17 Nisan 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
17 4-940 a BUGÜN! Norvik'in İşgali Yazan: Ömer Rıza DOĞRUL Mtetiklerin Nerveç toprakları. na çıkardıkları askeri kuvve- ÖN başardığı ilk iş Narvik limanının halidir, Norveçin Şimalindeki bu #ehir ve Jiman büyük bir ehemmiyeti İlizdir, Ve bu ehemmiyeti haiz ol. ağu için Almanlar, en modern muh. | inin yedisini burasını muhafa- MW ve müdafaa için tahsis etmişler,! efikler de her yerden önce bura. Mi asker çıkarmıya ve Almanların Meradaki kara ve deniz kuvvetlerini Mahaya ehemmiyet vermişlerdir. İki afnda bu mevkie bu derece ehem. Kiyet vermelerinin sebebi, bu mev-| Min İsveç hududuna ve İsveçin de-| çıkarılan sahalarına yakın olma. | İsvöçten gelen demirlerin Nar-| Almanyaya gönderilmesidir. Almanların Narviki işgal etmek. Mn maksatları, İsveçle temaslarını axa ederek, buraya demir ge. Mrtnek ve demiri Almanyaya sev- Kstmektir. Müttefiklerin hedefi Nar. Miki işgal ederek İsveç ile teması ko. peş Almanyayı demir- Men mahrum etmekti. Bn Nfühim Madde! arp sanayiinin en mühümt med. desi demirdir. Demir, Alman Ne Sanayinin en mühim gıdasıdır. gıdadan mahrumiyet, yalnız AL Man harp sanayiini aç bırakmaz, bü. İn Alman sanayiini açlıktan öldü. Mir. Ve Almanyayı karadan bağlı ol. ağu memleketlere makine ve saire in ip az çok fcaret yapmaktan ahkoyar, Halbuki Almanyanm | Merbi devam ettirebilmek için en çok iği şey, komşulariyle alış ve- Mİ ötmek, komşularını mamulât ve Mikasa mihaniki alât göndererek İidai madde almaktır. Almanyayı Nemizsiz. bırakmak onun bu son ü- iline de enson darbeyi indirmek. Müttefikler; bu yürden evveli arvikin in işgalini istihdaf ettiler ve işi muvaffakıyetle | başardılar. ler hu sayede Norveçlilerle tesis ettiler. dan sonra Norveç kurvvetlerile ler birlikte hareket ve bir- Msn eçeklerdir. 4 Pülat Narvik'in işçali ile temin aa, olunan irtibat Norveçe mün- Pena, kalmtyacaktır. Çünkü Alman. dıy Norveci işgal etmesi üzerine üç çilemle irtibatı kesilen İsveç ile Müyüç sayede irtibatı, tesis etmek teyakün olarak ve İsveç iktısadi te- £ yüzünden iktisaden boğul haktan kurtulacak, ayni zamanda Alman tecavüzüne karşı mütte. başucunda bul Narvikin İşgi Yihüağ Yanın İsveçi tecrit etmeyi Müntmmeştz. hareketini de akamete tar. İh Nirvikin işgali ile Şimalde bir ha. Künge bi başlamıştır ve bu karp Ay Küne ciddileşecektir. Knagşanyanım asıl hedefi, Norveç ea yandan ve üslerinden istifade İngiltereye karşı hava tası vala yapmaktı. ke», fal etmeleri bunu da tamı Piç araf edecektir. Çünkü mütte- tek de burada üsler vücude getire. bu üslerle Almanların teşeb-| Meyi akamete uğrata Harp Filomuz Tekirdağında hiye kirdeğ, 16 (A.A) — Yavuz, Ha. Peki “Adatepe ve Zaferden mü.