24 Ağustos 1938 Tarihli Türk Dili Gazetesi Sayfa 1

Beled Konferansı Macaristanın Si- lâhlanmasını Kabul Etti. FTÜRKDİLİ GÜNDELIK SİY.AS.AL GAZETE Danzig yüzünden yeni Alman-Çek İhtilâfının 24 Acusros ÇARŞAMBA 1938 ON ÜÇÜNCÜ YIL SAYI: 3968 Bir Hâdise mi Çıkıyor?.. ProtestolİçinAyaklandı.. Varşovada Tertip Edılen Bır' Mitingte Hükü- Metin Danziğe Asker Sevk Etmesı Istendi. Varşova, 23 (A.A.) — Ha Yas muhabirinden: ı 4000 Kişi buügün — öğ- *den sonra nazi memurları tarafından Polonyalı ekalli- Yete karşı tatbik edilmekte olan usülleri protesto etmek Makaadiyle tertip olunmuş bir mitingde hazır bulun Muşlardır. Miting Polska Za- #0daiya adındaki Polonya Semiyeti tarafından tertip 'd"ııılı.Yoldın geçenlerin Stmiyet İlderleri tarafından ÖÖylenecek nutukları — divli- Yebilmeleri için içtimaın ak ı"mllılı olduğu binanın ha- Ticine oparlörler konulmuş İdi. Bu nutuklarda ve — içti- Tun sonunde kabul edilmiş An karar suretinde Dan Zit memurlarının Danzigte M l yali ökalliğole 'bür- N muamelelerini cezri su Telte değiştirmeleri ve Dan Ziğin muahedelere tevfikan Artık Polonyaya tâbi olması talep olunmuştur Varşova, 23(A.A) - Ha Yas ajansı muhabirinden: Gdinyadaki Polonya ce Miyeti binasının önünde te "klu' halinde bulunan ba- & kimserlerin, mezkür ce:- miyet tarafından tertip edil- miş olan miting esnasında nümayişe İştirak edebilme- leri için nazi memurları ta rafından tatbik edilegelmek. te olan usüller aleyhinde öğ- leden sonra ikinci bir pro testo mitingi tertip edilmiş- tir. Bu içtimaın sonunda birl Relsicumhura diğeri de Mar şal Smigli Riçe gönderilmiş olaDb, intizar ve süküt te sis etmesi için Danzige ker sevk etmelerini talep ed en iki telgrafname okunmuş tur. Her iki mitingde ha zır bulunmuş olan ve tak- riben yedi bin kişiden iba ret bulunan halk, Danzige doğru sembolik bir yürüyüş yapmağa hazırlanmıştır. Fa ’hıl Polonyalı cemiyet liderleri buna mani olmuşlar ve bilhas sa şu beyanatta bulunmuş- tertip lardır: * Bu miting, etmiş olduğumuz son mi- | Eğer hükümet Dan | üngdir. zigde nizam ve asayişi te min ve tesis etmiyecek olur sa bu işi bizzat bizler de- ruhte edeceğiz., Bu hitabe, halk - tarafın dan uzun uzadıya ılkı.lın İ amiştir Südetler Lideri Haynlayn Lord Runçiman, yaplığı tedkikler ve Çak-Südet ihtilâfı atrafında bir plân hazırlıyor. Londra,23 (A A.) —Sunday, muhtıra şeklinde — tesbit et Tonikl gazetesinin Prağdan haber aldığına! görce, Dr. “yalayn, Lord Runçimanla Sörüşmeleri hakkında Hit * malümat vermek üzere Üzlice Berlire gitmiştir. "iınlıyn Südet partisi şe Tâltinde yapılması Lord Run Siman — tarafından — telkin tdilen tadilâtı kabul — edip '€miyeceğini soracaktır. Prağ, 23 (AA) — Vazl- Yetin ciddi olmasına rağmen rd Runçiman ile arkadaş- bi "i Ömidlerini kesmemek ıııı heyeti miştir. Muhtıranın birer su reti Iki tarafa verilecek ve icep ederse alâkadar dev letler konferansına — tevdi edilecektir. Prağ, 23 (Radyo) — Lord Runçiman — şimdiye kadar Südet Almanları ile Çekos lovakya hükümet ricalinin söylediklerinden aldığı inti balar hakkında bir plân ha zırlamaktadır. Lord Runçiman, bu plâna kendi kanaatini de ilâve ede- cektir. Piân perşembeye kadar e ATATÜRK Başvekili Ka- bul Buyur- dular. Ankara, 23 (A.A.) — Dün Savarona yatı ile Bandırmadan - İstanbulu avdıl! eden Boşvekil