu evlerin mevcuduna, her sene birçok yenilerinin ilâve olundu. ğunu öğrenip de münkün değildir. Bu evlerin teşek. külü tarihindenberi | şahidi olduğu. muz muhlelif kalkınma hareketleri. Bİ yeniden sayacak değiliz. Bu hare. ketleri daha semereli bir hale sok- mak emelini besliyenlerin gösterdik. leri büyük gayretin de farkındayız. Fakat, çok yazık ki, bu yolda har-| canan gayretler, elde edilen netice. lerle mütenasip değildir. Göst büyük gayrete, beslenilen bü mitlere nisbetle, alınan randıman az. dır. Halbuki, biz, halkın, Halkevle. rimize, tiyatrolara, sinemalara, kah. velere, gazinolara koşar gibi dolma. larını istiyoruz. Bunun içindir ki, Halkevlerimizin, her yaşta, her mes. lekte, her sanatta insana, daha cazip gelebilecek bir kemale kavuşmaları. nı temenni ediyoruz. Meselâ, Halkevlerimiz, İçlerinde münasip görülerek oyunların da oy. narahileceği birer salon açmakla, daha birçok gençleri, kahvelerden Kurtaramazlar mı? Bu suretle, o) içlerin eğlencelerine de, daha ne. #ih'bir manzara, ve mahiyet veril miş olmaz mı7 Makul her insan bu suale “Eve! diyecektir. Bizim kanaatimizce, genelerin eğ. lencelerini - onların kendi itiyatları. na ismamile zıd davranmadan . daha ne: le, ve daha nezih bir catı altına kavuşturmak yolunda, Halk. evlerimiz, bü; ve çok faydalı hiz. metler başarabilirler, Ve bizce. hirer meskene yuvasından, hem de İçli mai ve Iktisadi hirçok zararları olan kahvelerden kurtulabilmemizin en pratik ye en EŞİ yolu da budur, Beyaz Zehir Kaçakçılığı ün de, Tahtakalede yedi eroin kaçakçısı tevkif edilmiş. Bu beyaz zehire karşı gösterilen ciddi alâka elbette çok Yerindedir. Bun. dan evvel, bu sütunlarda, bu mevzug Karşı gösterdiğimiz alâkanın derin. liğini hatırlıyanlar, bu hükmümüzde ne kadar samimi olduğumuzu kestir. mekte zorluk çekmezler. Son günlerde, tevkifatm hararı | dikkati celbedecek derecede çoğal. ması, bize kuvvetli ümitler veriyor metin senelerdenberi hu hu. susta gösterdiği teyakkuzun tabi ve. rimi bu olmak lâzundi. Ancak, hu beyaz zehir kacakenları ve alıcılarını, yalnız kanun önünde herhangi memnu bir füli islemiş dam saymak mümkün değildir, Bunların faaliyeti. bir taraftan ah. Tâk. bir taraftan hukuk kaidelerini tahrip cimekle kalmıyor, ayni za. menda, bir milletin kuvvetini, idrâ, kini, kanını, zekâsimi ve şuurunu da tehdit ediyor ve uzviyeti tere'di, ye sevketmek gayretini gi Bunun içindir ki, beyaz ?el bir düsmandır ve bunun içindir ki, onu satanları. onu alanları, hirer ba. sit sabıkalı saymamak, ve vatan hai, ni savmak, en tabii hakkımızdır. Eroin karakçılarının ve alıcılarının miktarı, bizde, maalesef. teyakkuza. muru arltırmamızı icap etlirecek miktardadır. Fakat miktarları pe olursa olsun, mahiyet itibarile milletin o hayatınr avetler. milli cinayet. dür. Bu kanaattir ki. biri. hevaz zehir olar hakkında, çek daha siddetli takibat kadar. eek daha siddetli cen İsieele sevkedi. , yakalananlardan çoğunu mük ii eshabından olusl rı, gördükleri cezanın onları uslan. iddetten çok uzak kaldı. ği m Arkadaşımız Aka Gündüz'ün, Bud > TAN apeştede tanınmış Macar iyasilerinder Eckhardt ile yaptığı dikkate değer mülâkatı aşağıda okuyacaksınız : © acar Sı o o yasılerinden Eckhardt İle Mulakat rta Avrupanın daima canlı, daima kahraman ve daima asil tarihini; kaba- rık yeleli bir aslan şeklinde görmek isteyen, karşıya bak- sın; Budin! Budin'in en şirin bir tepesin, en