10 Eylül 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

l | e mel ei A şe FRİ Baş İSTANBUL Al ddeni No, 102 LGRAF: TAN, İSTANBUL EFON: 24310, 24318, 24319 SKİZİNCİ YIL — No. 2337. AN GÜNLÜK SİYASİ HALK GAZETESİ vekil, Doğudan Memnun sahsi C Londradan :) İngilterenin Cephe Şehirl Gördüğümüz Manzara Bombardumanlardan hemen bayat eskisi gibi bütün car ğını Geşesini kaybettiği görülmüyor, Hava hücumlarmın 'en ağırlarına uğ- lerde bile gece hayatı dutmamıştır. Gar balunduğurmuz. halde-biz bi havasının tesiri altındayız, Tepemizde düşman “ayyarelerinin oçluğumu baber veren alârm işaretleri bizi bile heystana düşürmüyor. camış olan rada ancak bir ç gündenbi YAZAN: Şen. 8 (Telsizle Başmuhar.! ririmizden) — İnsanlar fe- lâketlere me çabuk. alışıyorlar. Aylârca gece, gündüz en ağır has va bombardımanlarma uğramış olan ve her gün cephede bir ö- Jüm tehlikesiyle karşı karşiyı gayan bir şehir halkının huzur ve sükün içinde hayatına devam €- debileceğini, yatağında Yahat yuyabileceğini tahmin edebilir misiniz? ; Londrada bombardımanlarda, geniş bir harabeye dönmüş olan Eastand' City semtlerini ve Can terbury şehrinin taş üstünde taş kalmamış harebelerini | dolaşır. ken bunu düşündüm. Eastend Londranın işçi ve fakir halkının oturduğu semttir. Denilebilir ki bu semtte oturabilecek ev kal. mamış gibidir. Bununla bera'- ber bu korkunç harabe ortâsın da tek tük kalmış evlerin. örile. rinde hâlâ yüzlerinden sihhat fış kiran işçi çocuklarının oynadığı, pençerelerde ihtiyar kadınların örgü örerek onları seyrettiği gö. rülüyor, Canterbury kasabâsine da altı bih küsur evin yedi yüzü targamen yanmış ve yıkılmış, 4000 tanesi hasara uğramış. Bu rakamları okuyunca burada ha» yatın durduğunu zannedersiniz ; hayır, hayat yine sokaklarında ber vakitki gibi akıyor, kimsenin bayat neşesini kaybettiği görül. müyor. Bürada insunlar artık felâketle arkadaş : olmuşlardır. Hava taarruzları, ölüm tehlikesi onları korkutmağa “kâfi gelmi: yor; tıpkı cephelerdeki asker gibi, » 4k gçen gün İngilterenin harp G cephesi ve İlk müdafaa hattı sayılan Dover şehrine gi. den ve yolda gene Manş sahilin- de ve ilk müdafaa hattında bu lunan Folkestane kasabasına u radık. Fransız sahillerinden 25. 30 mil mesafede bulunan ve her gün düşman W yyareleri tarafin” dan ziyaret İen, ara sira de "Alman sahil bataryaları tarafın» dan dövülen bu şehirlerde gör” düğümüz soğuk kanlılık ve me. #anet hepimizin. hayretini cel betti, Folkestane'de bize öğle ye” mamen barap'olmuş ba'anan mâhallelerde M. ZEKERİYA SERTEL i mümessili Mr, Wendell sonra, 2 erinde muhafaza 'ediyor.” Kimsenin hayat bu emniyet | şehrinde * sulh zamânin: *'arktari hiçbirdeğişiklik görmedik. Dük: 'kânlar açık, mağazalar aliş veriş öden kadın, gençler ve çocuklarla dolu. “Penbe “yüzlü genç gızlar arı saçlarını rüzgârda' uçurarak sfalt yollarda bisikletlerini