16 Haziran 1940 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

&- PAZAR T!.mnîıu*.q?ur ğddeıivmzı 1 6 ,'.rmıuıi İSTANBUL ) “ M. 24318, 24319 «“|| HAZİRAN CI YIL — No. 1752 | 1940 5 KURUŞ GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ İktısadi FEVKALÂDE SAYISI ÇIKTI 36 SAYFA Bu sayıda Hüseyin Cahid Yalçın, Muhiddin Birgen, Profesör Şük- Yürüyüş Kel rü Baban, Profesör Hâzım Atıf Kuyucak, Profesör Hirş, Profesör —| j ç Muhlis Ete, Vedad Nedim, Samed Ağaoğlu, Namık Zeki Aral ve daha birçok kudretli muharrirlerin günün meseleleri hakkın- daki yazıları vardır. merkezinde "Dılan mühim bir - toplantıya iştirak eden Başkumandan WEYGAND - FRANSA 4 Niçin Bugünkü Pün yeni hükümet e ke l ae « Vaziyete Düştü? uei | g) Yazan: M. Z. SERTEL w! u| Körransa, Avrupanın en 'Şwbe kahraman, en vatan- çek/Erver, en cesur milleti ola- Za tanınmıştır. — Fransa, “İnyanın en kuvvetli askeri ü& lemleketlerinden biridir. »1914 Cihan Harbinden sonra y fânsa bütün zekâsını ve bütün ıeî ll.Ael’ıısmı bu facianın bir daha llwı) qerrur etmemesini temine has. Miştir. Askerlik bakımından _'nsd Avrupanın en ileri, en VVctli memleketi bilinir. '” Öyle olduğu halde neden bu I*ka da Fransa 1870 ve 1914 fe. —Zetlerme mâaruz kalmış, Fran- Ordusu Alman istilâsını dur. ww tamamış ve Fransız toprakları g Me Alman askerlerine çiğnetil. e ıîî'lı'l ıkahraman, cesur, vatanperver ai “ünsız askeri neden bu defa da Yi c:'han akınını durdurmağa mu- ))/' Hak olamamıştır? kkugün herkesin teessürle biri. ue sorduğu bu sualin cevabı. ı'â Başvekil Mösyö Reynaud'nun ? tarihinde neşrettığı “Fran. n'h Askeri Meselesi” adlı ki- v | ihda buluyoruz. ’k l405)0 Reynaud, bütün bu fe. v'h tleri vaktinde görmüş, yargı hataları tesbit ve tenkit ede- Hüf |7 ona göre hazırlanmak lâzım gn | Viğini iddia etmiş büyük Fran- yg” | devlet adamlarından biridir. N, kk ansız Başvekili o vakit me- #çiçYi şöyle koymuştur: gı Fransanın Yeni Merkezi Bordeaux'da Dün Mühim Bir Toplantı Yapıldı Ettiklerini Almanlar,* Verdun Şehir ve Kalesini Zapt ve Sarrebruck'un Cenubunda Majinoyu Yardıklarını İddia Ediyorlar İngiltere, Yeniden İki Yüz Seksen Bin Kişiyi Silâh Altına Alıyor Londra, 15 (Hususi) — Fransadan alınan haberlere göre, Fransız kabinesi bu- gün Bordo'da üç buçuk saat süren mühim bir toplantı yapmıştır. Yarın da bir top- * lantı yapılacak, ve bu toplantıya Cümhurreisi riyaset edecektir. Bugünkü müzake reye General Veygand ile Amiral Darlan ve Hava Kumandanı General Vuillemir dahi iştirak etmişlerdir. Bütün haberler vaziyetin vahim olduğunu anlatmaktadır. TESSİNGÜR İ tavrandık, bu bize Alsas - ve «ehe mal oldu. 1914 harbine hazırlıkta ha- tavrandık, az daha hayatımı. Mhal oluyordu. ttt Lî“'!o de harp hazırlığında ha- ! ın Bu defa ayni hatayı yapacak lz? ':: _D:yeceksinîı ki, Fransa gibi İsu 41 ,milyonu geçmiyen, tliği azalan Fransa 67 mil- luk koca Almanyaya karşı durabilir? Napolyon “Za. kl,hüyük ordularındır” deme. lnıdu-" h hVılıııı vereceğim cevap şudur: q:lu zaferi adetten ziyade en g Tn silâhları en iyi kullana- olacaktır. Ayni zamanda rl Sa yine tek başına kâfi de. ,m“ı € kuvvete sahip degılse-, yer M'“arlle birleşmelidir.” cid' Weseleyi bu şekilde koyduktan |& Reynaud, evvelâ Frğhsa-' | (Sonu; Sa:? 