13 Nisan 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

Yeni anketimiz Türk kadını nasıl olmalıdır? Hüseyin Cahit ve Muhiddin Birgen'in fikirleri Koş dedikçe kanatlarını, uç dedikçe baacaklarını gösteren bir mâhlük olmak istemiyoruz... YAZAN: NERİMAN HİKMET Ankelimlse cevap veren Hüseyin Cahit Yotçın Geçen bir kaç ay zarfında ka. dm bahsine dair gizli bir fısıltı halinde olsun, açıktan olsun ulu orta pek çok şeyler söylendi. Değersiz birer dedikodudan ile. ri gitmiyen bu rivayetleri şimdi burada tekrarlamak Tüzumsuz .! dur, Yalnız, acaba bugünkü !ç. timai dünyada kağdma verilen mevkiin derecesi nedir. Onun ne gibi bir kıymet"Yar? Bunları ye. niden bir daha ortaya koymak zannedersem hiç te faydasız ol- mıyacak. Günden güne başka bir şekle başka bir nizama giren hayat |. gindeki kadınm nasıl olması icap ettiğini ve kadının modem vas. fmda neler topladığını çizmek için, gittim, muhtelif görüş ve fikir sahibi olan en değerli mü. mevverlerimizin bu husustaki güncelerini sordum. Hüseyin Cahit Yalçın'ın cevabı — Modern kadın nasıl mr ol. malı? Allaha insanları sipariş iL zerine yaptırmak kabil olsaydı... Emin olunuz ki biz ne söylersek Be hulyalar peşinde koşsak iş yi. Be olacağına varır. Yani insanla. rm ne huylarını değiştirebiliriz, ne onlara istediğimiz fikri, ahlâ- kı ve maddi şekil ve hüviyeti ve, Onun için, izhar edeceğimiz te. mennilerin ameli bir faydası ola. cağı zanniyle değil sadece bir te. menni ve hayal kabilinden size bazı geyler söyleyebilirim. Modern Türk kadını her gey - den evvel muvazenesini muhafa. za etmeli, kadınlığını kaybetme. den milletin sosyal hayatımda ro. lünü oynamalıdır. Modern Türk kadmı her gey. den evvel bir anadır aile o- cağının en esasir direğidir. Fakat dünyada her geyi bu vazi fesine feda etmemelidir. Bir ana olmakla bir kadın olduğunu unut. ması icap etmez. Bir kadm olmak Is beraber süs ve ziynet eşyası haline düşmesi katiyen lâzım de. Zil. Ayni zamanda yüksek bir in. anlık şahsiyetine sahiptir. Bir vatandaş olduğunu da unutma malıdır, Modem Türk kadını O her insan gibi nm ve karakterinin temizliğine, metanstine ehemmiyet verir, fi. sik temrinlerini yapar, mektebi . ne gider, kabil olduğu kadar okur ve ihtisas peyda eder, Bir taraf. mı? “İrerler. ahlâkı -| tan da süslenir giyinir, ev idare- sini öğrenir, yemeğini pişirir, ço. cuğuna bakmasını bilir. Modern 'Türk kadını Jeabmda hayatmı ka zanabilmek iktidarına sahiptir. Çalışır işe gider. Fakat asıl va. #ifesi evde olduğunu unutmaz. Mecbur olmadıkça hayat miba. rTezesi meydanma atılmaz. Fakat| insani gaksiyeti her mülâhaza . nın &©stüne konduğu için kocast - nm haksız zulmüne katlanmaz. Bir lokma ekmek İçin erkeğine boyun eğmez, icap ederse kendi kendisini besler. Fakat bütün kalbi ve ruhu ile aile hayatıma dır. Çünkü hayatta o ana. fikirleri — Hangi kadından bahsâdiyor sunuz? Ankaranın Yenişehrinde oturup iki dil söyleyen modern bel tüfeklerinin mahruti kurşunla. kağmdan, şarki Anadoluda ço. cuklarmı sırtıma bağlayıp eğeğiy le oduna giden kadından mi? Çünkü Türkiyede kadınım ya. şadığı türlü türlü hayat sahası ve her saha için ayrı bir kadın tipi vardır! Bunlardan hangisi hakkındaki fikrimi #soruyorsu nuz? Zannedersem sizin nasıl olma- sın #orduğunuz kadm orta tipte bir şehir kadını olsa gerektir. Böyle bir kadınım nasıl olmasını benim İstememin ve istememe. min hiç ehemmiyeti yoktur. İn. sanlar, insanların istediklerine göre değil, hayatm istediğine gö re İçtimal şekiller alırlar, Yine zannedersem siz bana ötedenberi klâsik kadm anketlerine mevzu teşkil eden ve kadın çalışmalı mı meselesini bir kere daha Kallet. mek İçni sual soruyorsunuz. Eğer böyle ise cevap vereyim Kadın benim şimdiye kadar 80 kadındır, Bu kadın biraz memle.! letin tarihinden, biraz cinsinin irsiyetinden, biraz da bugünkü haytım umumi şartlarından ilham alarak kendisine bir şekil vere - cektir, Kadınm şu veya bu içtimat tip şeklini alması için söyliyeceği - liyetinde olan ve çalışma zarure. tini hisseden kadın çalışacak, & dinalr çalışmayı en az ve en güç yan her tarafında bü böyle olu. yor. Bizde de böyledir. Güzel oL mıyan kadını da bugünkü bayat ekseriya çalışmağa sevkediyor. İdilerine hangi İşl arzederse ve kendilerinde hangi işi yapmağa temayül varsa onlar da 6 işe gi. Yaşamakta olduğumuz hayatm bütün hakikati bundan | ibarettir, Ben kadınların vasıl olmaları hâkkmdaki fikrimi söylemeğe nasıl olmak lâzım geldiğini ken. dilerinden ve hayatlarından alas caklardır. Yalniz nasıl olmamala. rı hakkındaki fikrimi iterseniz yeyim: Kadın olacsklarsa tam kadm olsunlar ve rollerini buna göre tamam oynasınlar, Er. kek olacakları yan! bizimle bera. ber hayata atılıp karşımıza rakip bir hayat kuşu olarak çikacak “İlarsa bunu da tamam yapemlar. İBir erkek gibi... “gösteren bir mahiük olmak ve bir #İKöy kadmı yüzde yüz çalişir. lediklerime nazaran bizde henüz; leştr. Şehir kadı da kimi evde, miz sözler boştur. Çalışma kabi- |* Zeri çalışmıyacaktır. Güzel ka | sevenlerdir. Hemen hemen dün -| Onlar da çalışıyorlar, Hayat ken | bile izum görmüyorum. Onlari Tarihten bir yaprak: SİLAH İlk insanların silâh taştı. Taşla birbirini vurur,' taşla zafer kaza- rarlardı. Fakat taşa zaferi temin eden de kuvvetti, Kuvvetli kol, ancak zafer kazanıyordu. Fakat bir gün zayıf, yani kuvvetsiz, 28. kâsının yardımını gördü. Manci- nik icat edilmişti, Fakat kuvvet, gene üstündü. Kuvvetli bazuların gerdiği bir ok, en uzak bir düş. iyi aralik | mek maharet oldu. Bir muharcbe- de her attığı oku bir vücuda sap- | layan muharibe Muharamed Pey- | leri gayrete getirmek içindi, Fa- kat maksat “öldürmek,, değil mi idi, Harplerde dumdum kurşunu- mun kullanılması insani görülmü- | yor. Fakat niçin icat edilmiş. İyi can alabilmek için değil mi?.. Ok bile bu gaye ile yapılmıştı. Aşkım ıztırabını anlatmak için kalbe sap lanmış gösterilen ok, saplandığı vilcuttan en mahir operatörlerin eliyle bile çıkmak istemez. | Bir zamanlar Periste “Yaralı a5 kerlere yardım,, cemiyetinin top- lantısında bu bahis konuşulmuştu. Konferansta Gazen adlı bir cerrah şöyle diyordu: — Zamanımızda silâhların men zili o derece yükselmiştir ki, üç bin metre metafeden vaktiyle gra tüfeğinin yumuşak kurşunu bir a- damın vücudunda hafif bir bere bile vücuda getirmezdi. Şimdi Lo rı bir adamın vücudünü delik de- şik edebiliyor.,, NIYAZI AHMET İkisi ortası kuş dedikçe kanat. larmı, uç dedikçe bacaklarımı kurbağa gibi işine geldikçe suda ikçe karada yaşa. mak istemek hiç bir şeye