30 Eylül 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

GUY1942 ahi ÇARŞAMBA ıni — 30 DEvLOokL le ULU S BasımEvi Çankımı Caddesı. Ankara Telgraf : U-), U S Ankara ——( Telefon ) — Başyazarlık 1871 | ! 9 4 2 | vazı İşleri Müdürü — 10si —a Milelaıesı Müdürü 1144 Yazı İsleri 1062 | SKURUŞ İdare 1064 ANADOLU LASTİK DEPOSU —— | Bilcümle kauçuk malzeme emsaline faik UCUZ ve GARANTİLİ olarak imal edilir. İstanbu Caddesi l, Çemherlitaş, Yeniçeriler İstanbul, Telefon: 20677. No: 13, Telgraf: Lâüstiktaş l İnsana ferahlık veren manzara : Türk köylüsü ekim vazifesinde . . » Bu yılki güzlük ekimin 'geçen yıldan fazla olması için liraat Vekilliği bütün fedbirleri almış bulunuyor Muhtaç çiftçiye tohumluklar Vâliler tarafından dağıtılıyor Zorlukların yerinde halli için de müfettişler yollandı Milli Şefimizin toğum yıldönümü Mmünasebeliyle TEATİ EDİLEN Tebrik ve teşekkür telgrafları Ankara, 29 a.a. — Cumhurreisi "?el İnönü'nün doğumlarının yıl- Gönümü münasebetiyle, İngiltere Kiralı Majeste Altıncı George hurreisimize bir tebrik — tel- Rrafı çekmiş, Cumhurreisimiz de i'_'gülere Kıralının — bü telgrafina / T teşekkür telerafiyle mukabele- W $ *& bulunmuşlardır. * i Ankara, 29 aa. — Cumhurreisi I'__'"eı İnönü'nün doğumlarının yık V ':5 dönü Majeste ümü — münasebetiyle, n Danimarka Kıralı ile Cumhuçrei- *imiz arasında tebrik ve teşekkür telgrafları teati edilmiştir. Tedbirler tam netice Vermek için Falih Rıtkı ATAY ve Fakir halka aşevleri açmak, değişmez h"l RBelir sahibi vatandaşlarla memur- MM, bu kış, ucuz fiyatla zaruri ihtiyaç- Hat temin etmek üzere Hükümet tara- Bişlün alındığı tebliğ olunan — tedbirler, Sim bilhassa büyük merkezlerimizdeki VD sıkıntısını eni konu hafifletecektir. iekü büyük bir kısım vatandaşlar, ge- düzçe kazançlarını hayat pahaliliğina uy- l TMuşlardır. Yalnız geliri değişmemiş mep Udir ki fiyat artışını karşılıyabil küdretinden mahrumdurlar. ..m:'“fımnı.-uıınn zulmü de en çok bu ni ,0 sırtına yüklenmiştir. Yağını ye- Yasa fiyatlarından satan esnaf, pa - İle Nu ve esvabını yeni piyasa fiyatları Almakta zorluk çekmiyor. Bütün ser- "&ıil hizmetlerde çalışanlar, gündelikle - A Aarttırmışlardır. dağı yukarı şöyle bir hükümde bulu- wj Pilir: hava tesirleri sebebile iyi mah- Üza, Tamıyan bölgeler müstesna olmak küşt Türkiye nüfusunun yüzde yeksen Çi TUnu teşkil eden köylülerimiz ge - hn Skıntısında değildirler. Geriye ka Ve ;f şehirlerde oturan nüfusun ticaret büze iğer serbest işlerle uğraşan — sınıfı, kapı Nin muayyen bir derecesinden yu Bah; Tni, Maaş alan memurlar da kendilerini alılığa karşı korumaktadırlar. Bare - © Muayyen bir derecesinden aşağı maaş bi l“freı almakta olanlar, yahut, değiş - bi Ç© gelirleri ancak bunların derecesi hrd tlanlar devlet himayesine sığınmış- lt, n—nd'"“ikümuı kendilerine bakmak vazife * gg dukları ile yardım etmiye karar ni leri için zaruri ihtiyaç maddeleri- lamaktadır. Simdi asıl ehemmiyet (Sonu 3 Üncü sayfada) “ir hububat ziraati daha ziyade kışlık olarak yapılır, ve