20 Haziran 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Yük Millet Meclisi kapanma” Maarif teşkilât kanunu gürül - Palırtısız, şatafatsız bir hal- | “ti. Maarif teşkilât kanunu $€ Maarif vekâleti bürolarının , * tarifesi değildir. Bu kanu - i Sihde Türkiye maarifinin dö- ih, >oktasr sayılabilecek işler de «#kiye maarifinin yönlerini, | “ini, ve kolayca ilerleme iş- ir maddeyle, (maarif şura- laştırıyor. Büyük maa - elerini bürolardan alarak | dan doğruya bir mesleğin iş İ i Sârasına bırakıyor. Maarif şü- Maarif ( vekilliğinden ilk P hocasına kadar bütün me: | i a aklarını, ve meslek a -| li yeri vardır. | ik, “arif vekili, üniversite profe- İalim ve terbiye azası, mü - lise ve muallim mektebi ho: |; köy hocası büyük maarif mese iz bir safta, ayni salâhiyetle | mesleğin biribirinden ayrı) Magi rinden göreceklerdir. if şürâsmın kurulması, İr mesleğin temellenmesi, önel işinin o hakikate » bir şekilde yürüyüşü itibari Manalıdır. A Modern maarife doğru ilk ba | |, “ri ifade eden tanzimat gün “enberi Türkiye maarifinin Mi aksıyan, her zaman çatlak- | hissettiren tarafı bir türlü N uygun bir sisteme sahip o - ıdır. it senelik maarif tarihin- y rlemeler, gerilemeler bir ha - m tevap cetveli gibi göze çar “Be ilerleme, gerileme bare içinde zaman zaman maa - ein bürolardan alıp doğruya işi adamına, İk esrein gösteren bir şe a edilemedi. Onun için Yal len yeni mektebe giden ünde mütemadiyen devril - , yıkılmalar oldu. Gün oldu k güzel emeller, ülkülerle ye | i binalar kuruldu, Yeni, ye- tepler açıldı, Fakat bu mek | insanların kafasmdaki ba -| slerinden dışarı çıkamadı, İalimatnamelerin satırları an- ir hapishane duvarı oldu. En €n gürbüz düşüncenin #1 Üğgenizli bir çocuk halini al -| üçe gördük. | Ya oldu ki, köyde alfabenin k “kutulacağı sadece bir felse- ilmi gibi konuşuldu. Fakat) iy Makinayı işletecek mütehassı' | i meydanda yoktu. arif şürası güzel hulya ye - $etin hakikati, hakikatle doğ- e, doğruya karşı karşıya olan te Ya söz veriyor. Maarif şürası, h , askeri şüra, yüksek ik” mn Meclisi gibi Türkiyenin dava- | ekg rinleştirecek, şe'niyetleştire- pi biz mesleğin ihtisas bakımın - ç Sadri Etem | N cemiyetleri İstan- bulda 37 tane maf cemiyetleri için hazırlan- lan yeni kanun lâyihası henüz bitmemiştir. Bu | ln esnasında öğrenildiğine | Yüg,, tanbulda 37 esnaf cemiyeti ! Map Bunun 17 si küçük sanayi | va pılan istatistiklere göre ev- | tap #tanbulda 147 muhtelif es al Ümresi varmış. Fakat maki- 3 çıktıktan sonra * bu esnaf fiş, *sü mihayet 37 kadar inmiş - i Japonya | Yeni büyük elçi Cenevrede İki memleket arasında Ticaret münasebatı Geçenlerde Ankarada ölen Ja ponya büyük elçisi Uchida nın ye- rine Ankara büyük elçiliğine Vi - kont Muhakoji nin tayin edildiği yazılmıştı. Yeni Türkiye elçisi | silâhları (O brrakma (konferan - sında Japonya murahhası olduğu için şimdi Cenevrede bulunmakta dır. Kendisi Türkiye elçiliğine ta - yin edilmezden evvel İsveç, Da - nimarka ve Fenlandiyada Japon- ya sefiri bulunuyordu. Bu devletlerin reislerine veda | mektuplarını verdikten sonra ey - lüle kadar memleketimize gelecek tir, Yeni elçinin itimatnamesini takdimden sonra ilk meşgul ola - cağı mühim