13 Aralık 1934 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

— ON BEŞİNCİ YIL. No: 4809. —— Artırım Bu öz türkçe söylevi, dün Halk- evinde Kız lisesi talebesinden Ba- Yan Kıymet N. Conker söylemiştir. Bayanlar, Baylar; Uluş soysallığı sıyasasının bir çok değerli verimlerini aldığımız $u sırada, beşinci artırım yedigü- nüne başlamış bulunuyoruz. Kurtuluş savaşında, uluşçuluk özlüğüne, bütün acun budunlarını $aşırtan Türk; bugün de, ulus.al ökonomi tutumunda soysal yetgin- liğini göz kamaştıran bir parlak- ikla gösteriyor, Acunun, dün ulusal, bugün de soysal yönden alkışladığı Türk, yine o Türktür. Türkün özlüğü değişmemiştir. Ulusumuzun bu özlüğünün belgesi cumurluktur. Türk uluş soysallığının ayırtımı ökonomik olmasındadır. _ Taş, ağac, tuğla, kirec, deı:ıu Yapı gerecleridir. Ancak taş, ağac, tuğla, kirec, demir yığını ev de- mek değildir. Yapıcıların hepsi, gerecleri kullanırsa da, ortaya çıkan işler biribirine benzemez. Uluş kurumu da, böyledir. Ulu_; Yapısında başlıca gerec, ökonomik düzendir. İşte bundan ötürüdür ki, Türk uluş yöndemi sıyasal ö- konomi temeline dayanmaktadır. Ulusun; — uluşun, ökonomide bütün varlığını, tüm güresini ge- niş ölçüde kullanarak - çalışabil- Mesi için güvenci de süel varlık olduğu unutulmamalıdır. - Biz Türkler; sıyasal; soysal alanlarda olduğu gibi, ökonomik alanda da köklü, verimli işler ya- Bpacağız. Bu yolda ne yetre verim- li işler yaparsak, ulusumuz o yetre zenginlemiş, o denlü yükselmiş, genlik bulmuş, hem de mutlaşmış olur. Amacımız yalnız çok yetiştir- mek, çok yapmak olmıyacaktır. Ulus bakımından en gerekli, en verimli olan işlere, en ileri tek- nikle sarılacağız. Gücümüzü, öz derğerimizi biliyoruz. Bunları ge- lişi güzel kullanacağımızı sanmak izi tanımamaktır. Biz öz değerimizi, kö_kel dü- tünmekten gelen olurlu bir düzen çevresi içinde, ulusun gelirini ar- tıracak yollarda işletmekteyiz, iş- îc ee d ökonomi - İçinde yaşadığımız - © &cunu, para ökonomisidir. Tutum- lu olan ulus, uluşcı;ılı: ;arml artırı- Yor demektir. An u baralar verimsiz birikip knlmı- Malr, uluşal kurumlara güvenle akmalıdır. z Çünkü bu kurumlar, bugün ol- duğu gibi, gelecekte de ulus var- Iğımın yaşatanıdır. — Üzeldenberi bir ulusun varlığı- hın değeri, soysal alanlarda, gü- Yesinin ölmez izler bırakması ile Slcülür. z Ökonomiyi, kendi başına değil, Uluşal, varlıklar arasında değf_:t- diriyoruz. Bu güc- l*'imosşnde, köklenmesinde en bü- Yük gereklik ökonomidir. Bütün bunlardan sonra ul_uşun Yardımı ile, ulusun, ökonomik a- anda kazanacağı acunsal yetgin- l'ğîn ne denlü değer alacağı ken- ilisinden ortaya çıkar: konomide ilerlememiş Budun- t varlıklarını koruyamazlar. Ü- nomi yetginliğidir. ki ulusa; Uluş berkitmek için, kişisel olsun; Usal olsun insel duygularını ta- î'i:_t'nak gücünü, kıvancını verebi- Ulusal ökonomi yapımız yüce- ken, her Türkün alm terinin de- Serlenmesini gözden kaçırmıyo- Şiz. Uluşçu sıyasamız, kişisel ben- Si silmek değil, gerçekleştirmek Yolundadır. y Ki&i. kendi özlüğüne, bilgisine, Srarlığına dayanırsa, Ulus ta, 4 İiz x &| Adımız, andımızdır. 13, İLKKÂNUN 1934 PERŞEMBE Vaşington, 12 (A.A.) — Harbiye Bakan- lığı, yeniden 110 tane av tayyaresi satın alınmış olduğunu bildirmektedir. Orta hız- ları saatte 350 kilometre olan bu tayyare- lerin değeri 1.986.400 dolar tutmaktadır. Her yerde 5 kuruş benimsemiştir Dün, ulusal artırım ve yerli mal- lar yedigününün beşinci yılının başlangıcı olmaktan ötürü, her yıl yapıldığı gibi, Ankara Halkevin- de büyük bir toplantı olmuş - ve vodigün Başbakanımız General â Dünkü değerli söylevi ile artırim ve yerli mallar yedigününü açan Başbakanımız İsmet İnönü'nün çok değerli bir söylevi