3 Ocak 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 2

Ve gae SRLERU A A RRA bir dağ kümesinin içinde toplıyan bir bora ve fırtına mer- kezidir. Başında sık sık yıldırım 3 SONKÂNUN. 193565 CI SAYIFA 2 Düşünüşler: Göç işleri Göç denen ve çoğun zaruri şart- lar altında vukua gelen içtimai ha- disenin mazide ne kadar acıklı safhalar arzetmiş olduğunu ya- kından bilenler, Trakya genel ispekteri Kâzım Dirik'in gazete- mize verdiği beyanatı biç şüphe- siz büyük bir sevinçle okumuşlar- Ü. S On binlerce ulusdaşın bir yıl gibi dar bir zaman çevresinde ya- bancı bir memleketten ana yurda taşınması, bunların kendilerine ayrılan mıntakaya nakledilmeleri, topraklandırılmaları, barınacak ve yiyecekleriyle zirat âlet, hayvan ve tohumlarının temini ve bütün bu işlerin sıkı bir disiplin ve sıhhi bBir kontrol altında yapılması ne- kadar güç, karışık ve büyük bir iş olduğu meydandadır. Memleke- te yeniden kazandırılan binlerce ulusdaşın hayatı ve memlekete faydalı birer unsur haline getiril- meleri mevzubahis olurken idare makanizmasındaki muayyen sistem ve kadronun, normal şeklinde, hiç bir zaman kâfi gelmeyeceği kolayca anlaşılır. Göç işi zaruri fakat anormal bir hadisedir, bu itibarla gerektir- diği ehemiyetle ele alınmak, hu- susi tedbirlerle ileri goturulmeh - lâzımdır. Cumuriyet hükümeti, balkan- Tarda yaşayan milyonlarla türkün Bundan böyle başı boş ve gelişi gü- zel değil fakat plânlı ve sistemli Bir şekilde memlekete getirilme- — leri ve hemen müstahsıl hale - ko- nulmaları işini ele almış bulunu- yor. Trakya, bu plânlı göç kRühre- ketinin ilk iskân sahası oldu ve bu itibarla da bir göç laboratuvarı ha- linde örnek bir intizamla çalışma- sı davanın hızlandırılmasına ve memleketin en kısa zamanda mil- yonlarca nufus kazanmasına hiz- met edecektir. G. Kâzım Dirik'in göç işinin hemen bütün çalışma sahalarını kavrıyan izahları, bize, bu laboratuvarın, değerli ve uzman şefinin idaresi altında, en verimli bir şekilde çalışma yolunda oldu- ğunu anlatıyor. Genel ispekterin, hususiyle, iskân makanizmasının, en küçük teferruatına kadar önce- den hazırlanmış bir programa uy- gun olarak işleyeceği hakkında bize verdiği teminat, göçmenlerin istikballeri hakkında hatırımıza gelebilecek bütün endişeleri yatış- tıracak <ahiyettedir. Trakya kalkınma — plânının gözlerimizde daha büyük bir e- hemiyet alışı, — bu çalışmaların, yarın bütün memleket ölçüsünde hazırlanacak daha geniş ve daha hızlı bir göç plânına esas ve örnek olabilmesi noktasındandır. Onun içindir ki gözlerimizi, yapılan büyük tecrübeye emniyet ve inanla çevirmiş, Kâzım Dirik'in yorulmaz idaresi altındaki kadro- ların göstereceği muvalfakiyeti, sabırsızlıkla bekliyoruz. Bu beya- natın bize müjdelediği büyük pro- jelerin gerçekleşmesi, bu işle uğ- raşanların yurdseverlik ve idealis- liklerinin hsulü ve kle- rinin en büyük mükaâfatı olacak- tır. YAŞAR NABİ Dersimin Hozat kazasındaki ağdad) tepesinin ne demek oldu- unu inceliyelim: Ağdad tepesi büyük ve esaslı bulut sağılır ve şimşek çakar. Çevresin- deki derin dereler hep sel yatağı- “dırlar. Ağdadın üzerinde beliren, gül yaprağı gibi pembe, narin her bulut parçasının içinde bile, bü- — yük ve korkunç bir fırtınanın şey- tanı gizlidir. Sümerliler de fırtına 'Tanrısına aynı adı vermişlerdi. 