28 Şubat 1940 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2-VAKIT 28 ŞUBAT 1940 | POLİTİKA Seyaha tin ilk merhalesi Amerika Hariciye Müııqırıı Avrupadaki temaslarına başladı. Romaya geldiği gün Hariciye Nâzırı Kont Ciyano ile, alkşanmı Musolini ile konuştu. Vakın bu tamaslar baklaında fikirleri — ten- vir edabilecek biç bir beyanat ve. rilmiş değildir. Yalnz Hariciye Müsteşarının Romadı ilk ta maslİocınm memnunluk ifade eda. cak bir halde olduğu bildirilmek. tedir. Amerika Hariciye Müsteşarı buçHa seyahatinin ikinci bas- mı olan Berlinde bulunmaktadır. Asıl müstakbel sulhun belkemiği. ni, Almanyadan alacağı intibalar teşk'l edacektir. Foaoliyet bir taraftan devam & dadursun, Amerikanım — tasavvur ettiği bir sulh için Avrupada kendisine mesnetlik — vazifesini görecek ne gibi unsurlar vardır? Bunu kısaca tahlil etmek i... hal- da faydalıdır. Amerika Cumhurrelsinin geçen senenin sonunda Para ile i bir safhaya giren münasebeti müte. madi bir çekilde samimiyet ve in- kişaf kaydetmektedir. Esasen bu öakişafın sebebi de iki tarafım Av wupa sulhu için düş”n ”7i nok. talarda ittihat etmiş olmalarıdır. Ruzvelt bir taraftan Avrupa şe- hirlerine hariciye — müsteşaram gönderirken, diğer taraftan da Papalık nezdine bir mümessil göndermeği ihmal etmedi. Hattâ denebilir ki Ruzveltin sulh teşeb. büsü ilk hamlede Papadan, daha sonra Musoliniden kuvvet alarak, Berline doğru tevcecüh etmekte- dir. Papalığın sulh davasını aneak katolik kilisesinin Almanya kar. gusındaki — siyasi — düşünceleriyle mütalca etmek iktiza eder, Bu bakımdan — katolik kilisesi neler arzu eder? Aknanya katolikliğe, bilkassa kilise teşkilâtima karşı bir müca. deleyi senelecce evvel açmış bu- lunmaktadır.” Bu — mücedelenin şimdiye kadar geçen safhaları ka. belik teşkilâtmin prestijini —ihlâl edecek bir mahiyettedir. Buna karşı koymak lâzımdır. Diğer ta- raftan Almanyanım İşgal ettiği mıntakalar katolik unsurlarla do. ludür, Avusturya, Çekoslovakya, | Polonya artık katolik kilisesinin aüluzundan çıkmaya L..ı..m.ıu Bu nokta Papanın manevi metini ifade ettiği gibi, siyasi l-ıı. liyet sahasmın da daralınış oldu. guna delâlet etmektodir. —“İsâ" insanlığını “Hitler” rasizmindön kurtarmak katolik otoritelerinin elbette ki plânlarımda dahildir, Nitekim Papanın Nocl mürasebe- tiyla ileri sürdüğü sulh teklifleri bu bakımdan hazırlanmıştı. Ve milletlerin hürriyet prensipini müdafaa eder gibi görünüyordu. Çünkü kurtarılacak milletler ka. toliklerdi. Papa bunu zamanın i- îplınnı göre ifade etmesini bi Musolini için de bu katalik dev- letlerin kuvvetli bir devletin hâ. letler, hattâ Ah_yııı;ı budut- Lvı ile İtalya arasında bir tamnor letler üzerinde siyasi kültürel te- sirler yapmak daima tmümkün. dür. Almanyadan memlekteler İtalvanın t >rtr ile istiklâllerine kavaşacak olur. İarsa uzun müddet İtolyava karşı kalacıklardır. Bu bü- yük bir lıınııçtıı. Hattâ o kadar ki bu vaziyeti, !