muhteşem sükünlu bir e Utca vardır ki, 4 numaralı Şedda, di konağında Macar vatanının bir öz evlâdı oturur: Mebus ve Müş takil Küçük Çi iler Partisi lide. ri Tibor Eckhasdi, “Tibor Ekard. Bu orta yaşlı. genç yapılı, güzel Macar; bu illerin birinci smif biç adamıdır. Her bakımdan özlü bir kültürü olan Ekselans Bekhardi'ı bu diyarda sevmiyen, saymıyan var mıdır? Hele küçük çiftçileri organize e- dip varlığa çıkardıktan sonra, hal, kın büsbütün göz bebeği camuş tur. Politika hayatıma bakanlar o. na bir “Yaman muhalif, diyorlar. Fakat hayır. Benim konuşup aniadı- ğım şudur ki, Eckhariit, yaman ve hırsları bipâyân bir ruhalif değil, dir. Sadece sözünü esirgemiyen, baş eğmiyen, vatansever bir mü- fakıptır. Milnbetteki selâset ve kudreti, uzağı lerindeki isa. beli ve millet işlerindeki titizliği ile elde ettiği milli şöhret Ameri- kaya kadar uzanmıştır.Yakında A. merika şehirlerinde bir seri kon- ferans vermek için davet edilmiş. ür. Yolculuğa hazırlanıyor. Bir kaç dili mükemmel bilen bu halk çocuğu, Fransız ve İngiliz demokrasisine karşı sar bir dostluk beslemektedir. İç ve dış Macar politikalarındaki dürüstlüğü yüzünden devletinin bir çok husu- si ve yüksek müşavirliklerini de yapar. E w değerli zatla, bana konuş. mak fırsatını hazırlıyan hu- susi dostlarıma teşekkür Onların dostluk ve hi loş mermer dehlizlerin merdiven» lerini çıkt m, duvarları “Okunm kitap, larla dolu koridoru geçerek Eckhardt'in ilim, iş ve ecdat odası- na girdim. Ecdat odası... Ne mutlu © torunlarâ ki, atalarından kalan. ları birer hayat armağanı gibi mu- hafaza ederler. Bu lüleler, bu çu. buklar, bu harp ve ilim öte berisi hep cedlerinden kalma, Pek eskiden | tanışırmışcasına tokalaştık. Ve soğukluğa, serinli- ğe, donukluğa meydan vermeden konuşuvermiye başlad k. Mevzuu. muz önceden ölçüye, teraziye al: mış yapmacık şeyler değildi. Gü. Konuşan: Aka Gündüz Tibor Eckhardi ibm... Eckhardt Kimdir? | Tibor Eckhardi, Macar kralhıği sü 6, Berlin ve Bu ilimler dokte de vi iyetine verilmi tede kalmıştı huk biraz sonra hükümet bu gayretle irteri aramndadı mekteplerinde tahsil ettikten esnasın da Rum enler t skhiel ve İlariciye Naza proarumı ile mebus seçilmiştir. T. Bekhardt, daha sonra partiyi terkederek mühalefele geçmiş, bir 0 mushedesinin kidili ve Mncarist. ir geyretle çalışmış, bu maksatla, Amerika ve İngilterede konferans bur- Itna de Mako'da doğ- : ara hukuk ğ girerek Dahiliye $ rine i ek Mifi ma- i ! nsiivanya yül alından sline kadar bu vazi- komünistlere karş nElAN eş si eatbunt bürosunu dare etmiş, üddel siyarl bayat terkettikten son- meşru haklarının müdafnası için amile mebus fntihap n celad 7 Cemiyeti içe Ikâfalen kendisine Basar tri hâslığına tayin etmiştir. nün bütün mevzularım karıştırdık: Balkan Antantı, antantın bir nubu şarki Avrupası blokuna hale edip etmemesi, Macar - Yu. goslav, Macar - Rumen, Macar - Bulgar, Macar - Türk, Macar - Av. rTupa münasebetleri... Hattâ benim şahsi bir fikir o'arak ortaya tığım ve tabli hiçbir esasla ulâkası olmıyan cenubu şarki ömpirfede. rali fikri.. Hepsi bu uzunca konuş- ma yolunda birer ihtiyari durak mahalline benziyen mevzular uldu. Bây Eckhardt, her Orta Avrupalı lerile hemen hiç a'âkalı görünmü- yor. Enterese olmadığını açıkça söylüyor. Yaln'2: — Avrupanın o mıntakasında sulh ve emniyetin muhafazasına, harbi önleyici bir bitaraflığın ıda- mesine ve Balkan devleticri