koş. turuyorlar. Hiçbir tarafta yilik bir ev, hurap olmuş bir mahalle görmedik; sarki bu şehirler harp | ten uzak ve sulh içindeler, Has yat olduğu gibi devam (ediyor. Kadmlar alış verişlerini yapiyor, erkekler işlerine devam ediyore lar. - Sinemalar her vakitkl gibi açık. | İZMİR'İN KURTULUŞ BAYRAMI | Muhteşem Törenle Ve Binlerce Halkın İştirakile Kutlandı İzmir, 9 (TAN) — İzmir bus gün- kurtuluşunun 20 nei yıldı münü büyük tezahürat , içinde| kutlamıştır. Halk sabahın çok ere ken saatlerinde sokaklara döküle müş zafer alayının geçeceği cads de ve meydanların doldurmağa başlamıştı. Yakın kasaba ve köy” lerden. gelen binlerce halk baye ram yapan İzmirlilerin arasına katılmıştır. Kahraman ordunun İzmire Fişi sırasında şehit düşen aziz lülerin mezarları başında yapılan htifal çok hazin olmuştur. İzmi. rin kurtuluşu: sırasında olduğu #ibi şebire üç koldan askeri bir. liklerin girişi caddelerin iki ta. Talımda yer alan binlerce , halki heyecanlandırınış ve askerler de| şiddetle alkışlanmıştı Kadifexa'eren seat 1015 te atilan) 10p bir yi ıçiiide bitüm coykum tezer dün Ebedi Sef Atatürk'ün muvakkat kabrini ziyareti sırasında: 1 — Amerika Büyük Elcişi ile birlikte muvakkut kabirden ayrılırken MİSİR H Süratle Ele Alması Londra, 9 (Teisizle Başmuhar.| irimizden) — Kahireye geldiği. | | lağımıza ilk fisla. | e, Chürehill'in Ale nduğu ve ceph Hire Hite “Japonlar Çin'de İki Eyâletten Çekiliyor Tokyo'ya Göre, Bu Stratejik Sebeplerden İleri Gelmektedir Askeri Sözcüye Göre, Japonya, İcap Ederse 100 Sene Harp Edecek Tokyo, 9 (A.A.) — Çindeki Jae pon ordusu basın şefi Albay İ. vasaki, dün akşam radyoda son) Kiangsi ve'Çekiang askeri hare. ketlerinin pilânçosunu bildirerek bilhassa demiştir ki: “Bu harekellerdeki baslica hedefimiz Hangçov - Nanşang demiryolunu ele geçirmekti. Bun dan başka Japon kuvvetleri 10 bin esir almışlar, 36 bin Çinli öldürmüşler ve pek büyük mik. tarda ganimet ele geçirmişler. dir. Bu demiryolu ba Sanghay'ın hemen cenubundan Orta Çine girmek-için çok ehe: haberi olmuştu bill, Rommel taarı den evvel TIngilizle Za geçmelerine imi diğını tetkik ediyor sırdaki İngiliz ordusunun kuvvetli bulunduğunu ve taatru. za hazm olduğ söylediler, Son sükünet devresinde — ördü- İhun her nevi mekanik ve mot Önünde Sarp Minktes Tepeleri de İşgal Olundu Şiddetli Mukavemete Rağmen Şehrin Düşmesi Bekleniyor Berlin, 9 (A.A) — Alman or. duları umumi karargâhının tebli. ği: Novorosisk'in cenup doğusu- na hâkim bir tepeye yapılan bir miyetli bir vasitadır. Ayrıca Su.| tâarruz esnasında binden fazla şov ve Ling$ui “uçak meydanları | esir alınmış, 27 top, bir gırhir nın tahrip edilmiş olması da büs)tren ve birçok Malzeme zapte. yük bir.muvaflakiyettir. Çünkü |dilmipştir Amerikalıların Japonyaya xarşı| Karadeniz Sahili açıklarında tasarladıkları beva akınlarına i. | savaş uçakları. 