benze. miyor. Bu kadm tipi kadın ola. rak tatsız, meslekdaş olarak si. ktet bir tiptir. Ben bugün kadm çalışsm mu çalışmasın mı meselesini de ma. nasız buluyorum, Hayat istediği zaman bizim istemiş veya İste memiş olmamızın hiç bir manası yoktur. Hayat herkesi zaten ça. Tıştırıyor. Çalışmanm şekli müs, tesma. Kadr cinsi içerisinde pek küçük bir zimredir ki çalışmaz. işine gelme Kasaba kadmı yüzde doksan ça. kimi sokakta ve fabrikada ol. mak üzere buda yilzde seksen çalışır. Geriye kalan yüksek #r. nıfın müstehiik kağımadır. Bu çalışsa da olur çalışmazsa da! Bun larm güzelleri pek nadir çalışır, ötekiler de hayatlarının gidişine bakarlar, Bu şerait içinde kadm mf, çalışmesm mr mek dahi fazladır. Çünkü| | l her memlekette tâammüm etmi: 4 > VARET NİSAN 1939 Yol yapma sanatı değişti Toprağı pişirmek sure- tile yol nasıl yapılır ? Eski Arnavut kal- 'dırımlarından sonra yeni caddeler Şose, her memleketin müşterek ihtiyacıdır. Es- ki Arnavut kaldırımla- rından sonra parke cad- deler ve nihayet asfalt İyollarda nbaşka, şimdi de en son usuller ile yeni şoseler yapılmaktadır. Medeniyet dünyasının en son icadı olan maki» neler ile buyolların ne şekilde yapılmakta ol- duklarını anlatan bu ya zımızı bir Fransız mecmuasından aldık. Bundan bir sene evvel yollarm pişirilmek suretiyle yapılması mümkün kılacak bir makinenin i- cadmdan bahsedilmiş ve bu yeni icat herkes tarafından yalnızca “Enteresan,, bulunmuştu. Bir se-!lır. Yakıcı cihazalrm iki tarafı da ne evvel enteresan daha doğrusu | ısınmış bavâyı muhafaza edecek tuhaf bulunan bu makine bugün | bir şekilde hususi bir tertibatla tatbikat sahasına geçmiş ve top- | kapatılmıştır. Bu şekilde elde olu rağı pişirmek suretiyle şoseler | nan makine, toprağı pişirecek bir| yapılmağı başlanmıştır. Bu usul) fırın haline sokulmuştur, ile yapılan yollar bilhassa şimiye| (Kızğın hava tekmil yakıcı baz kadar ihmal olunmuş arazi ve hu- par dolaştıktan sonra yeniden ga- sidile mwöstemlekeler için biçilmiş | söjene dönmekte ve böylece ma- Kaftan İ kineye gelen ilk havayı iartoakta- Yolların uzun seneler yalmızea | dır. Makinenin şasesinin Üzerinde e vücuda geldiği | ve yakıcı cihazların yağlarında ve malümdur. Yirmi seneden fazla J altlarında kalan kısım da ei et bu usul kullanıldıktan | bir ısınma vasıtasına maliktir, Bü | n in- | tertibat ile de yakrcı cihazlarda do! şasına a ve asfalt yollar İlaşan kızğın havanın 'derecesi ay- nen muhafaza olunabilmektedir. Makine birçok büyük kamyon» ve traktörlerde görüldüğü İrotn makinesiyle böyle gU gibi, büyük bir otomobil şasesi üzerine oturtulmuştur, odun ile iş r| yen bir gazöjen'e maliktir, Bura- FE | İ da husule gelen gaz, şasenin alt- tarafına münharifen yerleştirilmiş olan birçok yakıcı cihazlara dağı» silindir vasıtasile İ & para cephesin- bulunan mem- Taş cihetinden den zorluk için | leketler işin kullanılabilecek en | gibi kızfın hava ile çalışmaktadır. | müsait usul son defa icat olunan | Fransızca “Gâz des foreta,, tesmi- “Pişirme, usulüdür. Bu şekildeki | ye olunan bu gaz mühendisi tevin. | yollar bilhassa Avusturalyada ya- | in makinesinde benzin vazifesini pılmaktadır. görmektedir. Netekim bu icat da bir Avustral | oOBu makinenin yalı mühendis olan Mösyö İrvin | esas. odun olduğu için ormanlârı tarafından ortaya atılmıştır. İ bol memleketlere fevkalâde eive- Mösyö İrvin, Kinsland mıntaka | rişli sındaki yolları yapmakta iken kâ-| da taş bulamamış olduğu t yolları pişirme usulü ir, Makine hareket ettiği zaman ga ojen vasrtasile elde olunan yakr- havanın harareti maki kusmından kazan cihetine doğru | gidildikçe çoğalmakta ve kazan- dan makinenin ön kısmına doğru azalmaktadır. Makinenin ön kısmındaki yakı- ön Mühendis İrvinin icat etmiş ol Juğu makine resimde de görüldü- “Con Kravford ve Franşot Ton artık o ayrılıyor Con Kravford kocasi Franşot Ton'dan ayrıl- mak için mah yemüracaat etmiştir. Fakat Holivut mahkemesi, artistlerin böyle ikide birde boşanma kiçin dava açmalarına artık bir nihayet vermek istemiş ve artistin talebini reddetmiştir. Con Kravford'la kocasının tekrar barışacakları | zonnediliyor. Resimde, iki artist, boşanmaya ka- | kullarnıddmasında | | kontrola tâbi İ meydana getiren toprağın cinsine mükemmel yollar yapılıyor. & cihazlardaki havanm hararet 250 derecedir. Bu hararet toprağı kurutmakta ve nem tabahhur etmektedir. Bu vaziyet makinenin 400 derece sin mış yakıcı cihazlarına kadar de Yam etmekte ve bundan sonra top rağın suyu tamamen alınmış oldu” gundan şose pişmeğe başlamakta” dir. Dört yüz derece hararet ile bazi yollar pişmektedir, fakat bu daha ziyade kumlu mmtakalarda kabil- dirdir. (400) derecede pişmiş yok Tar 'da kabili istimaldir. kiki bir yol yapabilmek için hara- reti daha çok uzaklara 600 dere- İceye kadar yükseltmek lâzımdır. Esasen makine bu harareti vere- bilecek vaziyettedir. Hararet dört | yüzü aşınca toprak (bilhassa killi olursa) pişmeğe başlamakta ve bir İ kiremit haline gelerek yavaş ya- vâş çatlamakta ve kırılmalktadır. Böylece yolun üstü hemen hemen ayni cesamette birçok taşlarla do- Yu bir manzara arzetmektedir. Bu vaziyetten sonra yolu öylece kul- lanmak da mümkün olduğu gibi yoldan silindir geçirmek suretiyle mükemmel bir şose de elde olu- nur, Kazanım çalışması daimi bir futlmakta ve yolu göre hararet ayar edilmektedir. Pişirilecek yolun toprağına gö- te makinenin &arareti de 13,50 de receye kâdar çıkarılabilmektedir. Hararete göre yapılan tecrübe- lerde her toprağın başka kararet ile piştiği görülmüştür. Fazla ha” râret muhakak toprağı pişirme mekte bilâkis bozulmasına sebebi” yet vermektelir, Mühendis İrvin Avustralyanın siyah topraklarında yapmış oldu- Hu birçok tecrübelerde bu toprak* lar için 925 derece hararetin ta- mam olduğunu tesbit etmiş ve çâ” lışmalarına bu esas üzerine devam ederek mükemmel yollar elde et- miştir. Mösyö İrvinin makinesiyle pişi” rilen herhangi bir yoldaki toprak” lar gayetle sert küçük taşlar hali- ne gelmekte ve silindir geçtikten sonra mükemmel bir asfalt yol va” ziğeti arzetmektddirler, Makinenin âzami harareti pra olarak makinenin seyir süratiy le ayar edilmektedir. Makine sür” atle seyredince hararet daha Azdır, çünkü toprap pişmek için kâfi va kit bulamamaktadır. Makineyi dur durarak değişmiyen âzami hara” retle yolu pişirmek de aslâ doğrü olamâr, çünkü bu takdirde toprak rar verdikleri zaman son danslarını ederken gö- rülüyor... İ tan çök sert bir kâya elde olumu” (Devamı 19 vncuda) a DR ledi fakat har e YP