13 Eylül 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2-—-VAKIT 13 EYLUL 1939 İşaretler: B. M. Meclisi faa- liyete başlarken İki aylık tatil devresinden sonra Büyük Millet Mec- Hisi yeniden faaliyete başladı, Başvekil Refik & geçen iki aylık vaziyet hakkmda verdiği izahat yeni faali. yetin hedefini tebarüz ettirdiği gibi. devletin iç ve dış politikasmın ana hatlarını bir kere daha ortaya koydu. Başvekilin izahatı hem iç politika bakımmdan, hem dış münasebetler baktmımdan milletimizi memnün ede. cek, eamniyetle istikbale götürecek bir mahiyettedir. Meclisin kapalı bulunduğu zaman dünyada öyle hâ. diseler cereyan etti ki, bu hâdiselerin inkisafı önünde Tür. kiyenin ittihaz edeceği kararları dünyanım merakla bekle. memesi mümkün değildi. Nitekim Türkiyenin müstesna mevkii bir çok yaban. ct muhitlerde bir hayli spekülâsyonlar yapılmasına sebep oldu. Türkiyenin ehemmiytli vaziyeti dolayısile ileri sü- Tülen mütalealar günlerce mübahase mevzuu - oldu. Bu | şekildeki tefekkürün membal Türkiyenin ittihaz edeceği kararın mahiyetini bilmemek değildi. Onur. nasıl bir ka. rar ittihaz edeceğini herkes biliyordu. Cumhuriyet Tür. kiyesinin şaşmıyan politika prensiplerinin hürriyet ve is. tiklâl davası etrafında tekâslif etmiş olduğunda şüiphe edecek tek hâdiseyi cikan tarihi kaydetmemiştir. Ancak Türkiyenin vaziyeti etrafında propaganda ma. hiyetinde sondajlar yaparak başka memleketler üzerinde tesir yapılmaya çalışılmıştır. Başvekilin Büyük Millet Meclisindeki izahati bu son telâkkiyi de köklinden yıkacak vaziyettedir. “Türkiye, İngiltere ve Fransa ile kendisini alâkadar eden meseleler Üzerinde müzakere halindedir. Almanya ile doğrudan doğruya siyasi hiç bir ihtilâf 1sevzuu yoktur. Polonya ile münasebetimiz dostanedir, Sovyet Rusya ile dostur. ve dost kalacağız.., Türkiyeyi saran, dış münasebetleri çerçeveleyen u. fuk bundan ibarettir. Bu ufuk içinde harbin patlamış ol. masma, sulhün korunamamış olmasına teessiften bagka yapılacak en amel! çare memleketin Kemalist prensipler dahilinde ateşten uzak kalmasma çalışmaktır. Hükümetin harici siyaset hakkında verdiği izahat aklı selimin haki- Kf icaplarına tevafuk etmektedir. Başvekilin iç politika hakkında verdiği izahat ta bizi memnun edecek. mahiyettedir. İktisad! hamlelerin adım, adım inkişafını kaydeden satırlar Cumhuriyet Türkiye. #inin sulh ve inkişaf yolundaki faaliyetini tebarüz ettir. mektedir. Sadri Ertem EER OA RDARORARLAARAD Dünkü Semplon — Ekspresiyle haslarımız döndü ğ Mura'ıha etler cemiyeti müzaheret — konferansına giden murah- slarımız İtalyada sempatı Bir tatili uzuv davası görülüyor | Kabahat kimde? Orltaköyde oturan Usman ia minde birisi, bir gün S0 kuruş a lacağı olan Mehmet Ali adında. ki adamın evine gitmiş. kapıyı calmıştır. Bu sırada banyoda çıplak bu. n kariısı Sa fadil, kocasınm evde olmadığın: İkat Osman dinlemi verek aralamış, içeriye dalmıçtır Çırılçıplak olan Safadil <ığlış basmış ve