31 Mayıs 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

ASONE BerpeLi Türkiye Ecnebi > A Sene m0 Kr 0 *. BAy 1 * “> Sm “ea e: Şe w Adirse dafletimek 125) kurusu “Yüzan: M. ANTEN Amerika genel kurmay şefi Ücnerel Mazshesi dün verdiği bir mutukia mü İm geletaları enaz etmiştir. Evvelâ mihver devletleriyle müttefik devler. ler arasında hiç bir urlaşınanın sü. kün olmadığını ve miltleüklerin safe Binin ancak Almımıyanın ve Japonya nan harp makinelerini tam olarak tah ribi ile tamam olacağını en kati bir Isanla söylemekle, mihvercilerle müt tefikler arasmda Sovyet Rusyanın za, rarma oarak bir snlaşma yapdamı Yarağını bir defa daha alenen tekrer “derek bu hüsumtn sarın zaman ot teya çıkın sayfaları tekxip elmiş ve Sovyetlere tekrar teminat vermiş oh. yor, Ayni gönde Mareşil Petsim'in. Hitlerin Sovyetlere karşı gecen sene 32 haziranda taarrurs geçmekle Av rapayı, Fransayı ve medeniyeti kur. tardığı hakkımdaki sözleriyle arası da çok gerip bir teret göze çarpmak. tadır. Bu müthiş mücsdele sona ermeden evvel Amerikanın bapzağını bütün dün) yada hürriyet ve esici kuvvetin tim. sali olarak tenıcmağı ezmetmiş oldu- ğunn söyliyen General | Marshall'ın mutkunun Amerikan askerlerinin Prag saya çıkacaklarını bildiren kismı bik hasan dikkati çekmekte ve Avrupada ikinej cephe açılması için hazırlıkla rın epeyce ilerlemiş (olduğu hinsini vermektedir. Diğer bir haber de Bu hissi kevvet. İendirecek mahiyelte | görülmektedir: Dün Londra radyomu Fransanın çi mento içtihsslâtrm Gi, 90 mın Ak ianlar tarafından, bir seker çikerma teşebbüsüne karşı Fransız sahifterini tahkim etmek için kullanıldığım ve bundan dotuyı İmettiz hava kuvvetle. rinin mühim kısmr Pas » de - Calmls'de! bulunan bu çimente fabrikalarını bom bardıman edeceğini haber vererek bu tabeikalarda çalışan ameleleri debili, kelere karşr tedbirler almağa ve len. lerimi İartarmağa devet etmintir. Avrimaya seker çıkarma tevebbüsür nün, muazzam ve devamlı bir hava taarruzu ile başlıyacağı mahilkak sa. yıldığına göre, pek yakında İngitir Amerikan bava Köcumlürmm başla ması çok muhtemsekdir. Baltalama Hareketleri Mühvetcilerin işgali altındaki mem, leketlerde hülk üzerine yapılan tazyik ve yiyecek sıkıntım çoğaldıkça, diğer cihetten mütisfiklerin Avrupaya sx ker çıkarmaları ihilmelleri ziyadeleş tikçe bu memleketlerde İşzal ordaları kamandanlarını ve diğer (ağınlarına karşı suikast hareketlerinin de arti ğr, Alman harp makincui için çahsan fabrikalarda sabotafimrn ta leketlerdeki Gestapo geli olan Heldiilk'e karı Prag'da bir suikast yapılmıştı, Ondan sonru Yu. goslavyada bir İtalyan İumandanmım. öldürüldüğü baber verilmektedir. Di. ğer bir Londra telgrafına göre: Nor. veçte bulunan Gemspe #wüdür ma vini de Norveç velanperverlerj tara, imdam öldürülmüştür, Belçikada sa botaj Bareketleri san günlerde çoğak mştar, Liige'de 32 oksomeli kull nilmaz bir bale gelmiştir. 