meselelerden birisi, Türkiye ile Japonya arasında ye- ni bir ticaret mukavelesi aktidir. Jabonya ile mevcut ticaret muka- velesinin müddeti altı ay daha w- zatılmıştır. Yakında Türkiyeden Japonya- ya ilk defa pamuk ihracatı yapıla cak, ihracat İzmir limanı vasıtası ile olacaktır. Bunun için yakın - da bir Japon heyeti İzmire gide - cektir. İhracatı metavassıt' vasıtasile olmaması için pamuklar Japon vapurlariyle gönderilecektir. Nipon Jusen Kaşia ismindeki Japon gemisi bu iş için İzmire uğ rıyacaktır. e Harp akademisi zabitleri Harp akademisi zabitanı dün ücaret odasını ziyaret ederek oda | nın çalışma tarzı hakkımda malü- mat almışlardır. ke Halı tacirleri ve Rıhtım şirketi Transit halı tacirleri ile rıhtım şirketi arasındaki ihtilâf nihayet halledilmiş ve rihtım şirketi an - i repo ücretinde yüzde otuz tenzi- lât yapmışlır. Şirket ile halıcılar arasında ya pılacak mukaveleye göre tenzilât | nisan başından itibaren muteber olacaktır. —um— Buğday alış verişi Ticaret ve zahire borsasında dün buğday alış verişi az olmuş - tur. Dün de 15 vagon ve 350 çuval buğday gelmiştir. lif ae Altın arama mütehassısı Altın arama mütehassıs M. Vansiklen dün Ankaradan şehri - mize gelmiştir. M. Vansiklen çarşamba günü altın aramak için Trabzon tarikile | şarka gidecektir. Mumaileyh ile birlikte mühendis Hadi ve mü - hendis Nedim Beyler de gitmekte dirler. Ziraat mütehassısı M, Gardner de cumartesi günü zirai vaziyet - ler hakkında tetkikata başlıyaca - ktır, Petrol mütehassısı M. Peyç ile Cevat Eyip Bey de petrol aramak bei Mardine hareket edecekler- ir. kaza olmuş, genç bir kız otomobil | “Kimsesiz çocuklar Otomobil altında ezildi Dün gece Yeniköyde feci bir altında kalmıştır. Matmazel Ksandra isminde on| sekiz yaşında bir Rum kızı dün ge ce saat yirmi birde Yeniköy polis karakolile iskele arasında bir arsa | nın önünden geçrken sür'atle ge 2 len bir otombilin altında kalmış - tır. Zavallı kızın yüzü gözü hurda haş olmuş bir haldedir, hayatından ! ümit kesilmiştir. Hâdisenin vukubulduğu yer ten- ha olduğu için kızı çiğneyen otomo bilin kime âit olduğu anlaşılama - mıştır. Fakat kaza haber almadığı sırada sür'atle geçen bir otomo - bilden şüphe edilmiş, ve derhal Trabyaya telefon edilmiştir. Bu suretle bir otmobil üzerin - de şüpheler toplanmıştır, Bu oto - mobilde elinde çiçekler olan bir kadın bulunduğu söylenmektedir. 3 (2 maliköm | Idam ve hapis ka- rarının bozulması Parası olmayan mahküm- lara bedava avukat Bir müddet evvel, Nişantaşında Celâl Efendi isminde birisini öldür mekten suçlu Arnavut Hacı ile Hakkının muhakemeleri netice- lenmiş, Hacı, suçu tehevvürle işle- mekten idama, Hakkı da suça işti rakten 24 seneye mahküm edilmiş lerdi. Bu kararı, temyiz mahkeme | si bozmuştur. Davaya göre, Hacı, Zeynep Ha- nım isminde bir kızı almak isle - miş. Kızın akrabasından Celâl E - fendi, buna razı olmamış. Bunun üzerine aradâ husumet baş göster miş ve cinayet işlenmiş. İstanbul ağır ceza mahkemesi, dün temyizin bozma kararına uy - muş, suçlular, paraları olmadığın- dan bahisle adli müzaharet iste - mişler ve bu istekleri kabul edile- rek, kendilerine bedava müdafaa edecek avukat tayin olunması için, baroya