helâda bulunan kocat Jdışarı fırtıyarak Osmanın Üürer ne yürümüş: - V benim karrmı |görmek için zorla iceriye giri. vorsun ha? diverek eline geçir diği bir demirle sağ eözüne vır muş, kör etmiştir. | na “talili 0zuv,, sucurdan muhake , me edilen karı kocanın her ikisi de inkâr etmişler, Mehmet Ali evde bulunmadığını, Safadil de banyoda yıkanırken Osmanın içe- riye zorla girdiğini, korkup Sırmağa başladığını ve gelen komuşuların kendisini kurtardık larını söylemiş. Osmanın, iftira ettiğini ileri sürmüştür. Muhakeme, şahit celbi başka bir güne bırakılmısştı Bir oda hizmetçisi bulundu Harbiye meydanında doktor. luk yapan Allahverdi, dün sa . bah muayenehanesine gelip kapı. vı açtığı zaman, hizmetçisi Siru. bi adındaki kadınm ölü olduğu- nu görmüştür. Allahverdi işi he- men zabıtaya haber vermistir. Kadmın ne suretle öldüğü hak kında tahkikata başlanılmıştır. İskeleden di'-tü Küçük Çamlıcada bir köşkü boyayan Kâmil iskeleden düş. lü |müş ve kolundan yaralanmıştır. Nümune hastanesine kaldırılmış tır, —— Et nakliye işi Belediye et nakliye işini ka- saplar şirketinden alarak bir müteahhide verecektir. Kasap- Jar şirketi bu vaziyet karşısın. da tasfiye edileceğinden şirke- tin vasıtaları belediyece satın alınacak ve yeniden nakliye kamyonları sipariş edilecektir. Karacabeyde hayvan sergisi Önümüzdeki Cumartesi gü- nti Çatalcada Karacabey nahi- yesinde bir hayvan sergisi açı- lacaktır. Eminönü meydanı Eminönü meydanınm beton as falt yapılması yakın bir zaman. da münakasaya çıkarılacaktır. “Çek mülteciler şehrimizde Fransaya giderek Çek lejyonune | gönüllü yazılacakiar Dün şehrimize gelen Çek mölteri'er Polonyaya kar harp açııkten sönra binler Çek genci Çekoslovakyadan kaçarak Romanya, Yugoslav ya ve Yunanistana !ltlca etmiş- lerdir. f Son günlerde bu firarlar pek çoğalmış, 100.000 1 geçmiştir. Bu gençlerden 13 kişilik bir kafile kumandanlariyle bir- lükte dünkü konvansiyonel tre niyle Yugoslavyadan şehrimi. ze gelmiştir. Kafile henüz bakaloryasını vermemiş pek genç lise mezun ları ile üniversitelilerden mü- | rekkeptir. Hepsi sivil giyinmiş- lerdir. Omuzlarında — yiyecek çantaları vardır. Kumandanla- rı izci kıyafetlidir. Bu gençler kendileriyle görüşen bir mu- harririmize şunları söylemiş. lerdir: — Harp başladiktati” sorniya Almanların tazyikleri tahamı- Alımanya, kalmaktansa vatantmız için çarpışarak ölmeğe karar ver- dik. Başımızda bulunan ku- mandana Fransadaki Çek leji- yonuna gönüllü olarak kabul edilmekliğimiz için müracaat ettik, Buradan Fransaya gide. ceğiz, Fakat ne zaman ve han- gi yoldan gideceğimiz — henüz belli değildir. Trenle yolumu- za devama imkân yoktur. Çün- kü İtalyadan geçmek İsteml- yoruz, Almanya dahilinde yollarda çalıştırılmak için sürülenler. den binlerce Çek genecl kaçmış- mül edilmez bir şekii atmiştir. | Böyle esaret ve açlık altında | lardır. Butlarıa beraber eski birçok muharipler ve kuman- | danlar da Almanyadan çıkma- ga muvaifak olbuşlardır. | Bunların” hepsi düşmana karşı koymak için gönülü ya zılarak teşkilâtandırılacakıar Neticede Çakoslovakyanın t kurtaracağımıza 1- manımız vardır. Di | lar da yakıanda bizi deveklerdir.,, Şehrimize — gelen — Çekler Fransa için vize edilmiş mun- tazam pasaportla seyahat edi. yorlar, Buradan traunsit ola- rak geçmektedirler. Bugünlerde Suriye Fransaya — gitmeleri vardır. Almanyadan | müşkül gartlar altında olma | gına, yollarda tevkalâde güç Tük, Keyecami >ERfalettve irtrray” çekmelerine , Tağmedı, yorguh- luklarını bastıran sofukkanlı. Ikların? muhafaza ediyorlar ve gönüllü yazılmak imkânmı buldukları için memnun gö- 1 rünüyorlar. Çek gönüllüleri, rinde milli sazlarını da getir- mişlerdir. Vatan havalarını te- | renntim ederek Pransız konso. | yoluylta ihtimali firarları beraberle. Tosltuğunda: hareket emrini bekliyorlar, Diğer Gelenler Fransa hükümet bankasın. da staj gören Cumhuriyet Mer kez Bankası şeflerinden altı kişilik bir heyet bugünkü kon- vansiyonelle — memleketimize dönmüştür. çok | (4 yaşında bir yankesici Japon ticaret kâtibinin 400 İirasını çaldıktan sonra yakalandı İ Son senelerde . bir çok ince yan. kesicilik yapa « rak bir kae sabl- ka sahibi olan 14 İ vazında Kadıköy lü Necati evvel » 15 ötelinde oturan Japony ği tcaret kâtibi Nisi arn'dır. Bü zat evvelki gün Lüksenburg£ ilârdo salonunda bilârdo oynar- “en, ceketini çıkarıp duvara a$-. nış fakat, gideceği sırada parâ ermek Üzere elini cebine atınca, sinde dört yüz lira bulunan cüz. lanmın asırıldıfını anlamış, Züe ataya haber verm Kısa bir ahkikat neticesinde hırsızlıği vapanın Necati oldufunu anlı - van polis, izini kaybetmek üzere |otomobile atlıyan çocuğu bir hsy ti kovaladıktan a. Sirkecide rene binerken va amıştır. Necati dün adliyeye toslim ©- Tilmiştir. | İlise ve orla okullerda Matematik dersleri et rafında yeni kararlar alındı Maarif Vekilliğ! teftiş heyeti tarafından teftiş edilen matemâ- | tik derslerinin bir çoğunda husü- 1 alâ çalamaları bulunan talebeden maadasınıi muntazam vazife defterlerinil mevcut olmadığı, olanların öğretmenler tarafından t N dilmediği görülmüştür»Bunda" maada dersin yalnız tahtava kâl- kan talebe ile vectiği diğerleri- le meşgul olunmadığı da anlaşıl. miştır. Pedagojik ve metodik bakrmıt dan ehemmiyetli olan bu noktö Üzerinde öğretmenlerin ehemmi vetle durması icin bütün okullâ- ra Vekillik tarafmdan tebliğat vapılmıştır. ae İstanbul İlk tedrisat müfettişliği Açık bulunan Ü İstanbul ilk ted- risat müfettişlik lerinden — birint ğ zi Terbiye Ens titüsü mezunla - rmdan Bay E- Yabancı ve azlık okullarına ile karşılandıklarını söylüyorlar Piyango vem Salamangil Dünküi Semplön Ekspresi, Tsviçrenin muhariplere hudut- larını kapattı(. gündenberi ilk defa olarak bu memlekete de uğrayarak gelmiştir. Böylece iplon — ekepresi normal bir şekli almış oluyor. Cen wr )de toplanacak — Mil- letler Cemiyetine müsaharet birliği kongresine iştirâk için bir müddet