| ye lomuz saat 17 de Gelibolu. | Bük sirdağına gelmiştir. Amiral Yap, Okan vilâyeti, beledi; i işi yetmiş, vali vekili ve belediye Miray W Ziyareti iade etmişler ve A. İM Remisine çikarlarken, mera. Selâmlanmışlardır. Fransız Rei yı. izi Yay 16 ( Yük er Sha icümhuru, yi Kabul Etti | | A.A.) — Cümhurreisi öğleden sonra Ankara Bü İsi Massigliyi kabul etmiş di t Vekâletin haç er 16 YTAN de piç İstimai Muavenet Vekâletin. | Yangın olmuştur. Vekâletin | Yesinge Katında bulunan cilâ atel başı Çe Yanmakta olan karpit lâm- va *den patlamış, atölyede bu- tap VE ateş de Bir Yangın Bugün Sih. | olân benzin, gaz ve neft alarak, atölyenin ah: miştir. i yümek istidadında kula, “Ye yetişmiş, gaz maskesi — Mili Şe — ngiliz Halkına Yeni Bir Mesajı kem Deyli Meyl gazete- #inin Ankarada bulunan siyasi muha- arzu İnne tarafındı Şef m İngiliz halkıma de telâkki etti lâr ve demişlerdir ki: “Türkiye, İngiltere ve Fransa ile ittifakına - iyi veya fena za- man ayırdetmeksirin . dalma sa. dık kalacaktır. Gayenize yüksek ve sarsılmaz itimadınız var. Muhtelif harplerde çarpışmı bir asker olarak, denizlere hâki miyetin size ne muazzam bir is. tifade temin ettiğini bilirim.” Reisicümhurumuz, Avrupa harbi nin Şi | memleketlerinde gösterdiği inkişafları, birçok karışık ve teb 5 meselelerle karşılaşmış ve bütün bu meseleleri muvaffakiyete hal miş bir insanın sakin emniyetle telâk- ki eylemektedir. Milli Şefimiz sözleri- ne söyle devem etmişlerdir. “ Ben, İngiliz karakterini bili. rim, demişlerdir. Ne kadar sakin, tesur ve sadık olduğunu bilirim. O karakter, bu yeni hüdiselerin mucip olabileceği her türlü me. şakkate göğüs gerecektir. “Ümit edelim ki hayatımızı bu kadar sık sık ve bu kadar uzun müddet kurartmış olan harp isti. rabı, çok sürmeden di Avrupa yeniden sulhe kı Size ve memleketinize temenni ederim,” © Eski Mütekait, Dul Ve Yetimlere Yapılacak Zam Ankara, 16 (TAN) — Milli Müdo. fas çeki mütekeitlerle dul habire, Deyli Meyi gezeterinin bir mesaj mahiyi a bulunmüş- meni ve yem maâşlarına yapılacak. zam.|ş lâyihasını müzakere etmiştir. Encü. men hükümetin yalniz tahsisatı fev. kalâdeye 96 25 zam yi kındaki teklifini doğ Lâyihanın bu Encümende sor, şekle göre, bu kabil maaş sahp- lerinin maaş, fevkalâde tahsisat ve yüzde on zamlarından hasil olan ye. künün yüzde yirmi beş nisbetindeki miktar, asli maaşlarına zam edile- cektir. Lâyiha şimdi diğer encümen. lerde müzükere olunacaktır. Profesör Âfet, Bir Doktorla Nişanlandı Ankara, 16 (Tan Muhabirinden) — Profesör Bayan Âfet ile Ankaranın tanınmış doktorlarından kadın has. talıkları mütehassısı Rifat İnan'ın nişan merasimi Çankayada Riyaseti. İngiliz tayyareleri, bir taraftan Almanların Norveçte vücude getirmek istedikleri üsleri mü- İ #emadiyen bombalamakta ve diğer taraftan da buraların fotograflarını almaktadır. Gördüğü- nüz resimde Bergen limanı, bombardıman ediliyor ve bombaların nasıl düştüğü göze çarpıyor. Ankara, 16 (TAN Muhabiri bildi. riyor) — Milli Korunma Kanunu İ caplarından olmak üzere çorap sana- tanbuldan şehrimize gelen heyet