22 Aralık 1935 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 2

SAYİA 2 ArttırmaHaftasının Altıncı B. Şükrü ğ;r&ç— tımızda adliyenin rolünü anlattı Günü tasurruf haya- Edremitte ve Ayvalıkta Medeni memleketlerin ço- | ğunda tatbik edilmekte ol- an usul büyük meclisin tas vibinden sonra Türk adliye- vi tarafından da tatbika bap- lanacak ve böy'ece maznun eden bu cürüm yiaylarca meşgul meşbhut kası ekser ahvalde bir gün de ve nihayet üç günde ha va- İledilmiş , Evelce aylarca mesaiden sonra va. rılan neticeye bu defa bir günde vasıl olmak - suretile | tasarruf edilen zamanı —hu: | susi şahıslar istihsale yatır- acaklarını, zabıta ve adliye cıhazları da bunu ellerinde ki diğer işlerin sürat ve in tizamla görülmesine tahsis edeceklerini umduğum için bu kanun lâyihasını devlet makinemizin bir ileri adımı telâkki ettiğim kadar tasar ruf haftasnın da ruh ve ma- nasına çok uygun buluyo- rüum,. İkinci mevzuda iktisat ba- kımından muvazenelerdir: İktisat bakımından dabi gerek fertlerin gerek cemi yetler.n sıhhat hali muvaze: neli haldir. Onun için bütçede| muvazene kararı itha'ât ve ihracatta muvazene aranır istihsal ve istih- lâkte muvazene aranır yal- nız bu mevzularda muvazene terazisinin heriki kefesinde bulunan ağırlığı azaltmak yulunda değil, ço ğaltmak yulunda olanıdır. ancak böyle olduğu zaman dır ki fert ve ve cemiyet terakki yolunda yürüyor ma nasına gelir. Bir muvazene aranırkeu hacimlerin tikletlerin bir ve- ya birkaç sene evelki hac. mler ve sikletlerle mukaye- sesi yapılmakla beraber da ha ziyade göz önünde tutu- lan esas bu haclın ve siklet- ler - kiymetlerinin para ile ifadesidir Garek hacim ge- rek siklet ve gerek nakit es- asına ,müstenit muvazeneler az çok bir kıymet ifade et mekle beraber hakiki muva zeneyi göstermekten alelek- ser uzaktırlar Sözü sağıtm amak için bu muvazelerin hepsinin anası olan ist:hsal ve istihlâkte muvazene esa: s1 etrafında dolaşalım. İstihsal ve istihlâke muva- zene biraz evel söylediğim gibi her iki tarafta azaltma veya her iki tarafta çoğalt- ma yapmak sureliyle temin edilir. iktisadın fertten ve cemiyetten beklediği muva- zene her ikisini de mümkün olduğu kadar çoğaltmak su- retiyle temin edilen muva- zenedir ve ancak bu şekilde muvazeneyi temin edebilen Fertler ve cemiyetlerdir. ki terakki yolunda emniyet'e yürüdüklerine kani olabilir ler. Her gelen her geçen şe- neden daha fazla istihsal ve istihlâk edebilmek o cemi- yetin ve ferdin istikbali için emin ve hazır'ık'ı bir dere- aranan | cemiyeti | misalidir. | terakki satta bir memleketin zengi - | nliği de budur. Daha az is tihlâk etmek inkiraz yolunu tutmuş ferd'erde ve cemiye. tÜerde görülür. Bu bir haş- talıktır ki böyle olan fertle- re ve cemiyet'ere Asyalı gi- bi istihsal Avrupalı gibi is tihlâk ediyor derler. Osma nlı imparatorluğu fertleri ve bunun güzel bir Biraz evel bahset- tiğimiz dalma daha çok iz tihsal ederek daha çok is tihlâk etmek süretişle mu- vazene'i bir ilerleyiş — ve alâmetidir. ki Av- rupalı ve Amerikalı ferdler ve cemiyetler bu yolun yol.- cusudurlar, Birde üçüncü şık vardır ki © da daima çok istihsal et mek ve fakat istihlâki o ni- | sbette arttırmamak Japonlar tarafından tutulmuş o'an bu yol yani Avrupalı gibi istih sal ederek sayılı gibi istihlâk etmek yo'u daha süratle te- rakki edebilmek ve daha çabuk zenginleşmek imkân- larını verir ancaw' bu yolda bilhassa cemiyetler için çok ince ve hesaplı haraket et - mek ve istihsalâtın istikam etini içtimal bünyeye göre göre mütemadiyen tertip ve tanzim ey'emek lâzımdır ki muvazenenin bozulmasından doğan buhranlardan müm kün olduğu kadar içtinap kabil olsun. Esasen istihsal ve istihlâke muvazene ne ithalât ve ih racatta muvazene dediğimiz zaman ve bu muvazeneyi temin eden rakaml'arı gördü- ğümüz zaman bilmemiş İâ- zimgelir ki ekser ahvalde bu muvazene zabiridir Hakıki bir muüvazeneyi bulup tesbit etmek çok müşküldür. An cak muyazeneyi — gösteren rakamların müfredatı yakın dan takip edildiği zaman gö- rulür ki bu muvazeneyi teş kil eden -binlerce anasırın üzerinde ayrı ayrı tetkikat yapmak ve ona göre hükü mler çıkarmak zahiri muv: azeneye rağmen muvazene nin ne tarafa doğru bozul - muş olduğunu anlamak ka bildir. Bilhassa itba'ât ve ihracat istihsalât ve istihlâ kat mevaddını. teşkil eden manasının kıymeti gösteren rakamlardan daha ziyade o unsurların ömürleri ve cins- leri daha büyük bir rol oy nuyor. Bu fikri daha canlı gösterebilmek için her türlü şartları müsavi — olan iki memleket tasavvür — ede lim: Bu ikt memleketin hu dutları haricine aynı mikta - rda ve ya'nız. kahve ihraç ettiklerini de farzedelim ki bu iki memleketten birisı çıkardığı kahveye mukabil senesi içinde istihlâk edecek olan şarap ve şampanya sa- tın almaktadır. Diğeri de ma- kine motör ray gibi ömürle. ri uzün ve süratle — istihlak mürakün olmıyan malzeme getirmekledir. Her noktada tamamen biribirinin aynı ol- | yaraşan hayat TÜRKDİLİ rak işe başlıyan bu iki me mleketin bu yolda rubu asır yürüdüğünü farzedersek bu- n'arın birincisinde 25 sene lik neşe ve sarhoşluğun yo rgunluğunu diğerinde de 25 sene'ik — makinel'erin canlı gürültülerini ve milletin sa- glam var'ığını duyarız. 25 sene evel birbirinin aymı o" ab bu iki memleketin 25 sene| sonra birinin Avrupalılaştığı nı diğerinin de müstemleke' | ştiğini ve ağlebi ihtimal bu | nlardan birinin diğerini ku- | mandası altına aldığını gö rürüz Halbuki bu iki mem- leketin ithalât ve ihracat kiymetlerini gösteren raka mlar 25 inci yılda dahi mü tevazin kalabilir. görülüyor kim muvazene unsurunu gö teren kıymet rakamlarından ziyade o muvazeneyi terkip eden anasırın her biri ayrı ayrı tetkik ve mutaleaya muhtaçtır. Ve Bilhasaa bu muvazeneyi temin eden an asırın ömürleriyle cinsleri üzerinde durmak omürl'eri uzun cinsleri istihsali arttı racak mahiyette nlanlarını | almak buna mukabil ömür. leri kıza ve daha ziyade ya- İniz istihlâke yarayanlarını yermek suretiyle yapılan bir muuazenede birinci memle- ket daima dada kârlı bir vaniyete geçmiş olur. Dahili istihsal ve istihlâ kda de ayni yolu tutmak suretiyle istihsal ve istihlâki tanzim etmek gerektir. Bir taraftan ömürleri kisa ve cinsleri daha ziyade istihlâh ederken diaer taraftan öm- ürleri uzun ve daha ziyade islihsale yardımı olan mad- deleri mütemadiyen istihsal etmek lâzımdır Bu yolu tutan cemiyetleri tetkik edersek dımağımızda canlanae manzaranın ana hatları şöyle gprünür Böyle bir memlekette her sene pı rnallık ve bataklıklar yer- lerini tarlalara tarlalar bağ ve bağçelere bağ ve bağçe ler de mamurelere - birakır. Gölülüyor ki blrstaraftan ke- çi yolları adi yolları adi yo- İlara adi yollar şusalara $o- 'alt ve çimento yollara ev şimendülerlere münkelıb olurken