12 Aralık 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

Dışarda Türkiye: Bir Millet Yükseliyo*... Türkiyede, asırlara sıadınlın işler, senelere - hâttâ aylara indiriliyor, ] ea Arbelter VVoche « Viya- na, dan; Türkiyede şimdiye kadar olan bitenler asrımızın en önem'i — devrimlerindendir. Norbert von Bischoffun ge- çen'erde çıkan Ankara adlı kitabı bize Asyaj bir insan kümesinden yeni kuvvetli ve istikballi ve istikbali parlak bir ulus yapan bu (oluş| ha kkında etraflı bir fikir veri yor. Bu büyük sosyal devrim Anado'uda Gazi — Mustafa Kemal Paşanın idaresi altı nda harekete — gelen Türk inkılâbile başladı mücade'elerden sonra Türk iye Cumuriyetinin ilânile şe refli bir surette neticelendi *Âsı, Kemal Paşa Cumuri- yetin teşrii organı olan bü. yük Millet Mec'isi tarafından müttefikan — Cumurbaşkanı seçildi ve ona meydana ge tirdiği eserle duyulan saygı ve minnettarlığın bir ifade &i olmak üzerine “ Atatüzk, ismi verildi. ve uzun Türk devriminin en esaslı hususiyeti kan dökmek kale, fetetmek ve sokak muha rebesi yapmak gibi şeyleri tanımamış olmasıdır. Hâdisat organik ve hattâ diyebiliriz ki “kanuni,, bir şekilde ce- reyan etmiştir. Bu devrim günün birinde — sessizce başladı ve kı bir zamanda yopması lâzım — gelen şeyi yaptı Yani ulusal bir Türk Dev'etini — vücude getirdi. Hareket, her ne kadar bir ihtilâlin harici symptomları ndan mahrum kaldıysa da bir zamanlar Fransa ihtilâ- Hi Avrupa için ne ifade et. tise bu uzvi değişiklik de bütüna Asyalılar için aynı eh- emmiyeti hâiz oldu. — Genç ulus büyük — bir tehalükle yeni — hayata atı'dı dünya tarihinin sahnesine çıkarak faaliyete başladı. Şimdiye kadar “düşmanlarının, tari- hini şimdi kendisi yazmak is- tiyordu. Bu sırada yenileş- mesi — lâzımgelen bir çok moral, teknik ve sosyal gü çlüklerle karşı'aşılıyordu. Ye- ni zaman, münferid insanla rının özel hayatlarında ve ananc'erinde derinden deri- ne değişiklikler husu'e geti rdi. Fakat başlangıcı güçle ştiren asıl âmi!', başka nevi- dendi: Evelce Türk cemi: yeti diye — bir şey mevcud değildi. Ancak, bütün sos yete ve devlet hayatının en beli başlı — vekilerini işgal eden Rum ve — Ermeniler uzaklaştırıldıktan sonra ca miyetin idare — ve tanzim mümkün olabiliyordu. Fakat bunun için de lâzimgelen bilgiler mevcud değildi. De vrimçi Türk kısa bir zaman da kötü bildiklerini değiştir meğe, iyi bildiklerine ilâve | bolidir. Tarihin üstünden ak nelerine göre yeniden kur ulması lâzımgeliyordu! Bunun için de ne kadar çok yeni noktai nazarlar ve mefhum lar lâzımdı! Evelâ şehirleri ve endüstri merkezlerini ye- niden vücude getirmek icap ediyordu. Ha'buki göçebe bir maziye malik olan u'uslar, devamlı bir yerleşme bir şehir ihtiyacını hissetmezler, toprakla olan münasebetleri gevşetir. Halbuki şehir yer leşikliğin, istikr n bir sem ıp geçerek — tıpki irmağın | çakıl — taşlarını düzeltmesi gibi şekil verdiği sağlam * ve daimi bir şeydir. Ankara, Türk'erin ilk şe- hridır. Fakat