B. Celâl Bayar, Hariciye Ve- kili B. Tevfik Hüştü Arasla birlikle yattan çı karak Dolmabahçe sara- yında Reisicumhur Ata- lürk tarafından kabul bu yurulmuş ve seyahatı hak kında Büyük Şefe ma- ruzalta bulunmuşlur. """""'g - . i " " " . . " . B . B . - ' " . " . D ı 4 . " . - . - . - . . . B . " . » l *ı...._...................... Sovyet Japon | İhtilâfı.. Tokyo,23 (A.A) — Har biye nazareti namına söz söylemeğe salâhiyettar bir zat Havas ajansı muhabiri ne beyanatta bulunarak mü tarekeden bir kaç göün son ra Sövyet — tayarelerinin Mançuko ve Kore toprak- ları üzerinde keşif — uçuşları yapmaları bir tahbrik mabi yetinde olduğunu ve Japon ya hükümetinin keyfiyeti | Moskova nezdinde protesto Hitlerle GörüşmekÜze-, re Gizlice Berline Gitti.. edeceğini söylemistir. —aerseaze B. Daladiyenin Bir Nutku.. Paris, 23 (A.A )— B. Dala- diye, dün akşam radyo ile neşredilen bir nutuk — söyle miştir:. Mumalleyh bu nut- kunda “Harpcuyane ihtilâf lara ve halihazırda millet lerib — kaygılarım teşkil et mekte olan beynelmilel vi zalara, memleketla - ba: dikkatini — celbetmiştir. B. Daladiye, hiç şüphesiz har- bin vukuu mukadder oldu ğuna inanmamaktadır. B., Daladiye, frank kıyme tinin yeniden indirilmesine ve kambiyoların kotrole tâ bi tutulmasına taraftar de- gildir. Hatip, demiştir ki: “Bu sa- hada vukua gelecek her ne- vi buhran barbi istiyenler için müsaald bir fırsat adde- İç Yüzü Nedir? . Almanyanin âütun Gayreti Ve Hedefı SudetAlmanlarını İstik- Polonyada Binlerce Kişi Nazileri lâl Temini deği!, Tuna Avrupasında |ktısadı Hâkimiyet Tesisidir- *İleride uzun müddet Tu- na Avrupasının siyasi şekline hâkim olacaktır. Rhindlând geri alındı, garpta her şey yoluna gidiyor; Avusturya ilhak edilmekle cenup tahtı emniyette bulunuyor Tabii 75 milyon halkın enerjisinin müzabheret ettiği şahimerdan gibi Alman siyaseti, ortalığı çiğniyerek Karadenize giden su yolundan, Tunadan aşa- ği başını almış - gidiyor. Bunun — arkasında — ikinci hareketin Danzigde olabile- ceğini akıl kabul ediyor, çünkü bu gün Tuna özerin- de ilerilemek zor ve Dan- zig bariz bir muvaffakiyeti ucuzca temin edebilir. Al mao siyasetinin gayesi Tu nalı devletler üzerinde de si yasi ve iktisadi hâkımiyet elde etmek için de bu dev hea Almanya için yetıştiril- meleri ve harpte de onun düşmanları arasında bulun- mamaları lâzımdır. Alman fikrine göre bu sağlam ticaret ve coğrafya delııluıne / istinad eden tabli bir iştir. Relch büyük bir endüstriyel memlekettir; fa kat muhtaç olduğu yiyeceği hepsini yetiştiremiyor. Tunalı devletler başlıca zira- atçidir er ve Tuna bunların hepsini biribirine bağlar, Bu sebepten mavnalar yiyecek ve canlı hayvandan ibaret yüklerini bin bir zahmet ve meşakkatle nehirden yukarı Almanpyaya getirir, Alman çiftlik makinelerini, lokomo- tiflerini ve motor, arabaları- ni nehir aşağısına yağ gibi akarak getirirler. Bu cerhedilemez kuvvetli bir delildir. Reichin Tunalı devletlerin mahsullerini tstih lâk kudreti pek büyük, Tu- na emtia mübadelesine çok elverişli bir caddedir. Alman- yanın Tuoa üzerindeki kuv vetli ağırlığını sade cenubu | şarkiye meylettirmekle iste letlerin sulh zamanında baş | diği her nevi sulhperver va Tuna ve Balkan Avrupasından - temin edile bilecek kadar büyüktür. Tunalı afak — devletlerin Reich ile siyasi