ılyımıı hudutla, re nerelerden geçiyor, diye bile mütalen etmek mümkündür. İtal. yâ Avrupa siyasetinde rol oyna. mak istediği zaman kendisine peyk olabilecek devletlere muh. taçtır. Bu devletler Tuna boyun- da ve Merkezi Avrunada olunca İtalya için daha müsait nüfuz sa. haları açılmış demektir. Şu halde Amerikanın milletle- rin kendi istikdâllerine sahip bu. Tonmaları tezi, Papanın - katolik lıl sürülerini aszusu, İtalyanan şimal hudutlarının em. niyetini ve siyasi nüfuzunu art- tırma kararı bir hat üzerinde bir. leşmiş bulunmaktadır. Seyahatin ilk safhasını biz. bu şekillerin tahakkuku için atılmış adımlar telâkki ediyoruz. SADRI ERTEM Bir, iki nokta : Perde altında neler : hazırlanıyor ? Amerikan Hariciye Nezareti müsteşarı Sumer Vels'in yal- Mız bitaraft memloketlerdek! mmumt vaziyeti tetkik edecoğl rivayeti doğru çıkmadı. Ame- Fikalı diplomat iptida Romaya suğradı; oradan da Berline g- decek. Daha şimdiden Berlin- ide yeni bir sulh plânının orta- ya çıkacağı Trivayetleri var, Her halde perde allında bir Beyler hazırlanıyor demektir. (Gecelerin gebe olduğu sözünü Bnutmamak |âzımdır; Hiç kim- senin inanmadığı bir sırada harp patladığı gibi hiç bir kimsenin beklemediği bir za- manda bir sulh güneşi doğa- Bilir! Asri Kehanet Örneği Gazetenin biri okuyucuları- na havadisleri vukuundan bir Rün evvel haber vorecoğini Slân etmiş, Havadisleri günü Bündüne, hattâ saat! saatine ve- wenlere karşı şüpbosiz bu, mül. him bir muvaffakiyettir. Fakat bu gâzete gallba havadislerin placağını altı ay evvelden ha- ber verdiklerini iddla eden ga- zetelerin ve muharrirlerin ya- | gılarını okumam (Tahtaperdeli caddeler şehri Taksim moydanının plânsız kanzim edilişine dokunun V4 - etrafına teahtape klimesi- n! tavsiye oti. Yapılan İşlerin bozuk düzenine karşı nüktel! bir tedbir.. Fakat, iş Taksiım —meydanı ile kalsa tyi.. Çünkü bu tahta- part> eynasan yap- ma — Bbozma oyununun haki katin? aihayet #İTetanbut klnbü sakinleri görebilaceklerdir. Va, diğer caddelerde her gün Tak- sim meydanı gibi yapılıp bozu- lan telefon, havagazı, elektrik Bibi ferşiyata ne diyelim. Eğer bunları da halkın gözünden saklamak lâzımsa, bütün cad- deler boyunca birer tahtapor de çekmek icabedecek! Fena değli, bir vakitler selvileri, minareleri ile meşhur olan ş$e- hir, bu sefer do tahtaperdaleri ile şöhret kazanacak demeok... Yirmi yıl evvelki Vakı! 28 Şabat 1930 Meyhane ve kahveler küydüdiliydi Polis müdüriyeti bütmum merkez- lare gönderdiği bir temimde — kendi dhireleri dabilinde Ttulunan — bütün meyhane, birahane, bar, kahve han hamam, pansiyon ve upartımanların kayıt ve tashitini bildirmiştir. Bu gibi mahallerda müstecir, maüstahdemin Bibi bütün çekirlar dahi kaydedile- cektir. - ÇuıımhııPer'eııbe > |28Şubat 295ııb.