'Tufanı anlatan bir imin'de adadın çok önemli rollerinden bahsedilir: (Uzakta ufkun üzerinde ka- ra bir bulut kümelendi. Ve adad gürledi. Nabu ve Kral karşılaşmışlar- dı. Nergal yelkene sarıldı. Ve İnurta köpürerek harbe yürüttü. Wolley. Vor 5000 yahren). — Böylece (adad) ı tufan günle- rinde de gök gürültüsü bulut, fır- tına ve seller içinde tanımış olu- yoruz. Mançuların dilinde de bir (ağada) vardır. (Ağada) (yağ- mur Tanrısıdır) siyah deniz cana- varı şeklinde tasvir edilir. Her iki “elinde yılan tutar (ağambi) yağ- mur yağıyor demektir (1). Bu anlamlara bakarak (adad) ve (ağdad) ın Güneş - Dil teorisi- ne göre analizi yapıp manasını ve orijinal şeklini öğrenelim: (D 023 () ()) — Adad |2) — ağ 4 ad 4 ağ 4 ad — Ağdad —Aağ Had 4 ağ 4 ad 1) ağ — ana köktür. Güneşi ve ğ ondan çıkan mefhumların herhan- &i birini anlatır (3). (1) Zaharof Mançu lügatı. 12) Bu kelime Sümercenin re- /— doublement kaidesine göre yapıl- /— mıiş (at 4 at) dır. (İleride görüle- - cektir). — (3) Etimolojik, Mortolojik ve — fonetik bakımından Türk Dili s. 6. “Ulus,, un Di Yazıları —— € Biışı I. inci sayfada) Burada kökün anlamı (ses) tir: 2) ad — kök olarak sahip anla: mına gelen bir elamandır. Burada ana köke afiks şeklinde yapışarak ses anlamının bir sahipte tecelli ve tayyününü ifade eder. “Âz - ad — ağad — ad” bir sahipte tecelli eden ses demektir. (Türkçe isim manasına olan ad da budur|). 3)ağ —(. 4 g) ektir. Mefhu- mu tayin ve ifade eder isimlendi- rir. “ağ -— ad 4 ağ — ağadağ — adağ” ses mefhumunun bir sahip- | te tecellisinin ifadesidir. |Ailerde söz sahibi olan babaya verilen ata, atağ isminin de böylece çıkmış ol- ması tabiidir). 4) ad — (. 4 d) yapıcılık, yap- tırıcılık, yapılmış olmaklık anlam- ları ile sözü tamamlıyan ektir. Şu halde ağ - ad - ağ * ad — ağadağad — ağadad ve Sümerce tipi ile adad, ses sahibi olmaklığın tam ve sabit ifadesi demek olur. Milli hududlarımız içinde: Ağdad — Erzincan Kigı de köy Ağdad — Muş AEREDEF AT Ağdad — Elaziz Mazgirt İ Ağdad — Elaziz Hazatt ,, ,, olmak üzere dört yerde vardır. Dördünün de durum ve kurumu aynıdır. Not: — Sümerceden nakledilen Adad ile bugünkü Türkçemizde yaşıyan Ağdad arasındaki fark ba- kışı çekecek kadar önemlidir. Çünkü birinde (ğ) vardır, diğerin- de yoktur. Halbuki orijinal şekli (ğ) ile yapılmış olanıdır. Bu misali verdikten sonra; has isimlerin Sümerce gibi ölü; Yakut, Kırgız telavütçe gibi yaşıyan Türk dillerinde eşlerini bularak sonra bazılarını Güneş - Dil teorisine gö- re tahlil ederek araştırmamıza de- vam edelim. * Arkası var - RLER ISTANBUL TELEFONLAR! İniversite hakkında Yanlış haberler İstanbul, 2 — Bugünkü Zaman gazete- sinde üniversitenin tamiri dolayısile yan- gin yerine döndüğü ve muntazam tedri- sat yapılamadığı hakkındaki yazı üzerine rektör, edebiyat fakültesinin tavanları çöken 9 odasında zaruri tamir yapıldığı- nı, fakat tamirin tedrisatı sekteye uğ - ratmadığını, tamir edilen sınıf talebele- rinin başka dersanelerde derslerine de- vam ettiklerini tedrisatta hiç bir - türlü istikrarsızlık olmadığını söyledi. Patrik Fotyos Dün törenle gömüldü İstanbul, 2 — Patrik ikinci Fotyos'un cenaze merasimi yapıldı ve cesedi Balık- lıda patrikler mezarlığına gömüldü. Ce- naze merasiminde şarbay vekili Ekrem, Fener nahiye müdürü, amerikan sefiriy- le konsoloslar ve kordiplomatikten ba- zıları bulunmuşlardır. Sen Sinot meclisi yann toplnnıcalı ve yeni patriğin seçim ktir. N di gü arasın - da en kuvvetlııı Kadıköy metropolididir Mühendis mektebi - . DA nin