20 Ekim 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
2 —VREKIT 20 BİRİNCİTEŞRİN Y8d0 f Elâ Cözlü insanlar memleketinde 60 bin dönümlük bir yerde asgari 12 bin işçiye ihtiyaç vardır. Bütün Türkiyenin vasati şe ker istihlâki 86 bin tondur. Bu- nun aagari dört yüz bin dünüm ekilen pancarla temin edilir. Bunun için de 4 milyondan fazla pancar işçisinin çalışma sı lâzımdır. Bu miktardan bir kısmı Uşak fabrikası tarafın. dan — işlenaceğino göre — bi. zim köylülerden bir kısmı fab- rika için çalışmaya başlıyacak- tır. Pancar, tarla için yeni bir ufuk açtığı gibi, afyon da memleket kanunlarınm, enter. nasyonal şartların altında dün- ya piyasası mahsulü plmak kudrotini kayhetmektedir, Renk, renk tarlaları, ve ha. rikulâde zehir ve şifasiyle ot kidenberi şöhret kazanan nf. yon bugün beynelmilel tedbir- lerle ancak şifa hissesini beşe. riteye terketmeğe mezundur, Güzel katmerli bir çiçeğin ortasında gizlenen baştaki ba. rikulâde kudretin bu kadar harap edici bir kudret telâkki edilmesi yakm tarihin işidir. Atyon tarlasını bir taraftan tebabetin bir taraftan da yaşı- dıkları hayattan memmnun ol- miyan insanların hayat telâk. kisi gübrelemekte idi. Büyük istipdatların, büyük faciaların içine düşen insanların vuracak larr çareler vardır. Büyük bir hamle ile yaşadıkları kötü ha- yatı yıkmak, bulunduğu hal- den kurtulmak, yahut mistisiz. min kuştüyü yastığına baş ko. yarak maddeden, hayattan u- zaklaşmış nirvana hasretiyle dünyayı sevilmiyen, arzu edil- ımiyen, bir ıztırap menbat say- maktır. Bir üçüncü çare de sun'i ted- birlerle âsabı susturmak, ha- kikat yerine hayali ikame ede- vcek çarelere bâş vurmaktır. Büyük istipdatların hüküm sürdüğü yerlerde, ihtilâller, tekkeler, ve uyuşturucu mad- deler birbirini kovalarlar. Afyon bu ihtiyacın noeticesi olarak müsait bulduğu toprak. ta yaşamak imkânını bulmuş- tur. Türkiye müsalt senelerde 8 milyon liralık kadar afyon ihraç ediyordu. Bugün bu iş tabii şartlarla tahdit edilmiş bulunuyor. Cins Htibariyle kırmızıya çalan İran, siyah ve kötü kokulu Hint af- yonlarından çok tfarklı olan Türk afyonlarını yetişürmek uzun zamandanberi ekilmesi, bakılması, toplanması bir ihti- Bas haline girmişti. Önun to. humlarını toprağa sorpenlerin mahareti takdir olunur. Ke- Mmalç geldiği zaman kelleyi çiz- mek için hususi bıçaklar yapıl- maıştı. Kelleyi çizmek de ayrı bir Ihtisastı. O kadar iş haya. tına karışmıştı ki, yemek yağı bile haşbaştan çıkarılırdı. Haş- haş kellesini taşıyan saplar - Bimmak için yakılırdı. Müstahsili, tüccarı, muta- vasaıtı, fabrikası ile - teşkilât- Yanmış bir halde idi. Sözün kı- sası bu bir iktısadi uzviyet ha- Jini alan mücssese sıhhi aşırı sebeplerle bozguna uğramıştır. Bua hüdise pazara göre hareket eden köy İstihsalinin her za- man tesadüf edeceği hallerden birine misaldir, Dünya kirizinden dolayı Ro- manya köylüleri 930 da düş- ftükleri ükıbetten hâlâ kurtula- mamışlardır. Rumen köylerin- 'de hâlâ hâkim bir küdrot olan Befalet bu sebeptendir, Dünya piyasasının refah vâ. dettiği senelerin izleri de me- gut köy evlerinin pencerelerin- Gden, kapılarından, çatılarından Ye köy sokaklarından farko. Junmaktadır. Afyon ekenlerin, biçenlerin bir başka mahsulli bir istihsal tarzına intibak etmeleri ne ka- dar kısn bir zamanda tahak- kuük ederse bugün hissettikle- Ti hoşnutsuzluk o kadar çabuk ortadan kalkacaktır. . Mıntakalar