diğer taraftan ça- dırların yerine damlar, dam ların yerine evlerin yerine de sıhhi ve mahfuz binalar kaim olmaktadır. El âlet ve tezgâhları makineleşir, makineler de fabrikalaşmada gecikmez. Oturan insanların yerine yürüyenler onların yerine de koşanlar ve çalı- şanlar geçer Artk bayat yolları hahvehane ve mabet gibi çıkmaza sapmazlar. Bi- lâkis © yollar yolcularıni mekteplere spera ve kazanç kaynaklerino dökmeğe baş- lar, Böyle bir millete göz- lere celbeze yüz'ere mana, kollara kuvvet gelir. Böyle bir memlekette tabiatın in san iradesi önünde boyun eğdiği görülür. Türk mil'eti gibi tarihe kumandan doğmuş bir cem- iyete en çok uyan ve en çok| budur. Ve Türk milleti Cumuriyet sa- yesinde bu hayatın içine gi rdiği günden beri kendini bulmağa başlamıştır. Büyük kumandan Atetü rkün Türkiyesi cemiyet ha- Ünde bu yolun bir yolcusu olarak hamlelerle yürüyor Tütk ferdlerinin — hepsinin aynı yolda daha hız'a yür- ümesi bize bir an evel ka- yemize erişmek ııü]deılnl vıtıulıuı (, liLİMİZDEN HABERLER)| vek? Baş'aampiüklarla kallar: | e * Yal İlkolıul Yaptırılacak. 500 Yabani Zeytin Ağacının | Aşılanması Düşünülüyör. nilan — vekillere — verilecek vekâlet aylıklarınını nasıl he sap edileceği hakkında ka- mutayca bir karar alınmış tır. Bu karara göre maaşla: rın tevhid ve teadülü hak- kındaki kanun 13 üncü maddesile maaş kanununun 8 inci maddesi mucibince vekâlet maaşı verilmesi hak kındaki müddet altıaydan ibaret olduğu halde 1931 se- n-si bütçe kanunile bu altı- ay kaydi1931 yılına mahsus olmak üzere tatbik edilmi- yecektir denilmiş ve haziran ayına aid muvakkat bütçede 1933 bütçe kanunu nun hükümleri dalresinde muamele ifası tasrih edilmiş olduğuna nazaran | temmuz 1932 tarihinden itibaren ve- kâlet maaşının ancak altıay devam edebileceği hakkın daki esas hüküm avdet et miş sayılmış ve tefsire lü- zum ıorolmmımı Yarın Tam 21 de Saat Kulesin- deki Düdük Tehlika İşaretini Çalinca Işıklar Sonmüş Olacak Şehrimizde ışık söndürme denemesi yarın yapılacaktır. Dün baş — kontrolar ve kontrollar şehrin ayrıldık'arı mıntakaları do'aşmışlardır. Yarın saat tam ZI de sa- at kulesindeki düdüğün te- h'ike işareti olmak — üzere bir defa ve uzun çalacak- tır. Bu sesi işiden her ev, müessete, fabrika, — resmiğ daireler ve sait nakliye ışı klarını dışarıya - sızdiriniya cak surette maskelendirece klerdir. Evlerden eden'er pençerelerine siyah perde çekmek suretile ışığın dışarıya sızmasına mani ol- acaklardır 20 dakika sürecek olan bu denemeden — sonra saat 21,20 düdük iki defa çal mak suretile denemenin bi ttiğini halka i &n edecektir. Bu ses üzerine herkes lâmbalarını yakacak ve de- aeme esnasında oldukları yerde kalacak olan vesaisi nakliye de deneme- nin bittiği işaretini veren düdükten sonra ha rekete geçebilecektir. Bütün kontrollar deneme bittikden yarım saat sonra raporlarını vilâyete verecek - lerdir. Bu raporlarda saat kules. indeki düdüğün de bütün mıntaka'ardan işidilip işidil mediği de işaret edilecektir. Yeni Adam Terbiyeci İsmail tarafından idare edilen bu haftalığın 103 ncü — sayısı çıktı. Fu - sayıda Dr. İczed- Hakkı 1932 | tedarik | MemurlaraDurak Kamununda Yokâlet aylığı nasıl verile- Y a pıla n ı Ş le r... Durak, 21 (Özel aytarı mızdan) — Durak, yeri ol- dukca yüksek ve şirin Ka- munlarımızdan biridir. 