8 şümendi fer İstasyinmnda yangrlar çıkmış ve sark cephesine giden barp malzeme si ile dola trenler tahrip edilmiştir. Merstai'da böyük bir silâh Sabrilmren da işçiler ületleri bazsmşlar we ALİ manyaya nakledilmek Üzere bulunan binlerce silâh bir dep ya yakımışharder. Almanlar bu suikast ve sabotaj İm reketlerine kurgu gittikçe şiddetlenen #ecri tedbifler simaktadırlar, Hed. rleb'e kargı yapılan eilişt hareke Binden sonra işgal makamları bütüa *GÇkoslovakyada örfi idsre ilân etmiz ler ve suikast hareketini yapanlar kak kında bildiği seyleri saklıyanları da dahi bötün akraba ve taalika ile kurşana diyeceklerini bildirmişlerdir. Bu tehdidin ük tersbörü Oolarık «m sekiz kişi kurşuna diziliriştir. Tagilizler Hehdrici'e karsı yapılan Bir snikaet haseketine büyük bir © hemmiyet vermektedirler, İki gündür bütün neşriyatında bu hödiseyi mev #uubahs eden Londra radyosu gü miütalesları yürütmektedir: “Alması orduzu şark erphesinde © sidikçe ve irimi cephenin açılacağı Gün yaklaştıkça zazi yelleri isgal ek. ndaki memleketler ve heyat Alman ya içinde tethiş poltikasmı o dahı büyük bir şiddetle tatbik etmektedir ler Çekonlovakyada sabotaj hareket. lerinin endişe verii bir maki . yet o alması — dolayisiyle © tekar Prag'a gönderitmişti, Hela, Pariste bir Alman subayın öldüren| lasan; haber verene 200,000 frank va detmişlerdi. İkt ayrı tarilenin tatbik edildiği bu iki saman arasında Sex yet Barbi ve Amerikanın barbe işti raki gibi iki mühim bidise olmuştur Hiyecet mükâfatı | yisetesiyite. Çün Kü Alman harp maleineni pek tabii olarak yıprammiy ve mühevemel cep. besi kmvvetlenmiştir. Biasât Almanya İçinde de tethiş siyameti yiddetlenmiş, tir, Geslapo'nan umumi şefi Hiremle yeniden 20 5, 8, tümeni tçşkil ette li mektedir. B- üyle gelir ki, eski ede. biyatımıztla gül ve bül - ahsinin fazla yer bulmasın daki sebep yalnız birincisinin güzel kokulu bir çiçek ve ikinci #inin boş sesli bir kuş olmas de ğildir; o kelimelerin kafiye teş. kül etmesidir de. Kafiye, eski zaman şiiri için can damarıydı. Doğrusunu isterseniz gül ile bülbülü kuliye gibi mevsim de biribirine bağlar: İkisi de şimdi İçinde bulundağumuz günlerde açılır, serpilir, çoşer:. Gül ver. gi ve rüyihasiyle, bülbül melo. disiyle! Bülbül sesi, seserin çi çeklenmiş ve renklenmişidir; ha vaya rayiha yerine elvan elvan, demst demet nağme dağıtır. Gül de - yağmur nasil birdenbire ılık tabakadan serine geçerken dolu baline gelirse . sanki bir melodinin cisimlenivermesidir. Cisimienmesi, renk renk olma - 8, fakat yerlere tenezüi etmiye- rek ancag dallara konulup tutu. nuvarmgsi... © kadar ki, bir gül koncasımı yakamıza taktığımız veya bir gül huketini taşıdığımız zaman bana bir bülbül nagmesini kopü. rıp göğsümüze İliştirmişiz veya bir bülbül melodisini derleyip topliyarak kucağımıza almışız gibi gelir! Başka hiçbir çiçek yoktur ki, bülbül gibi ölmediği. ne şaşmiyayım. Pür nekil donan mış gül fdaniarıyie dolu şessiz bahçelerde dolaşırken kendi ken dime derim ki: “Anlaşılan gülle ri ürküttüm; beni görünce öt - #aeyl kestileri,, | ze ve toprak kokan bir mayıs sağnağından sönre bahçelere bökarken sanirım ki, çiçekler ve bu aratla güller, as- lında renksizdiler. Açan göneş, bunların üzerine demin gördüğü müz eleğimsağmalarmdan ayrı ayrı renkte nurlar serpiştirmiş, eleğimsağmaları gökte kaybet - miş, fakat yere imöirmiştir. O - Bun