12 Temmuz 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 10

— A ea m — m a m ————————— mektir. Bu suretle teminata alındıktan'li hir ordusunu yapmış Ankaraya gel-! sonra milletin hayatından daha emin'dikten sonra gördüm Ankaranın etra- bir vaziyete girmesi mümkün olabilir.) tında indeliktiza memleketimiz abluka Kendisi için gerek serbest hükümet ve| haline gelecek olursa vesniti müdafaa gerek memlekette fikirlerini serbestce|tedarik edecek muazzam tesisatı yap - —— : yaymak ve bu suretle ekseriyet ternin| miştir. Binaenaleyh Anadoluyu gayri müdürü 4226345, Tapu ve kadastro U. derek akalliyetten ekseriyete geçmek) kahili teshir bir vaziyete sokmuştur. |M. 1, 111.018, Dahiliye vekâleti 4.150.569 çarelerini bulur. Bu hukuktan bazı ef-! Hükümet daha ne yapmıştır. Bun. Emniyet işleri U. M. 4.185.524, Jandar- 1.Sinci sayıladan devam ) Tadım menafii maddiye ve maneviyesi- ları büyük eserler yanında izah etmek ne ait sahası efrat arasında kalım. Fa kat bazıları da (Puissance publigne)e yani devlet siyasetine © bilvasrta| raki istilzam eder. Bu sebeplerdir. birinci sınıf hukukta hükümetin va zifesi mümkün olduğu kadar karış| maktan içtinap etmiş olduğu halde şa zete çrkarmak, cemiyetler karmak, ve içtimalar yapmak hususunda amme ni zamını korumak İçin kanuni tahdidat vapedebilir. Binaenaleyh bizde de bi- zim teşkilâtı esasiye kanunumuzda da (Droit individuel) dediğin efradın hu- kuku hakkında teminat mevcuttur, Ta- bil bu meyanda matbunta da teminat verilmiştir. Ve orada (— denilmiştir ki matbuat kanun dairesinde serbesttir. Efendiler matbuatı serbest yapmak, fikirlere serbest cereyan vermek © ve muhtelif içtihadatın çarpışmasından memleket İçin rahmet gözetmek ideali dir. Fakat unutmamalıdır ki her ideal d ede zaruretle tetabuk etmesi mecbu riyeti vardır. İsmet paşa hazretleri btu yurdular ki memlekette ıstırap vardır Ye 0 ıstırabı kötü suretle İstismar et- mek doğru değildir. Hakikaten efen- diler memlekette ıstırap vardır dedi. ğim gibi zarnretlerle idealler tekahül #tmetidir. Bu vaziyette zaruret nedir? Her seyden evel ve her şeye müreccah olarak memlekete lâzım olan, o sükün ve epi (Bravo sesleri ve alkiş- r). Arkadaşlar; dünyanın üzerine müt|tekrar ediyorum, lâzım olan sükün vel müesseseler $ milyon 755 bin liradan hiş hir buhran felâketi çökmüştür. Bu- istemiyorum. Millet ne yapmış: diler arzettim, ihracatı (190)-mi çıkarmıstır. (190) milyon demek (20) milyon altın lira demektir. o Evvelce Turgut Bey arkadaşımızın uzun wzun anlattığı imparatorluk devrinin ihra- catımı yapmışız. Efendiler; İzmire giderken halkın yaplığı mücizeyi görmüşsünüzdür. Bu nu hiçbir millet yapmamıştır. Az müd det zarfında İzmir sehrinde milyonlar sarfederek imar edilmesi lâzmgelen yerleri eskisinden daha iyi yapmışlar. dır. İzmirin civarına geçelim; Aydın, Nazilli, Alaşehir, Salihli, Manisa, Ka- saba bu şehirler baştan başa mamure haline