var ki, köylü ne sade patar İçin, ne de and. kendisi için çalışmakta. ır. Bir kısım pazar tçin, bir kı- sım da kendi Ihtiyacı için... Bu vasiyotto olan köylüler bub- | AEETETĞEĞRTÜRRA ĞÜDÜ ÜTEREÜNÜRERDEÜĞĞŞEÜN ZŞNDN ŞRRNN A EİNEÜEAÜNER a aa Te TEL L aa ea aa örani eee a İ aait di b Yazan: SADRI ERTEM ranlara karşı tabil bir müda- faa silâhına sahip Ssayılırlar, Pazara sevketliği eşya zaten onun ihtiyacından fazla olahnı. dir. Kendi ihtiyacı için hasırla- dığı şeyle hayatmın standardı. nı kurmuştur. Buhranın onun Üüzerindeki tesiri sadece pazar için çalışan ylülerde olduğu gibi değil- dir. Otarşi bakayası faza etmektedir. onu muha, Şüphesiz bu Bu halde bulunan köy bir buh- ranla otarşiye, kendi kendinin müstehliki haline girebilir. Bir inkişaf da onu tamaman pazar için çalışan köy haline sokabi- lir. İntikal devresinde bulunan bu köylerde nrâzi mülkiyetl mahduttur. Azami 70 . 80 dö- nümo kadar çıkmaktadır. XV Devriâlem Bu intikal devresinde bulu- nan köylülerde bir nevi derunt mücadele de göze çarpıyor. O- targik köyde tarla sahibi istih- sal edeceği maddenin rongini, şeklini, tadını, bacmini kendi arzusuna göre seçer, Sahtiyeti yüzde yüz müessirdir. Kendi bağında istediği gibi çulışıp uğraşan, aşılar yfpan, istediği meyvaları, hoşlandığı nebatları — yetiştiren — adam mahsulüne kendi şahsiyetinin damgasını vuran adamdır. Pazar için çalışma başlayım. ca iş birdenbire değişir. Tarla sahibi şahsiyoti inkâr ederek meçhul müşterinin arzularıma göre hareket etmeğe başlar. Meçhul müşterinin dili pazar- dır, Pazarda muayyen tipler kendilerini köylülere zorla ka. bul ettirirse pazar için istihsa- le başlayan bir köyde taria sa- | hibi kendi zevki, kendi arzula- rt ile pazarın zeyvki ortasında kalır. Pazarın tazyiki onu ra- hatsız eder. Pazara mahsul yetiştlren bir köylü bama şunları söyledi: * — Mal satılmasına satılı- yor. Fakat ben daha İyisini ve. riyorum; onu almıyorlar da daha kötüsünü istiyorlar. Müş- teri dediğin belli olmıyor, Ben iyisini veriyorum dediği zaman kendisinin kendi zevki için — yetiştirdiği mahsulleri kastediyordu. HAlA bu köylü pazara, pazarın istediği şekil- de mahgul sevkederken içinde rahatsızlık hlasediyor. Harı pazar için, yarı kendisi için çalışan köyde — psikolojik bir tezadı daha güze çarpıyor: Kanaat hissiyle çok kazanmak arzusunun doğurduğu ruhf mü eadoele! Sade kendi ihtiyacı için çalı- yan köyde basit ihtiyaçların tatmini insanları bedbaht et. memek için küfl sebep sayıla- bilir, Bu köylerde yeni bir şe- ye ihtiyaç hissolunmaz. Baba- dan kalma her şey mukaddezs. liğini muhafaza edoer. Pazar !çin çalışan köyde da- va çok kazanmak, daha çok ka- zganmak hedefini takip eder. Teknik, teşkilât hep kazanç esasına dayanır. Bunun için hayatından mem nun değildir. Daha iyisini ister ve daha kazanç getirecek tek- niğe hasrotlir. Yarı otarşik köylerde kâana, atla teknik arzusunu yanyana belki de ayni insanın içinde iki şahsiyet halinde yaşamaktadır. Otarşinin ruha verdiği inzi- va, ihtiyaçsızlık yanında çok kazanmak arzusu insan ruhun- da ihtilâl yapacak kudar şe- dittir. Yarı otarşik, yarı pazar için çalışan köylüler geniş tarzda oldukça dikkate lüyık hususi. yötler göstermektedir. Kendisi — için çalışmaktan kismen kurtulduğu için pazar- dan bazt istihlâk maddeleri | alıyor. Bunun içindir ki, yavaş yavaş köyde örme şalvar, yün çorap, yayaş yavaş yerini