yapılacağı yer Bayındırlık Bakanlığı — Ankara'ya nakli kararlaştırılan mühendis mekte - binin yeni binasının inşa ettirileceği ma- halli tesbit etmek üzeredir. Mekteb için Harbiye, Polis ve Jandarma mekteble - rinin yaptırıldığı sahada yer ayrılması ihtimali kuvvetlidir. Şark demırvolları K nın devlete geçmesi Şark Demiryolları ışletmeıının dev - lete iadesi hususun, masın neticesine burada intizar edilmelk tedir. Bayındırlık Bakanlığına bugün- * lerde müsbet bir malümatın geleceği u- mulmaktadır . : İstanbul beledıyesı Bir boru fabrikası açmak istiyor İstanbul, 2 — İstanbul su şebe- kesinin artan ihtiyacını karşıla- mak üzere belediye İstanbul'da bir baru fabrikası açmak için ye- niden tesebbüslere başladı. İstanbulun seyrüsefer: işleri İstanbul, 2 — İstanbulda seyrü- sefer işlerinin tanzimi teşebbüsle- ri arasında tramvay şebekelerinde değişiklikler yapılması bir de An- kara'da olduğu gibi Rusyadan o- töbüs getirtilip işletilmesi vardır. Ticaret odası toplantısı İstanbul, 2 — Ticaret odası he- yeti bugün toplandı. Riyaset diva- nı ve oda heyeti seçimlerini yap- tıktan sonra fındık nizamnamesi- ni müzakereye devam etti. Kom- siyoncuların başkalarının malla- rını terhin ederek bankalardan a- vans almalarının doğru olup olama- dığı hakkındaki müzakeresini gene neticelendiremedi. Bir ölü ve bir kayib İstanbul, 2 — Bugün Üskü- darda taş ocaklarında Halim a- dında ve 65 yaşında bir adamın cesedi bulundu. Tahkikat yapı- lıyor. *Beykozda Affan adında bir genç iki aydan beri kayıptır. Polis araştırmalara devam etmektedir. Komünler Dersi İstanbul, 2 — İç Bakanlığın gösterdiği lüzum üzerine üniver- site içtimai ve iktisadi ilimleri ens- titüsünde komünler idareleri hak- kında — konferanslara başlandı. C H P Genyönkurul ğ ; toplantısı Dün haftalık toplantısını ya- pan C.H.P. Genyönkurulu aşağı- daki kararları vermiştir: 1 — Yaz azadında yapılıp so- nuçlarıdırılan Parti teftişlerinin incelenmesine devam olunmuş, türlü Parti işleri honuşulmuşlur Ş ; î Bakanlar Kurulu - nun toplantısı Bakanlar kurulu dün Başba- kan İsmet İnönü'nün reisliği altın- da toplanarak muhtelif işler üzerin- de görüşmelerde bulunmuş ve bu iş- lere ait kararlar vermiştir. Dış ve Tarım Bakan- ları Ankaraya döndüler — Milletler cemiyeti konseyi toplan- tısında bulunmak üzere Cenevreye gi- den Dış işleri bakanımız B. Tevfik Rüştü Aras ve yılbaşı tadilini Bursa- da geçiren Tarım bakanımız B. Muh lis Erkmen dün sabahki ekspresle şehrimize dönmüşlerdir. İki bakanı- mız istasyonda İç işleri bakanı B. Şük- rü Kaya, saylavlar, Bakanlık büyük memurları tarafından karşılanmışlar- dır. Bakanlarımız öğleden sonraki bakanlar kurulu toplantısında bulun- muslardır. teşkilâtı Posta telgraf ve telefon genel direktörlüğünce hazırlanan İstan- bul telefonu işletme ve teşkilât kanun projesi Bayındırlık Bakan- lığınca incelenmektedir. Proje İs- tanbul telefon şirketi mümessil- leriyle yakında imzalanacak olan mukavelenin tastikinden sonra Ka- mutay'a sevk olunacaktır. Türk - İsveç kiliringi 31 Birinci kânun'da müddeti biten Türk — İsveç kliringinin bir ay daha uzatılacağı haber - veril- mektedir Buğdaylardan alınacak Muamaele vergisi Buğdayı koruma vergisile taa- mülen müşteriye ait olan nakliye masrafı ve nakliye sigortası ve hamaliye gibi masrafların muame- le vergisi matrahına eklenmiyeceği Finans Bakanlığınca kararlaşmış ve alâkalrlara bildirilmiştir. Madeni