güz. lük ekim işleri bu — aylarda başlar. Bundan dolayı Ziraat Vekilliği son- bahar ekimi için gerekli hazırlıklara daha önce başlamış ve ilgililere lü- zumlu emirleri vermiştir. Ziraat istihsalinin arttırılmasını te. min edecek çalışmaların zamanında başlaması dol. le, bü yılki güz. lük ekim işlerimizin geçen yıldan da- ha geniş olacağı muhakkaktır. Ziraat Vekilliği, yazlıklara nazaran zeriyat sahası daha çok geniş, daha öneli olan ve verimi fazla bulunan güzlük ekim işlerimizin tertiplenerek yürütülmesi için xzamanında valilikle. re lüzumlu emirleri vermiş ve ziraat istihsalinin arttırılması için — gerekli tedbirlerin alınmasımı ve ihtiyaçların bildirilmesini istemiştir 1 — Vilâyetlerden gelen malümat ııu_.—rıııe tespit edilen İhtiyaçlar göz önüne alınarak, bu yıl don, kuraklık, seylâp, dolu gibi tabii âfetlerden za- rar görenlere ve arazisi hazır oldu- Bu halde tohumluk alamıyacak kadar fakir olan çiftçilere tohuluk yardımı yapılmasına Vekillikçe karar verilmiş ve bu karar üzerine vilâyetlere lü. zumlu tohumluk tahsisleri derhal ya- pılarak valiliklerin emirlerine hazır tutulması temin olunmuştur. Tabii âfetlerden zarar gören ve to. h!”f' alamıyacak kadar fakir olan bu gibi çiftçilere verilecek tohumların mutlaka ekilmesini temin için dağıtı. Yurd lan tohumların hastalıklara karşı göz. taşı ile ilâçlanması ve yenmetaesi için de mazotlanması kararlaştırlmış ve lüzumlu ilâç ve mazot tedatik edil. miş, tohum tahsisi yapılan yerlerdeki teşkilâtın emrine hazır Lutulmuştur. Bu yıl, vilâyetlerin emrine verilen tohumlukların kazalara ve muhtaç çiftçilere dağıtımı işi merkezden ya- pılmıyarak -valiliklere bırakılmıştır. Bu suüretle tohumluğun hakiki muh taçların eline geçmesi emniyet altına alınmıştır. .| Tohumlukların bir an evvel dağıtıl. ması, ekim meyvsimi geçmeden çiftçi eline ulaşması için sıkı tebirir alın- mış ve bütün ziraat teşkilâtının ça, lışmaları bu nokta üzerinde toplan- mıştır. Tohumluk dağıtımı — işlerinin kontrolünü yapmak, hasıl olacak zor. lukları yerinde halletmek üzere sırf bu işi takibetmek için bölgelere mü- fettişler gönderilmiştir. Tabii âfetlere uğramamış çiftçiler. le yeniden ziraate başlıyacakların ve ekim sahasını genişletimek — istiyenle- bul 1942 - 43 ders yılı başlarkan Vekil diyor ki : Yarın sabahtan itibaren 1942-1943 ders yılının başlaması dolayısiyle Ma- arif Vekilimiz Hasan-Âli Yücel öğ- retmenler tarafından talebeye okun- mak üzere okullara bir tamim dermiştir. Bu tamim, ilk derslere recek öğretmenler' tarafından — tale- beye okunacak ve bunun okullara ne maksatla — gönderildiği kendilerine açık olarak anlatılacaktır. Tebliği aynen neşrediyoruz: “Her ders yılı başında sizinle ko- nuşuyorum. Söylediklerimi, her za- man öğretmenlerinizin de sizlere tek- rar ettiğini biliyorum. Bununla be- raber' sizin için ve sizin varlığınızda Türk milleti için lüzumlu ve fayda- lr bellediğim hakikatleri öğretmekle kendime ve sizlere karşı bir vazife yapmış olduğuma inanıyorum. Çün- kü doğru olan sözleri tekrar etmek, doğru şeyler yapmıya en iyi hazır- lıktır. Ders yılı başında okula gelen ço- cuklardan çcoğu kendi kendine “Bu yıl geçen yıl çalıştığımdan fazla ça- lışacağım, bugünkü işimi yarına bi- rakmıyacağım. Hazırlanmamış ders- lerimin birikmesine meydan vermi- yeceğim” — diye düşünür. — Bazıları bir müddet sonra bu düşünce ve ka- rarını unutur; kendini — tembelliğin, zahmete yanaşmamanın aldatıcı ra- hatına kaptırır; dersler bir müddet ilerledikten sonra gafletini anlar a- ma gündelik işler yapılmadığı — için Maarif Vekilimiz okullara bir tâmim yolladı Tâmim yarın bülün falebeye okunacak Şu sözleri daima tekrarlayınız: ”Ahlâklı ve karakterli olacağım, bilgimle yurduma fayda getireceğim,, kaybedilen zamanı kazanmak, artık pek güç olur; diğerleri, isteklerinde dayananlar, çalışmanın verdiği se- vinç ve başarı içindedirler. Çocukla- rın çoğunun çalışkan olmalarını sağ- lamıya imkân var mıdır? diye sorar- sanız ben size “vardır” derim. Bu im- nı elde etmenin de kolay olduğunu söyliyeceğim: ders yılı başında ken- di kendinize vermiş olduğunuz kara- rı, her gün, icabediyorsa günde bir- kaç defa, çalışma alışkanlığı sizde kökleşinceye kadar ve hattâ kökleş- tikten sonra, içinizden, sakin ve ken- dine emin bir sesle, kelimesi kelime- sine tekrar ediniz, ve hemen işe sa- rılınız. Birkaç gün içinde alacağınız neticeden önce kendiniz memnun ka- lacaksınız. Yapmanız lâzım gelen bir ödevi, okumanız gereken kitap say- faların, hatırladığınız anda çalışmı- va başlayınız ve ilk gelecek yorgun- luğu yeniniz. Kararınızı tekrar et- meyi unutmazsanız bu yorgunluğu ve onun arkasından gelebilecek yor- gunlukları yenmek güç olmıyacaktır. Esasen yorgunluk çok defa anlama- dan öğrenmeyi istemekten ileri ge- lir. Halbuki, çok iyi bilirsiniz, öğren- menin ilk şa anlamaktır. Sizin en bi yardımcınız, gene kendinizsin! Diğer büyük yardım- cılarınız, öğretmenlerinizi kitapla- rınızdır. Onlar da yanıbaşınızdadır- lar. Anlamakta güçlük çektiğiniz her (Sonu 3 üncü sayfada) Önümüzdeki haf. ta cumartesi ve pazar günü Ankta. |ra'da Demirspor ve Gençlerbirliği ile iki maç yapa . cak olan Galata - saray takımı cu « ma günü akşamı Toros Ekspresiyle şehrimize gelmis bulunacaktır. Resmimiz, Anka - ra'da yaptığı mac- larla muhite ken- dini cok sevdiren Gulatasaray'ın bun dan evvelki bir seyahatinde Genc. lerbirliği ile yap - rin lüzumlu tohumluğu n kolaylaştırmak için borçlu olduğu hububatın yüzde 75 ini teslim eden yerlerde piyasa serbest bırakılmış. tır Bu gibilerin lüzumlu tohumluğu tedarik etmelerini sağlamak için Zi- raat Bankası yoliyle kredi tedariki de mümkün kılınmıştır. Sayılan bu tedbirler ve çiftçimizin gayreti sayesinde bu yılki güzlük e. kim sahamızın geçen yıldan daha ge- tığı alınmıştır. Kale - ci Osman, Hasan ve Ali kardeşlerin hücumlarını özle- mive calışmakta - dır. niş olacağı kuvvetle umulmaktadır. İngiltere'de Sovyet Rusya sevgisi Ve —— Son zafere güven ! —( Türk Gazeteciler Heyetiyle birlikte Londra'ya giden arka- daşımız A. Ş. Esmer