içindir ki, bence mayısta ta- bist eleğimsağmaları ziyan et - mez; ahta düşüp bin parçaya dağılırlar, bin türlü güzel şekil Tere girerler ve bu parçalar dal Yara, tutunarak, ta Ta yapışa- rak bildiğimiz çiçek bahçelerini vücude getirirler. Sesâiz sessiz, sakin sakin, içti içli ağlayan bir güzel kadının «eg mssğmalı gözyaşları, yine yalnız eleğimsağmedan ibaret birer surköreceği gibi yaraklı rından Jsnırken neden mi wi mini gil konenlarma çevrii - mez ve göğsüme toplanıp bir çi- çek demetine benzemez? Keçiee bir kadın, sevgilisiain veya çocu ğunun hasretiyle döktüğü göz - yaşlırını'Bir demet atme geti ebilse, bu eter giçekderirii top- “syabilseydi: Aşkının şüphe gö. türmez delillerini, İsbatlarını saklayabilmiş olurdu. ve bir ci. han harbinden sonra dünya me zarlıkları onlardan örülmüş çe- lenklerle bastan başa örtülür, harp meydanlarında dökülen kanlar, dökülen gözyaşlarının mor menekşelerine bürünürdü! Gözyaşları kadar rayiba, nur, çiçek, hediye, yadigâr ve çelenk olmıya lâyık hangi kıymetli un- sur vardır? kA edebiyatımız, divanlar gül ve bülbül le dolu. dur, Fakat o derece doludur ki, ta HARE SAF eee Yazan: — Refik Halid KARAY ze gül gibi kokmaz; gütyağı ko kusu kadar baş ağrısı verir ve tatlı bülbül melodisini hatırlat maz; dabruka dinliyormuşsunuz gibi şakaklarınızı zonk'atır! Şark edebiyatçılarınca bül - bül, dişisi için değil, gül içi ter; güle âşıktır. Bütün marifet, buluş, nükte, cinas ona dayan - maktadır. Şiirde hiçbir efsane bu sadece yerleşmemiş, kökleş. memiştir. Eğer eski edebiyatın ayni masal ve ayni konu üzerine yumurtladıklarını saymağa kal kışsak gelecek gül mevsimine kadar sürecek bir tefrikaya baş lamamız Kizimgelir, Meseli farisiden iki şöhretli beytin tercümesini alalım: “gül zamanının vakalarını bülbül den dinleyiniz; bülbül bu sergü. zeşti pek çılgmcasına söyler, “Ey bülbel, ikimizin feryatları arasında pek o kadar fark yek - tur; sen gülün yanağı, ben bir gül yanaklı için inliyoruz!,, LA ola! Bizde de güle dair soğuk ör- neklerden birini (Naci) vermiş. tir: Kaşma ey mavbahar Örselenmez gülün hasan değilim Ekrem Bey, çocukcasına şöyle söyler: Hem götü, ham hezeri pek severim. “Hezar,, ve “Andelib,, bülbül müânasınadır; ikisi de bülbülden bajka her şeye benzer. Naci mektebinden bir şair gelip geç - mişti ki, kendisine Andelib adi- nı almıştı. Bereket ki, İstanbul bülbülleri farkına varmadıkları için öikelerinden ötüş boykotu yapmadılar ve piliyi pırtıyı top. İayıp kaçmadılari ||... * * FN Şairleri gül ile bük bül arasında münasebet bulmamışlardır. Hem de kelime lerin baş harfleri biribirlerine epeyce benzedikleri halde: Rose- Bu lisanda en meşhur misra Matiserbe'ninkidir: Bir göt hel, gül kadar yaşadı Yine fransızcada “gülü kay - betmek,, mânasına “Perdre Ja rosa, tâbizi vardır ki, bekâretin den olmak demesine gelir; zarif çe bir buluştur. Türke mahsus bir ayrı cins balk şiiri olan (mani) lerde gül, sünbül ve karanfil çok yer tut- maktadır ve nda araya gül karısmca bülbül unutulma. maktadır: Geldi divane büPDON Oldu pervane bülbüt Göl kokusun duyunca Başlar faryada bOMEM Malherbe'in yukarıda behset- TEPEBAŞI