paralar üzerine yapılan mukaveleler- den nasıl harç alınacak? Altın ve diğer madeni paralar üzerine yapılan mukavelelerden noter ve mahkeme harçlarının ne suretle alınacağı tetkik olunmuş ve bu hususta ayrı bir kanun pro- jesi hazırlanması Finans ve Tüze Bakanlıkları arasında kararlaştı- rılmıştır. Çağrı Kamutay Divanı Muhasebat En- cümeni bugün (10) da toplanacak- tır, Konferanslar bir. mayısa kadar devam edecektir. ! Kamutay Dahiliye Encümeni bu- gün saat 10 da toplanacaktır. . e . * . İzmirde işçi evleri Vakıa Ankaramızın Türkiye'de şe - hircilik ananesinin teessüsüne hizmet et- tiği şüphesizse de bu baş'angıçtan kuv- vet alan şehirlerimiz bazan bizi: istifa- de ettirecek muvaffakiyetli eserler yap- maktadırlar. İzmirin işçi evleri teşeb - büsü bunlardan biridir. İzmir belediye - si arsanın metresini yirmi beş kuruşa ve taşını da parasız vererek işçilerin kon - forlu mesken sahibi olmalarına hizmet etmektedir, Birinci sayıfada resmini gördüğünüz bu güzel evin içinde her türlü sıhi tesi- satı vardır. Ve 1380 liraya mal olmak - tadır. Bu taş ve sıhi meskenler Ankara- mızın dağlarındaki kerpiç harabelerle hakiki bir tezad teşkil ediyor. Hüküme- tin arsa ve diğer yardımları, ancak mes- ken inşasına hizmet etmek vazifesi üs - tüne verilmiş olan Emlâk Bankasının ehven faizli kredisi ile beslenecek olur- sa, her sene bu evlerden yüzlercesinin Ankara işçilerini yuvalandıracağını gö- rürüz. Kısa yurd haberleri İZMİR: * Ekmekçiler bir kooperatif kur- muşlar ve işe başlamışlardır. Yeni kooperatifin idare heyeti ilk toplan- tısını Parti başkanı B. Avni Doğa- nın huzuriyle yapmışlardır. * 935 mali yılı ikinci — üç aylık yüzde on gümrük payından İzmir belediyesine 36922 lira düşmüştür. ERZURUM: * İnhisar idaresi yeni — bir bina yaptırmak üzere 4000 liraya bir ar- sa satın almıştır. * Lisede talebe velileri ile mu- allimler arasımıda bir t9) yapılacak yardım işleri görüşülerek bir himaye komitesi kurulmustur. ADANA: * İki tekerlekli manda arabaları- nm ayım birinden itibaren şehre gir- meleri yasak edilmiştir. * Yılbaşı dolayısiyle mahkeme- lerde devir işleri yapılacağından a - ğır cezada sekiz, diğer mahkemeler- de on beş gün davalara bakılmıya - caktır. BALIKESİR: *Yeni yapılacak hükümet ko- nağının arsası kazılmaktadır. Ya- kında temel atma töreni yapıla- cak ve bina temmuz içinde bitmiş olacaktır. *Şehre getirilecek dere çiftlik suyunun bulunduğu yerde, arazi üzerinde tetkikler yapılmaktadır. Yakında doktorlar da suyun mem- barma giderek fenni şartlar içinde bakteri tahlilleri yapacaklardır. *Belediye, şehrin bazı caddele- rini yeniden ağaçlandırmak için harekete geçmiştir. Başbetke KÜLTÜR TEMASLARI (Başı I. inci sayfada) maların — kuvvetini — vermektir. Bize ora ilim ve sanatının her za- feri nasıl hususi bir sevinç geti- rirse, Türkiye'den giden her mu- vaffakiyet haberi veya eseri ora- da aynı şevk ile benimsenmek â det olmuştur. Ressamlarımız, bir sergi fırsatı ile, Moskova'da sanat muhitinin ne kadar canlı ve ileri olduğunu göreceklerdir. Dostlarımızın bü- tün sanat şubelerinde, zevk, ilği ve anlayışı, geniş yığınlar ölçüsün- de pasıl yayn.ış olduklarına dik- kat edeceklerdir. Lenin: “— Yeni bir fikri halka götürmek için, baş- heca vasıta sanattır!” diyordu. Halk yığınlarına gitmekle sanatın kaybettiğini değil, bilakis ehemi- yet ve hizmeti kadar değeri de art- tığinı goreceklerdır OF.R.AT.Y: