22 Mayıs 1938 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 8

ULUS TU Kızentitüleri ve sanğat okulları sergi si açıldı Kİ ça 22-5-1988 — 2 Alman askerlerinin hareketleri — KUKUU UKUA AUA KUA AUAUA K AAA KUKOUK UKUA OKU R UA GUU KU KUKU KUKU UUU KOU OOK OU KUKU KUK KA OKU KA AA KA KON A KUKOA AUA AAA AAA MA A AOA KK AA OURA UNU AUA AOA KU AA UG UNK B G GA BUNA | ( Başı 1. inci sayfada ) ya bildirdikleri için İngiltere bu hu- susta teşebbüste bulunmuştur. İngiliz sefirinin teşebbüsü Berlinden verilen malümata göre İngiltere sefiri Henderson öğleden sonra hariciye nezaretine giderek fon Ribbentrop'la görüşmi Bu mülâ- kat bir saat sürmüştür. Bu mülâkat esnasında sefir, Almanyanın hudutta askeri hareketlerde bulunduğuna dair dolaşan şayialar hakkında izahat iste - miştir. Berlinden verilen malümata göre sefir aynı zamanda Çekoslovakya hu- dudu civarında alman kıtalarının ha- rekâtı hakkında kendisine müsteşar Veiszeger tarafından verilen İ lamaktan başka bir şey yapmamıştır. Bu teminat şudur: Kış kamplarından yaz kamplarına yapılan nakliyat haricinde fevkalâde hiç bir askeri hareket yoktur. İngiliz elçisi, bu teminatın tatmin edici mahiyette olmadığını, çünkü kı- sa mesafelerde olsa bile askeri harekât yapıldığı muhakkak olduğunu ve çün- kü Avusturya hâdisesinde aynı meal- de teminat verilmiş olduğunu alman Hariciye nazırıma hatırlatmıştır. Hulâsa, Royter ajansının aldığı ma- lümata göre ingiliz büyük elçisi al- man hariciye nazırının yanından şu intiba ile ayrılmıştır: Almanya azimkâr hattı hareketini muhafza etmekte ve mütevassıt bir hal tın fon Ribbentrop tarafından teyidi- ni istemiştir. Kendisine anormal hiç bir askeri hareket yapılmadığı cevabının verildi- ği zannedilmektedir. İngilterenin alâkası Londra siyasi mahfilleri, İngiltere sefiri tarafından Berlinde yapılan teşeb büsün İngilterenin şimdiki halde orta Avrupa hâdiselerine karşı gösterdiği kabul l Fransız hariciye nazırının temasları Paris, 21 a. a. — Fransız hariciye nazırı bugün öğleden sonra Sovyet, İngiltere ve Çekoslovakya elçilerini kabul ederek kendileri ile uzun müd- det görüşmüştür. Fransız hariciye nazırının İngilte- büyük alâkayı tebarüz ettirmiş olduğu- nu ilâve eylemektedirler. Akşam çıkan alman gazeteleri, fon Ribbentrop ile Henderson ara- tında yapılan mülâkat esnasında, re ve Çekoslovak elçileri ile yaptığı konuş! hasıran Çekoslovak- yaya teallük etmiş ve sovyet elçisi i- le olan mülâkatında ise Çekoslovak- ya meselesine ancak tmas edilmiştir. Fransız hariciye nazırı gerek ingi- lar Almanyada, Çekoslovakyadaki al - man ekalliyetleri vaziyetlerinin cid- di ihtilâtlar ihdas edecek mahiyette telâkki edildiğinin anlaşılmış oldu - ğunu bildirmektedirler. Bütün bunlara sebeb, Südetlerin Prağ hükümeti tarafından teklif edilen müzakerelere girişmekten imtina etme- leridir. Almanya'da askeri hareketler yapıldığı hakkında çıkan haberlerden evvel, Südetlerin bu müzakerelerden kaçındıklarına dair gelen malümat, in- giliz siyasi mahfillerinin zaten endişe lerini arttırmış bulunmakta idi. Henlayn, Londrayı ziyareti esna- sında itidal ile hareket edeceği