500 ton hacminde İeride bu: meydanlar birer üs o.|bir taşıtı batırmışlardır. geçir “Terek yakınında başa giden ta- TÜ gör Devamı Sa. 2, Sü, 7 Jarruzları esnasında düşman 18 ei İtank kaybetmiştir. Stalingrad kalesi kesiminde prhl, kıtalar. siddetle - müdafaa İotunan düşman mevzilerini: yar. İ mışlar ve Sialingradın hemen ba- İtisinda kâln bulunan sarp Mink- »£ tepelerini isgal etmişlerdir. İ Dün gece Stalingrad nehri ve şehrin doğ bulunan Sove İyet uçak alanları da bombardıs İman edilmiştir. İ Kölügürün cevup batısında dilşma- AMERİKA Vichy'nin: Protesto Notasını Reddetti Vaşington, 9 (A.A) — Birle Şik Amerika hükümeti işgal al- tnda bulunan Fransız şehirleri- e bie ÖR Ee te hürleri, bayram Gev'nelerini sustara eği yi ye a TM müş, bütü ski) va durrmuşı ve dile ları Jak bir Gvhikur süren Detiramn silkü- Je JB bi di tuna başlayınca iocü çehiri derin Bir di rp EN düküt kaplamıştır, , ı Neyiz . ilere. & Öğleden sonra 'yafer ulâyr şenlik» bet yk mg İleri yapmıs. heriiiyet vermediklerim fas | önlrde büyük teşehürler Ya- diler, hava taarruzlarinda SOkE-| emetir. Dmir baztin bayram gün ğa sp seyefikiklerini anlatti 7 iF. : Filhakika her le kar çı karşıya yaşay sahil gün öl an bu isi Jerinden birini vazamaktş, bütün Halk vatanm koruyucusu ganlı Türk ordu- suna “olan “illeri” detemli' ve coş kum tezalğsle., güsicmentedir, Fbedi Şef Atâtürk'ün| dan bambalanmasım. protesto e)“ İnn bir gök emevr0 Kücumlari püs- vas “bu kesiminde 20, tankların tedei,. 11 Ağus- deniberi birte baliğ olmuştur bin Amerikan uçakları tarafine den Vichy hükümetinin notasin reddetmiş ve Almanlara fayda *0-| “nie, dn büyük, mile” min eden. Fransadaki DÜtÜN â95 | yasta muhareheler oldnamuştır, 30 A- keri fabrikaların her fırsatta bom | ğustes ile & Eylü' srasında Sovyetie- balanacağını bildirmiştir. Devamı Sa, 2, Sil, £ İs tarini AREKATI İngilizlerin Bu Cephede Mühim Taarruz Kuvveti Tonladığı Anlaşılıyor Son Muharebede 8 inci Ordunun Teşebbüsü gi» İdeki İngiliz ordusu, malzeme ba- derek kumundadilarla- görüşüğü | kınından olduğu, gibi adet bakı. Kahinede dolas | mından da mihver ordusundan san rivayetlere göre Mr. Cbure.Jon misli fazla kuvvettedir. Bil. uğa - geçmez» | hassa cephede mutlak bir havs “ru. | hâkimiyetine sahiptir. ALMAN TEBLİĞİ İl SOVYET TEBLİĞİ Stalingrat |Novorosisk — Kabre çelenk koyduktan —— İtimadı Arttırmıştır. rize kuvvellerle ve ; techizatla kwvvetlendirildiğini ilâve “etti. ler. Verilen malümatâ göre; çöl | Bu bir sebepledir ki, Kahirede ruzun zömanı geldiğine inanrliyor,' büyük 'bir itimat ha.