Bekir BAHÇESİ AKŞAN İ YE X ” ve Arkadaslöria.... Yeni Repertuarile yazlık seanslarına baslıyacaktır, m M4 Kişlik Oriinal Karadeniz ve Zeybek Truplârı Telefon: 42690 #iğim misraivle bir münada söy- lenmiş şa mâniyi de yazalım; Ay altında sarı gür Yarı konca, yarı gül Tex açılır, $ex solu Olmasaydın bari gök Gül yerine sünbülün Söylerken bülbü: olur, Sünbül gibi saç çözeri * * G“ kadar çeşidi çok, trii ufaklı, biribirine zor beh zetilir çiçek yoktur, sanırım. Teşbihte hata olmaz: Gül, çiçek lerin köpeğidir; o değerli, gü - zel hayvancağız nasıl tarı, base, pekinuva, büldok ve bunlar gi- bi, ayni cinsten olduklarına bin şahit istiyen karışık nevilere ay rılmış, dağılmışsa güller de, du. varları örtüp kameriyelere sa - rılanlarından yerde biten bodur larına, boncuk kadar açanların dan bir kâse dolduranlarına ka dar binlerce çeşit arzederler, A caha, bugün dünya yüzünde kac boy, kaç renk gül vardır? Dos türuz Lifi Arif Kenberden sora bilirsiniz. Fakat sanmam ki yalnız en belirginlerin! dört, beş makalede hülâsa edebilsin! Bülbülünkini biliyorum: “sil viide,, familyasından yalnız iki cinse ayrılır. Bildiğim bir şey daha vardır; Beçthoven, (kır senfonisi) parçasında bülbül nâğ mesini notaya geçirmiştir. Eski edebiyatımız gülü de bülbülü de bayağıeştırmasıydı sanırım o çiçekle o kuşa dahâ fazla sevgi duyacaktım... Şüpbe siz ki, yalnız edebiyat değil, tür küler ve şarktlar da tiksinmeme yardım etmiştir. Bülbül deyince aklıma birdenbire, şu sarhoş ağ” pi “ Bülkili otesm, konadabilsem dâllere diye başlayan köçek havam ve çocukluğumun bülbül kantosu gelir. Şamram hanım söyler, soy lerdi de sonra başını yukarı kal darır, güya bülbülün ötüşünü beklerdi. O zaman sahne arka - sından, içine su doldurulmuş bir düdükle bülbül taklidi sesler çi- karılırdı. Bülbüli Salih şöhret alınca o taklidi kemana yaptır mağa başladı. Hepside soğuk şeylerdi. ai akat şu üç senede olduğu kadar gü ile bülbülü bu derece sevdiğimi hiç bilmiyo - rum, Güllere bakıp “ne duruyor sunuz? Daha coşkun ötünüz!, diye sevinçle haykırmak istiyo. rum: bülbülleri dinledikçe de güllerin dile gelip cevap verme Ast) şimdi ötfnüz bülbülleri Şimdi açılınız güller! Sadece mo tör gümbürtülerinin dövlindü ğü şu huzurlu, ılık gecelerde Bo Haziçi korularını gezerken bom. bardıman seslerini değil, sizin Bağmelerinizi dinliyelim © ve renklerinizle süslenip rayihala. Tınızla ıtırlaşan bahçelerimizde dolaşrken dünya cennetinde ya şadığımızı size bakarak daha iyi anlıyalım. Zira sizler ve bizler bülbülün hamuş, gülsitanın ha rap olmadığı bir ülkedeviz. BUG ŞEKLİNDE GÜZEL BİR et buçuk sene evvel, dünya vari, yeti dolayisiyle ecnebi futbol tw kunlariyle yapılmakta olan temaslar kesilmişti, Fakat, bir kaç aydanberi bu temaslara yeniden bağlamış blu puyorus, Bu arada kevvetii bir İngr liz takımımın kış memleketi, yaptığı maklâr 1939 mihayetindeki P, T. C. Mungaris oyunlarından sönreki hasreti dindirdi ve iyı bir tesadüf me Gcesi, buna, veni temaslar takip ee imeğe başladı. Ecnebi temselarının, değil, dünyanın her & bir kıymeti vardır. Bir euhifi içinde ancak indi görüşizrle kendine bir krvmet verebilir. Komsu