pa: yardan alınmış eşyaya terkedi. yor. sazı kasabalarda köylüye mahgus eşya satan dükkânla- rın miktarı artıyor. Simavda köylü eşyası satan dükkünle- rıin coğalması sebebi budur. (Daha var) Sanat okulları | Tiçaret Iısa ve ortaokulları arasında tayinler Okul öğretmenlerinden | bazıları muavinliğe getirildi Maarif Vekilliği sanat okul. larmin açık bulunan müdür mu. avinliklerine yeniden bazı tayin. | ler vapılmıştır. Bu tayinler ay. nr okul Ööğretmenleri arasında olmuştur. Asağıda isimleri ge- çen öğretmenler — bulundukları okuldaki derslerinden maada aynı zamanda müdür muavinli. ği de yapacaklardır. Üsküdar kiz enstitüsünden | Rabia, Kadıköv kız enstitilsün. den Mev'üde, İstanbul akşam kız sanat okulundan Atiye. Bur. sa akşam kız okulundan Nadi. enatitüsünden işleri Erzurum lisesi be. muaallimi Tahsin at usta e Afynn lisesi kim- ya müuallimli; Dat okuhmduı Yıııuf Diyarba, kir sarat Mülf Mü - dafan Vekâlei sıhha* işleri da. iresinden doktor Hulkt Ankara ticaret lisesi doktorluğuna nak. len tayin odilmislerdir. 2612 izci Ankaraya gidiyor İstanbuldan beş lise iş- tirâk edecek Cumhuriyet bayramımda An. karada yapılacak geçit resmine iştirak etmek üzere Ankarada 2612 izci hazır bulunacaktır. Bu izcilerin 1968 i mııhtelıl' vilâyet. lerden, 644 ü de Ankara okul. larındandır. — İstanbuldan — izci | gönderecek okullar şunlardır: llaunbulduı Vefa lisesi, mual: dm Mm tevniyal llm'ma n sesidir. — İstanbul - Berlin hava seferleri Haftada 4 defa yapıl: mak üzere yakında açılıyor Lutfhanza Alman girketi bir iki güne kadar İstanbul — Ber. lin hava seferlerine tekrar büş. İtyacaktır. Bütün hazırlıklar bi. tirilmiş, hükümetten müsaade alınmıştır. Dün şirketin iki mu. rahhası gümrük müdürünü zi- yaret ederek seferlere başlıya . caklarmı haber vermişlerdir. Seferler haftada dört defa ya. pilacak ve tayyareler Sof: Belgrat. Peşteye uğrayacaklar. dır, Tayyare ile,posta nakliyatı başlryacaktır. belaeipeağlen İngilizce kitapları Son siyasi uzışemer dolayı « ıllx, bu yıl için İngiltereden ye. ni mgılıwc dera kitabı getirt . mek mümkün olamamıştır. O . kullara Maarif Vexıllığı neşTi. yat işleri direktörlüğü bir tamim göndererek geçen seneden tale. benin elinde kalan kitapları ar- | kadaşlarına devir suretlle işin i';!un—sınc çalışmasımı bildirmiş. ir. — Toprak Mahsulleri Ofi- sinin şube açması isteniyor Toprak maühsulleri ofisinin Anadolunun bazı yerlerinde şu. beleri ölmaması yüzünden bir çok şikâyetler vaki olmaktadır. Bilhasasa buğday ve köy mahsu. Jâtr Üzerinde köylüyü koruyan ve elindeki malları bazı kimse - lerin yok pahasma almasına meydan bırakmıyan öfisin mem leketin icinde bir çok — şubeler açması alâkadarlara müracaat. Ja temenni edilmiştir. İzmit ve gavaliıi köylüleri de bu arada. ır. Bunlar bazı kimselerin elle . rindeki malr çok ucuza kanat . mak istediğinden ve kendileri - nin de mecburen mahsullerini ucuza verdiklerinden bahset . mektedirler, Ofisin teşkilâtını genişletmesi beklenmektedir, okuluna | ime, İstanbul sa . | Rere| | için esaslı kayı Orta ticaret okullarile tica .