Ankaranın ve | Ankara havalisinin toprağı çok verimsizdir. Buna rağ: men sade yorulmak - bilmi yen bir gayret ve feragatle Ankara havalisi bir cennet haline getirmekle kalınma | mış aynı zamanda Bursa ve Konya gibi önemli ve mod ern şehirler de canlandırılm ıştır. Sanki kaybolan zamanları geri kazanmak istiyormuşc asına çalışılıyor Herkes hu mmali bir faa'iyete atılıyor ve heyecanla uğraşıyordu. Su yolları bendler, yollar | mektepler, hasta evleri, sa- raylar hep Avrupada ancak yüz yıllar içinde vücuda ge- tirilebilen bu eserler Türki yede sanki bir günde yap:- hyordu Kılık, Dil ve Hukuk: Bu işlerin muayyen bir plâna göre bazırlanması ve tatbik olunması için yaban € uzmanlar mühendisler ge tirildi Bunların vazifesi öğ retmen ve danışman olma ktan ibaretti. Mem'eketin tekoik bakımından geçirdiği büyük istihale yeni istihsal vasıtaları ve bu vasıtaların | değiştirdikleri bir takım şa rtlar tabtatile insanların da - | bili ve harici vasıf'arı üze rinde de bazı tahavvüller | meydana getiriyordu. anlı İmparatorluğunun hey | betli sembolleri olan Fes Osm: ve Sarığın yerine Ayrupa hnın tatsız ve manasız şap- | kası geli. Hattâ bir nevi ir- tica, addolunarak Fesin ge- yilmesini meneden hususi bir kanun bile çıkarı'dı. Öğre nmesi çocuklara ©o kadar güç gelen karışık Osmanlı dili bile yenilenme hareketi önünde geri çekilerek yeri ni Lâtin harflerine vermiye mecbur kaldı. Bu - suretle yeni bir. yazı öğrenilmeğe başlandı. Buna hukuk alan n $ büyük değişiklik de inzimam etti. Artık hâk:min adalet tevzi etmek için baş vurduğu kaynak Kuran de- ğil adapte edilen İtalyance za kanunile İsviçre kanunu nun hükümleriydi. Hakika ten mevcudun en mükemm eli telâkki olunmak - İsviçre etmeğe mecbur kaldı. Çünkü | konun'arı için bir şereflir. Türk cemiyetinin batı nümu ON (Sonu > 'var| | Sömege | | (Gaştarafı | ketler | bir'eri arasındaki | | Ticareti birinci sayfada) göre hasımlaşma başlanhıcı" | nda, şimdi Habeşistan sefe- llndc olduğu - gibi, 200,000 askerle işe başlamak ilk bâ:- disedir. Daha 1935 yazında İta'yan kaynaklarından öğ. renildiğine göre, seferberlik masrafı 5 milyar lireti bul muştu, Sonradan malümat | kesilmişltir. Tahminin olundu- | ğuna göre, henüz ciddi hare- * olmamasına rağmen Afrika seferi masrafı ayda | 6 ve Tyüz milyon İiretten aşağı değildir. Buna Trablus taki 40 bin askerin masrafı- nı, harp eden asker ayleleri: ne verilen parayı, memleke- tteki seferber kıtaların malı yükünü de ilâve etmek Jâ- zun gelir. Şu halde, aylık masraf hiç mübalağa olunma ksızın 1 mi'yara çıkarılabilir. zecri — tedbirlerin ekonomik tedbirleri, İtalyan sehimlerinin içerde ve dışar- da düşmesi, ve daha birçok zararlar da hesaba katılmak lâzım gelir. Askeri hareket ler en eyi bir tarıda bitse dahi, Habeşistandan bu ma- srafların geri alınabileceği şüpbelidir. Bundan birkaç sene önce iki Ayvrupa diye bir kitap neşreden Delsisi eski usul sömürgecilik devrinin nihayet bulduğunu yazıyordu: Sebep yalnız milletlerin uyanışı de- ğildi Muharrire göre, dün- yada ekonomik genlik, yük- selmiş milletlerin müstakil ekonomileri arasındaki mü vazeneye bağlı idi. Harpleri durdurmak, ( ahları dindirmek barış nizamını kurmak — çaresini, bütün milletlerin medenile- şmesinde, eşitliğinde. ve bir dayanış: miya ve arsıbağınçta (inter dependance) gören harpso nrası fikir ve hakikat ada mları hak kazanıyorlar de- mektir. F.R. Atay ——— Un ve zahire fiatları Sonra ve 10 Birinci - Kânun Salı Unlar 72 likbir Çuval un Kuruş 60 Randımanlı I’)SU 70 80 60[) NOT: Bu fiatlara muamele Kırma ve buğdayı koruma ver gisl dahildir. Zahire fiat'arı beher kilosu: Cinsi — Kuruş Sert buğ. 5 50 » 3 75 Kızılca , 6 25 Yumuşak , 5 75 $ A Arpa 4 Misir 4 25 Çavdar 4 Kepek 2 25 o'duğu anlaşılmıştır. 1 üç kişinin de Vicdaniye ma- | len ve bilmeyen'ere mahsus d, B Ulusal ekonomi ve arttırma / haftası bu gü ismet inönü bu gün Ânkara ün __bqşlı yor. Tadyosunda bir söyler ve- tecekler, Gumartesi —günü geçit tesmi yapılacaklır, Ekonomi ve arttırma haf tası bugün başlamaktadır. Bugün Başbakan İsmet İn önü saat on beşte radyoda | bir söylev vererek — haftayı açacaklardır. Bu söylev bu gün muhtelif yerlerde bul- unan radyolar vasıtasıle hal ka yayılacaktır. Şehrimiz ekonomi ve ar ttırma kurumu tarafından bir vitrin müsabakası tertip ed ilmiştir. Ayrıca cumartesi günü saat on dörtte okullar | talebesi ve esnaf ellerinde arttırmanın ve yerli malının önemini belirten — levhalar olduğu halde bir geçit res- mi yapacak'ardır Yine bütün okullarda öğ- retmenler bu hafta içindeki ders erde ulusal ekomomi ve arttırma mevzuu üzerinde durarak talebeyi bu hususta ıydınlntıcıklırdır JDEN HABHRI.FIR || Şehrımız C. H. Partisi kamun kon- - greleri bugün - başlıyor. C. H, Parlisi kamun kon greleri bugün başlıyor, C. H. Partişi şehrimiz ka- mun kongrelerine bugün baş- lanacaktır Ük olarak bugün Yıldı” rım yarın Karsisa, cumarte si Hacıilbey, pazar günü de Kayabey kamun kongrele- vi top'anacaktır. Partt körağırida yapılacak olan kongrelere sant 205 | de başlanacaktır. Geceleym t Llırımızde bir dükkânda 'Tuhaf Bir Dolandırıcı- iki çuval buğday kaçırırlar-. kan - yakalandılar Dün saat 22 Başçeşme civarında üç'ad sıralarında am ıki dolu çuval götürür- lerken şüphe üzerine devri- ye memur'arı tarafından | yakalanmıştır. Her iki çuvalda buğday Yapılan takikatta buğday: ların zahire pazarından ça lındığı ve bu hırsızlığı yapan Halletinden “Ali çavüş - oğlu hammal — Halil — İbrahim, Mecdiye mahallesinden Ah met oğlu kadayifci Ali, Üç- | pınar köyünden İsmai! oğlu | Ali oduk'arı an'aşılmıştır. Suçlular muhakemeye veril- mişlerdir. Halkevi başkanlığından: Halkevimiz kurs'ar şubesi Haber aldığımıza göre: şehrimizde garip bir dolandı: rıcılık vakası olmuştur. İsmini yazmağa lüzum gö rmediğimiz bir dükkâna bir adam geliyor ve işile meşgul dükkân sahibine seslendikten sonra: Bende bir çuval kadar sabun var. Arzü ederse- niz size