29 Mart 1942 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 1

ı Sayısı 29 Mart 1942 3 PAZAR YIL: 25 * BSAYI: 8681 ldare evli Ankara C. Valat Yürda Kurusz| reteton: taare (24370), Yazı (t1013) Pelgi İstanbul Vakri—Posta kutumu:36 Memleketimizde şeker sana- yünin hayırlı gelişimi Yazan: Asımm Üs T aaRE TOER SAK S D SNE gi “re hayeli raporu memleketimizde Cümhuriyet rejiminin feyizli bir #seri olarak vücüde gelmiş olan bu tmühim sanayi şubesinin hayati ih- liyaçlarımıza tamamen uygun su. « işlemekte olduğunu gösteri yor. Hakikat halde cihan — harbinir yarattığı olagünüstü şartlar içinde Seker fabrikalarımızın memlekete yaptığı hizmeti iyice takdir. ede bilmek için 1914 . 1918 barbi sı. Tasında şeker ihtiyacı yüzündesi halkım neler çektiğini hatırlamak Yatişir. Bilânçoya göre 1941 senesinde #eker şirketinin kârı 2,180,881 li. radır. Bu kür 87.028437 kilo şeker de bir takdirkârlık olur, — Zira şe- ker fabrikalarımız büyle büyük fe. dakârlık İle halka şeker dağıtırken hudutlarımız dişmda — Suüriyeliler şekerin kilosunu ancak yedi liraya tedarik edebilyorlardı. Ve bugün Yyine öyledir. 87 milyon kilo şeker İhraç edilerek kilosu yedi değil, nltı lira Üzerinden satılmış olsa bedeli 522 milyon lira tutar, Bu yapılma- Maştır. Yapılmamakla sadece halka «hven fiyat ile elden geldiği ka- ı'!_ıı Şeker yetiştirmek — istenilmiş. P. ür, - Ancak bu vaziyetten şunu anlı- , Yoruz ki memleketimizde mevcut — Seker fabrikalarından başka vakti. Te şark vilâyetlerinde daha birkaç — bugün hem kendi halkımızın şeker | İhtiyaçları temin olunacak, hem de Memleket dışarısına emniyet ile Satılabilecek bir mahsul yotiştiri!- Miş bulunacakmış. Bu suretle dışa, Tıdan milyonlarca, hattâ yüz mil- Yonlarca Hra almacakmış. Şeker fabrikalarımızın — takdire değer diğer bir muvaffakıyeti, ka. Siliyetlerinin son haddini — kstihsal için mümkün — olan faaliyetlerin Sösterilmekte olmasıdır. Zira dört Seker fabrikamızın kurulduğu sı- Talarda bunların randıman — haddi Ahecak elli, altmış bin ton şeker is. UÜhsal etmek Üzere hesap olunu- Yordu. Sirket İdaresi pancar yira, AÜn azami istihsa) şartlarma gö- Ve ayarlamak süretile — randıman Miktarmı artırmış ve 1028 senekin. “le memleketimizde pancar - İstih- ker fabrikası kurulmuş — olsaydı | ,hı.;âhlı Momra de bu nisbette yükselmiştir. 1881 senesinde movsim mi İ den başka harpler İle gelen diğer bircok zorluklara rağmen — pancar istihsali — 556,190,459 kiloyu — bul, muştur. | miştir. 1051 senesinde pancar | ren köylülerin adedi 36,008 ve bunlara ödenen pancar bedeli de 9,700,578 Hradir, Demek oluyor ki seker fabrikalarımız sayesinde bugün memleketimizde yüz bine yakın aile rahat bir hayat geçir- mekte olduğu gibi yabancı memle. ketlere on paralık döviz ödemeksi- zin ehven fiyatla şeker ihtiyacı. mız temin olunmaktadır, Acaba 1942 senesi istihsali mne o- lacak? Şirket idare heyetinin ra. poru bu hususta da bize kıymetli teminat veriyor: “1942 senesi ze- riyat faaliyetimizi hükümetimiz jile dajmi temasta bulunarak