4 Eylül 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

İ | - Memleketleri arasında bulunan ——_m Ça'şamba Çank';î'ı:%sa(;.dueıı?e:nkırı BAA AA EYîUL Telmfr:ıılıl.slfğğnmm Türk - Alman 1940 îfğğğğğî&“ âî%î i ticaret anlaşması 5 KURUŞ | kaare v 1068 | ADIMIZ ANDIMIZDIR neni - onpa AAf RUNE CAR Geçen sene 2.675.441 kişi muayene edildi 1939 senesinde parasızolarak 8.425 kilo kinin tevzi olundu Kurutulan bataklıkların 1935te 131.769.238 kare metre olan mesahası, gün geçtikçe artıyor Bir sıtma mücadele heyeti, kurutulmakta olan bir bataklığın üzerindeki köprüde Yurdumuzda, Makine, mplör, I(imyal mücadelesi H. SAMİ Urfa Mebusu İngiliz İmparatorluğu için, bizzat impa - ratorluğun mevcudiyetini ortaya — koyan muazzam mücadelelere hazırlıksız giriş - Tâek mecburiyetinde kalış adetâ bir anane haline gelmiştir denilebilir. İngiltere, 1914 harbine tamamen hazırlıksız olarak atıl - mmğ' Palemk mçene apgtecre İTİO BENCorur de havsalânın güçlükle kabul edebileceği geniş imkânlar ortasında, teslihat ve mü - himmat bolluğu içinde kati zaferle bitir - mişti. / Geçen cihan harbinin ilk yılının'son gü- nü (1914) muharip ingiliz orduları başku - mandanı General French İngiliz Harbiye Nezaretine şu meulde bir müracaatta bü - LT N Y e E AAAT AA ADLE LA Pasif korünma tatbikatı Alârm düdükleri bugün 12 de çaldırılacak Ankara Valiliğinden : Pasif korunma tatbikatından olmak ü- zaxra miüessesattakiler de dahil ol- duğu halde Alârm düdükleri bü- gün saat 12 de tekrar çaldırıla- caktır. Sayım halka ilân olunur. LAŞ AO R O DRAPPA Bataklıklar kurutulurken Araziden istifade iİmkânını femin eden yüz binlerce mefre uzunluğunda kanallar açıldı bugünkü cümhuriyet idaresinden evel, tamamiyle tabiatin keyfine bırakılmış işlerden birisi de, hiç şüphesiz, halkın sağlığını koruma dâ- vası idi, 17 yıl evel kavuştuğumuz halk idaresi, düş- man çizmelerinden halâs ettiği aziz yurdu, sıhat ba- kımından koruyacak tedbirleri ilk günden &€le almağı en esaslı umdeleri arasına koymuştu. Halka doğru gitmek, ve memlçketin hakiki efendisi olan köylüyü birçok bölgelerde kasıp kavuran hastalıklar- dan kurtarmak yolunda hiç bir fedakârlıktan çekinil- itibaren medi. Bu vazifeyi kanunen ifaya me- mür edilen Sıhat ve İçtimat Muave- net Vekâleti, cümhuriyet teessiüs et- tikten sonra, daima ve imkân nispe- tinde bu sahada birçok başarılar gös- terdi. 'Türk milletinin sağlığını koruma yolunda alınan tedbirler arasında has- talıklarla mücadele de mühim bir yer tutmaktadır. Sıhat ve içtimaft muave- net vekâleti mücadele teşkilâtına hu- sust bir ehemiyet atfetmiş, icabında kurduğu mücadele teşekküllerini ka- nunf müeyyedelerle kuvetlendirmiş- tir. Elde edilen neticeler çele güzeldir ve iftihara değecek mahiyettedir. Bunlar arasında meselâ “sıtma müca- delesi” başlı başına bir mevzu teşkil (Sonu 5. inci sayfada) lunmuştu : «Topçumuzun cephane ikmali o derece- «de eksllk ve kifayetsizdir ki her hangi «bir taarruz hareketi en mahdut bir «mikyasta dahi bahis mevzuu bile ola- «maz, Bon tecrübelerimiz isbat etmiştir «ki a | t mev - «cudu düşğman cephesinin gayet dar bir «bölgesini bile ancak bir saat müddetle «bombardıman etmiye kifayet edebilecek «bir miktardadır. Böyle bir topçu ateşin- «den sonra dÜüşmanın her hangi 1 Transilvanya'nın işgaline karşı MUHALEFET «bir hücumunu önleyebilecek en ufak «bir topçu cephane ihtiyatı dahi kalmı - «yacaktır. Giriştiğimiz ve istikbalde gi- «rişeceğimiz hareketlerin mahiyetini «göz önünde tutarak diyebilirim ki top- «cu cephanemizin ikmali mücadele mev- «zuuna hâkim en esaslı bir âmildir. «İstikbalde, ingiliz ordularının harekâ- &«ti bu ikmal işine bağlıdır.