ucuzca bir fiatla bulunan veririm diyor. Bakkal: Hay bay ” Görelim sabunları. , Değince “adam ' kapmrü yanındaki bir çuval sabunu işaret ederek: - İşte.. Diyor.. Ve he- men bir kalıbını çıkararak | nüÜ nuünesini gösteriyor. Fiatı fazla değil.. Sabun da eyi cinsten. tarafından Almanca ile, bi | İngilince kursları açılacak tır. Dersler —17 12 935 salı günü başlıyacaktır — İstekli | olanların Halkevi sekreterli- | ğine adlarını yazdırmaları rica olunur. $ Halkevimiz kurslar şu- besi tarafından bayanlara mahsus olmak üzere Fran: sızca kursu açılacaktır. İste- | kli olanların kaydolmak üz ere Mithatpaşa okulu baş öğretmenliğine müracaatları rica olunur, $ Halkevimiz kurslar şu: besi tarafından haftada iki gün olmak üzere Mithatpa şa okulunda biçki, dikiş, el ve makine nakşı kursu açı lacak ve 9-12 935 tarihinde işe başlanacaktır. İstek'i ol. anların Mithatpaşa oku'u baş öğretmenliğine müracaat et meleri rica olunur $ Halkevimiz güzel sanat- lar şubesi tarafından tezyini resim kursu açılacak. ders lere 9 12 935 günü başlana Bakkal kelepiri tabil ka- çırır mi" Hemen çuvalı k ' tara vurup sabun tücarınaj!| Hiraları sayıyor. Bunda ne var? Gayet ta bil bir alış veriş, yanız bak- diyeceksiniz değil mi? Hayır. şey yok.. İşin asıl tuhafı bundan sonrası . Bakkal keyfle sabunları yerleştirirken — nasılsa ke- ndine ait bir çuval sabun olacağını hatırlıyor. Dükkâ. Vatan Eczahanesi caktır. İstekli olanların Hal kevi sekreterliğine adlarını d yazdırma'arı rica o'unur Nöbetçidir. kalın biraz açık gözlülüğü | Evet buraya kadar bir | BUGECEİ lik Vakası Oldu. Bakkalın dalg dalgınlığı kendisine bir çuval sabuna mal oldu. nı dört dönüyor fakat ara- radığını bulamıyor. Nihayet anlıyor ki: *Lira ile aldığı bir çuval sabun kendi sabunu- dur. Kurnaz dolandırıcı meğer kapu yanındaki çuvalı ken di getirmiş gibi göstererek bakkalın sabununu bakka'a satmış. Şimdi bakkal sabunları iki mis'i fiatla aldığına mı yansın? Yoksa sabununu ke ndi satın aldığına mı? Heykeltraş Kripol şehtinizde Matürk ı heykeli için tetkikler ya- piyor. Heykeltraş Kripel birkaç gündenberi şehrimizde bulun - maktadır. Kripe' şehire diki- lecek olan Atatürk heykeli- nin yeri ve şekli üzerinde tetkikler yapmaktadır. Heykeltraş anıdın gerek Cumuriyet ve gerekse Eski uray alanlarından birine de- gil, yapılmakta olan parkta ki böüyük havuzun şehre ba- kan yönüne dikilmesi kana atindedir. Kripe! bu iş üzerindeki tetkiklerine devam etmekte- dir. Olmpiyatlar Türkiya ge- nel sekreteri Ekrem Rüştü de heykeltraşla birlikte şeh rimize gelmiştir Gelenler Gidenler Kayseri asliye ceza ha: kimliğine atanan Bu'udan genel savamanı B, Nefi De- mir ioğlu yeni ödevine baş- lamak üzere dün şehrimiz- den gitmiştir. Bir atanma Balıkesir hukuk mahke mesi zabıt kâtibi Hulüsi te Dafian Sındırgı mahkeme ba- (AMA ) skdtipliğine atanımıştır. YUR TTAŞ! Bir Şey Alırken Sor.: Verli mi? Yerli Malı Satmıyan, Senden Değildir!. ULUSAL EKONUMİ ve ATIRMA KURUMU