ile açılmıştır. Dünkü toplantıda dinleyiciler kalabalığı o kadar çoktu ki Halk- evinin geniş salonu bunları ala- mamış ve Halkevi, ta koridorları- na kadar dolmuştur. Halkevinde bulunanlar arasında Kurultay Kâzımı Özalp Başkanı General Kâzım Özalp, bütün bakanlar, C. H. Fırkası Ge- nel Kâtibi Bay Receb Peker ve saylavlarımızdan pek - çoğu vardı. Merasime saat 16 da, Ankara Kız lisesi talebesinin bir ağızdan söy- | lediği istiklal marşiyle başlandı. Bir talebe ulusal bir şarkı, Bayan Kıymet Conker öz türkçe bir söy- lev söyledi. Gene kız lisesi talebe- si, Bay Akagündüz'ün “türk şe- keri,,, ”kümes oyunları,, adında- ki piyesleriyle talebeden Bayan Nezihe'nin “Buhran,, adındaki pi- yesini temsil ettiler. Başbakanımızın söylediği bü- yük söylevi, olduğu gibi, aşağıya koyuyoruz: General İsmet İnönü sürekli alkışlar arasında kürsüye geldiler. — Bayanlar, Baylar, sevgili dinleyicile- rim, Ökonomi ve artırma haftasını yeni - den açıyoruz. Bir kaç yıldanberi, yılın belli başlı günlerinde bu toplantılar bü- tün leketin ök i ile alakasını, ökonomi işlerinde hevesle ça- lışmayı ve memleketin ökonomik varlığı- nı gözden geçrmeyi kolaylaştıran bir fırsat oluyor. Bu geçen yılım ökonomik vaziyetini size geniş yürekle ve kıvanç. la söyliyebilecek vaziyetteyiz. Bütün dünyada ökonomik vaziyet bu sene yer yer bazı iyilikler gösterdi denilebilirse de genel olarak sıkıntı, darlık devri geç- miş ve genişliğe dönmüş denilemez. Bütün memleketlerde tahmin bu yolda- dır, Bizim memleketimize gelince; bu geçen yıl içinde memleketin ökonomik durumunun iyiliğe döndüğünü söyliye - biliriz sanıyorum. Bu son beş altı yıl. lık dünyaya şâmil olan sıkıntının bizim ülkede iyiliğe döndüğünü zannetmek, böyle bir-zannı söylemek bir cesaret ol- duğunu bilirim. Ama bunu kati, riyazi bir şekilde ileri sürmek ve mübalağalı rakamlar söylemek aklımdan geçmez. Ancak alınan tedbirler ve memleketteki alış veriş halinin bunu söylemek için imkân verdiğini siz de biraz sonra kabul ede- ceksiniz. Bu yıl diğer. uluslarla, uluslararası ticaretimiz geçen yıllara nisbetle azal - mamıştır. Aksine olarak genel mahiyeti ile daha iyi bir istikamet göstermekte . dir. Diğer taraftan iç pazarının olduk - ça canlı mikyasta artması dış ticaret ile beraber olarak memlekette Fiatlar üze - rinde iyi bir tesir husule getirmiştir. Fi- atlar “içinde size bazi rakamlar söyliye « ceğim ki memlekette hasıl olan yahut hasıl-olmağa yüz tutan genişlik için u- mut verici bir delil olarak siz de göz önünde bulund ksınız, Bl;ılcl, di- şarıya çıkardığımız mallardan üzüm, zahire geçen yıla nisbetle daha fazla pa ra etmiştir. Üzerinde çok söylenen in- cirin değeri benim aldığım son hesabla. ra göre geçen seneye nisbetle yüksek addolunabilir. Harhalde geçen yılkinden daha az fiatta olmadığını söylemekte it- tifak vardır. İnciri bilhassa söyl Artırım ve yerli mallar yedigünü başladı Sanayileşme,erkin uluşun ta kendisi olduğu içindir ki türk ulusu onu ...Gelecek yıl, bu günlerde, gerek ök onomik, gerek sıyasal alanda yurdun daha yüksek,daha ileri olacağına, aslâ tereddüd etmeden emniyetle bakıyoruz İsmet İnönü GeneraHKrâzımVÖzâl;'m radyodaki söylevi Yerli malları yedi gününün başlama- sından ötürü Kurultay ve Ulusal Öko. Kurultay, ülusal ökonomi ve ımun onun değeri üzerinde çok münakaşa geç- tiğindendir. Üzümde ve zahirede fiat- lar münakaşa götürmez surette geçen yılkinden daha elverişlidir. Bundan son. ra yün ve pamuk geliyor. Bunların mem- Kalabalık dinleyicilerle dolan Halkevi salonunun bir köşesi leket dahilindeki fiatları geçen yıldan çok daha iyidir. Meselâ yünün kilosu geçen sene 17 kuruşa kadar satılırken bugün 120 kuruştan aranmaktadır. Tif- (Sonu 5 inci sayıfada) acunun en dirlikli, en ülkülü, en kültürlü uıu.