14 Mayıs 1935 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

14 MAYIS 1935 SALI Cenevre, 13 (A.A) — Uluslar sosyetesi ge- nel sekreterliği, Macaristanla Yugoslavya a- rasında Marsilya yağınçından çıkan anlaş « maslığın 20 mayısta toplanacak olan konse- ON ALTINCI YIL. No: 4954 Gündelik Pilsudski F. R. ATAY Bu betkemizde (makale) kullandığı- mız kelime karşılıkları: Erkinlik: İs- tiklâl — Özvermek; Vakfır nefsetmek mak: Temin etmek — Özgen: Hür — Senbol: Timsâl — Değerle- mek:; Takdir etmek — Coğrafik: Coğ- raft — Dengey: Merkezi siklet — Dur- luk: Tatikrar — Gelişim: İnkişaf — Baysallık: Huzur ve sükün — Yüğ- rüm: Merhalc. Pazar gecesi, Varşova'da, yal- nız yüksek bir devlet adamı, bü- yük bir şef değil, yarım asır, öz- gen ve erkin Polonya sancağı arkasında döğüşen bir halk ve ülkü kahramanı ölmüş- tür. Polonyanın dostu olduğu- muz kadar, erkinlik savaşının değeri ne olduğunu da yakından ve derinden biliriz. Asil Leh ulu - suna başsağlığı dileriz. Pilsudski, kendini anladığı günden, son nefesine kadar, Po: lonya davasına özvermiştir. Leh adı kaldıkça, Mareşalın ismi unu- talmıyacaktır. Mareşal, Polonyanın #i meselesinde, hiç bir sarsamıyacağı kadar, ve kıskançtı. Üç imparatorluk - tarafından parçalanarak, 124 yıl, halkının şırar ve — benli,; yıpratılmak ve çürütülmek istenen Polonyadan, Avrupanın, ulusça ve sıyasaca, en sağlam kuramlarından - birini yaratmış - olanların başında idi. Pilsadski, vatan ve devletine, bü- tün. devam şartlarını saklı- yacak kadar yaşamıştır. Pilsuds- kinin ölümü, bir, erkin ve özgen Polonya idealini sarsmıyacaktır. Çünkü o, son za- manlarında, zorla yürüten bir şef değil, bir şuur ve ah- lâk senbolü idi, Mareşalın eserini iyi değerle- mek için, Polonyanın yalnız kur- tulma şartlarını değil, coğrafik şartlarını da göz önünde tutmalı- yız. En çetin Avrupa davaları, bu memleketin üstünde kasırga- lanmıştır. Polonya barış düzeni- nin dengeylerinden biridir ve Po- lonya durluğu, Avrupa barışının nazik dayançlarından biridir. Pazar gecesindenberi - tarihi- nin en büyük yaslarından birini tutan Leh ulusuna, onulmaz acı - sınt Benimsediğimizi söylemek- ten başka ne yapabiliriz? Bütün dileğimiz, onun ilerleme, gelişim ve baysallık yolunda, her gün da- ha yeni yüğrümler alarak, dost- Tarını sevindirmesi, ve Mareşalın ruhunu rahat ettirmesidir. erkinli- kuvvetin çetin, titiz Büyük Kurultay ye İ yin gündemine sokulacağını bildirmiştir. ni programı R. Peker Kurultayda yeni programın ruhunu anlatan bir söylev verdi Ötey gece dört buçuğa kadar çalışan dilek komisyonu dün de çalışarak işini bitirdi. Bay Recep Pekerin söyevi »1I. .u Bildiriğ C. H. P. Büyük Kurultayı 13 - 5 -935 pazartesi günü saat 3 lte Asbaşkan Saffet Arıkan'ın baş - kanlığında toplandı. Parti Genel Kâtibi Receb Peker - Kurultayın çalışmasını aydınlatmak amacile yeni program ve tüzükteki ana değişiklikleri izah eden ve ajant- la bildirilecek olan söylevini ver- di. Bundan sonra söz alan üyeler derin bir ilgi ve görüşle Fikirlerini söylediler. Eyi hazırlanmış olan taslağı tükel bir özer olduğu nok- tasında durdular. Konuşma mad- deler üzerinde geç vakte kadar devam etti. Çalışmadan sonra programın öz türkçesi de baştan başa okunarak oybirliği ile ka- bul edildi. Büyük Kurultay 14. 5. 935 sa- h sabahı onda toplanacaktır. Dilek komisyonu 12. 5. 935 ge- cesi iki durum yapmış ve çalışma - sını güneşin doğuşena kadar de - vam ettirmiştir. Ba sürekli çalış- mada kültür işlerile ilgili dilekler incelenmiş ve Kültür Ba!:nfıı Özmen'in izahları dinlenmiştir. Encümen sabah saat onda yeni - den işe girişmiş ve Tarım Banlınfı dileklerini görüşmüş ve üyeler kü- çük dinlenmeden sonra 'Kurullay Genkuruluna girmislerdir. Lehistanda ulusal yas LeNiSV ——— Hükümetimizin başsağısı MA Mareşal Pilsudski'nin vefat AMareşal Pilsudski dolayısiyle Hariciye Bakanlığı Frolı)ı’kul dairesi Şefi dün Polon ; ya sefaretine giderek Büyük Elçi B. Patocky'ye Cümuriyet hüküme- tinin taziyetini bildirmiştir. (Sonu 2. nci sayıfada) B. R. Peker dün Kurultay - da,birçok yerleri alkışlarla kesilen bir söylev vermiştir. Bu söylevi aşağıya yazıyo « ruz: — Arkadaşlarım; Partimizin doğuşu ve ilerleyi - şi, yurdun kurtaluşuna- ve yeni Türkiye devletinin kuruluş ve iler. leyisine bitişik, onun içinde