4; Ğü:'wü) Doörg-le Vu * Ve '-'-; ö ŞUv1SsL0vri ı sse/dırfr —— Şoseler —— Demiryolu | Fransız - Alman hududunu kaplıyan ve Almanlar tarafından çevrilmeye çalışılan Maginot hattı ile bu hat boyundaki Fransız şehirlerini gösterir harita Milit Şef İngiliz ve Fransız Elçilerini Kabul Ettiler Ankara, 15 (A.A.) — Reisicüm. hur İsmet İnönü, dün - öğleden sonra saat 16 da Fransız büyük elçisi Massigliyi ve 17 de İngil. .büyük elçisi Sir Hughe ı(nımıwı « Hugessen'i kabul bnyumuşlaı'dır. Bu mülâkatlar esnasında Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlu da hazır bul Molotof Yeni İngiliz ve Fransız Sefirleri İle Dün Görüştü Moskova, 15 (A. A.) — Tas bil. diriyor: Hariciye Halk komiseri Molotof, dün, Fransız büyük el. çisi B. Labonne'u kabul etmiştir. Görüşme bir saatten fazla sür. müştür. Molotof ayni gün, İngi- liz büyük elçisi Stafford Cripps'i de kabul etmiştir. Bu görüşme bir saat kadar sürmüştür. Fransız ordusu Veygand'ın kır. mandası — altında kahramance harp etmiş, fakat yorulmuştur Sonra materyel eksikliği de vai Düşmaz adetçe ve materyelce üstünlüğünü muhafaza etmekte olduğu gibi çok faik silâhlarla harbe devam etmektedir. Bu yüz den vaziyet son derece tehlikeli sayılmaktadır. KATİ ZAFER Almanlar, Parisin şarkından da, garbından da ilerlemiye de- vam etmektedirler. Bilhassa Ma- jinoyu istihdaf eden harekâtın Almanya hesabına muvaffakıyet. li bir safhaya girmesi, Fransız mukavemeti hesabına büyük bir felâket sayılmaktadır. Bu yüzden gerek İngiltere, ge- rek Fransada derin bir endişe hüküm sürmektedir. Fakat va- ziyetin bu derece yeisâver olma- sına rağmen münferit sulhün ba- his mevzuu olmadığı da tekit e. diliyor. Harp her şeye rağmen devam edecek, ve müttefikler dişlerini sıkarak ve her ıstıraba göğüs ge- rerek harbi uzatacaklardır. Bu sayede müttefikler sonunda bir taraftan kendi istihsallerinin kuv vetile. diğer taraftan Amerikanın büyük ölçüde yapacağı geniş yar- dımmla yeni hareketlere tevessül edecekler ve bu hareketlerle va. ziyetlerini düzelteceklerdir. Bu dakikaya kadar hüküm sü. ren kanaat bu merkezdedir. İNGİLTERENİN YARDIMI İngiltere Adliye Nazırı bu ka- naati kısaca ifade ederek şu söz- leri söylemiştir: (Sonu Sa. 4, Sü. 1) müttefik donanmasına mensup bir filo İngiliz Tayyareleri Libvya ve Cenovayi Bombaladılar İtalyanın ha.be girmesi üzerine Akdenizde faal bir rol oynamaya 'bı Mısıir Hükâmeti Tecavüze Uğrarsa Harbe Girecek Hariçteki Habeşliler, İtalya İle Harp Etmek İçin Habeşistan Hududuna Gidiyorlar Londra, 15 (Hususi) — Kahirede neşrolunan resmi bir tebliğ İngiliz kuvvetlerinin Mısır — Libye hududu üzerindeki iki mevkiin İngilizler tarafından işgalini bil- dirmektedir. Bunlar