ıt. 14 Muharre m| J'M”w“î Krom DAT Kasım (14 | eşin udtür yi Özüs «m n eu ı 1221 Gtbldm az ( Biündi 15 88 035315 44 09 83 Akşaza 17 SA 12 00 17 08 17 00 Vata GD 27 1 830 10 28 1 8l bosak S öğdl d « 3i ta an Ilk tedrisat öğretmen- lerinin zam vaziyeti 'Barem kanununun tatbikinden evvelki zam müddeti müktesep hak olacak İik tedrisat ogı-ııımnlırlmn maaşları veni bareme göre taş- rinisaniden itibaren verilmeğe bn-lnndığmı yazmıştık. Yen! bareme göre bundan sonra ter. filer dört vılda bir defa olacak. tir, Bazı öğretmenlerin bu yıl zam törme zamanı geldiği ve barem kantınunun tatbiki dola- vısile dört sane beklemek zorun- da kalacakları ileriye sürülmüş, alâkadarlara müracaatta bulu . KS a gemi'erimiz Tesellüm için giden heyet geri döndü Almanyada inşa edilerek harp çıkması Üüzerine Mmemleketimi. ze gelmeleri imkânsız bir hale giren 5300 tonluk Doğu, Ege- men, Savaş isimli gemilerimiz- le 3500 tonluk Şalön vapuruna Hamburgda nezaret eden heye- timize g;(ri dönmeleri bildiri! . miştir, olarak diln mühendis Rahmi, güverte lostromosu Os. man, makine lostromosu Şiikrü, talsiz memuru All ve elektrik memuru Niyaziden mürekkep beş kişilik heyet şehrimize dön. müştür. Bunlar Doğu vapurunu almağa giden mürettebattan bir kısmıdır. Dört gemimizin bu va- ziyette artık memleketimize ge- tirilmelerine imkân kalmamış . tır. Diğer taraftan Almanyada inşa edilerek harp başlaymca Alman donanmasıma alman de. nizaltı gemimizin bir infilâk ile battığı anlaşılmıştır. 3ronz onparalıklar Yakında tedavüle , Bunlardan 150 milyon a. det bastlacaktır. Yeni on para. lıkların evvelce ortaları delik olmas? kararlaşmış, fakat son- radan delik olmaması kabul &- dilmiştir. ikmeğlünkümz Novrart isin Jübile İstanbul O- peretinin Pri- ma — Donnası Nuvart'ın sah- ne hayatının yirmi beşinci sehesl — kutla. niyor, Banat- kür için yapı- $ Jan bu Şübile- ye Şehir Tiyat- rosu, Halk O operotl ve memleektin bütün sahne san- Atkârları iştirâk edeceklerdir. Jübllenin muvaffakiyetle goç mesin! tomenni edoriz. — X Denizyolları Umum mü- dürü Ankaradan geldi Geçen cumartesi günü Vekâ. letinin daveti üzerine Ankarava giden Denizyolları umum müdü. rü İbrahim Kema! Bavbora dün sabah mehrimiza dönmüstür. Sabah ve öğleden Sonra ©. mum müdürün relaliğinde İşlet- me ve idare muavinleri topla - narak idayenin vaziyeti Üzerin. de WW!r Aldığımız malümata göre, denizyolları i. daresinin ı:ınll vaziyeti bir çok vapurların kasaya — uğraması üzünden hayli saraılmıştır. U. müm müdür bu hususlar üze- rinde Münakale Vekâletile te- maslar yapmıştır. —ti Amerîknduı felâketze- deler için eşya geldi Exfort vapurile dün Ameri. cadan f tzedeler içia mü- ma miktarda arva gelmiştir. ç Burlar bilhasaa giyenat ve vi. Veceir madtalorüle, nulmuştür. — Vekâlet — vaziyeti tavzih etmiştir. Gelen emre gö. ve öğretmenlerin barem kanu- nundan evvel kıdem zammı al- mak için çalıştıkları