ve onunla beraber, — yüce ve bütün yer yüzü için enteresan — bir hayat hâdisesi « dir. Bunun gibi ve bundan do « layı Parti, bü « tün doktrin ve prensiplerinde baştan bugüne yolları her han- ği bir nazariye- cilikten — değil, hayattan, ha « yatın kendisin » den ve bizi et « raflayıp kuşa » tan, kaplıyan, özel ve genel şartların heye - ti umumiyesi den alıp tesbit etmiştir. Şim « di konuşulmak için yüce katı « nıza — sunulan Parti prograı taslağı, geçirdiğimiz dört yı - lm görgülerinden ve tecrübelerin den faydalanarak, günümüze ve ilerimize uygun bütün imkân ve şartlar göz önünde tutularak ha zırlanmış ve Yüce kurultay tara - fından konuşulabilecek değerde olduğuna inanla, konuşmamıza, incelememize, çalışmamıza veril - miştir. Bu hazırladığımız; yalnız ken dimize, kendi yaşayış ve şartları - mıza göre de yapılmamıştır. Bü - yük bir ilgi ile dünyanın fikir, kül tür, politika ve ekonomi âlemi içindeki gidişi göz önünde tutula rak kendi yollarımız kendimize göre çizilmiştir. Bu eser partimiz gibi yüce ve ulusal bir varlık için dört yıllık hareket düsturu olac-' kıymete getirilmek üzere bütün ic ve dış cereyanlar, ve gidişler kar şısındaki şartlara göre kendi hali - mize enuyan bir şey olduğu kanaatiyle Kurultaya gönderil miştir. Arkadaşlar; bunu Partinin yü- ce varlığı olan Kurultayda eyiden eyiye inceleyip görüşebilmek — vo ilerdeki dört yılm düsturlarını küuvvetçe ve değerce üstün kıv - B. R. Peker söylevini verirken mette tesbit edebilmek için, arka daşların daha önden bazırlığa esas olan ana fikirleri anla;:p kavramalarında faydalar vardır. Bunu ben yeni porgram encümen de konuşulurken tecrübe ettim. Oradaki izahlarım maddeleri, kı - sımları müzakerede kolay anlaş maya yardım etmiş oldu. Bu se - beple aynı vazifeyi aynı güdüşle katınızda da yapacağım. Arkadaşlarım, yeni taslakta da Partinin ilk günlerinden beri bize değişmez yol olarak çizilmiş olar devrimcilik ana yoludur. Partinin ana prensiplerine sadakatimizi da ha kuvvetle tekrarlıyoruz. Parti programımızda, sosiyal bakım dan, ekonomik bakımdan, her hangi sağ ve sol telâkkilere imkân (Sonu 4 üncü sayılada) Her yerde 5 kuruş Kurultayra dünkü çalışmalarından iki görünüş Balkan paktı konsevi bildiriğini çıkardı Bükreş, 13 (A.A.) — Balkan Antantı konseyi konferansı bu - gün öğleden sonra işlerini bitir « miştir. BB. Titülesko, Tevfik Rüş- tü Aras, Maksimos ve Puriç'in bir arada Kıral Karol tarafından ka- bulünden sonra Balkan devletle - rinin dört deleğesi dış bakanlığına gelmişler ve Balkan Antantı kon- seyi başkanı B. Titülesko etrafın- da arkadaşları olduğu halde aşa - ğidaki resmiğ bildiriği okumuş- tur: “ Balkan Antatnı könseyi Bük- reş'te 10, 11 ve 13 mayısta Ro- manya dışarı işler bakanı B. Titü- lesko'nun başkanlığında yedi top- İantı yapmıştır. Konsey Avrupada genel duru- mun derin bir tarzda tetkiki ile işe başlamış, balkanlar durumunun ge rek barışın devam ettirilmesi ge - rek Avrupanın bu kısmında kom . şuluk ilgileri bakrmından düşün - celere meydan verecek mahiyette olmadığını görmüş ve bunu se. vinçle saptamıştır. Sürel konsey bilâkis Balkan Antantının Bal - kanlarda icraatında bir pekiştir - me ve genişleme meydana gelece- fi anım yakın olduğu kanağatını elde etmişti” Sürel konsey bundan sonra, ge: rek Balkan Antantı devletlerini bir arada, gerek bunları ayrı ayrı ilgiliyen bütün meseleleri özen ile incelemiştir. Konsey, genel ve özel Balkan Antantı asığlarının ancak ayrasız ütün memleketlerin ve en çok Küçük Antantın Avrupsda - barı şın durluğunu tetkik &. gk Ü işbirliği yapmasiyle devamlı bir su rette elde edilebileceğini teslim hususunda birleşmislerdir. Sürel konsey, Doğu Avrupası güvenliğinin gelecekteki teşkilâtı. nın bir esas olarak telakki - ettiği fransız - Sovyet karşılıklı yardımı andlaşmasını sevinçle selâmlar, Roma uzlaşmalarma - gelince, Balkan Antantı, kendi mesru asığ- lart gözetildi; Laval - Musolini protokolunda is- (Sonu 6. cı sayıfada) B. Laval Moskovaya vardı Moskova, 13 (A.A.) — B. Ka « val ile yanındaki zevat buraya gel mişlerdir. Kendilerini istasyonda Dışarı İşler Komiseri B. Litvinof ile komiserlik ve fransız elçiliği ileri gelenleri karşılamışlardır. B. Laval'in istasyona vardığın- da mızıka, Marseyyez ile entermnas. yonal marslarını çalmıştır.