arasın- da gittikçe artan anlaşma, yakınlığa hizmet ettiği için mamnuniyete şa yandır. Diyor, Çünkü o mıntakan'n sikünu ve. ya karışıklığı bütün Avrupada te sirini gösterir. Küvvet'i bir Yugoslav dostu olan Bay Eckhardt, Macar - Yugoslav İDRAR NEDEN AZALIR? İdrar © azalmasına, çoğalma. sından ziyade ehemmiyet vermek lâzımdır. - Sebebini kolayen tah. min edersiniz. Onun çoğalması, bir hastalığı haber verse bile idr: tabii halde çıkan kirler içeride ka. lir demektir. ,Şu kadar ki idrar, insanm hiç. bir tarafında hastalık bulunmadan da azalabileceğinden, azaldığı va. kit. merak etmeden önce onu a- alleri de düştinmeli. » Meselâ çok terliyenler, su içenler tabii olarak az su çıka. rırlar, Bir şeyden mide bozulup ta, kay edince, sonradan, gene tabii olarak, idrar azalır, Midesi devam. li surette bozuk olanların da. ço. Hunda idrar az gelir... Bir de in. san arka üstü yattığı vakit idrar çoğalır. ayâkla gezerken daha az elir. Gece. yahut gündüz arka üz. tü uzanarak, okumayı, veya © va. x'yette konuşmayı sevenler. sık ve çokca çıkarırlar, sonra ayakta ge. zerlerken idrar tahii olarak azalır, Bu, tabil hallerden başka Idrar salınca, — bilhassa işret rin ve uzun hir sıtma hastalığı ge- girmiş olanların — hatırına ilk £8- İccek şey, karaciğerde hastalıktır. Bu hastalık sebeb'le, suyun karın içindeki zarın nrasma girdiği ka- rıh şişmesile belli olmadan önce, idrar azalır. Onun için 'drar azal. ması karaciğer hastalığının başla- dığını ve derhal tedavi ettirmek lüzumunu haher veren hir alâmet. tr. Bu hastalıkta idrar bilhassa #- yakta gezerken göze çarpacak de- recede azalır... İdrarın azalması böhreklerde bir hastalık bulunduğumu, yürekte alsizl'k olduğunu da haber verir. Bunların ikisi de süphesiz ehem- miyetli hastalıklardır. Pakat heki- me mliracant etmeden önce kendi kendine su kücük decriiheyi vap- mak favdalı olur: Sahahlevin aç karnına hüvük hr cn çinde hir litre sütün dörtte birini İçerek. tekrar yatmak kalay bir İşe tir. aska samanlarda idrarın a lığı yürekte haleizlikten leri ge liyorsn, bu teerühede sütü tinea. idrar fazlalasır. Ayakta do Insmen aralır. Halbuki idrar azlı. #ı bikreklerin iyi islememeler'n. den ileri | gelmivorsa yatmanın, kı yoktur, Her iki vaziyette de İd. rar az gelr.. Böbreklerde taş samet olunca. Idrar gene azalır. Ancak sancı bu hastalığı idrar azalmasından önce haber verir. Fakat taş sancısı ce. kenlerden bazıları idrar azaldığı vakit rahat ederler. O zaman san. einrn gecmesi de hoşlarına gider. Halhuki taş olduğu vakit. idrarın azalması fena bir slâmettir. Ra. hatlık bir hafta kadar sürer. son. ra vücudün zehirlenmeğe basladı. Zını haber veren alâmetler beli. rir. Onun İçin idrar ozalması hiç. bir vakit hosa gitmemeli Bayanlarda cok görülen böbrek kavmasında 'drar azalır. Fekat bu Ârıza anlasılarak kemer takılınca. İdrar miktarı düzelir. Daha haska hastalıklarda da id. rar azaldığı olur. Ancak onlarda — idrarın çoğnlmasında olduğu gibi — baska alâmetlerle daha #n. celen belli olduğundan, İdrarın azaldığını düsünmek gene büsbü. tün hekim işidir. Yalnız, yaslıra hayvanlarda idrar azalması pek dikkat edilecek hir şevdir. Clinkü o taraflarda baslı. yan hir kanser, idrarı azaltmakla e) yakınlığının gittikçe inkişaf kabi. rmesinden çok mem, dur. İki leketin bir çok ve iktisadi sebepler dolay isile biri- birine tam mânasi's bağlanması fikrindedir. Yalnız bir noktaya karşı