müddet müktesep hakhı olarak sayıla . caktır. Yalnız Üç yılık zam müddeti' dört yıla çıkarılmıştır. Öğretmenler son kıdemden iti. haren dört yıl calıştıktan Sonra zam göreceklerdir. Barem kanımunun tatbikin - Yeni şehir plânına göre den sonra zam görmek İçin tat. | bikk terihinden İtiharen dört yıl beklemek mecburiyeti asılsız . dır. İstanbul maarif müdürlüğü yeni zam gekline göre dört yıl muvaffakrvetle — çalışmış olan öğretmenlerin adlarımı tesbit otmektedir. Bunlar 250 kadar. dir, Yakında İlateler hazırlana- rak taşdik edilmek üzere Anka- raya güönçderilecektir. Orftaokul ve sanat okullarının yerleri tesbit edildi Yeni yapılacak gehir plünma göre yeni okulların inşa edile. cekleri yerler tesbit edilmekte - dir. Bunların ilk tedrisata ait o. lanlarını evvelki gün yazmıştık. Bugün de orta tedrisat, ticaret ve sanat okullarınım yerlerini yazıvoruz. Yeni mevcut orta o . kullara İlâveten 39 lise ve orta okul, 10 sanat, akşam sanat ve ticaret okulu İnşa edilecektir. Plânda sanat ve ticaret okulla. ı:"ı-.'ı“ inşa edileceği semtler gun- Eminönü, Küçükpazar, Aksa- ray, Fatih, Eyüp, Tepebaşı, Ba. Şiktaş, Galata, Kadıköy ve Me. cidiyeköydür. Orta okul ve liselerin semtle. ri de Galata, Firuzağa, Takâim, Fiyatları tesbit Harbiye, Osmanbey, Kurtuluş, Şişli, Mecidiyeköy, Kasımpaşa, Hasköy, Maçka, Beşiktaş, Ahır- kapı, Süleymaniye, Vefa, Kum- kapı, Yenikapı, Küçükpazar, Fa. tih yangm yeri, Sofular, Edirne. kapı, Topkapı, Eyüp Rami, Ba. lattır. Bu semtlerin de bazılarında açılacak okul miktarı ikidir. Liste tasdik edilmek üzere Ma- arif Vekilliğine gönderilmistir. ERZİNCANDAN GF'LEN ÖĞRETMENLER Erzincan felâketzedelerinden 13 ilk tedrisat öğretmeni İstan- bul Maarif müdürlüğü emrine verilmiştir. Bu öğretmenler sı. ra bekleyenlere tercihan ilk a. oılacak Mmtmsnhklu—e tayin e- dileceklerdir. edinceye kadar Tiftik ve susam ihra- catı menedildi Dün alâkadarlara tebliğ e- dilen bir kararla tiftik ve u- sam ihracatının monoedildiği bildirilmiştir.. Bu huBustaki kararların sebebi, hükümetin ihracat maddelerimizin satış fiyatlarını bizsat tesbit etmek istemesidir. Bu suretle ihracat maddelerimiz harice tam kıy- metleriyle satılacaktır. Halbu Ki bugün bazı tüoccarlar ucuz fiyatla harice mal göndermek. tedirler. Hükümet, yon! fiyatları tos bit edinceye kadar harice hiç- bir teklifte bulunmamaları İ- çin dün tüccarlardan birer ta- ahhüt mektubu İstenmiştir. Bugünlerde diğer bazı mad delerin daha ibraçlarının men- edilmesi muhtemeldir. Fiyat- Jar tesbit edildikten sonra tek- rar ihraçları serbest bırakıla gaktır. Diğer tarattan tiftik ve ya- pağı ihracat tüccarları dün sgâ- | bah Zahire Borsasında bir top Jantı yapmışlar, yapak İhraca tının serbest birakılması İÇin Ackaraya iki kişllik bir beyet göndermeğe karar vermişler- dir. Mehmet Ali ve Şerafettin- den mürekkep olan heyet ya- rin Ankaraya gidecektir. Arpa İhracatı Azaldı Arpa ihracatı vapursuzluk yüzünden azalmıştır. Bu der bal fiyatlara tesir etmiş ve beş para düşüklük olmuştur. 