bu. gün temaslarma başlamıştır. Aldığım mal zakerelerde İuam madde tedar de zuhuru muhtemel müşkülâta kar. ş alınacak tedbirlerin nelerden iba. ret bulunduğu ve bilhassa bugün ba. m Avrupa memleketlerinde olduğu ibi ev içinde ve sokakta giymek ü zere iki tip kadın çorabı imal edi mesi mevzuu üzerinde durulmak dir, Verilecek kararlar esas bakı. mından kabul edildikten sonra koor. dinasyon heyetinin tasvibino arzedi. | lecektir. Sınat mamullerimiz Diğer taraftan İktisat Vekâletinde sına) mamullerimizin mümkün oldu. ğu kadar yerli ham madde ile yapıl ması ve bü süretle yabancı ham mad. Kadın Çorapları Iki TipOlarak Yapılacak Ayrıca Sınai Mamullerimizin Çeşitleri Azaltılarak Bunların Yerli Ham Maddelerle Yaptırılması İçin Yeni ve Esaslı Tedbirler Araştırılıyor deden imkân nisbetinde alınması için tedbirler naketadir. müstağni araştırıl. emB mda bu mamüllerin çeşit. dazağa b Ee çeşi! daha 3 li tipler ve standardlar vücude ge. tirilmesi İçin çalışılmaktadır. Bunlar arasında bilhassa pamuklu “İve yünlü dokumalar, kadın çorapları ve deriler vardır. Bu mevzular üzerinde tetkikler yapmak için teşekkül eden komisyon halen hariçten memleketimize ithal edilen bilürmum sınai mamulleri ay. m ayrı tetkik etmektedir. Bu eşya. lardan bazılarının memleketimize it. halinin tamamen men'i ve bazıları. Dın da lisansa tâbi tutulmaları için etütler yapılmaktadır. Bu etütler nihayet bulduktan son. ra memleketin bu maddelere olan ihtiyacı gözönünde tutularax her bi. ri hakkında ayrı kararlar derpiş edi. lecektir, Almanlar Garp Cephesinde de İNGİLİZLERE Taarruz Ettiler Paris, 16 (A.A.) — 16 nisan akşam tebliği: Cephenin İngiliz kıtaları ta. rafından işgal edilmekte olan kısmın. da düşman, topçu tarafından hazır. lanan ve topçu refakatile yapılan bir rruzda bul püskürtülmüş yiatver topçumuz, düş düşman oldukça Sarre mint an kuvvetle si açmayan. > Keşif kollarımız Vosgeslerin çar. kında faaliyette. Bulunmuşlardır. Batırılan gemiler Londra, 16 (A.A.) — 451 İngiliz Staneliff yük vapuru, yanın 90 kilometre açığında lenmiştir. Atlantik denizinde seyreden Grai, ismindeki İngiliz şilebi, imdat iş retleri vererek bir tahtslbshir tara. fından takip edildiğini bildirmiştir. O zamandanberi şilepten bir haber slınamamıştır. Zayiatsız geçen hafta Amiralliğin bir tebliği tonluk İskoç. torpil. geçen pazar gece içinde düşman b giliz ticaret gemisi bat Ayni devrede 14.426 tonluk bita. raf dört ticaret gemisi batmıştır. cümhur köşkünde yapılmıştır. tn ÂDİ 8 Almanların, Norveçi işgale teşebbüs etmeden evvel İsveç hakkında Sovyellerle nasıl bir an- laşma yaptıkları henüz anlaşılmamıştır. Fa- kat İsveçin işgali herhalde Sovyetleri memnun etmiyecektir. Onun için şimal harbi Moskovada büyük bir merak ve alâka ile takip edilmektedir. * Sovyetler, İngiltere ile ficari münasebetlerin başlaması. nı arzu etmektedirler. Daha geçen ayın 27 sinde Sov. yetlerin