gelmişlerdir. Talkın elinde ve. #aiti istihsaliye namına bir şev olmadı ğı halde azim sayesinde bunları yap- mışlardır. Hesabını kat'i olarak yorum, fahıminen buraları sarfe: ara 200 milyondan (aşağı değiloir. Pinaenaleyh işte Gazinin verdiği bü- yük ateşbu muelzekâr esnslar dahi linde muvaffakıyetle yürümekte iken memleketimize umumi buhranın dalga sı geldi çattı. Bütün vatandaşlar kendi kudretle ri ve vesaitleri fevkinde İse giristiler, IFakat buhran dalçası gelince hâsıl o an sarsıntı birçoklarını döktü. Bina- enaleyh bu vaziyet karşısında her sey- den evvel ve her şeye müreçcah olarak, İnizamdır. Efendiler; muhalif matbuatın ma U K. S.723.26X, Hariciye (vekâleti 30.061.791, Sıhhat ve içtimai M. V. 3.721.043, Adliye vekâleti 7.277.833, Ma- arif vekâleti B.5K2.905, 26.406.377, İktisat vekleti Mili mürafaa: Kara kısmi 44.026.263, Hava kismi! 3.456.814, Deniz kısmı 7.860.451, Askeri fabrikalar U, M. 2467417, Harita U. M. 616.479, Posta T. T.P. M. 5067.65: Yekün 186.435.480, Varidat bütçesinin müfredatı dur: Birinci kısım İrat ve servet vergileri yekünu 40.422.900 liradır. Bu meyan- da kazanç vergisi 15,5 hayvanlar ver-i gisi 13, miloyn binalar vergisi 5 mil- yon (22 bin. Arazi vergileri 5.400.000) liradır. Istihlâk ve müamele (o vergilerinin vekünu S2. 140.500 liradır. Bu meyin da gümrük 56. muamele 13, damga res- imi 6 milyon liradır. İnhisarların sâfi hasılatı yekönte 99 milyon lirayı mütecavizdir. Tütün 24, tuz 6 milyon 750 bin, ispirto ve içki 15 milyonu geçmektedir. Devlet emlâk ve mal hasılatı yekfi. nu 4 milyondur. Devletçe idare edilen şu. fazladır. Bu meyanda Devlet Demir- nun eshap ve avamilini arıyan mütehas nes), 2037. p, telgraf 5.465.000 $ıslar hirçek hukuksinaslar ve siyasi.'riyatı memlekette emniyet krizini ço- iii m sapi mteri be irket Ter bircek eshap ve avamil bulmuşlar. Zaltıyor. Buhranlı zamanda bir millet) 'TAdIr. ya iy. 4ır. Fakat hunun niçin ve nasıl geldi-/için en büyük felâket emniyet krizidir.|ler hasılatından devlet bütçesi 1.017.009 931 Bütçesinde “yapılan! tasarruf ileayi İlâve etmistir: İzi maddelerini muaddel hükümlerini ih İtiva etmektedir. Binaenaleyh bu nokta imüzakeresinde kahul edilmiştir. ine ne zaman ve nasil gideceğine dair! Devlet otoritesine karsı milletin emni. müteferrik hasılat 5.785.000 fevkalâde kaf'l surette henüz bir şey söylireme- yeti sağlam oldukça korku © yoktur.İvaridat 4.422.000 liradır, mişlerdir. Milletler silsilesinde bulunu Çünkü emniyet krizi telâşa sevkeder.) Pim M. Meclisi çyorüz. Biz de bu umumi felâketten his Bu vaziyet karşısmda birinci vazife, sepira düşen istrabı çekmek zarure- tindeyiz. Sonra arkadaşlar, biz çok hızlı yü| rüdük, devlet de millet de çok hızlı git ti. Hata mı ettik. Onu demek istemişo- rum. İste hızlı giderken dünyanın &- mümi felâketinin dalgasına © çarptık. Ondan dolaydır ki durakladık. Her yeri deki k»“'“r olmamakla beraber yine 1s- trap çr*'*-uz. Başlamıs