9 Eylül 1940 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

<eai . ULUS Basımevi pala"e" Çankırı Caddesi, Ankara 9 Telgraf: ULUS Ankara ; TELEFON EYL UL Başmuharrirlik 1371 1940 Yazı İşleri Müdürü - 1061 aa ğiües!tese Müdürü 1144 aZ leri 5 KURUŞ- | Süzze vv 1064 DIMIZ ANDIMIZDIR Dünyanın medeni milletleri çocuk koruma işine ehemi - yet veriyorlar ! 3 Bu alanda kıymetli yardım ellerinizle koruma işinde ün alan Çocuk Esirgeme Kuru- mu'nu yardımlarınızla ku vetlendiriniz. Başvekilimiz Doktor Refik Savdamı ün Ankaraya döndü Gümrük - İnhisarlar Vekili de geldi Adliye ve Münakalât Vekilleri de bugün şehrimize geliyorlar ekill uslar iye Reisi, Merkez anmıştır. (a,a.) Gümrük ve İnhisarlar Vekili de şvekil Dr. Refik Saydam dün şehrimize dönmüş ve istasyonda er, Parti Genel Sekreteri ve Umumi İdare Heyeti âzâlariyle me- » vekâletler müsteşarları ve umumi? müdürleriyle Vali ve Bele- kumandanı ve Emniyet Müdürü tarafından karşrr döndü Gümrük ve İnhisarlar Vekili B. Raif Karadeniz dün sabahki eks- Presle İstanbı lstanbu kalât Vekili B. Ali veccihen hareket ettiler: uldan şehrimize dönmüş ve istasyonda karşılanmıştır. Adliye ve Münakalât Vekilleri bugün geliyorlar 1, 8 (Telefonla) — Adliye Vekili B. Fethi Okyar ve Müna- Çetinkaya bu akşam şehrimizden Ankaraya müte- Ahtıkara, 8 a.a, — Haber aldığımıza göre İngiltere Büyük El -| çisi Sir Knatchbull Hugessen ve refikası, refakatlerinde sefaret | ticaret ataşesi olduğu halde İzmir Enternasyonal Fuarını ziyaret | etmek üzere yarın (bugün) sabah husüsi bir tayyare ile İzmir'e gideceklerdir. (İngiliz büyük elçisi İzmir Fuarını ziyarete gidiyorî miz 2 | rünüşü. İki harp gayesi Falih Rıfkt ATAY ; R"Y_Ü“B'dlki son nutkunda İngil- €Te yi son defa anlaşmağa dâvet ;ı.:len Führer, sulh şartma benzer iç _b_ır snîih teklifte bulunmamıştı. d!lgılızlet ise bu. dâvetin altında oğrudın doğruya teslim olmağa çağrıldıklarını pekeyi anladılar ve Ayştag nutkunu resmen münakaşa ile etmediler. Führer'in yeni nutku daha açık- tı_r. Alman devlet reisi, “nihai tek bir gaye” tanıdığını söylemiştir. Bu gaye İngiltere'nin denizler hâkimi- ıy.etiı-ıe kati olarak nihayet vermek- ir. İngiliz donanmasını ortadan kal- dırmak, Büyük Bri 'a imparator- tağünu Hığ'?tmık ve ingiliz milletini kendi adaları üstüne çekilmeğe mahküm etmek demektir. Bu gaye, 1939 - 1940 harbine, İngiltere için, ister istemez bir hayat memat mü- cadelesi mahiyeti vermektedir. Fakat dünyada başka büyük do- nanmalar da var: japon donanması A_vrupa milletlerine Asya denizleri- ni kapıyabilir; amerikan donanma- & gene Avrupa milletlerinin Okya- nos yollarmı kesebilir. Akdeniz ve aradeniz'de de yeni deniz hâkimi- Yetleri teessüs edecektir. "Bülün milletlerin denizlerdeki hüriyet hakkı ile, gene bütün mil- etlerin karalardaki hüriyet hakları arasında eğer bir fark varsa, bu fark vatan topraklarının masunlu- ğu lehine olsa gerektir. Denizler do- nanmalarla dolu ise, birçok büyük Or_dulınn yükü karaların belini bü- küyor. İşte İngiltere'nin de harp gayesi, Avrüupa'da, milli hüriyetler ıleyhindeki. kara hâkimiyetleri he- gemonyasına nihayet verinciye'ka- dar döğüşmektir. İstediği zaman bir Memleketi abluka etmek ingiliz do- Hanmasının kusuru ise, meselâ, iste- 181i zaman herhangi bir milletin ln_l'”'ağll'u almak japon ordusunun d Usuru değil midir? Bu münaka- "_' nlhlye(. yeni bir silâhsızlanma dâvasını ortaya çıkarabilir: yani memleketlere denizde ve karada sâdece müdafaa kuvetleri bırakmak :!e Onları tek başlarına diğer millet- *U hüriyetlerine kastedemez hâle