hakkın- da bir kanaat tevlid etmiş olduğu için son vaziyet karşısında siyasi mahfiller hayret etmekten kendilerini al k liz, elçisine gerek Çekoslovak elçisi- ne Fransanımn Çekoslovakya hakkın- daki siyaseti ne idise şimdi de aynı olduğunu tasrih eylemiş ve 14 nisan Londra anlaşması mucibince Fransa ile İngiltere arasında noktai nazar birliği bulunduğunu kaydetmiştir. Fransa'da endişe Paris, 21 a. a. — Stefani ajansı bil- diriyor: Çekoslovakya meselesi bu akşam Pariste diğer bütün meselele- ri hattâ karışmazlık işi hakkında İn- giltere ile yapılan anlaşmayı bile göl- gede bırakmaktadır. Prag'dan ve Berlinden gerek fran- sız hükümetine, gerek gazetelere ge- len telgaraflar bedbindir ve ingiliz tadırlar. Bu mahfiller, bu ziyaretin in - giliz kamoyunun teyakkuzunu aldat - mağa matuf bir manevra mahiyetinde olmadığınş ve ingiliz sefiri tarafından geçende Berlinde yapılan teşebbüslerin büyük elçisinin Berlinde yaptığı te- şebbüste — endişeleri — artırmaktadır. Çünkü bu teşebbüs Londrada da bir ihtilattan korkulduğunu ve son bir teşebbüste bulunmak zaruretinin his- sedildiğini gösterir. Sergiden bir köşe: çiçekler ( Başı I. inci sayfada ) kadar dikkat ve alâka ile gezmiş, muh- telif okulların muhtelif işleri hakkında izahat almıştır, Sergide iş yapar bir halde görünen talebelerle ayrı ayrı ko- nuşan başvekil, kendilerine çok iltifat etmiş ve sergi hakkındaki umumi inti- balarını “— Elişlerindeki kabiliyetimi- zi çok eski çağlarda isbat ettik. En gü- zel eserleri başarabiliriz,” Cümlesiyle ifade etmişlerdir. Kültür Bakanımızın açış nutku şu- dür : “— Bayanlar, Baylar, Davetimize lütfen icabet buyura- rak meslek okullarınızı taltif ettiği- nizden dolayı derin şükranlarımızı su narım, Göreceğiniz bu sergi, Türkiyede meslek mekteblerinin toplu olarak a- çılan ilk sergisidir. Bu teşebbüs de, cumhuriyet nesline, Atatürk evlâdla- rına nasib oldu. 'Bunu, büyük bir şe- ref telâkki ediyoruz. Bu sergi, meslek ve teknik okulla- rının gayeleri, iş âlemindeki rolleri, her okulun muhtelif sanat şubeleri, talebenin bu okullarda nasıl yetişti- rildiği, yaptıkları işler ve bu işlerin, yapılırken takib ettikleri seyri ve iş- çiliğin yeni metod ve prosedeleri hak kında genel bir fikir vermek için ter- tib edilmiştir. Ertik okullarımızın sayısı 1930 - 31 ders yılında 29 iken 1937 - 1938 yı: lında 49 a çıkmış ve talebe Aartması da gene 1930 - 1931 yılırıda 3028 iken 1937 - 1938 yılında 14747 yi bulmuş- tur. Yurdumuzda, inkişafinr sevinçle gördüğümüz fabrikalarımız — çoğal- dıkça, bu okulların ve talebelerinin sayısını da bu inkişafa uyarak ve gö- recekleri işleri göz önüne alarak, ar- | | tırmak kararındayız. Serginin eserleri Sergide göreceğiniz eserler, orta tahsil programı ile yetişen meslek mektebleri okullarının işleridir. Bu- nun içindir ki bu eserlere, bu seviye- deki bir talebeden beklenen randı- man gözü ile bakılmalıdır. Serginin dikiş, biçki ve ev idaresi gibi kız enstitüleri faaliyetini, sanat mekteblerinin modelcilik, dökümcü- lük tesviyecilik gibi demir, ve ayrı- caâ marangoz ve elektrik işlerini, in- şaat usta okulunun yapı