olan hu ist! rap arim”" istidadını haizdir. Onmu çindir ki bu hakikati olduğu gibi gör meli ve ona göre tedbir o atlnmalıdır. Dedim Ki hızlı gittik. Evet memleketin balânsma bakarsak (1925) de (190) mil yon ihrarat yapmışız 1924 te 155 mil Yona inmiş. Evvelki sene 155 milyon ge çen sene de 151 milvona inmiştir. Bu böyle olmakla beraber biz milletçe ve devletçe hızımıza devam ettik. Böylece bir taraflan varidatı umumiyeyi düsün mekte devam ederken diğer taraftan devlet bütçesi kendi yükselme seyrini iş millette de hariçten müm- uğu kadar fazla satın almak seyri takip edilmiştir. e Binaenaleyh balânsı aşağıya giderken devlet büt- çesi 150 milyondan (220) milyona çık- mış. Dışardan satın alınan eşya mikta ri da İnmemiş sabit olarak kalmştır. Bu suretle sattığımız eşya İle satın al- dığımız arasındaki farkı sermayeden ö demeğe devam ettik nihayet geçen s& ne ithalâtımız 225 milyondan 14$ milyo na düşmüştür. Efendiler; niçin bu kadar hızlı git tik? ben bunu kemali ehemmiyetle hu. yurunuzda izah etmek ve buhranın bi- sim İçin gayet hususi ve nezih ve nazik bir cephesi olan bu nokta #zerinde na- zarı dikkatinizi celbetmek isterim, Ren &e efendiler, Gazinin memlekete en bü ne büyük zaferidir. Ne de ndan bağları çözerek al- İ “İdam yeri dönsünler, telâştan kendinizi korumak, itidali de minizi omuhafaza (Oecimek, müşkül ler karşısında karar - almak kur. vet ve (kudretinizi tam Olu.akx! tutmak mecburiyeti vardır. Bra enaleyh muhalif matbuat eğer Ankam tm bu yola gidiyorlarsa ben de söyli- cümeninde iki aydan beri tetkik ve yen hatiplere iştirak ediyorum, hiyanet müzakere edilmekte olan 931 bütçe yapıyorlar. Gaflet yapıyorlarsa bilsin- si tabettirilmiştir. Salr günü mecliste ler ki büyük bir gaflet yapıyorlar. Run ki müzakeresine başlanacaktır. Efendiler; kendi hayatımda hatırı |, Meclis bu bütçeyi ikmal edinciye ka mü gelen bir müsal arzedeyim: 3İ mart|dar her gün öğleden evel ve sira eel- ta daha 10 temmuz. inkılâhının üzeriniseler aktederek bütçenin - bir anpvel den 9 ay o geçmeden İstanbulda İzah! okmasına çalışacaktır. ettikleri gibi bir takım matbuat hücum) Meclisin bu fevkalâde © devresi ide barı pda. ite ve veni hükümeti de. Yeni matbuat kanunu ile birkaç lâyiha > ? vergileri virdi. Bunu yapanlar yalnız Vahdetiler, çıkacak, karanr. muamele 1 değildi. Avrupadan bizimle beraher dö kanunları ile valilerin (o salâhiyetleri, nenlerin içinde bulunanlar da o vardi.licra ve iflâs kanunları ve mühim lâyi- Birisi malürmunuz Ali Kemal. halar gelecek içtima devresine biraki- Ittihadü Trekki Ali Kemali © afe- lacdiktır. roz etmisti, Hakkı da vardı. Ben Avru) 5 pada mektebi hukukta iken Ali Kemal de mektebi hukuka serbest talehe ola; rak devam ederdi. Renden bir kitap is- i b : tedi, Fransa tarihi hukuku. Sonra ja, Jetlerden bazı temennilerde bulunuk ü Di ie 5, muştur. Hükümetin bü temennileri de etti, İçinde bir kâğıt gördüm. Dedim | 7 ak ge ki Belki Ali Kemal Bey kitaptan'rot-)$imdiden mazarı dikkate alarak , 952 ları almış ve hen de istifade edeyim senesinde tekkeramil etmiş bir vaziyet idiye bana da göndermiş. Bir de okuz) te metlise arzetmesi tabiidir. rum ki, İstanbuldaki dostundan bir O Tasarruf temini maksadile yapılan a Te ye ana vim temenniler arasinda o memurların nonsiy v0 Ni > z t al Ne yazıyor? Diyor ki: arkadas sen | mezuniyet ea, ös . bu adamların içinde orada bulunduk.) mıyarak hükümetin tensip edeceği Şe. ça senin hakkında atıfeti şahane istih-|Kilde yarı veya dörtte bir nispetinde salinin imkânı yoktur. Binaenaleyh sen!maaş almaları, devlet ilânlarının da onlardan ayrıl RBrüksele gel ben bura- ha az masrafla neşrinin temini, vekâ. da işi beceririm. Efendim e zaman'yeş emvalinin sigortasının tütün İrhi- gençtim. Ahmet Rizanın kâtibi İdim. — hnm bi yapılması, türün see N giisarında oduğu gibi yapı .—... , rai e rr reremrmmeniliz tur, müskirat inhisarları satış daire- karıştığımı ve hayatı siyasiye ırlan a ni söHlümek iz terinin birleştirilmesi, jandarma mek Bundan böyle hergün | içtima edecektir, Ankara, 13 (Telefon) — Bütçe en- Bazı temenniler Bütçe encümeni mazbatasında vexğ. Efendiler, o lâik ve milli esaslara istinat ederek cümhuriyet ile bu yolun! başını gayet sağlam kurdu, On dan sonra millete dedi ki zafer ve istik Ili kazandık. Fakat selâmet bunda de ğil selâmet iktisadi inkişaftadır. Bu suretle gidilecek necat yolunu göster di. Ondan sonra milletin ruhunda faz rum. Fakat onlara hizmet edivord am.| tebininlâğvı ile jandarma zabitlerinin Ve içtimalarında bulunuyordum. Tam harbiye mektebinde yetiştirilmeleri bu Ne timi mesele ei herpekrsi | temenniler meyanındadır. ti. Orada cereyan eden vekayiden her taraf haberdar oluyordu. İçtimaları- Avrupaya gönderilen talebe miz esnasında Ali Kemal Bey de hazır (o Divanı muhasebatça Avrupaya gön. bulunuyor idi. Bu mektup benim eliime/derilen talebeye şimdiye kadar olduğu geçmişti. Mektubu arkadaşlara göster. dim. Ve bu mektuptan sonra Ali Ke imali aforoz ettik. Prens Sabahattin B., İde prensip İtibarile ittihadı terakkiden ayrı yaşıyordu. O da ayrı bir cephe al» dı. Sonra bildiğimiz mesele başladı. Ja çalışmağı hırs ile çalışmağı canl dırarak bu yolda muvaffakıyetle yürü yebilmek için ona lâzım olan ateşi ver di efendiler, zaferler, istiklâller, bir milletin mevcudiyetini temin © etmez. Ancak istiklâlden milleti azamefe gi. den yolu bulanlar ve onda muvaffaki. yetle yürümek için lâzım olan ateşi ru hunda yaşatan milletler ki, payidar o- İur onun İçin o milletimizin ruhunda canlanan bu ateşi muhafazada çok kıs kanç olmalıdır. İşte ondan senradır ki deylet o ve mil) hızlı gittik, Hakikaten hesap- ' larr olduğu gibi göz önüne getirilirse)” çok hızlı gittiğimiz anlaşılır. Birkaç se ne zarfında 1540 kilometre şimendifer yolu yaptık ve bu şimendifere iki bin kilometre olmak üzere devam ediyoruz. ti. Matbuat