Ü_“'_"llek! Böyle bir tasavvur, şim- diki büyük devletlerden hiç birinin ::rlınd.n geçmediğine şüphe yok Z l’tülyan dâvası, ingilizleri Akde- Niz'den uzaklastırmaktı; alman dâ- :_“' Onu açık denizlerde de kuve- d'_“_den mahrum etmektir. Halbuki “Ber büyük bir devlet, şimali Ame- Yika, böyle bir âkibeti kendi istiklal Meselesi addedecek kadar hassas Avranmaktadır. Amerikalılara gö- ;e gilizlerin boş bıraktığı denizler ©Men yeni sahiplerini bulacaklar, Ve Yeni donanmalar, arkalarından, ü kara hâkimiyetlerini sürük- Amerika kıtası kıyılarını edeceklerdir. (Sonu 4, üncü sayfada) u!Er.k llhdjı Akhisar'da bu seneki tütün mahsulü bol ve iyi Müstahsiller işbirliği yapmak için bir tütüncüler birliği kuracaklar Akhisar, 8 a.a, — Tütün mahsulü tama - miyle toplanmış bulunmaktadır. Bu seneki tütün rekoltesi mikdar itibariyle 4,5 mil - yon kilodur, ve kalite itibariyle de fevka- lâde nefistir. Kazamızda on bin ailenin ge- çim ve refah vasıtası olan tütün zeriyatı - nın daha ziyade ıslahı, satış işlerinin tan - zimi ve müstahsiller arasında işbirliği te « mini diyle “Akhisar üler bir » liği” adiyle bir birlik kurulmasına karar verilmiş ve birliğin teşekkülüne ait mua - meleler ikmal edilerek Vekâlete gönderil- miştir. Akhisar tütüncülerinin bütün zeri- yat ve istihsalâtınım daha ziyade ıslah ve tanzimini istihdaf eden bu verimli çalış - maları yanında Ziraat Bankası ile buna bağlı kredi kooperatiflerinin ve mahalli bir teşekkül olan Akhisar tütüncüler ban- kasının müstahsile yapmakta oldukları ge- niş yardımı da işaret eylemek lâzımdır. Filhakika bu yıl içinde Ziraat Bankası ve kredi kooperatifleri bir buçuk milyon ve tütüncüler bankası 500 bin liralık bir kredi açmışlardır. Bu mikdarlara İş Bankası ta - rafından temin edilen zaruri mikdar da i- lâve edildiği takditde, milli bankalarımızın ve kredi kooperatiflerinin tütüncülere yap- tıkları yardımın şümul ve ehemiyeti bir kat daha tebarüz eder. Böylece temin olunan ve yekünu iki milyon lirayı geçen bir kre- di hacmi içindedir ki Akhisar müstahsille- ri tütün mahsulünü arttırmak ve kalitesini ıslah edebilmek vasıta ve imkânlarını elde edebildikleri gibi bu hal Akhisar'ın refah seviyesinin artıp genişlemesinde de mües- sir olmuştur. General Zeki Erokay'ın cenaze töreni İstanbul, 8 (Telefonla) — Vefat eden birinci ordu kurmay başkanı general Zeki Erokay'ım cenaze töreni bugün büyük as- keri merasimle Gülhane hastanesinden kal- dırılarak Beyazıt camisinde namazı kılın- dıktan sonra Edirnekapı şehitliğine defno- dundu. Merasimde Orgeneral Fahrettin Al- tay, Örgeneral Salih Omurtak, İstanbul ko- mutanı tümgeneral İshak Avni, ve merhu - mun silâh arkadaşlarından daha onbeş ge- neral ile vali ve belediye reisi Dr. Lâtfi Kırdar. muavinleri, C.H P. vilâyet idare heyeti reisi. mebuslar. emniyet müdürü, kaymakamlar ve daha birçok Aaskeri ve mülki rical hazır bulundular Bebdied General Zeki Erokay Harbiye mektebi- nin 1325 mezunlarındandır. Büyük harbin başlangıcından sonuna kadar muhtelif cep- helerde vazife almış, 1936, 37, ve 38 sene- lerinde fırka kumandanlıkları yapmış. 