müzekkere yazılmasına ka Sultan Ahmetteki yurt kapatıldı Belediye tarafmdan Sultan Ah - mette kimsezi sefil çocuklar için bir yurt açılmıştı. Bu gibi çocuklar geceleri burada barınıyorlardı.Hal buki burası bir müddet sonra kim- sesiz ve sefil çocuklar arasında sa- yılamıyacak başka şahsiyetler ta - rafından kullanılmıya başlanmış ve bu vaziyet dikkati celbetmişti. Öğrendiğimize göre vali bey dün giderek vaziyeti yakından görmüş İ ve bu gibi çocuklar için Galatada hazırlanan yeni yurt pek yakında açılacağından burasmın kapatılma sını alâkadarlara bildirmiştir. am Ordu ikramiyesi 1493 sayılı ordu ikramiyesi ka - nununun jandarma hakkında da tatbikma dair kanun: Madde i — 1493 numaralı ordu ikramiye kanunu jandarma hakkın da da meridir. Madde 2 — Ordu ikramiye ka- nunu mucibince jandarmada verile cek ikramiyeleri jandarma umum kumandanlığı kendi bütçesinden verir. —— Telgraf süresi: İstanbul — YAKTI Pouta kutusu No, 4g ilân ücretleri : Ticari ünların Nân sahilelerinde santi” mi 30 kuruştan — baslar, Uk sahifede 250 kuruşu kadar çıkar. Büyük, fazla, devami: ilin verenlere sik ayrı tensilât vardır. Resmi Hânların bir satırı 10 kuruştur. Küçük ilânlar: İ rar verilmiştir. Muhakeme, 31 hazirana kalmış- tır, m Türklere hasredilen san'at ve hizmetler Türkiyede Türk vatandaşlarma tahsis edilen san'at ve hizmetler hakkındaki 2007 sayılı kanununun bazı hükümlerini değiştiren ka - nun: Madde 1 — 2007 sayılı kanun i- le Türk vatandaşlarma tahsis edi - len san'at ve hizmetlerden yaban- cıların el çekmeleri mezkür kanu- nun beşinci maddesinde yazılı müddetin bitmesinden itibaren iki sene içinde temin edilir. Bu müddet içinde kanunda yazı lan işlerden hangilerinin hangi ta- rihten itibaren yabancılar tarafın- dan yapılamıyacağı İcra Vekilleri heyetince kararlaştırılır. Madde 2 — Bu kanun neşri ta- rihinden muteberdir. Madde 3 — Bu kanunun büküm. lerini icraya İcra vekilleri heyeti memurdur. eee Hudut haricine .. Galatada doğru yolda Madencidis hanında beş numarada oturan ko- misyoncu Sasun oğlu Jozef Ruc - van İcra Vekilleri heyetinin karari le Türk vatandaşlığından iskat e - dilmiş ve hudut haricine çıkarıl - mıştır, are erene vere rene 15 Yıl Evelki VAKIT : yayar 25938909010 1018010000009 sen sar AYA 20 Haziran 1918 — Istanbul konferansın. iştirsk etmek üzere Gürel ve Ermeni murahhadarından mürekkep otuz kişilik bir heyeti marahhasa dün şehrimize gelmişler ve Atima sefiri sa- bik Muhtar Bey tarafımdan istikbal edilerek | usmem Perapalaş ve kısmen da Tokatliyan ateline misafir edilmişlerdir. — Geçenlerde teşekkülünü haber verdiği- miz ili İktisat Bankasının 100 bin Tire sermaye Ilp yakinda © İşe başıyacağını yar - miştik. İttihat ve terakki kongresinde tayin edilmiş olan bu sermayenin bir buçuk mil yon liraya İiAğ edilmiş olduğu haber alm- maştar. Bir deltası 80 iki defası 50 üç detnm #5 İğ! dört «lefamı 15 ve on defam 100 kuruştur. Üç aylık ilân verenlerin bir defa meccx. | nendir. Dört satırı geçen ilânların fazla | satırları beş kuruştan hesap edilir. — Ramazanı şerifin on beşine mmısadif pozarlesi günü hırkal sandet ziyareti iers yermi mevktrde saat ezani $ de meraslıme başlanacağı ve dahil olan zevattan