telgrafla bildiriyor. )— İngiltere'yi — ziyaretimizin intıbar hulâsa edilecek olursa bütün İngiliz milletinin totaliter bir harbin huma- h gayreti içinde bulunmakta olduğu- şeklinde ifade edilebilir. İngiliz mil- leti tarihinin hiç bir devrinde bu de- rece derinliğine dalmış değildir. Na- polyon muharebelerinde asker sayısı bile mahdut olan ordular — çarpıştı. Geçen dünya harbinde de ingiliz toprakları taarruzdan masun kaldı, İngilizler laşe zorluğu çektiler, fa- kat harpten uzak kaldılar. Bu muharebede hava taarruzuna uğramıyan şehir belki kalmamıştır. Bazı şehirler ağır hasara uğramıştır. 1940 senesi yazında da ingiliz mille- ti memleketlerinin — istilâ tehlikesi karşısında bulunduğunu anlamıştır İngilizlere harbin şümul ve mânası- ni anlatan 1940 istilâ Yehlikesi ol - muştur, İngilizler için harbin baş langıcı budur. Bugün harp diğer şe- kilde her İngilizin evine girmistir Zenginler ağır vergi veriyorlar. Hiz-| metçileri yoktur. Mal vergisi kadar (Sonu 3 üncü sayfada) Son aylarda Ankcıra'do birkaç hırsızlık yapan iki hırsız Son binkaç ay içinde şehrimizde ufak tefek hırsizlik vakaları duyulmağa başlamıştı. Rahat ve düzenli bir hayat sürmeğe alışık olan Ankara için, baş - ka yerlerde âdi günlük vukuattan sa- yılan küçük hırsızlık vakaları bile can Bıkıcı oluyordu. Ankara zabıtası daha llk vakadan yakalandı saat kordonu, caket, Dalto, iskarpin gi- bi şeyler ve bir iki evden de cüzi mik- tarda paradır. Paralar harcanmış fakat diğer bütün eşya, hırsızların göstendik- leni yerlerde bulunarak sahiplerine tes- lm edilmiştir. Artık sonu alınmış olan ve tekerrür etmemesi için gereken tedbirlere teves- Hibanen sıkı bir takibe koyulmuş ve J|sül edilmiş olan bu hırsızlik vakaları bunların biribirlerine — benzerliklerini | bize bazı kaşıtsızlıklarımızı da hatır- tesbit etmiştir. ın, cok ke- , Gelip gecici insanın bu ka. Te pi dışarıda — bu 1 |dar çok olduğu bir sehirde yaşadığımızı evlerde ve açık ve birer birer tesbitlerine im- den girilmek suretiyle yapıldığı da za. bıtaca anlaşılmıştır. Yapılan sıkı ve sistemli bir araştır- ma sonunda hırsizların. Ankara dişin- dan geldiği tesbit edilmiş ve bunun ü- zerine takibatın cevresi daha genişle - tilmiştir. Eldeki ip uclarının üzerinden yürünerek hırsızlar — Kırşehir'in Kaman kazasında yakalanmışslardır. Bunlar Kaman halkından Osman takma adı Hle gezen küçük Memme Ayas'la aynı yer- den Feyzullâh Yıldırım isminde iki sa- bulkcalıdır. Zabita bunları Ankara'ya — getirmiş ve Cumhuriyet Müddelumumiliğine tes- Üm etmiştir. Yapılan ilk sorguda iki kafa dengi suçlarını yukarıdan aşağı Itiraf etmiş- lerdir. Hırsızlar, suçlarını gözlerine kestir - dikleri evde, evdeklilerin gafletlerinden istifade ederek yaptıklarını, hattâ — bir kısmı evde ve odada İken alçak pence- velerden ellerini uzatarak ufak tefek eşya çaldıklarını söylemişlerdir. ve ya - pılan tahkikatta bu itirafların yalan ol- madığı anlaşılmıştır. Birçok evlere de açık bulunan oda, banyo ve helâ pen- cerelerinden girmeğe