Londra Sefiri Mayski Moskovanm bu arzusunu Londraya bildirmiş, fakat İngiliz hükümeti İngiltere. den ihraç edilecek malların Almanyaya teslim edilmiye- ceğinden emin olmadığı için mek istememiştir. Mayski, bi bu müzakereye devam et. ir iki defa Hariciye Nazırı Halifax'ı görerek Moskovanın ticari münasebetlerin ia. desi hakkındaki hüsnü niyetini tekrar etmiş, fakat İn. giltere bu müzakerelere girmekten daima çekinmiştir. * Holanda, Almanların Norveçi işgal için kullan- dıkları yeni metodu gözönünde bulundurarak müdafaa tedbirlerini şu şekilde tâdil ve takviye elmiştir: 7 — Sahilden Alman nakliye gemilerinin asker çıkarmalarına mâni olmak için Holanda sahil- lerinin takviyesi; 2 — Tayyare karargâhlarının tayyare dâfii top- Iarla teçhizi; 3 — Dahilde Nazi ajanlarının faaliyetini tahdit edecek tedbirlerin alınması. Düşüş ak suretile yangın söndür. SELERİN İtalyada telâş vardır. norveç harbindenberi borsada İtalyan eshamı mütemadiyen düşmektedir. Matbuat, ef- kârı amumiyeyi teskine çalışmaktadır. * Alman hava kuvvetleri Skajerak, Jutlana sanu- lerinde büyük bir faaliyet sarfetmektedir. Son 48 saat içinde Oslo'ya 40 Alman nakliye gemisi- nin asker getirdiği bildirilmektedir. * İtalyada, gazetelerin neşriyatından, devletin Alman siyasetini tasvip ettiği sezilmektedir. Fakat halk, İtal. yanın Almanya ile müşterek davranmasına aleyhtardır. Hele Norveç şiddetle harekâtinın ilk günlerde, müttefikler lehinde inkişafı, ve Alman donanmasının tam hezimete uğruyor gibi âdeta endişe haline sokmuştur. ünmesi, bu aleyhtarlığı Hattâ o günlerde, AL manya ile müttefik davranılmaması lehinde bir nüma. yiş yapılmasma teşebbüs olunmuştur. Fakat bü nüma- yiş bastırılmış, ve bir çok kimseler de tevkif edilmiştir. * Romada kuvvetle dolaşan şayialara göre, Al- manya, 20 Nisandan sonra Belçika ve Holan- dayı, 25 Nisandan sonra da, Romanya ve Yu- goslavyayı istilâ etmek üzere hazırlanmış bu- lunmaktadır. » Yugoslavyada endişe günden güne artmaktadır. Yu. goslavyada büyük bir müsamaha görmüş bulunan Al man propagandasmın halkının müttefiklere karşı sempatisi hüyümektedir. tesirlerine rağmen, Yugoslav gün gdectikçe İda yapıyor. Yazan: B. FELER sine karışmak haddimiz değil amma insanlara da götürdüğü I İkadar yüklemek senin şanına yakışır mı yaparken bektaşi. hatırıma gelmedi de ,? Sana bu hil şu fıkrası Zaten Allahla kul arasına kimse girmediği için seninle masivâdan el etek çekmiş bektaşi dervişi ağzıyla görüşmek daha kestirme olur, Bilirsin amma, tekrar edeyim: Fırtınaya tutulmuş ve selâmetten ümidi kesmiş bir yelken gemisinde herkes felâketten kurtulmak için kendi dinince dun ve niyaz ile meş. gul iken bir bektaşi dervişi direğin dibine çökmüş, rakı çekermiş. Bunu gören yolculardan bir kaç — Bire zındık herif! Herkes Alla. ha dun ederken, sen böyle bir anda oturmuş rakı zıkkımlanıyorsun, U- tanmaz mısın? Diye çıkışmışlarmış. Dede, hiç istifini bozmadan, şu ca. vabı vermiş: — Ben bir kere onun İşine karış. m, tamam altı ay anamı ağlat tı. Bir daha tövbe ettim. İşine karış. mam. Ne hali varsa görsün, Ve şunu anlatmış: — Bir gün hamamda yikanken bir takım hamam böceklerinin öteye beriye koşuştuklarını gördüm ve kendi kendime: “.