> İngiliz orduları yalnız cephâne ve mü- himmat darlığından istirap çekmiyordu. Meselâ almanların o devrin muharebe mey- danlarında hayret ve telâş uyaı)dıran hafif ve ağır obüs bataryalarının yüksek iİnfi - lâklı taneleri karşısında, İngiliz Harbiye Nezareti, bir şarapnel teranesi tutturmuş, cephelerden gelen ikaz nidalarına kulakla- rını kapamıştı. İngiliz İmparatorluğu, dominyonlariyle birlikte muazzam bir silâh ve mühimmat fabrikası haline gelmekte zaman kKaybettik- ©e bu yüzden çok insan da kaybediyordu. Dünyanın en ileri ve kudretli sanayi İngiltere de, İngiliz Harbiye Nezareti mazinin gö - reneklerine sımsıkı bağlanmış, adetâ mistik denilebilecek bir sedakat ve vefakârlık ile geçmişse yapışmıştı. Bu yüzden harp S- nayiini bir türlü muharebe meydanlarının icaplarına, taleplerine göre âyarlıyamıyor - du. Hemen hemen bütün milli istihsal haya- tında mutlâk bir selühiyetle fermanferma | - Olmayı arzu ederken, malizeme ve mühim - Mat istihsalinde izahi cidden müşkül olan gocikmeler, noksanlıklar, hattâ kargaşalık- lar içinde yüzüyordu. İptidat, verimsiz usul ler arasında, y:lr:nıcı: ani, beklenmedik zor Tuklara çare bulabilen keşfedici zekâlara, teşebbis, hüner ve marifet sahibi liyaketle- re hizmet hakkkı verilmiyordu.. Bütün te- zahürlerden anlaşılıyordu kİ İngiltere, ma- kine, motör, kimya mücadelesi karşısında bulunduğunu henüz farkedememişti. Par - fmento ve bilhassa Avam, Kamarasi ise her istenilen tahsisat ve selâhiyeti taha - lükle vermekte ve vermeye de dalma âmade :’âlundukunu her vesile ile izhar etmekte Fakat bir an geldi. “Harp malzemesi ve Mühi: istihsali” me daki göze ba- FOU - Sıtma mücadelesinin iyi neticeleri Bir bataklığın kurutma ameliyesine başlanırken Ziraat Vekilimiz Yozgat'ta 'Yozgat, 3 aa. — Dün Kirşehirden Boğazlıyana gelen Ziraat Vekili Muh- lig Erkmen kendisine mülâki olan va- limizle birlikte köylerde zelzele mın- takası olan Peyik nahiyesinde tetkik- lerde bulunduktan sonra Yozgat'a gel- miştir. Ziraat Vekili bugün Halkevin- de teşekküller mümessilleri ve vilâyet erkânı ile görüşmelerde bulunmuş ve şehir atelyesini gezmiş ve bu atelye- nin ziraat makinelerini tamir edecek bir di rilmesi için icabeden yırdım lunmayı vâdetmiştir. Muhlis Erkmen, müteakiben, şehri- mizden ayrılmış, mebuslarımızla vi- lâyet erkânı tarafından uğurlanmıştır. Maarif Vekili İstanbul'da lise imtihanlarında bulundu Maliye Vekilimiz de İzmir'de muhtelif müesseseleri ziyaret etti Maarif Yekili İstanbul'da İstanbul, 3 (Telefonla) — Maarif Veki- lH dün geç vakit İzmir'den İstanbul'a gel- di. Bugün maarif müdürlüğünde bir müd- det meşgul olduktan sonra lise imtihanla- rında bulundu ve talebenin imtihan vazi- yetleri hakkında alâkadarlardan izahat al- dı. Maliye Vekilimizin İzmir'deki tetkikleri İzmir, 3 aa. — Şehrimizde bulu - nan Maliye Vekili Fuat Ağralı dün şehirde bazı tetkikler yapmış, garaj santralı ve çocuk hastanasini gezmiş- tir. Fuat Ağralı akşam üzeri de vilâ- yeti, belediyeyi, Partiyi ve defterdar- lığı ziyaret eylemiştir. Londra üzerîncle. DÜN DE 23 ALMAN TAYYARESİ düşürüldü Hava harbi Almanların mağlubiyeliyle sona erdi münferit alman tayyareleri, İngiltere'nin Londra, 3 aa. — Dün gece ve