Kaputza ile Madlena'dır. Buradaki İtalyan askeri kuvvetler teslim olmuşlardır. Sovyet Ordusu Dün Lituanyayı İşgale Başladı İlk Olarak Vilno, Kaunas İşgal Edildi Moskova, 15 (Hususi) — Yeni Sovyet kıtaları bugün Litvanyayı işgale başlamış- tır. Bu arada Kaunas ve Vil- no'nun işgali tamamlanmış- tir; Moskova radyosu, bugün öğle üzeri bir tebliğ neşrederek Sov. yet — Litvanya ihtilâfının tasfi. ye edildiğini resmen bildirmiştir. Bu resmi tebliğde deniliyor ki: “Litvanya, evvelâ Letonya ve Estonya ile Sovyet — Litvanya yardım paktına muhalif bir as. keri anlaşma imzalamak suretile geçen sonbaharda Sovyetler Bir. liği ile aktedilmiş olan yardım pakimı bariz surette nakzetmiş- tir. Başkaca, Sovyet hükümeti, Litvanyanın sabık Dahiliye Na. (Sonu; Sa: 4; Sü: 4) İtalya hükümeti bu iki mev- kii yeni tesis etmiş ve bunlarla Mısır tarafından vuku bulacak her harekete karşı ğelineceği ü. mit edilmişti. Bu iki Mmevkiin zaptı mahalli bir muvaffakıyet teşkil etmekle beraber hâdise manevi bakımdan büyük bir kıymeti haizdir. Bombardıman Edilen Mıntakalar Bundan başka İngiliz hava kuvvetleri Libye içlerindeki Sey- diaziz ve Cerbub mevkilerini bombardıman etmiş ve 3 motörlü bir İtalyan tayyaresi bir avcı tayyaresini tahrip etmiştir. Bahriahmer üzerinde Assab li. manı da bombardıman edilmiş ve burada dört tayyare tahrip olun. muştur. Cenubi Afrika hava kuvvetleri de Kismayu tayyare meydanına karşı yaptıkları hücumlar esna. sında İtalyan kışlalarına ve tah. şidat merkezlerine isabetli en. dahtlar yapmış ve yangınlar çı- karmıştır. İtalyan Somalisinin en cenuba düşen mıntakası üzerinde yine (Sonu Sa. 4, Sü. 5) başlıyan İngiliz ve Fransız - | Libye Müslümanları Mısıra Kaçıyorlar , Londra, 15 — Mısır - Lıbyî : hududu üzerinde göze en çolh h çarpan bir nokta, İtalyanlarlı ; maiyetinde askerlik eden Libyef li Müslümanların ilk fırsatta derl.'v hal kaçtıkları ve Mısıra iltica etı' : tikleridir. Bu hâdiseler, Libyi 1 halkının İtalyan hakimiyetindem kurtulmak - istediklerini açıkçı ıı» b göstermektedir. Mısır kabinesinin erkânından bı"ı. hassa ikisi Libyenin kurtuluşı için İtalyanlarla senelerce harp etmiş ve bütün Trablusgarp hali! | kının hürmetini ve muhabbetin , — — kazanmış kimselerdir. Bunlardar —| biri bugün Mısır Harbiye Nazı. rıdır. e | Alman ve İtalyan propagand; , teşekkülleri, müteaddit ve do, lambaçlı yollarla müttefik mil. letlerin karşılıklı itimadını sars.' — mağa matuf olan ve birçok var.. — yasyon altında esaslı temini İngil liz sivil ve askeri makamları a.! rasında bir anlaşmazlık bulun. |© ması teşkil eden bir sürü şayia.! © lar ortaya koyarak, bugün mutad , —— dan çok fazla bir faaliyet göster. î | mislerdir. İ Salâhiyettar Londra mahfille. —© | rinde, bu akşam, bütün dikkat, — — tamamile asılsız olan bu şayiala- — — rın menşei üzerinde toplanmak-! tadır. Müttefiklerin şimdiye ka- dar olduğu gibi sıkı istişare ve' « tam anlaşma halinde devam ef. —| tikleri beyan olunmaktadır. İ [ | Ü