evvel Avrupaya gi- den Ordu r>*usa Ahmet İh. san ve Bilscik mebusu Göne- ral Besim Ömer bu trenle memleketimi-. dönmüşlerdir. Mebuşlarımıtzın Izahatına xi re, harbin başlaması üzerine memlekete dönmek istemişler, fakat İtalya yolunu o vakit emr'yetli bulmac ları iç vaziyetin aydınlanınasını bol Tetmeğe karar vermişlerdir. F kat bu sırada İsviçrenin hudut. ları kapanmış, mebuslar bir hafta kadar orada kalmağa mecbur olmusiar, nihayet, hu- düutlar açılınca yola çıkmışlar dir. Ahmet İhsan muharririmi- Z0 şunları söylemiştir: O — Milleler Cemlyetine müzaheret birliği — kongresi merkes — he vari bugünkü şart l Tanması muvrfık rek tehir edilmiştir. Zaten har- Be zgiren milletlerin rourahhas Ları da gelmemlelordi Memleketimize dünerken yol larda birtakım güçlüklerir karsılaraca”"trmızı sanıyorduk Halbukt ewilh zamanındakin dan daha iyi şekilde geldik #Li | ı Her tarafta iyi muamele gör. dük. BüÜh: a İtalyada neza- Let ve sempati ile karşılandık Bunu memnuniyetle ifade et- | mek İsterim. İtalyanlar, Türk | dostluğuna ç ehemmiyet ver diklerini söylüyorlar. İtalyan- lar harbe girmek istemiyorlar. Bu kanaat günden güne kuv. vetleniyor. —en de İtalyanla- rin, kendi 11o0faatleri fcabı o- larak sonuna kalar harp et- mivecekler'ni umuyorum İsviçre, —hudutlarının her | hangi bir t>resmdan bir teca. vüz ihtimaline karşı Bon dere- ce müteyakkız bir vaziyottedir. No Fransa, ne Almanya hu- g- -siba İlmesine imkân birakmıyacek müthiş tertibat alınmıştır. Köprüler, şimendifer yolla- rı, ve diğer — göçitlerin altıma yapılan beton mahzenlere di. namit konulmuştur. Bir düş- müan tecavlizü olursa bu dinn- mitler ateşlenerek bütün geçit yerleri üÜç saat içinde borhava edilecektir. İsviçre Kati suret- t0 bitaraflığ nı muhafazaya karar vermiştir. Kanaat, Polonya ezilse de | neticede harbi sulh cephesinin kazanacağı merkezindedir, Bonim kanaatime — göre tarp ya üç ayda bitecek, ya. Hut ekönomüik bir şekli alarak senelerce sürecektir. Şimdilik bizim harbe girme- mizi icabettirecek bir vaziyot voktur. Avrupadaki temasla- | runda bütün milletleri harbe aleyhtar gördüm. İngiliste-'n | bir tesirimiz dan dotruya İsviçre sanatkâr | Tayyare piyangosu keşidesi dün bitirilmiştir. Bakırköyde sekin Bayan Naciyeye elli bin lira çıkmıştır. Eyüpte fişek fabrikasında muhasebeci Ab- dülkadire on iki bin lira, Sir- kecide Şenizmir anbarında ha- mal Mehmet Aliye on bit lira, Binbaşı İsmetc on bin lira çık. | miştır. Türk — Fransız ticaret anlaşması Bir Bylülde meriyete giren Türk — Fransız anlasmasının metni henüz gümrüklere ve &!Ser alâkadarlara bildirilme- miştir. Yalnız dün gümrüklere bir emir gelmiş ve 2/7005 numa ralı kararname mucibince ba. zı maddolerin Fransadan kli- ring yoliyle ithaline Mmüsande edilebileceği bildir!lmiştir. tayyarelerle Almanyaya attık> ları beyannameleri, bilhassa Alman miülletinin bugünkü va, ziyetten mesul olmadığı yolun- daki sözlerin Almanlar Üzoeri: ne müessir olacağına