büu sabah TEHLİKELİ - BİR TARZDA ARTTI. Köylüler kazma kürekle mukavemete hazırlanıyor Romanya başvekili B. Gigurtu Cluj'da harp havası esiyor ! Bükreş, 3 a. a. — Rador ajansı bil- diriyor : Başvekil B. Gigurtu, Transilvanya- nın terkini protesto eden ve memle - ketin hudutlarını müdafaa azimleri - ni izhar eyliyen romenlere hitaben, bunları sükünete, makuliyete, vekara ve çalışmaya davet eden bir beyanna- me neşretmiştir. Başvekil B. Gigurtu, bu beyanna- mesinde ezcümle diyor ki : “ Mihver devletleri, anlıyamadığı - mız sebepler dolayisiyle yabancı hük- mü altına girmek — mecburiyetinde kalan romen milletinin hüriyetlerini garanti etmektedirler, Istırabımız ne ı (Sonu 5. inci sayfada) (Sonu 3, üncü sayfada) muhtelif mıntakaları üzerinden uçmuşlar- dır. Yüksek infilâk kabiliyetli bombalarla yangın bombaları hafif hasarat husule ge - tirmiştir. Bombardıman kurbanlarının ade- di nisbeten azdır. Londra mıntakasının meskün bir nahiye- sinde bazı evlere bu sabah iki sesli bomba düşmüş ise de bu evlerde bulunanlar sığı- naklara iltica etmiş olduğundan, Kimseye bir şey olmamıştır. Lofidra civarıma da yangın bombalariyle yüksek infilâk kabiliyetli bombalar düşmüş ve ehemiyetsiz bazı yangınlar çıkmıştır. Alman tayyareleri, İngiltere'nin cenubu (Sonu 5. incı sayfada) İngiltere başvekili B. Çörçil B. Çörçil yarın askeri vaziyeti izah edecek Londra, 3 aa, — Başvekil B. Çörçil'in perşembe günü avam kamarasınm toplan - tısında askeri vaziyet hakkında beyanatta bulunacağı teeyyüt etmiştir. | Amerika'nın hazırlıkları Mecburi askerlik kanun lâyihası 15 güne kadar hazırlanacak 1940 sonuna kadar Tayyare imalâtı yüzde 50 artacak B. Ruzvelt Nevyork, 3 aa. — Gazeteler, B. Rut- velt'in millf muhafızlardan ilk 60.000 kişle nin silâh altına çağrılmasını tebarüz - ettie rerek, sulh halinde böyle bir hareketin &- hemiyetini işaret ediyorlar. Vaşington'dan alrmman telgraflara göre, müdafaa plânma mütedair kanün lâyihâsıe nın müzakereleri tesri edilerek, kongrenin teşrinievel bidayetinde iki ay için istiraha- te girmesi temin edilecektir. Mecburi as« kerlik mükellefiyet kanun lâyihası, on beş güne kadar ihzar edilerek reisin imzasına arzedilecektir. B. Ruzvelt, vaziyeti tehditkâr görüyor Vaşington, 3 aa. — Stefani: Ruzvelt, (Soönu 3 üncü sayfada) İngiltere'nin verdiği Askeri üslere — mukabil Birleşik devletler İngiltere'ye 50 destroyer verecek Vaşington, 3 aa. — Bugün, B. Ruzvelt, Amerika Birleşik devletleri ile İngiltere arasında bir anlaşma yapıldığını ve bu an « laşmna mucibince, Amerika birleştik dev - letlerinin Atlantik Okyanosunun şimalinde ve cenubunda kâin ingiliz müstemlekele - rindeki deniz ve hava üslerini kiralamış ve buna mukabil İngiltere'ye hizmet müddeti- ni doldurmuş elli torpido muhribi vermek- te bulunmuş olduğunu köngreye bildirmiş- tir. B. Ruzvelt'in verdiği tafsilâta göre, A - merika birleştik devletlerinin elde ettiği üsler, Terre - Nev'de Bermudes adaların- da Bahama'da Jamaik'de, Sainte - Lucie'de Trinitede Antigyada ve ingiliz Güyanın- dadır. Terre - Nev'de ve Berrudes adalarında: ki üsler hediye olarak verilmiş ve memnu. niyetle karşılanmıştır. Diğer üsler, hizmet müddetini doldurmuş elli torpido muhribine mukabil elde edil | miştir. Ayan meclisi bugün toplantı halinde bu. lunmadığı için, B. Ruzvelt, ingiliz - ameri- kan anlaşması hakkındaki mesajını. meo, burf askeri hizmet kanuhu projesini mü . (Sonu 3 üncü sayfada)