faaliyetleri- ni sırasiyle gösterecek olan broşür, Bayın davetlilere sunulmuştur. Bun - lar görüldükten sonra bu mekteble- rin programları ve işleri hakkında vuku bulacak irşatlarınızı i Sergide Atatürk büstü Her şeyimizi kendimiz yapacağız Sayın davetlilerimiz: Biz bü sergiyi büyük bir iddia ile açmıyoruz. Sayın başbakanımızın yıl başı nu- tuklarında işaret buyurdukları gibi, maarifin belkemiği sayılan meslek mekteblerine verilen ve daha çok ve- rilmesi lâzım gelen ehemiyetin bir sembolü olmak üzere, bu eserleri hu- zurunuza sermiş bulunuyoruz. Yalnız şunu yüksek bir heyecan ve sarsılmaz bir iman ile huzurunuzda tebarüz ettirmek isteriz: Büyük Şe- fimiz Atatürk'ün bize, her işde ol- duğu gibi şaşmıyan bir isabetle ver- dikleri direktife bütün . varlığımızla arılarak “her şeyi kendimizin yap- ması, hakkındaki buyuruklarını bir an önce yerine getirmek azmindeyiz. Bu sergi sizlere, bu kütsal emeli- miz hakkında bir fikir verebilirse ne mutlu bizlere. Saymım Başbakanımızdan sergiyi aç- malarmı rica ederim.,, Talebelerimiz anıta çelenk koydular : Dün Ankarada bulunan meslek o - kullarından Ticaret Jisesi, İsmetpaşa kız enstitüsü, sanat okulu, inşaat usta okulu talebesi ve izcileri dün saat 14 de: Samanpazarı yoluyla Ulus meyda - nırla gelmişler ve anıta bir minnet çe - lenği koymuşlardır. Burada İsmet İnö- nü kız enstitüsü talebesinden Nadire Ölçmen, meslek tahsili yapan gençlik yetle karşılayacağız. adına güzel bir konuşma yaptı. lak —Hhin kilde halline İngilterenin ne derece ehe miyet verdiğinin almanya tarafından anlaşılmasına kâfi geleceğini ümid et - mekte idiler. Aynrı mahfiller nihayet Berlinin sü- detlere ihtiyatla hareket etmelerini tav siye edeceği ümidini izhar ediyorlardı. Halbuki, Südetlerin bu imtinar ve Almanyada askeri hareketler yapıldı- ğına dair gelen haberler bu tahminle- ri alt üst etmiştir. Halifaks vaziyeti y dan Er:dı lan 8) - ye nazırı Reyno ingiliz hariciye na- zırı Lord Halifaks'la yaptığı mülâ- katlarda fransız noktai nazarını 18- rarla müdafaa etmiş ise de Lord Ha- lifaks İhngilterenin harbın nasıl ha- zırlanması ile değil sulhun nasıl ko- runması lâzım geldiği ile meşgul ol- duğunüu ihsas eylemiştir. Macaristan nasıl karşıladı? Budapeşte, 21 a. a. — Matbuat Çe- .takib ediyor Çekoslovakyadaki vaziyet dolayısi- le Lord Halifaks bu sabah Oksforddan Hariciye nezaretine dönmüştür. Şim- di hafta sonu tatili esnasında, Çember- layn ile vaziyetin inkişafını dikkatle takip etmektedir. Kendilerine bazı teminat verilme- dikçe müazkereye girişmek isteme- diklerini beyan eden Südetler hakkın- da İngiltere hükümeti, böyle bir vazi- yetin “Öküzlerin önüne arabayı koş- mak,, şeklinde tefsir edilebileceği, çünkü teminatın ancak teklif edilen müzakereler neticesinde verilebilece- ği kanaatini beslemektedir. Henlayn'ın ileri sürdüğü şartlar Prag, 21 a.a. — Brno ve diğer ma- hallerde vuku bulan hâdiseler üzerine Henlayn hükümetle müzakereye giriş- mekten imtina etmiştir. Müzakereye girişmek için Südetler tarafından ileri sürülen başlıca şartlar şunlardır: 1- Nizam ve asayişin yeniden tesisi, 2.> Fikir serbestliği, 3.> Matbuat serbestliği, 4-. Toplanma serbestliği. Henlayn ayrıca siyasi teşekküller vücuda getirmek hakkının kendisine verilmesini istemektedir. Almanyanın harbı göze alacağı zannedilmiyor Berlin, 21 ala. — Royter ajansı bil- diriyor: Vaziyet çok ciddi olmakla beraber ümidsiz addedilmiyor. Şurası muhak- kak ki, Almanya Südet almanlarına yardım için azami derecede ileri git- meye karar vermiştir. Maamafih bir harbi göze alacağı zannedilmiyor. İngiliz büyük elçisinin bugün alman Hariciye nazırı ile yaptığı mülâkatlar enternasyonal endişeyi izale edecek neticeler ştir, Alman siyaseti- nin maksadı, hariçte Almanyanın Sü- det almanlarını müdafaa için her şeye azmetmiş olduğu intibamı yaratmak olduğu merkezinde gibi gözüküyor, Alman Hariciye nazırı dün müste- şar tarafından veirlen teminatı tekrar- kya vaziyetinin Macaristanda uyandırdığı heyecana terceman ol- makta ve kanlı hâdiselerden münha- sıran çeklerin mesul tutulması lâzım geldiğini hususiyle ki Prag hüküme- tinin hâdise hakkında neşrettiği teb- liğde bu mesuliyeti zımnen itiraf ey- lediğini yazmaktadır. Çekoslovakyada hâdiseler Prag, 21 a. a. — Ostrava - Moravs- ka'da halk “alman evi,, ni muhasara etmiştir. Polis halkı dağıtmak için güçlük çekmiştir. Brno'da polis bir alay tertib ede- rek milli marşlar söyleyen 5.000 çeki dağıtmaya teşebbüs etmiştir. Alman konsoloshanesiyle “alman evi, ve Henlayn partisinin merkezi polislerin muhafazası altındadır. Prag, 21 a. a. — “Alman evi,, nin önünde yapılan nümayişler esnasın- da bürada bazr hâdiseler olmuştur. Çek nasyonalist ve sosyal demokrat- mürler dileriz.,, diye bağırarak sokak lardan geçmişlerdir. Nümayişçiler birkaç kişiyi yaralamışlardır. Polis halkı dağıtmak için sokakları abloka etmeğe teşebbüs etmiştir. Nümayiş- ler gece yarısından sonraya kadar de- vam etmiştir. Polis nümayişçilere sopalarla hü- cum etmiştir. Birkaç kişi yaralanmış- tir. Halk Almanya sefarethanesine aid bir binada bulunan “beyaz haç” kah- vesinin camlarını kırmıştır. Şimali Bohemya'da ciddi hâdiseler oldu Prağ, 21 a. a. — Resmen bildirildi- ğine göre dün ve evelki gün şimali Bohemyada bazı ciddt hâdiseler ce- reyan etmiştir. Evelki gün 60 alman Bohemyanın garb şimalinde kâin Şomutov'da çek askerlerinden mürekkeb 5 kişilik bir grupa taarruz etmişlerdir. Askerler- den biri ağır surette başından yarala- narak hastahaneye nakledilmiştir. Di ğer askerler kasatoralarını çekmişler ve mü izler kaçmışlardır. Vaka mahalline polis takviye kuvvetleri . BENERiLaisİNER. d Dün sabah yedi jandarma, hicviye dağıttıkları esnada tevkif edilen üç almanı kurtarmağa çalışan takriben 300 kişiden mürekkeb bir kütleyi so- palarla dağıtmıştır. Jandarmalardan birine hücum edilerek yere yatırıl- mıştır. Diğer bir jandarma da nüma- yişçilerden biri tarafından atılan tah- ta bir kutu ile yaralanmıştır. Vaziyet vahim bir şekil almıştır. Jandarmalardan biri ihtar mahiye- tinde olmak üzere tabancasiyle bir el ateş etmiştir. Nümayişçilerden biri bir kaza neticesinde yaralanmış, üç tanesi de tevkif edilmiştir. Hâdise mahalline polis takviye kıtaları gön- derilmiştir. Akşama doğru sükünet avdet etmiştir. Dükkânlar bütün gün kapalı kalmıştır. Fabrikalarda südet- ler çalışmaktan imtina etmişlerdir. Kuvvetle ka Prag, 21 a. a. — Hodzanın mensub olduğu cumhuriyetçi köylü partisi- nin reisi Beran, Havas ajansının mu- habirine demiştir ki: “— Hududun herhangi bir noktası- nı geçmeye teşebbüs edecek bir müs- tevli, teşkilâtı mükemmel, motörlü ve hareket etmeğe hazır silâhlı bir kuv- vetle karşılaşacaktır.,, Beran, südetlerle meskün mıntaka- da hükümetin vaziyete tamamiyle hâ- kim olduğunu kaydettikten sonra sü- detlerin bulunduğu mıntakada şimdi- ye kadar istisnaf bir tedbir alınmamış olduğunu ve asayişin yalnız polis ta- rafından temin edildiğini söylemiş- tir. Beran, bu hususta ecnebi gazete- ler ve bilhassa ingiliz matbuatı tara- fından yalan haberler neşredil Almanlar hududu geçmek isterlerse ..: rşilaşacaklar ihtilâfr yoktur. Çekoslovakya muhtari- yet partisi bizimle tam bir tesantid ha linde bulunduğunu temin edebilirim. Fransa'daki endişe Paris, 21 a. a. — Salâhiyettar mah- filler, Çekoslovakyadaki vaziyet do- layısiyle endişe ızhar etmektedirler. Bu mahfiller bununla beraber vazi- yette telâşı mucib olacak bir hal ol- madığı kanaatini ızhar etmekte, Çe- koslovak milletinin muhtemel bir te- cavüze mukavemet etmek azminde bulunduğunu,, Beran tarafından Ha- vas ajansına yapılan beyanata büyük bir ehemiyet atfetmektedirler. Beran, Hodzanın mensup oldukları partinin lideri olduğu için beyanatı herhalde hükümetin fikrini aksettir- den infial ile bahsetmiş ve demiştir ki: Şimdi bazı ecnebi mahafilin- de belki almanların, Avusturya- da olduğu gibi hiç bir mukave- mete maruz kalmadan südetler- le meskün mıntakayı istilâ ede- bilecekleri — zannedilmektedir . Halbuki Çekoslovakya mevzuu bahsolunca iş değişir. Burada bütün millet müstevliye karşı duracak ve bu vaziyette bir ihti- lâlin önüne geçmek kabil olmı- y : Çeklerle slovaklar arasında görüş mektedir. Salâhiyettar fransız mahfillerinde Almanyanın tamiri kabil olmıyacak bir harekette bulunmaktan sakınaca- ğı, çünkü Çekoslovakyadaki vaziyetin Avusturyanın anşlustan evelki vaziye- tine hiç benzemediği kanati izhar e- dilmektedir. Filhakika almanlar, Çe- koslovakyaya taarruz ettikleri takdir- de müttehid bir milletin mukavemeti- ni kırmaları icab edeceği ihtar edil- miştir. Aynı mahfiller bu ihtarın almanları dostane bir anlaşma temin etmekte menfaatleri olduğuna ikna edeceğini ümid etmektedirler. Hududda, dahilde askeri tedbirler ları: “bizim slav Prağımıza uzun ö- | , Ya ve alına İ Hudud üzerinde İ Prag, 21 a. a. — Bu sabah s#? at 3.30 da Şeb'de bir hudud mü' hafızı üstünde iki kişi bul ab ve Almanyaya doğru giden b*,' motosikleti durdurmak istemiş' tir. Motosikletliler verilen dâ dinlemedikleri için muhafız a! | ederek her ikisini de öldürmüf | tür. Bunların iki südet alman oldukları anlaşılmıştır. | Nazırlar meclisi toplandı Prag, 21 a.a. — Nazırlar meclisi HO* Ge riyasetinde topl ak vaziy& — eder, ti tetkik etmiştir. olur, Hükümet askeri ihtiyat ted Di birleri almıştır. Bütün köprülef gel ve bütün resmi binalar muhafa” alıye za altına alınmıştır. Genç ihti” Silmi yat zabitleri ile mütehassıslar v€ “ikk ihtiyat teknik elemanlar silâb 8özl: altına davet edilmişlerdir. Tak* :.'y“ silere ve kamyonlara askeri ida* yı:; re tarafından vaz'ıyed. edilmi — x tir. rini | *&k bir 1 Prag, 21 a.a. — İlk ihtiyat kuvvetle" — cp rinden bir sınıf ile ikinci ihtiyat kuV* — kur; vetlerinden bir sınıfın teknikçilerlt — ; » ikmal edilerek istisnai bir askeri hiZ* p, » met devresi için silah altına alındıklâ” mişt rı resmi bir tebliğde bildirilmektedifi —. . Alman Südet partisinde Ve d; Prag,21 (A.A.) — Alman Südet pâaf” [ diler tisi komi lanarak g VAT | sekn DA F ziyet ve Aggar - Şeb hâdiseleri haf — he h, kında müzakerede bul ş B l;?el Alman matbuatının hücum! V » ';f: Berlin, 21 a,a. — Bütün alman m buatı Çekoslovakyadaki son hâdisel'! Öünr'etmele Ve Sidet almanlarına * l pılan tazyike bir nihayet verilmi istemektedir. dim; Hudud hâdisesi tetkik ediliyof — vi Prag, 21 a. a. — Resmi bir tebliğdt bildirildiğine göre Almanyaya geçer * i bana ken bir hudud muhafızı tarafından Öl İ Bi dürülen iki alman hâdisesini yerind€ . Yyord tahkik için bir komisyon gönderiir —— — miştir, / sizi Alman gazeteleri hâdisede — © suykasd görüyorlar | Berlin, 21 a: a. — Alman matbuati, ». . eğer hâdisesinde almanlara karşı ha" Di zırlanmış bir suykasd görmekte miR'! bakt tefik bulunuyor ve “cinayet,, suretim * ——— de tavsif eylediği bu hâdiseden doğ* — gi rudan doğruya Prag hükümetini me- K sul tutmaktadır. | vil, Südet almanlarının bir —— — teşebbüsü | mısi Prag, 21 a.a. — Südet almanları me- ; busu Frank bt akşam Başvekil Hodza- | YO yı ziyaret ederek iki sınıf ihtiyatın si- — Mağ lah altına çağırılması ve diğer askeri — Btti tedbirlerin Südet almanları arasında — VAN asayişi bozacak bir ruh haleti yarat” mış olduğunu bildirmiştir. İ - Çek hududundaleh z askerleri yok ı - Varşova, 21 (A.A.) — Çekoslovakyâ | bah hududunda Polonya kıtaatının hare- | kâtta bulunduğuna ve Mareşal Smig- | FeTE) linin de hudud civarıma geldiğine da- — ** ir ecnebi memleketlerde bir takım şa” İ yialar çıktığından hükümet Londra ve — *UZ Roma elçilerini bu şayiaları kati olar — *t rak tekzibe memur etmiştir. —ıe: Çek - Romen hududunda — — », Bükreş, 21 a.a. — Çekoslovakyadâ — ha, dün ve bugün vuku bulan kanlı hâdi- I seler ve iki sınıf ihtiyatın silâh altın? çağırılması burada derin bir tesir ha - D yan sıl etmiş olmasına rağmen siyasti ma- — | hafil Çekoslovakya hâdiselerini sükü- — len netle karşılamaktadır. | koş Romanyanın, Çekoslovak - Romani: — ç ya hududu boyunca karakolların tak” | viyesini emretmiş olduğu rivayeti do* ı laşmaktadır. Ter Prag, 21 a. a. — Çekoslovakya Reh | “tt si cumhuru Benes, Tabor'da söylediii | bir nutukta, bugünkü vaziyetin Çekos” l':: lovakya için harptan sonraki vaziyet * lerin hepsinden daha vahim olduğunu 1 söyiemiş ve fakat Çekoslovakyanın hef | türlü ihtimallere karşı hazır bulundu” ğunu ilâve eylemiştir. Benes, Avusturyanın Almanya il bir'eşmesi neticesinde südet almanla* tınm heyecana geldiğini kaydetmiş V ekalliyetler meselesine mütevassıt bif | hal tarzı bulunması lüzumunda ısrar € lemiştir .