yarı hayretini ve yarı ieessü. or: — Anlayamıyorum, diyor, Ro- manya, bu Macar « Yugoslav yva- nn neden hoş görmüyor” hi denilebilir. Kendi. tâ küçük antan'ianberi Yu- goslavya İle bir askeri anlaşması vardı, Tabii bize karşı Ki Balkan antantı içinde ise Yugoslavya ile daha müstesna bir yakınlık vazi- yeti almıştır. Biz bir şey söyleme. dik. Bizim şimdi iyi bir komşuluk ve sulh anlaşması gayssile hare. imizi de onla karşı 1 midir? bizim Yugoslavlarla Iyi bir anlaşma tesisine muvaffak olu- şumuz, belki kendilerini kuşkulan. dırabilir. Ma'üm sebeplerden dola. yı, Fakat biz bu gibi kombinezon» larla mesele çıkarmak niyetinde değiliz. İmzasına sadık ve imzav şerel bilen bir milletiz. Triyanon- danberi o imzaya riayet ettik. Harp sonuna kadar da riayst edeceğiz. Fakat bu, Macaristanın mili valarından vazgeçtiğine delâ mez. Harbin sonunda o Avrupanın vaziyeti rabiatile değişecektir. Biz b tar | sulhperverliğ'mizi dostlarım, yüzüme karşı birtakım indi kanaatlerini söylemekten çe. kinmemişlerdi. Ezcümle “Bir harp olursa Macaristan derhal ve oto. olarak Almanya tarafıma ge çı g'bi iddiatarda bulunmuş- lardı. Onları"düne kadar ikna ede. memiştim. Fakat bugün gördüler ki, Macaristan (Müstakil hereket ve sulh) gayesinde devam ediyor. bunun değişeceğine dair de orta. da hiçbir sebep yoktur. — Büylik devletlere gelince? — Hiç biri ile kötü münasebeti- miz yoktur. Önceleri Almanlarla da ufak telek yanlış anlaşı'mış mev zularla karşılaştık. Fakat onlarla da bugün, bilhassa büreda geçen #on ticaret müzakerelerınden son- ra anlaşılmadık bir nokta kalma. mıştır. Vaziyetimizi bozmıyacak şekilde elimizden geleni yapıyo. ruz. İki taraf ta şimdi biribirinden memnundur. pen muhatabım. Italyan münasebetlerine vs İtaly dostluğuna pek büyük bir ehem miyet ve kıymet vermekte, bu va ziyetin Almanlarla dostane anlaş. mads büyük yardımı olduğunu giz- lememektedir. Ve İtalyanın bazı ideoloji hareketlerine karşı takın dığı teyakkuz ve aldığ: tedbirlerin kendi memleketi iç'n de dikkate & lunması lâzım geldiği kanaatini a. çıklıyor. Bir Rumen » Bulgar uzlaşması hakkındaki düşüncelerini öğren #nek işleyince derhal cevap verdi — Ne şekilde olursa olsun böy. le bir uzlaşmayı samimi bir mem. nuniyetle karşılarız. Bizden bir haset ve istirkap harexeti bekle. memelidir. — Fakat ben. Romagya Harlet ye Nazırı Mösyö Galenko ile konu- Şurken Belgrat konferansının ü. çüncü ve dördüncü günleri Macar matbustının kendisine ığır hücum. larından bahsetti, Macar matbuatı bir Rumen - Bulgar anlaşması ola- cağını zannederek bu hücumlare gecmiş olmalı. Bu hal sizin sözle. rinizle biraz... — Haberim yok. Bi dim. Fakat emin olsun dediğim gibidir. Bahusu garlarla çok dostuz. Aramızrla ikti. sadi, ticari anlaşmalar vardır. Bul. garları memnun eden her şey biz de memnun eder. Romaaya böyle bir engel hareketi bizden bekleme. meli, Başkaları bir şey derler mi l (Devami 6 mede) İ fransızca Finlandaya NOTLAR; "Taç Millet,, Yazan : Şüküfe Nihal ölkeye ateş açıldığı gündenhe, klar ve “Finlanda" okuyanlar, kendilerile veya telefonla beni taziye ve teselli ettiler. Çeob geçmeden bu taziye ve teselliler Ye sonu gelmiyen tebriklere bırak tu. Kimi görsem bana onlardan, © destanlar, mucizeler diyarından hah sediyor: “Biz böyle üzülüyoruz. siz © rayı gözlerinizle gördünüz. kim bi. lir nasıl müteessir olursunuz.” di. yordu. Daha sonra, gazete sütunları: “Fin, » kahramanlığı, Finlerin fen ve harp tekniği, Finlerin dayanıklığı, Finlerin insanlığı, büyüklüğü, vik. ” hakkında dünyaya bitmez n zaman, sun? Onları yakından ği mışsın, neden susuyorsun?” dediler; © X irkaç yıl önce oraya yaptığım s6. yahatten sonra, hiçbir şey karşısın. Aa o kadar sonsuzluğa varamamış 6. lan katıksız takdir ve hayranlığımi © daha birçok ciddi etütlerle de karişe trarak yazmıştım. O zaman Finlan. dayı bizde pek tanıyanlar yoktu. E. | serimi yazmak için epeyce yörülmüş. tum. Buradaki ecnebi kütüphaneleri | Finlandadan bahseden eser, kavnak aradığım zaman hayretle yüzüme bakara “Burada onları kimse tanımaz, 0- kumaz; hunun için eser getirimeyiz.” demişlerdi. Üniversite hukuk bir kösesinde, acılmanış, mış, kimsenin haberdar olmadığı ait kımetli hir eser bulmuştum. Nihayet Finlan. dndan, Almanvadan bazı eserler ge. trttim, Bahâl nhanelerinin toz. lu raflarında br İslâm âliminin ese. ri elime geçti. Böylece “Finlanda” yı yazmıya muvaffak oldum. Bunu yapmakla bir büyüklüğe karşı olan yazilemi bitmis mi sani. yordum? Hayır! Ne o vazife biter, ne 0 heyecan diner: ne de anların bü kara günlerine lâkeyt kala Bununla beraber yazmıyordum. Se. behi? tülphanesinin. okunmaz ân büyük ıstıranların karsısını. da'duyulan derin süküt ihtiyacı! Etrafımdakiler son günlerde hana oradan bahsedemez oldular. Gazete. İlerde onlara ait yarılera gözlerimi yamdum, O diyarın ölümüne taham. mülüm yoktu: N j Yıllardanberi kafamda, kaliimde en aziz, en mukaddes bir varlık ola. | rak taşıdığım © insanlara bir kus tü. yile dahi dokunulamaz, Onlarm yaz olmalarmdan çekis rahatsiz 0 cennet yurdu; donmuş. fakir, (aş uk. bataklık bir avuç topraktan ken. dileri yarattılar... Orada kimseden İhir şey istemezler, kimseyi rahatsiz #tmezler. Güneş renkli, mağrur baş. farı; emniyet veren, (Efendi), dia. swnelendi) duruyları vardır. a Kadınlar, orada, muhayyelemizde vaşatahildiğimiz semi ç Fin kadını kültür kadındı nı, ev kadınıdır; anadır: met kadınıdır; yurt kadınıdır Av. rupada ilk parlamentoya kahul olan kadın, odur, O; parlamentoda gös. terdiği hareketle, birdenbire memle. © ketin çehresini değistiren: erkek me buslarm görüp sezemedikleri düyas ları ele ularak yeni kanunlar yapi. ran yaratıcı, faydalı kadındır! N Finlandanın erkeği. kadın j göveri, sanatkârı kelebekler kada? sessizdirler, Çünkü bütün mütekâ. © , medeni insanlar gihi, onların d& kâinatı vardır; bütün çarpı © ma, bütün kasırga orada geçer On- lar parlamentera hile rey verirken © gürülü etmezler, Her mehusun ö- nünde iki: renk veren elektrik düğ. İ meleri vardır. Bunlara basarak rey» Jaz bulunur şey ne is lerini bildirirler, Bu tekâmüle hangi millet erdi? Onlar, yeryüzünde en değerli, en akt mu İm ci mi) odur. Lâkin me hazindir ki, hütün kıymetli sevler gibi, o kadar, | azdırlar ki bu büdirerlen kendilerini kurtarabilmek için dünyadan değil; insan bekliyorlar, . Finler, (Kalevala) dan «nrira ikin ei hir destan daha yarattılar Kale. vala; milliyetlerini, dillerini istik.. illerini, kiltürlerini, / harslarını ve, her şeylerini unüulmuz, dağıtmıs lan Fin genelerine ehedi havat atesi ver. mitsi? bugünkü Finlanda p mekad.. © des ateşin eseridir Ru millet, manevivetindeki hüvi iin o kavnaktan icmici dünya. » milletle, başına bir (güneş taç) givivor, ğ Bedbaht insanlık, sanlık. her zaman için cinsinin cüklüğünü, onlar büyü alnı Hekeli in kil. Mine