kanunu ortada yoktu. Hü- kümet cebir istimal edemiyordu. Zira memlekete yeni hakkı h ve hürri yet verilmişti, Birdenbire idarei örfi. yeyi ilân edersek memleket inkisarı le uğrıyacak diye bırakıldı, Niha & ihtilâl oldu. Efendiler ondan son- a bu neşriyatı yapanlardan bazıları yolmağa başladılar. Bunları da gördük Gördüler ki; Mtihadı terakki ortadan kalkmış onun yerine mürteciler hâkim Bunun önünde yüksek bir vatanperver! olmuşlardı. (Sultan Hamit) tekrar is) lik büyük bir irade ve azmin eserleri|tibdadını iade ediyordu.: Onun için in ömünde hürmetle iğilmek her o vatan.|k'lâp zamanlarında gençler bilhassa pervre için büyük ki> torçtur. bu inkılâha daha yakım olan gençler Efendiler; hükâmet daha ne yapmış:|ve inkılâba bağlı bulunan. benim dünyanm en kuvvet (Bitmedi) 0 vakit meşrutiyet henüz ilân edilmiş) yazı masalarının başlarında saçlarını) gibi ayda iki yüz lira tahsisat verilmi- yecektir. Vekâletlerin gönderdiği la İlebeye verildiği gibi 65 dolar tahsisat verilmesi kararlaştırılmıştır. Lâyihanın en canlı o noktalarından biri Maliye müfettişlerinin vergi o ka- İnunlarımın tatbikatında mükelleflerle temas ederek şikâyet mevzularını tet kik etmeleridir. İskân ve milli emlâx İişleri hir an evel intaç ve mill emlâk İteşkilâtındaki memur adedi azaltın. cak, Maliye meslek mektebi daha vük- isek derecede tahsil temin o edebilecek bir hale getirilmesi için gelecek sene meclise verilmek üzere hükümet — bir proje hazırlıyacaktır. Tam teşekküllü nahiyeler Tam teşekküllü nahivelerin çoğal !tilmasından hu sene sarfı nazar edil- İmigtir iktrsat vekâleti (o tetkiki muka- İvelât bürosunun hariciyeye devri kas İ İ olunmuştur. Stalin yoldaşin bu nunla kabil olabileceğinden kalmıştır. . Sırrı beyin mutaleası Yozgat meb'usu Sırrı Bey bütçe en- cümeni mazbatasının sonuna şü mül. “Bütçe kanunlarının devletin varidat! ve masârifatma ait olmak © üzere iki! maddeye İnhisar etmesi lâzımdır. Hük-! mü senelere raci ve ahkâmı daimiyi' muhtevi mevat bütçe kanununa gire- mer. Halbuki bu lâyiha, tekaüt ve mersu- rin ve dâha bir takım kanunların ba- i nazardan isbu lâyihanın teşkilâtı e- sa“ usülü mühasebei umumiye ka bunları İle mizamnaamei dahili ahkâmı- na mutabık almadığı kanaatindeyim... M. meclisinded ünkü müzakerelei Ankara, Ii (A.A.) — B. M.Meclisi! bugün reis vekili Refet Beyin riy. tinde toplanmıştır. Ceza usulü muha- kemeleri kanununun 160 mer maddesi- nin değiştirilmesine dâir kanun ikinci Bundan sonra 1931 bütçesinin heye İl umumiyeye sevkedildiği — ve meclis muvafık görürse salı gününden itiba- ren müzakeresine başlanması reis tara- frndan teklif edilmiş ve heyeti umumi. ye b uteklifi kabul (etmiştir. Meclis'i salı günü toplanarak bütçe müzakere.) sine başlıyacak Moskovadaki nutuk Stalin rs diyor? Hünerli, hünersiz amele syni Ücreti almamalıdırlar, çünkü hünerli amele ancek fazla Ucret almakla çalışabiliyor Moskuvada toplanan sanayi