şilphe miyorum. Avrupanın her tarafında ol- duğu gibi İsvicrode de Türkl- hakkında büyük sevki te- zahürlerine şahit oldum. B nün en zon dolili hizim Tevic. rede bulunduğumuz sırada hiç olmadan doöğrü. lar ve tüscarlar cemiyeti tara: fından Türkiyeye dalr tertin olunan mühim bir konferans. Hususi Türk, azlık ve yaban, et okullarındak! öğretmenlerin tayin işlerinde takip edilecek şe. kil etrafmda Maarif Vekilliği ye- ni bazı kararlar vermiştir. Bu okullarda öğretmen tayini işi doğrudan doğruya Maarif müdürlüklerme aittir. İlk kısım |öğretmenliğine inha edilenlerin, derslerin açık kalmaması için işe bazslatılması uygun görülmüştür. İnha keyfiyeti için resmi okul. layda kanunen öğretmen olabil . İmek vasfını haiz bulunmak esas. (lir. Mecburi hizmet borcu olan. larmm bu okullarda inha edilmesi ancak Vekilliğin muvafakatile o. |labilecektir. Öğretmenlik acıldığı jvakit te herkesten önce okul ve sınıf kapanması vüzünden acıkta kalan öğretmenler tayin edile. ceklerdir. Haftalık derg vekünu |24 saat olacaktır. Diğer taraftan bu okulların lalmi öğretmenleri de ayvnı se - kilde maarif müdürlüğü tarafım. ian inha edilerek işe baslattırı . 'neak, vazifesi tazdik edilmek Ü. jrere evrak Maarif Vekiltiğine | »önderilecektir. Orta okullarda yeni ders santleri Yeni orta tedrisat milcssesele. rinin ber yıldan itibaren tatbik öğretmen tayini Evvelâ açıkta kalan öğretmenler tayin edilecek etmeğe karar verdiği yarım gün tedrisatı etrafında görüşmek ve şehrimizdeki orta okul ve lisele. rin uzak semtlerde olanlarının hangilerinin hangi saatte başlı . vacağımı kararlaştırmak - üzere | dün Maarif müdürlüğünde Veküâ. et umum müfettişlerinin ve ma. arif müdürünün iştirakile bir top Jantı yapılmıştır. İlk okullarda yeni ders yılı hazırlıkları İk okulların talebe, bina ve sınıf vazivetlerini görüsmek üze. re Maarif memurları dün öğle - den sonra maarif müdürlüğünde toplanmışlardır! Bu toplantıda okulların veni talebe kaydı üze. rinde bazı esaslar görülmüs, ders vili. hazırlı Maarif Cemiyeti Eşya Piyangosu Türk Maarif Cemivetinin her vıl tertip ettiği cavya piyangosu ' hu yıl da tertip edilmistir. Piyan, zonun talihlilere dağıtı!mak Üze- ve 15,600 Hiralık ikramive ve a. nortisi mevcuttur. Keşide 5 teş. îınîevvelde Ankarada çekilecek - tir. tayin edilmiştir: Öğretmezlik vaptıktan sonrü müfettisliğe ta * vin edilen Bay Etem değerli mâ- |arifçilerimizdendir. Yeni vazi « fesinde de muvaffakıyetler di !Vrr:x. | — İ Haydarpaşa önlerinde | bir deniz kazası Evvelki gece saat üçte Hap * darpaşa önlerinde bir deniz Kkâ- zası olmuştur. Karlıtepe ismindt bi rmotör Haydarnata! açı; demirli bulunan 1126 numarâlf Hüdaverdi velkeniisinin kıç i$ * kele ambarına carpımış. parçâ * lamıştır. Ambar sularla dolmuf* fakat tayfaların gavretile yel - kenli batmakan kurtarılarak bf tankara edilmiştir. Liman roiS - liği tahkikat yanmaktadır. Perşem: 14 Eylâl Bi yeceği Çarşam. 13 Evlül > A < tW recen bizir 81