'Tütün satışları bütün mın- takalarda çok hararetlidir. A- merikalılar, Almanlar, İngiliz- ler ve Fransızlar mübim mik- tarda mal almaktadır. Ega mıntakasında buü yıl şimdiye kadar 31 milyon kilo tğtün salılmıştır. Bunun 30 miltyon kilosudu tücear müda- yaz etmişlir. Karadenla satışlar les bulmuştur. Bu wi milyön kilasa ı.ıccar lııaI D dan alınmıştır. Şehrimizo gelan Ftitn girketi Mare mıntakasındak! Alman tt meclisi Aza 3 milyon kiloyu | sından Venkel inhisarlar u- mum müdürü Adnan Halet Taşpıtarı ziyaret öolmiş ve mü- him miktarda tütün satın ala- caklarını söylemiştir. Hu hu- susta görüşmeler yapılmakta- dır. Diğer taraftan bir gün ev- vel memlekotimize gelen İngi- iz — tütüncülerinden Hizbek Maksivel de İnhisarlar umum müdüriyle görüşmüş, alacak- ları tiütün miktarları Üzerinde malümat vermiştir. Belediye muhasebecisi Ankaradan döndü Bir müddettenberi Ankarada bulunan belediye muhasebe mü. dürü Muhtar dün şehrimize dön- müştür. Muhasebeci valiye An- karada takip ve İntaç ettiği is. ler etrafında izahat vermiştir. Evvelce yazdığımız gibi beledi. ve ile maliye arasında 1297 se. nesindenberi ihtilâflr bir gekil- de sürüp miden alacak ve vere- cek meseleleri üzerinde taâm bir a olmustur. Yakmda iki resin böretari kargılıklı ibra Belediyenin maliye ve boreti 3,465,000 liradan faz. ladır, Bu paranm yalnız dört vüz bin İirası ibrava girecek, belediyo bu parayı sekiz taksit. te ödeyecektir. Belediye dürt vüz bin lira İcin sekiz senede 320,000 lira faiz vermiştir. — İşten menedilen mimarlar Belediye fen heyeti tarafın . dan bazı fen memurları hakkım. da tahkikst — yaptırmaktadır. Mrmtakalarında projalere muha- Uf olarak inşa edilen binaları 1- vise — kontrol — etmemiçlerdir. Bunlar ÜOsküdar fen memuru 'Yıı'N! Ezntnönü fen memura n dir. Bundan. | a) ra bi . c İş vapmama- lart tebliğ edilmiştir. murlarından baska Üaküdarda mimar Rer giden S&T Yazan: Hi Öprü parı K bolimize hu bocusın dibinde kuzuları” m 7 tasları, gaz tenekt kavalar içine — dolduran ben' ce: “Balık yine * ruz. Gazetelerimiz. disesini kayd balrktan geçilmi W:ğt çok balık, kendil rürken el ile ya$ zip serlevbalarla rir göçi Filhakika el ile yılu.lını l ! nümüzdet #f | ya kadar her kdkdir. u.u..ıhıv“)f hol.ıııTurkıY“k' vel balıkçılık sani beklenir. Tıhıl Memleketimizif lünün üstünlüğürde Y eırıı! sık sık let'ş ve uranı dan dünya ölç nü Sihakkın il ihraz İstanbul m9k g» elekiriksiz kalaı:3 Tesisatın YU: için mühim ıhtlY’ç Orta tedrisat îç deki elektri k ma viıi)rl,ın re Nafia Ve K"pd yoğlu ve ki okulları zc rinde ya sinde bu m teslsatının b“'u.,.ır bir ı-ımım*lıı g Tosbit edileii bu herdis unhf*dwı,ı tork l barira Şx!!l! S'Fu V:ı"w"m çi Inıcırr K! tine sav