— Bu hayvanlar da ne işe yarar ki Allah yaratmış?,, diye sordüm. Bir kaç gün sonra dizime bir ağrı girdi. Tam altı ay çektim. Nihayet bi amam böceğini ezip dizime İkoymayı tavsiye etti. Öyle yaptım ve urılarım geçti. O gün bugüngündür işine karışmıyorum! Demiş, Ben de ayni endişe ve ayni havfa heras ile titriyorum. Lâkin reva mi. dır bu! Zelzele, seylâp, toprak kayması, kur, fırtına, yağmur sağnağı, şurada Seyhan, beride Kızılırmak, ötede Fı- rat, Tunca, Meriç yükseliyor. Bun. lar, bu taşkınlıklarının cüretini kim. İdeh alırlar. Anladık Allahım! Kuvvetlisin, her şeye kadirsin! Lâkin bize zelzele, sey lâp, fıtrına yerine biraz da altın, pet. rol, demir versen, yağmur, dolu, kar yerine; inci, xümrüt, elmas yağdır. san a! Şimdi hasıl anlatmıyayım yine şu bektaşi fıkrasını? Bir bektaşi, dedesi akşam nevalesi olarak meyhaneden aldığı rakı ile © vine veya dergüha dönerken doluys tutulmuş. İri taneli dolulardan biri, biraz narin olan raki şişesine vuran. ca şişe “kırılmış ve rakı dökülmüş Bu kayıptan içi sızlıyan bektaşi tam 6 sıra önünden geçtiği bir kundura. cının demir örsünü eline alarak göğe tutup: — Kabadayıysan bunu da kır! Şi Kıtlığı, yoksulluğu, su baskınmı, sarsmlıyı neyliyeyim! Onu insanlar iz Allahça iş bekliyo , seyi baham da kırar, Demiş. rz, ulu Tanrim! , Danzig Komiserinin Dikkate Değer Raporu da Neşredildi Cenevre, 16 (A.A.) — Karl Burek. hardt'ım 27 ilkkânunda Danzig âli nden çekileceğine dair 6- nesi ile birlikte Milletler e göndermiş olduğu rapor neşredilmiştir. Raporun en dikkate değer tarafı 1937 senesi içinde Gö. ring ve Hitler tarafından verilen te. minatı gösteren vesikalardır. 1l a. ğustor 1939'da yapılan mülâkatta i. se, Hitler şöyle demişti olonyalılar, Danzigde ufak hir İharekete kalkışacak olurlarsa, elde bulunen ve ne kıymette olduğu Po. İlonyalıların akıl ve hayallerine bile gelmiyen kuvvetlerle onların üzeri. ne yükleneceğim.,, Ben, böyle bir hareketin, umumi bir niza tevlit edeceğini söyledim. Bunun üzerine Hitler, Harbi yarına bırakmaktan ise, bugün yapmayı ter cih etmekte olduğunu, ikinci ViL helm'in Almanyası gibi, bir takim kuyudata tâbi olmıyarak harbi mer. bametsizcesine sonuna kadar idame edeceğini söylemiştir. Hitler, İtalya ve Japonyanın ti. fakına güvenebileceğini ve Sovyetle. rin hiçbir taarruz kuvvetine malik olmadıklarını beyan etmiştir, Hitler, her adım atışında karşısın. da İngiltere ile Fransayı bulmakta olduğundan şikâyet etmiş ve Polon- yadaki Alman ekalliyetlerine ivi muamele ği takdirde Danzig iş- lerine müdahaleden vaz geçeceğini söylemiştir.