ve iktisadi sıkı münasebetleri — büyük faydalar taşır. Bu münase- sıtalarla Beled Konferansı Macaristanın Silâhlar- masınıKabulEtti.. Macaristan da Küçük Antant devletlerile bir ademi tecavdz misakı imzaladı. Belgrad, 23 (A.A.) — Kü çük Antant daimi konseyi içtimar nihayet bulmuştur. Neşredilen resmi tebliğde Macaristanla olan müzakereler neticesin de Macaristan ile Küçük Antant arasında her türlü kuvvete müracaattan karşı yapılmakta lıklı surette vaz geçmek kay dını ve Küçük Antantı teş- kil eden üç devlet tarafın dan Macaristanın silâhlanma bahsinde mı ihtiva eden anlaşmalara varıldığı — bildirilmiştir. Belgrad, 22 ( Radyo ) — Küçük itilâf konseyi yarın da toplanacak ve Macarlı. tanın silâhlanması keyfiye- tint kabul ettiği hakkındaki kararcameyi — imzaladıktan sonra bir tebliğ neşredecek tir. Yugoslavya Başvekili B. Milân Stoyadinoviç, bu ge- ce konsey delegasyonları şerefine mükellef bir ziyafet vermiş ve bu ziyafeli bir hukuk müsavatı kabul resmi takip eylemiş: , Ziyafette edilmiştir. Belgrad, 23 (Radyo) — Küçük antant konseyi, Be ledde toplanmış ve ilk - cel. sede, Macaristanın silâhlan ması keyfiyetini kabul et miştir. Küçük Antant devletleri - nin bu kararına karşı Ma- carislan da birer ademi te- misakı nutuklar — irad cavüz imzalıyacak ve antantı teşkil eden dev- letlerin hiç birine tecavüzde bulunmiyacağını taahhüd ey- liyecektir Macaristanın Belgrad ve- sefiri, küçük antant konser yinin bu kararını derhal Macaristan hariciye nazare- tine bildirmiştir. Belgrad, 23 ( Radyo ) — Küçük antant konseyi, dün de —müzakerelere devam eylemiş ve uluslar sosyetesi- nin 16 ıncı maddesi etrafın ç da tedkikatta bulunmuştur. betlerde tehlike de vardır; bu devletlerin büyük milita - rist Reichin istihlâk kabili- yetine muhtaçlıkları, müsta- kil mevcudiyetlerine bir teh- like getirir, çok pahalıya ka zanılan ecnebi hâkimiyetin- den halâe bunlara pek mu- kaddestir. Yeni inkiyad ve itaat ihtimali pek korkunç- tur. Küçük devletlerin başlıca ziraatçi olmaları, tarlayı sür- meyi sevdiklerinden değil makine devri başladığı za man yabancı hâkimiyeti al- ( Sonu ikinci sayfada ) Fransız Hava genei kurmay başka- n Perise döndü, Parls, 23 (A.A.)—Fransız hava genel kurmay başkanı General Vulllemin, dün taya- re ile Almanyadan dönmüş ve saat 1215 de Villa Co- ublayda karaya inmiştir Eski Avusturya Hükümeti erkâmı - yüksek derlet divanına sevk ediliyorlar. Berlin, 23 (A A.) Res: mi ceride, dün “eski Av- usturya federal hükümetleri erkânı ile cürüm ortakları- nın mesuliyeti, hakkındaki kanunu neşretmiştir Bu kanun, siyasi faaliyet- leri esnasında milletin hu kukunu ihlâl veya millete kargşı hasmane harekât icra etmek cürmünü irtikâp et miş olan bu hükümetler er- kânı ile cürüm ortaklarının Viyanadaki yüksek devlet divanı buzuruna sevk edile ceklerini natıktır. Araplar n bin kişilik bir kuvvet teşkil ettiler. Kahire, 23 (Radyo) — İn gilizlerin, Filistinde aldıkları şiddetli tedbirlere bir muka: bele olmak üzere, İIrakla Mavı Şerladan Filistine üç bin gönüllü geçmiştir. Muhtelif Arap memleket. lerinden bu hafta on bin İn- giliz İlrası lane toplanmış ve Filistin Arap komitesine gön- derilmiştir. Araplar, on beş bin kişi: lik muazzam bir ordu teşkil ve haklarını sonuna kadar müdafaa etmeğe karar ver. mişlerdir.