1939 da birinci ordu kurmay başkanlığına tayin edilmiştir Merhum ordunun çok kıymetli ve müm- taz generallerindendi. Müptelâ olduğu an- jin dö puvatrin hastalığından dolayı teda- vi altında bulunduğu Beykozdaki evinde cuma akşana vefat etmiştir, Sabık Kıral Karol'u gölüren hususi frene aleş açıldı Sabık Romanya kiralı Karol Bükreş, 8 aa. — (D.N.B.) : Memleket - ten hareketlerinden evel, sabık kıral Karolâ yirmi bin ingiliz liralık. bir çek tevdi edil- miştir. Bu meblâğ sabık kıralın talebi üze- (Sonu 3 üncü sayfada) Fransız Hindiçinisi sınırında Çinliler tahşidat yapıyorlar Amerika statükonun | bozulmasını istemiyor Çunking, 8 aa, — (D.N.B.) Çunking askeri mahfillerinde bildiriyor$ öğrenildi « gine göre, Çin merkez ordusunun en mü e kemmel fırkaları bir müddettenberi Hindi« çini hududunda tahşit edilmiş bulunmakta e dır. General Portschung da halihazırda o « | rada bulunmaktadır. Buradaki Çin kuyet « İleri 200.000 kişi tahmin edilmektedir. |Japonlar Hindiçini'ye girecekler | Çünking, 8 aa. — İyi malümat alan Çin îmahalilinde beyan olunduğuna göre, Hin« |diçini fransız makamatınca 12 bin japon |askerinin üç noktaya çıkmasına muvafakat | edilmiştir. Ameriha teşebbüste bulundu Vaşington, 8 aa. — Harticiye nazırı B. Hull gazetecilerle yaptığı görüşmede, A- merika birleşik devletlerinin, fransız Hine Dün İzmir Fuarının açık hava tiyatrosunda, serbest güreş mü- | diçinisi de dahil olmak üzere uzak şarkta sabakaları neticelenmiştir. Ayrıca yüzme havuzunda da yüzme * ç müsabakaları yapılmıştır. Bu spor hareketlerine dair haberleri- inci sayfadadır. Yukarıda: Fuarın kurulduğu sahanın BÖ- statükonun muhafazası hakkında Japonya nezdinde yeni bir diplomatik teşebbüste bulunmuş olduğunu bildirmiştir. Düşürülmüş bir alman tayyaresi Londra'ya yapılan hava taarruzunda 400 ölü ve 1300 ağır yaralı var 99 Alman tayyaresi imha edildi Çıkan bütün yangınlar hemen söndürüldü (Yazısı 3 üncü sayfada) İktisat Vekilimiz Konya Ereğlisinde bez fabrikasını ziyaret etti Ereğli - Konya, 8 a.a. — İktısat Vekili Hüsnü Çakır refakatlerinde Sümerbank umum müdürü olduğu halde dün Ereğli'ye gelmiş, istasyonda kaymakam, Belediye reisi, parti reisi, memurlar ve kalabalık bir halk kütlesi tarafından karşılanmıştır. İktısat vekili bez fabrikasını gezerek tetkikat yaptıktan sonra belediyeyi ve parti- yi ziyaret eylemiş ve bu arada alâkadarlardan. Ereğli'nin iktısadi vaziyeti etrafında izahat almış, halkın dileklerini dinlemiştir. hareketleri | Dün — Ankara'da Karadeniz yüzme havuzunda mev- simin son yüzme müsabakaları ya- pulmış, ayrıca An- kara bisikletçile- ri Çubuk Barajına kadar bir gezinti yapmışlardır. — İs- tanbul'da Maske- spor ve Beşiktaş arasındaki — maç 3-4 Maskespor'un mağlübiyeti — ile neticelenmiştir. — & İzmir Fuarındaki © serbest güreş mü- sabakaları da dün bitmiştir. Spor ha- berlerimiz 2 incı sayfadadır. İ ÂN İ Berlin Büyük Elçimiz B. Husrev Gerede'nin hu zuriyle Viyana fuarındaki Türkiye pavyonunun açıldığını ve teşhir edilen türk mallarının, ziya- retçiler nezdinde büyük bir alâka uyaadı: lığını; yazmıştık. Yukarıda: Viyana fuarındaki pavyo- numuzun içinden bir görünüş. BB. Daladier, Reynaud ve general Gamelin tevkif olundular Cenevre, 8 aa. — D.N.B: Vichy" den bildirildiğine göre, sabık Fransız başvekillerinden BB. Daladiye ve Reyno ve sabık Fransız başkumanda- nı general Gamelin, tevkif edilmiş ve yüksek divanın içtima etmekte olduü- ğu Riom civarında bir şatoda mevkuf buludurulmuştur. Bu, umumi emni « vetin idamesi hakkında son zaman - larda nazırlar heyetinin tasvip ettiği kanun mucibince alınmış bir ihtivat tedbirdir. Bu kanun hükümlerine vö- re, devlet için tehlikeli şahıslar, ! at- bin devamı müddetince mevkuf bu « tandurulabilirler Bulyar ds!sansvyonu “ün Sofva'ya dAndü Sofya, 8 ua — Crajova müzakerelerin- deki bulgar heyeti bu sabah Sofya'ya dön- müştür. Heyet, istasyonda, kıral, hükümet ve ordu mümessilleri tarafından istikbal edilmiştir. Kıral bugün, heyet âzalarını kabul ede - rok ilerinden dolayı kkü i