muvaffak olmuş- kân olmıyan bu kadar yabancının cüm- lesini pek namuslu İnsanlar saymak gi- bi lüzumsuz bir eyimserlikten vaz ge- çersek hem daha ihtiyatlı hareket et - miş. hem de anrada bir can sıkan bu çe- #it hâdiselerin kökünü kurutmakta za- bitaya yardımda buülünmüş oluruz. Nafıa Vekili Konya'da Konya, 29 a.a. — Nafia vekili ge- neral Ali Fuat Cehesoy dün saat 16 da şehrimize gelmiştir. İkinci CEPHE İkinci cephe, günün mühim meselesi olmakta devam ediyor. Bir yandan Wilkie'nin Moskova'da yaptığı demecin yankıları devam ederken dün de İngil tere'den Fransa'ya yeni bir ihtar yapıl mıştır. lardır. Çalınan — eşyalar, umumiyetle — saat, İkinci cepheye dair dün aldığımız ha- Dahiliye Vekilliğinde yeni bir büro kuruldu Büro köylü borçlarının zamanında feslimini sağlıyacak Ticaret Vekilliğince, borçlandırma konusu ettafında Valiliklere yapılan teb- liğatın, vaktinde yerine getirilmesini ta- kibetmek üzere Dahiliye — Vekilliğinde bir büro kurulmuştur. Büro, borçlardı- rtilmiş mikdarların eksiksiz olarak zama- nında alım yerlerine teslimini temin yo- lunda valiliklerce yapılan çalışmaları ta- kibedecek, Ticaret Vekilliğince iaşe ko- nuları üzerinde yapılmış ve yapılmakta olan tebliğlerin yerine getirilmesi — için gerekli çalışmaları daimi bir kontrole tabi tutacaktır. İaşe işlerinin Dahiliye Vekilliğine devrolunacağı hakkında — bazı — İstanbul gazetelerinde çıkan haberlerin bu büro- nun kurulmasından ileri gelmiş olduğu anlaşılmaktadır. Üniversite haftası ELÂZIĞ'DA bugün kapanıyor BiAzığ, 29 a a. — Şehtimizde 28 ey. ilde acılan üniversite haftası devam tmektedir. Her gün Halkevi salo. şunda profesöröler tarafından konfe- ranslar verilmektedir. Bu arada mi. safirlerimiz Tunceli ve vilâyetimiz ka- Maarif Vekilimiz B. Hasan - Âli Yücel Okullar yarın açılıyor Maarif müdürlüğünde dün bir toplanlı yapıldı Bütün yurtta olduğu gibi Ankara. da'da lise, orta okul ve meslek okül. larında 1 birinciteşrin 942 perşembe günü derslere başlanacaktır. Bu yıl Sonu 3, üncü sayfada )— Mürakabe Komisyonları kallırimadan evvel Suç işlemiş olanlara dair Temyizin görüşü Adliye Vekilimiz Bay Hasan Mene« mencioğlu'nun dünkü sayımızda neşe rettiğimiz demecine esas olan Temyiz ceza daireleri umumi heyetinin içti. hat kararının bir hulâsasını yazıyo- | ruz: *“Milli Korunma kanınunda ihtikâr suçunun ne süretle tekevvün edeceği ve ne gibi unsurları muhtevi olacağı gösterilmiştir. Bu cümleden olarak fiyat murakabe komisyonlarının tayin ettiği fiyattan fazlaya — satış ihtikâr suçu olarak kabul edilmişir. Fiyat murakabe komisyonlarının bu kararı- na muhalefet edenler hakkında taki. bat yapılmakta ve neticede tahakkuk edecek hale göre mahkümiyet veya beraet kararı verilmekte idi. Daha sonra Ticaret Vekilliğince görülen lü. zum Üzerine fiyat mürakabe komis. yonlarının kaldırılması ile bu karar. lara muhalif hareket etmiş olanların bu hareketleri meşru bir hale gele- miyeceği ve binaenaleyh suçluluğun baki bulunduğu ve esasen hukuki vâ« ziyette bir değişiklik