ları veya tanımadığı takımlarla karşı ğı vakit asl kiymetini, derecesi anlamış olur, Futbolde bize ilk silkinme hareketi. ni yaptıran Siavya'dır. Bn meşbur ve en güzde ekipimiz; büyük farkla yendikten sonradır ki İstanbulda fut bol biraz daha doğru oynamak şekli balunmuş ve takrmlarımız eksiklerem pek çabuk celâfi ederek seri bir iler Teme göntermişlerdi. Bir çok taki lara karşı wnasutmar hâtıralar olarak kalan #yi neticeler Slevya dersinden sonrada, Bununla beraber ecnebi | temasları bizde istediğimiz öğretici tesirini ikap ettiği gibi görerememişlir. Gelişi çü sel çağırılan. muhtelif tarx'ardı oy wiyan bir çok takımların mirası ola rak kalan sistem karışığı içinde fut bolümüz âdeta, yolunu kaybetmiş ve ber sene kulak vererek na yaptığını bilmez biz hale gelecek gibi olmaytar. O vakitler “bize bir sistem lârun- dır, ibi ikar yollu sörlerin cevabi, ortaya alan derdin devası, “İngiliz sistemi oyun. masihsiz olmuş ve bu da nihayet bir öğüt tesirinden fazla bir Betice vermemiştir. İneliz sisteminin ağır şartları bu. Gün birim icin mevcut mudur, ds) ği, midir? Oyuncularımız bu şekilde bir oyuuu kaldırabilirler mi? Bu ve bu yekilde sorulan suallerin Bir wislem seçtirecek (gibi değildir. Bundan evvel yapacağımız iş, bir çok|"öm bünerleri yapan kıymetli o oyunenlar vardır. Bunlar çenebilerin dsima tok dirlerini toplarlar. Fakut'bana mw kabil oenebilerin beğendiği bir iek| takımımız olmzmıştır. Günkü dünyada ber (o fü'bolen tep tutmaz, İmbeki biz tekme we çeki göstermeğe kalkarız Het antrenörün oyuncusuna menettiği tarla top sörmeği biz gayet rahat ve evdiğesiz yaparız. Adam tutmak he niz aklımam getirmediğimiz eski, ta hat bizde henüz tağbet görmemiş bir gartadar. çalışması şeklinde oynuyacak olan be haftaki misafirlerimiz ie iş olarak ba şartlara risyet edecekler. hatsi yer değiştirerek oyneyacaklar, göt atacak lardır, Bunlar hep gördüğümlüz çey- lerdir. Artık bu seferki son dersimiz olmalı biz de futbolü en feri gitmiş yerlerdeki gibi oj : Misafir Alman takımının hiç bir ta rd li e m ee Bugün İPEK'fe ) iyi idman yapım insanlarıdır. İlk ma. çın burün o yapscek olen isa tir enğız, Simdiye kadar tanrdığımız Al men Tatboli, tekmil He wücmi kabil yetimi bir aradı ve müvazi olark şü rüten bir Biliyoruz ki, | fatelde bir “takım! stili de llzmdır Ferdi sporlarda ci duğu gibi her insanım kendine mah. sar #4 ie futbol davası halleğile ez, On bir kişinin bir bek tarza uys Tak oynaması lârırıdır. Fakat, yuks rıda da İşaret ettiğim gibi, banu sonra öğreneceğiz. Simdilik yapacağımız bilhassa tekrar ediyorum. topu ayakta tatmamek. farla sürerek, dam but | | Si? Çİ ÜNKÜ MAÇ MÜNASEBETİLE MİSAFİR TAKIM, VİYANA MEKTEBİ İLE ATLETİK ALMAN FUTBOLÜNÜN EL ELE ÇALIŞMASI Zİ TAKVİMDEN (E78iR YAPRAK Merhametten Çıkan Maraz Yaran: ULUNAY Ş okaklarda, viranelerde, boş ar salarda birçok kedi yavrularme raslgeliyorur: bu zavulli hayvanla tözletini — kabartsrak © büsüldükler yerden işittikleri ayak sine doğr boyunlarını büküyorler, “Umut düm yasadır, Belki bir iyi kalbli adamı rastlarız!,, diye onlari açlıktan kur- taracak olan hayır sahibini çapak görlerle