| vası esiyordu. Herkes sekin ve istikbalden emindi. Cepheye gi den yollar levazım yüklü kam #07 Devamı Sa. 2, Sü. 4 " Dayanıyor Almanlar Ağır Kayıplara Uğratılıyor Stalingrat'ın Cenup Batısında Hücumlar Geri Püskürtüldü Moskova, 9 (A.A.) — Sovyet öğle tebliği: Dün gece kıtaatımız Stalingradın batısı ile cenup ba. tısında ve Novorosisk ve Mozdok çevrelerinde düşmanla çarpışmış lardır. Diğer cephelerde önerili hiçbir değişiklik yoktür. | Muharebelerin tafsilâtı Londra, 9 (A.A) :— Dünkü İ çarpışmalar hakkında Sev İyüksek * kumandanlığı şu tafsi- iâtı vermektedir Stalingradın batısında bir ke- İsimde Ruslar sıkı Alman baskı. si karşısında yeni müdafaa mev, zilerine | çekilmişlerdir. Stalin) iradın cenup * batisinda düşman | hücumları geri atılmıştır. Novo-| rosisk varoşlarında şiddelii çar.| pışmalar devam etmektedir. Mozdok kesiminde bir nehri İ geçmeğe muvaffak olan. Alınan kuvvetlerini. Ruslar ; püskürtmüş ler ve düşmana ağır.kayıplar ver» dirmiklerdir. , I i-|ret eylemiş ve muhteş Çocuğunuzu Mektebe Gönderirken Bir de ÇOCUK ANSİKLOPEDİSİ Alınız, Çünkü bu Ansiklopedi ona mekten kitabı kadar andan daha ziyade lâzımdır, FİYATI (8) LİRADIR. TAN müesseseninde ve kik ve Belki larda bulunur, a Döndü S. SARACOĞLU M.Wilikie ile B'ı Saat Görüştü Amerika Büyük Elçisinin de Hazır Bulunduğu Mülâkat Çok Samimi Oldu - Misafirimiz Bu Sabah Tayyare İle Tahrana Hareket Edecek Ankara, 9 (TAN) — Başvekil | ye ve Ticaret Vekil! Şükrü Seraçoğlu, Şark vilâyetis*! muşlardı rindeki seyahatlerinden bugün| (Misafirimiz, bugün öğleden söat 21,30 da Anka ra, refakatinde Amerika se ve istasyonda Bü: e ilk tedrisat um İisi reisi, Vekiller, Genelkurm. lde Hasan oğlan Köy Gündüz ve Ve.|B yaret etmiştir. Mr, u tarafından k Wilikie, talebenin söylediği Istik- Devamı Sa. 2, Kok Satışı! İçin Yeni | Kararlar —— Soba Başına En Fazla | Ton * Kömür Verilecek ri de bulum lanmıştır. Başvekilimiz, garın kabul oda. sında kendisini karşılam, lenlerle görüşmüş ve hakkında demiştir ki: | “Seyahatimden çok memnu-| num. Gördüğüm Türk çocukla. rından diğer rk çocuklarına| selâm getirdim. Birçok tetkik» lerde bulundum. Bilhassa İaşe meseleleri üzerinde incelemeler yapmak: fırsatını bulduğum için çok memnunum.” M. Willkie ile mülâkal Ankara, 9.(TAN) — Başvekil Şükrü Saraçoğlu, bu akşam saat 22/30 da refakatinde Amerika Büyük Eiçisi bulunduğu halde Mr, Willkie'yi kabul etmiş ve la —— kendisiyle bir saat görüşmüştür. i Mülükat çok samimi olmustur. İl Yeni Beyannameleri Willkle'nin ziyaretleri y . Ankara, 9 (TAN) — Amerika Birleşik devletleri reisinin şahsi mümessili Wendeli Willkie, bu gün saat 11 de yanında Amerika Büyük Elçisi Steiha katinde zevat il türk'ün muvakkat kabrini ziya n bir çe Kabul Edecektir Ankara, 9 (A.A) — İktisat Vekâletinden bildirilmiştir: İstanbulda kok kömürü için vö ki taleplerde görülen büyük ar tış ve koka karşı müşahede olu nan tahacüm ve ihtiyacı olmuyat İların da kok beyannamesi ver- İmek ve kok istemek ve slmaktı ısrar etmek suretiyle hakiki ih efin mane. r lenk koyarak Ebedi vi huzurunda üç dakika süren tazim vakfesinde bulunmuşlar dar. Bugün öğle üzeri Ingiliz sefa- muvace rethanesinde Mr. Willkie şerefine » İstanbul halkına kok kö 15 kişilik hususi bir ziyafet ve.