üniforması balünmıyanlarn istan - belin yerine rodingot giymeleri lâzun geldiği beyan olunur. — VAMIT 20 Haziran 1933x SOHBETLER mmm : .. Edebiyat Kütle içindir Altı ay evvel çıkan matbuat “Almanak,, ında Sadri Etemin bir yazısı vardı. Sadri Etem bu yaz sımın bir yerinde diyor, ki: * Türk cdebiyatmım ufkünda dolaşan ha» va ve Kökünü besliyen su tamamen değiş * aiiştir. Tezler bı yeni hava İle deneffös © diyor, bu su ile müsgunu besliyor. "arpışan terler yunardırı “Birinci tez, edebiyat fert içindir. Fert Jerin armıları, Ihtiraslar, elemleri, meşeleri, sanatin tükenmez bazineleridir. “İlinel tez, edebiyat fert için değildir. Kütle içindir. Sanatin muhteva Kollektif olmabıdır, diyor. *Bu iki ter, yarın içinde çarpışacak İki edebiyat cereyanı temsili ediyor.» Bu kuvvetli görüşün doğrulu - ğu bugün meydana çıktı, Refik Ahmedin “Bizim istediğimiz ede- biyat,, başlıklı küçük kitabı bu iki tezin çarpışmasına vesile teşkil etti. Ağa oğlu Ahmet Bey, felse- feci, içlimaiyatçı, iktisatçı olduğu gibi, edebiyatçı da olduğunu, yar ni iddiası gibi, noksansız bir ilim adamı olduğunu meydana koya - rak, bu bahse karıştı. Yazdığı bir başmakalede (kütle edebiyatını tezyif etti. “Devletçi edebiyat, a balta vurmak istedi, Ağa oğlu Ahmet Bey içtimaiyatçıdır. Fakat edebiyatın sosyal mevzulara te - mas edip, inkılâpçı bir gaye güt- mesini istemez. Halbuki Refik Ah met, bugün, bizim istediğimiz €- debiyatın milliyetçi, cümhuriyetçi, lâyik, devletçi bir edebiyat, realist idealist ve kavgacı bir edebiyat, inkılâpçı, ülkü güden bir edebiyat ' olduğunu söylüyor. Ağa oğlu Ah- met Bey, edebiyatın kuvvetini iç- timai mevzulardan aldığını bilir, Fakat “devletçi,, sözüne taham mülü yoktur. Bunun için muteriz- dir. Yarmki edebiyatımızın ana hat- tı olan bugünkü tezimizin bir mu- terizi de Peyami Safa Beydir. Peyaminin makalesi olgun ve fikirli bir makaledir. Peyamiye göre “Edebiyat fertçi mi olmalı - dır, cemiyetçi mi?.,, davası ipti - dai bir davadır. İki yüz sene ge- cikerek bize intikal etmiştir. Doğru. Bu dava da iptidatdir. Medeni dünya, bu davayı iki üç yüz sene evvel gütmüş ve bir za“ man kapatmıştı. Fakat maalesef biz bugün, her yerde bir zaman kapanmış olan bu davayı gütmek ve edebiyatımızı cemiyetçi bir ede biyat şekline koymakla mükellefiz. “Eğer cidden Avrupa medeniyet çerçevesi içinde bir millet olmak istiyorsak,, onların asırlarca evvel güttükleri davaları gütmek ve on- ların hallettikleri şekilde hallet - mek zaruretindeyiz. Romantizm can vereli asır oldu. Biz hâlâ; Yarin dudağından getirildi Bir katre alevdir o karanfil. Beyti gibi beyit ve mısralara hayran kalıyor, halâ ferdi tahas- süslerin tahlili ile vakit geçiriye - ruz. Hem anlamıyorum, neden Av- rupa medeniyeti çerçevesi içinde bir millet olmak istiyelim de, ne- den edebiyatımızı Ruslar, Alman- lar, İtalyanlar gibi devletçileştir - mek istemiyelim?.. Edebiyatımı- zın ülküsü, sade ve sade islâm skolâstiğinden kurtulmak değil - dir. Fakat bundan kurtulmak i- çin de ferdin arzularma, neşe ve elemlerine artık kulak asmama - mız lâzımdır. Peyaminin “Bey - nelmilel ölçüde bir kıymet dere- cesine vükselmiyen tecrübelere atı Götfen sayfayı çeviriniz) Selâmi izzet