19 Köyü vardır. Köylerin hemen ekserisinde telefon tesisatı mevcuttur. Diğerle rinede bu yıl yapılmak üzere | hazırlıklara başlanmıştır. 8 Köyde muhtar odaları yapılmasına — başlanmıştır. Diğer köy odalarının da bir kısmı tamir. edilmekte bir | kısmındada yeniden - yapıl ması düşünülmektedir. Bu defa Durağa bir ça: | maşırlık ile hükümetin yanı- na Jandarmalar için bir yer bamamlık ve — bir mu!fak yaplırılmasına başlanmıştır Kamunbay vekili Ali En: gürlü kamunla merkezi va- Birinci K ânun 22 , lâzımgelen hazırlıklara baş- lamıştır. Bu okuül yatı oku- İu olarak — kullanılabilecek bir şekilde — yaptırılacaktır. Bu suretle diğer cıvar köy çocuklarıda bu okuldan fay- dalanabileceklerdir. Okulun bu yıl içinde bitirilmesine çalışılacaktır. — Bunun için kamunun bütün köyleri bu işe yardım etmeği kararlaş- tırmıştır. Kamunun köy içlerinde- ki gübreliklerin hepsi kaldı- rılarak harice atılmıştır. Du- ra 15 dakika kadar uzak: lıkta 500 kadar delice deni- len zeytinlik vardır. Bunların temizliğine ve etrafının çevri mesine başlan- mıştır. Bu ağaçlara aşı ya- ziyette olan Bükdere köyü- ne giderek burada bir — Cokul — inşası / için | Sehırımızde Işık Dene- mesi Yarın 1 Yapılacak. |Mamurlarının — tekaütlüğü Haber aldığımıza göre, inhisar memurlarının teka ütlükleri hakkında bir lâyi- ! ha hazırlanmıştır. | — Bu lâylha projetine göre, , Memurların tekaütlükleri 19:5 senesinden itibaren başlıyacaktır. Evelce devlet memurluklarında bulunupta | idareye girmiş olan memur- ların bu hizmetleri de teka- ütlük müddetine eklenecek tir. ÖOn beş seneyi doldur- madan — işinden ayrılanlar yalnız sandığa — bıraktıkları parayı alacaklardır. On beş sene çalışarak iş inden ayrılanlara ise son al dıkları maaşın bir — seneliği nisbetinde tazminat verilec ı ektir Yirmi beş seneyi do'dura | plar aynen devlet mumurla rı gibi tekaüt olunacaklar: dır. Vazifede iken — malül kalanlara ö'enlerin ailelerine syapılacak yardımlar hakkı nda da İâyıha — projesinde kükümler mevcuttur. Hu kanun çıktıktan sonra | halihazırdaki inhisarlar ko pıldığı taktirde kamun eyi bir vardat elde etmiş ola: caktır. Öğretmen Okulunun müsameresi Necatibey öğretmen oku- lu ve lisesinde dün arttırma ve ekonomi finans doö- layisile talebe tarafından bir müsamere verilmiştir Mütamere de “Babürşahın seccadesi, adındaki bir pe rdelik komedi oynanmıştır. Rundan başka yine talebe tarafından yerli mallar ma rşı ile şiirler okunmuş — bir monolog söylenmiştir Okul direktörü B Emin tar. afından müsamere arasında hafta dolayisi'e bir de kon- ferans verilmiştir. Direktör bu konferansında artırman- n değerinden, Türkiyenin pek az zamanda — ekonomi alanında aldığı eyi sonuçla- rı ve hükümetin başardığı güzel iş'eri anlatmış konfe rans alâka ile takip edilmi- ştir. E t Un ve zahire fiatları 21 Birinci Kânun Gumartasi)| Unlar 72 likbir Çuval un Kuruş ruma sandığı yeni bir şekle sokulacaktır. Proje devlet şurasından çıkmıştır. Yakında bakanlar beyetine verilecek oradan da Kamutaya sevk edilecektir. din — Şadan, Kerim Sadi, Cami, İsmail Hakkı M Fev- zi, İhsan Kooga, V. Gülte kin, Zabir Nııkının yazı lırı vıı'dır 60 Randımanlı 975 70 « 875 80 ai 830 Kırma 600 NOT: Bu fiatlara muamele ve buğdayı koruma ver: gisi dahildir. Zahire fiatları beher kilosu: Cinsi - Kuruş iğliğiğ vi — Sert buğ. 6 20 l B LN 25 Kızılca , 6 25 ' Yumuşak . 6 25 | » KN 25 Arpa 9 62,5 Mısır 4 25 | Çavdar 4 ğ 25 | Kepek ...rda. 4