konferansında Stalin yoldaş ta- rafından mühim bir nutuk irat SGD ASM RUN nutukta söylediği en mühim söz- ler şunlardır: “ Hünerli çalışkan “amele ile hönersiz amele ücreti arasındaki müsavalı kaldırmak mecburidir. Marks ie Lenin, hünerli ve hü- nersiz amele arasındaki farkın sosyalizm idaresinde de tanım- e etmiştir. Bunların ikisi de sınıfların ilgasina rağ- men bu farkın nazarı dikkate alınmasını istiyorlardı. Onun için ücretler, sosyalizm devrinden de, ibtiyaca göre değil fakat işçile- rin yaptıkları işe göre verile cektir. Sanayiin her şubesinde ve her fabrikada, hünerli birtakım ame- İe vardırki onlar ancak terfi olundukları “takdiree işlerinde kalabilirler. Onun için bir ücret İ ss'emine lüzum vardır., Stalin Rusyanın < sanayileş- mesi programımı tekmillemekten bavsederken şu beyanalta bu lunmuştur: “Sanayileşmek programını ikmal için bugün kullandığımız mühendis ve ameleyi beş misli- ne iblâğ etmek lâzımdır. “Memleket bugün o inkişaf | safhasına o varmıştır ki, Onun sınal menafiini muhafaza etmesi için onun teknik münevverlerini yaratması lâzımdır. Hiçbir hâ- kim sinif, kendi münevverlerini yaratmadan ilerleyemez. Stalin daha sonra fırkaya mensup “olmıyan amelenin de terfi edilmelerini ve hâkim va- ziyetlerini getirilmelerini ve bu söretle fırkanın liyakatlı ameleyi takdir ettiğinin herkes tarafından anlaşılması icabettiğini söylem ş ve eski borjuva münevverlerine karşı vaziyetin değişmesi lâzım geldi- ğini izah etmiştir. Şimdiye kadar bunlara karşı demirden bir el kullanılmakta idi. Bundan böyle bunlara daha başka türlü hare- ket etmek icap eder, Stasin, beş günlük haftanın | J | Türbe, eski Hilâliahmer bin | No. 10 Tel, Vingiliz Hiram Kr. « TL mukami Dolar S2 Frank Nirer Pera Diahm İk Prank Ta Finn Kuran Sline Porera Mark Zan Penga “le Kuruş Türk Mrasi Din; Çervamaç Kara, Nuke #lsterlin — (aylin. 1Polar CAmerike; İzo Frank (Fransız Drahmi (Yanan) Frank (İswiçret nLeva Rulgar! 1 Florin (Felemesk? | 10 Kuron (Çeknslevak Sine Avestarya) 1 Peseta Hlspany: İ 1 Rayşmark fAlmanva) 1 Zieti Lehistan 1 Pengh Macaristan | Lev (Romasya) o | Dinar Yegesloeyaj 1Çevoseç Servet Altın Mecidiye Ranknsot OBULMACA 123456 78910 ERKİ Rarsa i hanel a 2 rPu ii Ka > #iğiiği a ge» İm mm wii Ze # Gigi WEE Lİ T 9 ci Sİ) li XZ m ği << 4 - Evelki bulmacamızın ledilmış şekli 1 2345$6 76910 ELDA ULWN Soldan sağa ve yukardan a — Günün en çök kullaran lin 49) Yorulduktan sonra vapıları Yukarsı geniş boru (4) Amin (4), bir kaç defa ederek () Nota (2), sultanlara isteği Çokluk 19) Büvük taş (4) — Tobum (4). Sivil polis (), Böyük (3) Iptidat lamba (© en Met van (3 .w —2vow vom ve madın. mütebassısı Doktor Hüseyin Naşit DOKTOR ız Dahiliye hastalıkları mutah Cümadan maada her gün 4 sonra şa (240 dan Sey kafi Istanbulda Divan yolunda ( 118) marah hususi kabinesinde dahili tıklar muayene ve tedavi eder Telefon İstabnul kaldırılması âzım geldiğini lemiştır, ş