olmayıp görülen lüzuma binaen evvelce alınan tedbir ve kararların daha sonra, gene görü« len lüzuma binaen kaldırılması üze. rine suç teşkil eden fill ve hareket. lerin mahiyeti değişmiyeceği — cCis hetle, fiyat murakabe komisyonları. nın kararlarının meri olduğu zamane da bunlara muhalefet fiili cürüm olam cağı ve binaenaleyh bu gibi dâvaların daha sonra murakabe komisyonları. nın kaldırılması üzerine sukut etmi- yeceği, verilen cezaların da infiazı Tâzimgeleceği” esası karar altına a« hmnmuaşur ' Sovyetlere göre Almanlara göre | gil, Şimal kanadın Stalingrad şimalinde sovyetler alman hatlarına girdiler Ordu ve millet kışı geçirmiye hazırlanıyor Moskova, 29 a a. — Royter'in hu- susi muhabiri yazıyor: Stalingrad meydan muharebesi şim- di gerçekte bütün bu cephe boyunca Stalingrad şimalinde almanlar yeni bir yarma yaptılar Don cenubunda Macarlar bir hücuma geçtiler Berlin, 29 aa. — Alman orduları başkomutanlığının tebliği: Kafkasya'da, Terek cenubundaki al- man kıtaları dağlık, ormanlık ve giril- yapılan bir muharebedir, Kızilordu. nun harekâtında hâkim olan stratejik düstur yalnız ev, ev ve sokak, sokal Stalingrad'ın cesur müdafaasına de- Voronej'deki u- cundan Kafkas'lardaki en cenup nok. taya kadar bütün cepheye şamil bu. lunuyor. Bir taraftan almanlar Sta. lingrad'ın en şimal noktası üzerinden Volga'ya varmağa çalışırken, öte ta- raftan da sovyetler daha ş$imalde mu- vazi bir hat üzerinde Don nehrine doğru döğüşerek ilerliyorlar, Yeni bir kışa hazırlık Moskova, 29 a.a. — Reuter ajan. sının hususi muhabiri bildiriyor : Rusya, ordularını beslemek için mahsusl almak hususunda hiç bir gayret fedekârlıktan çekinmemek. tedir. Pravda güazetesi diyor ki : Rusya'da kış — yaklaşmaktadır. Stalingrat — dolaylarındaki — kırlar, Voronej çevresindeki ormanlar ve (Sonu 8 üncü sayfada) mesi güç bir sahada sağlam bir suret- k |te yapılmış olan ve inatla müdafaa e- Lailen düşman mMmevzilerini ele geçirmiş- İdendir. Alman hava kuvvetleri Karade- inizde Tuapse limanını bombardıman e- derek orta boyda iki gemiyi hasara uğ- ratmışlardır. için yapılan de dünkü hücum esnasında kanlı çar- İpışmalardan sonra şehrin simal kısmın- da yeni bir yarma yapılmıştır. Düsman şimalden asşağıya doğrü beyhude kur - tarma hücumlarına devam etmiştir. Don cephesinde macar kıtaları mu- vaffakıyetli bir mevzil hücum hareke- |tinde bulunmuslardır. l Cephenin merkez kesiminde düşma . nan daha hafif hücumları püskürtülmüş- tür. Cephenin şima! kesiminde kıtalarımı- zın ve hava küvvetlerimizin bir hücum hareketi esnasında — bircok sovyet mu- harebe mevzileri tahribedilmiştir. Düş- (Sonu 3 üncü sayfada) Büyük Türk de- nizcisi — Barbaros'un ölümünün yildönü - mü: gününde İstan - bul'daki türbesi ö- nünde yapıları heye- canlı töreni haber vermiştik. Resimle - rimiz, bu — törende bir denizcimizin ko- nuşması ve genç Türk denizcilerinin saygı duruşları si rasında al zalarında tetkiklerde bul şlardır. Hafta 30 eylülde rektör Cemil Bil. sel'in bir nutkiyle kapanacaktır