araştirryorler. Anaları, babalar tabistin kanumu na uymuş otmalarmedan beka günah. Varı olmrsan bu kedi yavruları, telef. mül devresini geciren biçsre hayvan kardır. Doğar doğmaz ins edilmeleri türen gelen bu vevroler. har an ölü” mü temenni edecek dercorde Asterap cekmiye mahküm ediliyorlar, Bu, “merhametlen marsr hasl © iur.. sözüne yüel bir misaldir. Baska memleketlerde böyle yap imazlar, Üremesi isterilmiyen hayvan yavrularını doğur doğmaz ya deni atarlar veyahut klorformlu bir iu” taya koyarlar ve bu suretle daha - trabin ne olduğunu bilmiyen bu kü zumsur mablüxlar ortadan (kalkmış ölurlar, Bizde merhamet mefhum büsbütün başkadır, Bir hayvam Si. dörmek ünehtmr #ekst ona gektire mek güneh değildir. Ben yarotma» &m ki, öldürmek lizrn!, deriz, g6 OYUN OYNAYACAKTIR. çeriz, İ Bundan ötürü yalnır kabak maka su) kedi yavruları değti, bütin elim mizdeki eh)! hayvanlar ba merhemet kelimesinin venlış tefsirine kurban 6- #irler, Evlerimizde senelerce bekçi Yi etmiş emektar bir köpek eceliyle #irse, onun için bu sasdettir. Fakat yaşb / olduğu için, İçe yaramaz bie hele gelire orum bir sırınza ile sü- 'riünmesine nihayet verileceğine, sö kağa atTr, arsba aM'nda kalıp ölür * günehi ezene mittir: bu ameknsme maki gör atmak ğı tömanlı olanaklar | gz gamalı nene elave deği me Burilar hep bilinen şeylerdir amma | 4. hayvan icin kullanman çalıştırma kökleşen kusurları söküp atmak zan east il Anvaktı Birerenin dili cl Bedildiği kadar kolay değildir; irad madiih icin sikâyet eki meselesidir. Bunları taleşşunramazı me e rü eee” yerleştirecek kader alıştıktan sona | irvdiğinı sarmettirie Kusur da sistem meselesini düşüneceğiz. Bu) caka a9 ei > > arada kısa panh ceki zaman oyumu: yanı leyin Çev na, kısır sisteme şiradiden veda et), m yl VE al de deme peyman. tuttukları binlerce kuşun içinde beğ w en iyi santrleru Gavchel Alınanyı Füruzan TEKİL on tanesini seçerler, Bunlara bütüm İ cinslerinin, nesillerinin günahmı çeki |vemi meşniyave Derim İkale. İ 19 VAYIE — Bamya Mühür ir. İvan #lünciye kadar bu karanlık mahe, e penta kalaenirtar; bu riyazetin faydan, ULKU — Mü kültür derçisidir. 16 ne, | onun ötüyünü arftirmaktır. Korrlarda; pazısı de Geli an ve ee » | tabinte kasideler söyliyen kuşun tem MAVACILIK VE SPOR — Türk hava be. sese Bü elin YAPAR) ME e eli hiç müteessir etmez, O, mas emen e ear değmesin diye kafecin üstüne haa KLIMEX — Uş ayda Dir çeke eb s0 Vi? mavi böncuk sean i m eminem Beş sayı ayn | yy alert orme ERİYOR ek kri, mayi elleri ve mana: | ven değil bir kurtuluştur! Bumu WE eri, Gi Mihüyeler ve tefrika » eter, BUGÜN <——-...wi. TAKSİM SİNEMASINDA KIZIM | DUYMASIN Türkçe Sözlü ve Şarkılı . . 5 İNCİ HAFTA Bugün Saat 11 de Tensilâtlı < Büyük Film * 1- CHARLİE CHAN: ÖLÜM YOLCUSU 2- ARJANTİNA Senimin en hileli muvafakati Belin enat VI de tenslitin satine # Bugün sant 5 de TEPEBAŞI Belediye BAHÇESİ GARDEN YAZLIK Salonunda BÜYÜK MATİNE , İbrekim Özgür ve ATEŞ BÖCEKLERİ VARYETE — IKİ CAZ tüzün MELEK te 2 Büyük Film I- BEN ÇALMADIM Mincersiurla Anlı Sailimmel bir für 2- VATERLO, KÖPRÜSÜ Senenin en bitetik muvertsbeesti, Bugün sast TI de tenellin matine