İmürü tevziatının tanzimi içir bazı noktaların tavzihinde ve ye A7 Devamı Sa. 2, Sü. 6 rilmiştir. Bu ziyafetle Amerika Büyük Elçisinden başka Dahili" DÜNKÜ, BUGÜNKÜ, YARINKİ »ymetli bir başmuharrir “harbi biraz insan. laştırmak mümkün değil mi?” diye sor; duktan sonra hiç olmazsa uçak akınlariyle şe- hirlerin yıkılıp yakılmaması, bir daha yerine konulamıyacak sana't eserlerinin yok edilme. mesi için devletler arasında bir uyuşma yolu bulunmasını düşünüyor. “Muhakkak olan bir şey varsa, Giyer, harp bittikten sonra barabeler karşısında, dünkü dost ve düş. manın birlikte göz yaşı döküp pişman olacaklarıdır.” Şüphesiz ki öyle olacaktır; öyle olscağı için de fikir ve dilek pek yerin. dedir. Fakat artık harp icabindan fazla bir “taşı gediğine koy« ma” bir intikam alma, bir hınç çikarma manası alan Ve bir ii benzeyen höva bombardımanlarının ardı arası kesil. meden Sonuna kadar devam edeceği, hatâ pek dehşetli şekle gireceği, taş üstünde taş, omuz üstünde baş bırakmıyacağı iki nutuklarından ve işin gidişinden bellidir. | Evet, ssırlar boyunca insan zekâsının özene bezene işleyip meydana koyduğu O san'at eserlerini kül yığınına çevirmek, dün supasağlam yerinde duran psha biçilmez, eşi bulunmaz ve bir dalıs kurulmaz binalarla zekâ mahsullerinin yarm, yerinde yeller estiğini görmek ağlanacak felüketlerdendir. Lâkin bir fe, İâket daha vardır ki gözle gördüğümüz bir eserin yok edilme. sine benzetnemekle beraber daha korkunçtur: Öyle eserleri ye- ralacak kabiliyete ve istidattaki gençlerin harcanması! Zira şu anda harp cephelerinde kafasız ve cemiyete başka sahalarda faydasız, hattâ belki de zararlı hiçten bir şahs ğı kurşunla istikbalin kaçtane dâhisi, mimarı, mühendisi, mucidi, ressamı, heykeltiraşı, musiki üstedi ve edebiyatç yor? Bun. lar arasında —yalnız H harfini ele alalım — Hugo'ya, Houdon'a, Hayde, Herold'e, Hipoerate'a, Humbold'a, Huyghens'e, Ho, za benzeyecek; yani edebiyat, musiki, tıb, tarih, fizik ve karikatür üstadı derecesine çıkacak ve belki de o dereceyi de aşs» . açılmamış ne kadar zekâ ve deha haznesi vardır? Alman * ovyet -hudutlarında . bir Wagner bir Gorki'nin ölmediği ve çöllerde bir Marconi'nin genç yaşta son nefesini vermediği, biz Bdison'la “Kipling'in havada veya denizde ybolmadığı, bi? Sinar'ın Kafkas: eteklerinde cansız düşmediği ve malüm? Milyonlarca insanı yok eden bu harbin dehşeti yalnız mev. Novorosisk muharebesi Londra, 9 (A.A) — Moskova radyosu bu sabah-erken-demi: kiz “AZ Devamı Sa:2,/Sü, 7 cut san'at eserlerini yıkıp yakmasında değildir, onlar kadar güzellikler yaratmağa kudretli san'atkârları henüz filiz halinde oraktan geçirmesinde, yarının san'at kökünü de kurutup insan. lığa şerri verecek yüksek zekâları hiçe sayarak insafsızca ve he, I sapsızcasma harcamasındadır. a