| ret liseleri mezüniyet imtihan. | Jarmıma hariçten girmek isteyen. ler hakkında Maarif Vekilliği | yeni bir talimatname hazırla. miştir. Bu talimatname hüküm. lerine göre imtihana girmek i&, teyen her genç haziran devresi n nisan ayında, eylül devresi khanı için de temmuz aym. da bir dilekçe ile Vekâlete baş. | vuracaktır. Dilekçeye nüfus kâ, ğidmın tasdikli sureti, tahsil vesikası, $imdive kadar ne gibi işlerde bulunduklarına dalr meş fotoğraf | güliyet vesikası, altı mekle suçlu Dört çocuk sahibi bir kadın muhakeme x ediliyor Yirmi beş yaşlarında dört çocuk sahibi Hatice adında bir kadın, kocası Hasan Kâihyayı yoğurda zehir karıştırmak su . retile öldürmeğe tesebbils su . çundan birinci ağır ceza mah . kemesine verilmiş, dün sabah ta mühak€mesine başlanılmış - tır. Silivrinin Arıbey mahallesin, de oturan maznun demiştir ki: “— Kocamı zehirlemem için ortada sebep yoktur. Ben tarla- ya gitmiştim. Kocam eve bırak. tığım yoğurt maynsmı yemişs, zehirlenmiş, Hem kastım olsay. dı, dört çocuğumun da zehir . Tonmesi lâzım nlirdl nin böyle iddla etmesi. ne mukabil trbbr adlinin rapo . ru da aksini ortaya koyuyordu. Raponiı “— Tahlil edilen — yoğurtta külliyetli miktarda zehir bulun. muştur. Bu arada civa mürekke. batı da zuhur etmiştir.,, deni. liyordu. Haftice: — Bcn böyle şeylerden anla. iz kocamı da ça. M dlnleyi'n dedi. Mahkeme — davacı olmuyan Hasan kâhyanın celbine karar vererek muhakemeyi başka bir güne bıraktı. — İki kişiyi öldüren şoför Tophane rıhtımından sürat . le gittiği strada Hatico ve Ni- ko adlarında iki kişiyi öldüren taksi şoförü İsanın, dün sabah ikinci ağır cera mahkemesin. de durustmasına başlanılmıştır. İsa suçu olmadığını lddia et. | ireksiyonu önüme çıkan ezmemek icin kırmış. tım, Süratim normaldi. Fakat birdenbira direksiyonu kırmca arka tekerlekler kaydı ve oto. mobll yaya kaldırımma çıktı.,, demiştir. Muhakeme şahit — celbi için başka bir güne bırakılmıştır. —iti Yıldız oteli sahibini öl- düren 15 seneye mahküm oldu Üç sene kadar evvel Divan. golundnki Yıldız otelinin sahi- i İbrahim Bostancıyı bir ala. cak meselesinden dolayı taban. câ ile beş yerinden vurarak öl. düren İbrahimin birinci ağır cezada görülen muhakemesi bi. tirilmiştir. Katilin suçu sabit görüldü. ğünden 15 seno hapse ö bin lira da ölüm tazminatı ödemesine karar verilmiştir. Selliloz fabrikası Haber aldığımıza göre İzmit - te inşa edilen sellüloz fabrika. sının faaliyete gecmesi geri kal. mıştır. Bunun sebebi harp yü. zünden Almanyanın fabrikaya lüzümlu bazı tesisat ve mal - zemeyi göndermemesidir. Fab. rikanın her türlü inşaatı bit - miş ve makine montajları da ta. mamlanmıştı. | Sirkecide dünkü tram- imtihan talimatnamesi Vekil hariçten imtihana girecekler Har tesbit etli eklenecektir. Lise kramı imtihanına giren. ler orta ticaret kısmından me. zur olmadıkları tahdirde bü . tün derslerden başka bir de dak. tiloyrafi imtihanı geçinecek . lerdir. Talebeler imtihana girmeğe başladıkları tarihten itibaren üç buçuk yıl - tcinde yedi defa imtihana girebileceklerdir. Bu müddet zarfmda bir ders ton bile muvafafk olamadığı takdirde imtihana rirmek için kendilerine müsaade edilmiye - cektir. Kocasını zehirle- |Bir Musevi dolan- dirici tevkit edildi Avrupada akrabaları bulunanları — nasıl dolandırıyormuş? ida bir şA&ıN:l gıraklık vram yanmda çırak! m ıdmdı.blr%em beseıl ile pıneıunu W“î' Diyerek adamı kı e. biseyi sırtına ıiymlı. da satarak © gece gerdeye girmişti. Sokerci Avram dün, eski . ginden çok daha kurnazca hlo. diği bir çok dolandırıcılık çundan tekrar vakalanmış, Aı!. liyeye teslim edilmiştir. Bu kurnaz dolandırıcı Muse . vi, Avrupada skrabası bulunan zileleri tesbit edivor-ve o gün