şunu kurabilir. Türk kadınmın, ulusun bu ev- rensel işinde yeri eşsizdir. Tür- kün yakım geçmişteki gerileyişi, ulusun üzel turasına aykırı olarak, Türk kadınımın işten uzaklaşmasi ile başlamıştır. Türkiye Cumurlu:- ğu, ulusumuzu bugün bütünleştir- miş bulunuyor. ' Yurddaşlar! - Artırım yedigünü, Türklere, u- lusal ökonomik yükümlerini bir kez daha düşündüren gün olmalı- dır. Yetginlik — Kifayet, kabiliyet Güre — İrade Yetre — Kader Genlik — Refalı Süel — Askeri Kökel — Cezri İnsel — İnsani Yüküm — Vazife Uluslar derneği ba- rışı kolaylaştırıyor Londra, 12 (A.A.) — Dün ak- şam okuduğu bir söylevde, — Sir Con Saymen Uluslar Derneğinin genel barışa gösterebileceği ya- rarlıklardan yana göz alıcı iki ör- nek getirmiştir. Sar havzası için olan birincisi hakkında demiştir ki: “— Reyiâm sırasında karışıklık çıkmak tehlikesi, İngiltere, İtal- ya, Hollanda ile İsveç'in, ingiliz kumandası altında kuracakları u- luslararası bir gücün ortaya kon- ması için varılan uzlaşma yüzün- den artık kalmadıi sanırım. Bu güc sayesinde, denilebilir ki, rey- ler gürültüsüzce toplanacak, bun- (Sonu 2. inci sayıfada) Amerika - Japonya deniz yarışı Tokyo, 12 (A.A.) — Hususi konsey toplanarak Vaşington mu- ahedesinin feshini tasvib eden ko- mitesinin raporunu tetkik edecek- tir. M. Hirota, dün, andlaşmanın bozumundan sonra da hükümetin deniz tahdidi — için konuşmalara devam edeceğini komiteye temin etmiştir. Deniz Bakanı, deniz silahları için bir yarış başlarsa, Japonya- nın ihtiyaçlarına en eyi biçimde cevap verecek ucuz gemiler yapa- rak bu yarışa girebilecek durum- da olduğunu da komiteye temin etmiş, japon deniz süleri, yekünu- nun, amerikalıların 80 bin kişisi- ne karşı 30 bin kişi olduğunu ila- ve etmistir. derneği başkanı General Kâzım Özalp nomi Artırma kurumu başkanı general Kâzım Özalp dün akşam radyoda şu söylevi söylemiştir * Bayanlar, Baylar, "k "'—îı h Hd J_L “U. husal Ökonomi Artırma - Kurumu,, nun Yüce koruyucusu Atatürk'e derin say- gı ve sarsılı K ktr Beşinci artırma ve yerli mallar yedi. günü kamünuza kutlu olsun. Geçen yıl da bugünlerde Ankara radyosunda inle bir konuşma y ş Aradan bütün bir yıl geçti, kişisel bakımından bir yıl daha kocadık demek. Ulus bakımından ise, en az on yıl daha gencleştik, daha dincleştik, daha güclen: dik. Bana inanın, yurddaşlarım, bu bir yıl içinde türk ulusu en aşağı on yılım hızını birden aldı. 1934 yılı bizim için işte böyle kutlu, böyle verimli bir yıl oldu 1934 yılmın belli başlı verimleri: ni kısaca anlatayım. Eskişehir şeker fabrikası işlemeye bu yıl başladı. Turhal şeker fabrikasının temeli bu yıl açıldı. Gene bu yıl içinde çalışmıya başladı Böylelikle şeker yönünden de kurtu. luş savaşımız bütünleşmiş oldu. Kayseri büyük pamuklu fabrikasının da temeli bu yıl içinde atıldı, bu fabrika ulusun beş yıllık, sanayi plânile kuraca- ğı dört büyük pamuklu fabrikasının il- kidir. İkincisinin de * temeli gene bu yıl, Konya Ereğli'sinde atıldı. Öteki pamuk. lu fabrikalarından biri Nazilli'de, biri de Malatya'da kurulacaktır. Bütün bun- lar işlemeye başlayınca pamuklü yönün- den de artık yabancı malına el açmıya- cağız. ' Gene bu yıl içinde Bakırköy bez fab- rikası en yeni sistemde büyütüldü, işle- meye başladı. Görüyorsunuz ki, pamuk- lu sanayii al d dımlarl çok hızlı la ilerliyoruz. 1934 yılı içinde temeli atı - lan fabrikalar bunlarla bitmiyor. Bunlardan başka: İzmitte kâğıd, Istanbulda cam şişe, Zonguldakta sömikok, Keçiborlu'da kü: kürt, İspartadâ gülyağı fabrikalarının temelleri atılmış, Bursada, Karsta birer SÜt tozu fabriknsı iflemeye başl (Sapıfayr çeviriniz) <e