Himana herhanci bir vapur ge. lince evlerine riderek * — Çahuk bana 810 kuruf ve. TİNzi. Akrabanız A geldi, pasaport vizesi için lâ . zım. Fakat yanmda para ol. madığı icin vanurdan cıkamı . yor. Beni güönderdi.., diyor ve paraları alarak — savuşuyor. E. ger dolandırılan kimseler akra. balarımı almak Üüzere vapura gelmek isterlerse o zaman Av. ram bunları bir kavığa bindi . rerek vavurun vyanma götürü . yor ve vapura doğru: — Kostantin. Alber veva Kir. kor,. diye bağırtyor, Tabil cevap alamaymca, yannıdakilere: “— Vabtra almazlar, sizi sa. bile bırakayım, Ben — onu alır gelirim.., diyor ve ortadan kay. Boluyor. Birinci sulh ceza mahkeme. ginde sorguya sekilen Avram tevkif edilmiğtir. vay kazası Dün saat 4 to mutat seferi. Yini yapan 2550 vumaralı vat. man Ahmet Saidin idaresinde, ki 12 sayılı Edirnekapı — Sir. keci tramvay arabası Emiinönü tihetinden Sirkeci di ına doğ ru gelirken suunı;:ğm otu. ran 50 yaşlarında arabacı Hüs. nü arabaya atlamak istemiş ve muvazenesini kaybederek yere yuvarlanmıştır. Sukut — şiddetli olmuş bu esnada tramvay der. hal durarak, tekerlekler altına gitmeden yalnız ayağı kırıl. makla hâdise atlatılmıştır. Ya. ralr yarde fazla sürüklendiğin. den ifade veremiyecek blr hal . de en yakm eczaneve göti müştür. Burada ilk mlldıüh yapılmıştır. — İhtikâr komitesi dü> de toplandı İhtikâr komitesl dün öğle. den sonra mıntaka ticaret mü- dürlüğünde — toplanmış — bazı madde'ar üzerinde yapılan ihti. kâr siyâyetlerini tetkik etmiş . tir. Bu arada üzerlerinde ihti . | kâr vapıldığı anlaşrlan cini, ha. lat tüccarlarından izahat alm. mıştır. | | | | | Gedikli erbaşlaf maaşları Harcirah, hizmet bisin terfi esasları tesi” oluııdu K l 19 (Telefotili şekküllerinde müstahdelf 1: dikli erbaşların başka bafir muhtelif esaslar dahilind's vi bit edilmiş olan maa$fi'leuj blrleşürılmeıiııe ve umtflyün, diklilere şamil bir nunu tanzim d.ilıık aS bde cirah, hizmet ve terfi e$f$Puk; nn tosbit edilmesine .5“ mu, Wln Zanını tahsisat usull sma lüzum görülmüş ve Hü) za ilzerinde hazırlanan lâ, hükümet 1&: ecilee verilmiştir. göt İşbu lâyihaya göre E gedikli erbaşların maaş ile tutarları gı evretle edilecektir: Beaşgedilli ——— 28 B Ü ",' e Elli yaşmı ikmal ede katide sevkolunacaklara *| 'ığ ra mükâfat verilecektir. Ukli erbaşlarm mahtelif Ö, ! lerde hizmette bulunabiletği V yaş hadleri gedikli ça' İ gedikli ns: çavuş g::'ul larak toabi: Y. edlloeekllr. muvakkat b maaşı almakta devam © lerdir. Kanun bir haziran S“E, ! a ıtıhuul; meriyet mevkil Tecektir, Askerlik işleri Şimdiye kadar henüz askel rılmamış veya çağırıldığı h bangi kanunl bir mazeretle raktirtış veyabut çağırıldığ! Belmiyerek bakayada katmıf kerliğini yapmamış 316 ilâ * bil topçu eratla üç ay ve & Na yade bava tebdili alarak şubü ne girmiş ve hava tebdili bili senelik sınıflara meusap Birincileşrin günü müretteP ÜÜ ları birliklere zevkedi Tayin edilen bugün de şube ? zinde Bulunmaları ve bedel ceklerin bedellerini 24 Biri? rit 939 akşamına kadar 1 ilân olunur. Konferans ve konf Sişli Helkevinden: 21 Birinciteşrin 1030 Gi günü akşamm sant 21 de Hall de Müderris İsmail Hakkı oğlu tarafından — (Terbiyenit Mf prensiplöri) — mevzuns' konferans ve bayan Danaileli; fından da bir piyano konst Tecektir. v Cüma 'C 20 1 Teş, 21 |- ; ? Ramazan z *A l B bisit NS aat fezam aai rrjes 18 6( &5 19 Ştf « 8 Sı| * <1 w M ' 18 eaj se | *