almakta olduğumuz — direktifler — dahilinde yapmaktayır. Bütün xirai mahsul, lerde olduğu gibi buğday ve arpa fiyatlarının 1041 senesji sonuna dağen mühim miktarda artışı üze. rine pancar fiyatlarının da yeniden tayini zarareti hasıl olmaştar, Ö, nümüzdek; sene de pancar taah- kütlerinin bir an evvel intacı için zerekli kararlarım sür'at jle alın. mas; hükümetimizce arzu edilmiş ve 1042 senesi iptidasında 2,2.75,8 kuruş olarak tesbit edilen fiyatlar ile tanhhütlere başlanmıştır.” —di- yor, Bu teminatı memnuniyetle kaydediyoruz. ingiliz kıralının milletine hitabı SLtiki Sulh olamaz duaya çağırdı Landra, 28 ULA) — Kral tarafın. dan rüdyoda söylenen mutkun —metni gödur: Size son dafa hitab ettiğtimden beri çok çetin ve endişeli anlar geçirdik. Bayruğımız altında çoktanberi #ulkün | ve zefahım nimetlerinden Istifade et- | mişken şimdi harbin bütün faclaları le karşılaşan milletlerin izlirabını pay laştık. Kalbterimiz bu imtiban ma - tinde Avustursiyada, Yeni Zelnnda'. da ve Hindistandaki arkadaşlarmmızla berabordir. Onların orada anavatan , Gükiler kadar #ükünetle düşmana kar gt koyduldlarını biliyoruz. İktidarımız. da olan bültün yazdımı kendilerine ya Pacağız, Ve Amerikan kuvvetlerinin şimdiden onların yanrbaşında yer al - (Devamı Sa, 2 Sü. 38 de) li Bu paacarlardan —da | 87,022,457 kilo şeker istihsal edil. yetini. | Bulgar başvekili diyor ki: En büyük tehlike olan Bolşevizm yok edilmelidir Befyü, 28 (ALA) — Bulgar başveki, Dünyayı harap eden muzır | ||kuvvetler yere serilmedikçe|| Kıral bu_ğ’l;ı milletij Tngilizler tarafından ihraç yapılan Sen Nazar Fransız limanına ingiliz ihracı Almanlar, ihracın muvaffak olamadığını | söylüyor | — Berlin, 28 (A.A.) — Alman or, | duları başkumandanlığınm tebliği: | — Tngiliz deniz kuvvetleri Saint na zairç denizaltı llasüne taarruz et. | mek ve İlmanm bendini tahrip ot. | mek için Loire nehrinin ağıma as, | ker çıkarmıya teşebblis etmişlerdir. | Bendin kesiina - çarparak — orasını simak Üzere infilâk maddeleriyle | dölü eski bir Amerikan — tarpito YAtman balriye topgmu - nnn ateşi altmda daha bedefe var. dan © diğer taarruz gemilerinin bü. vük kısmınt yok etmiş veya ağır haanra uğratmışlır. Düşmanın ka- vaya asker çıkarımnıya muvsffak o|. duğu yerlerde bu kuvvetler tezgâh 'ara taarruz elmok ve şehri istilk eylemek teşebbilsiri canasında her sınıftan Alman kitaları tarafından yok edilmiştir. Şimdiye kadar alı nan haberlere göre bir torpito muh | rihi, 4 torpito botu ve 9 da hücum, botu yok edilmiştir. Düşman uğ- radığı çok ehemmiyetli kanlı ka, yıplardan buşka elimizde 100 den fazla esir bırakmıştır. Almanlar hiçbir harp gemisi kaybetmemişler dir, Denizaltı üssünde de hiçbir hasar olmamıştır. | Şafak sökerken Alman torpito | botları daha kuvvetli bir İngiliz | HOM Filof, Söbranta — meclisinde u | torpito muhribi teşkili İle kargılaş, | sözleri #öylemiştir: ğ Bugün, Avrupanın Akibetini tayin edecek olah savaşta Ati değilir, Bul. gar milletinin, hürriyotini ve istiklâr Hal koramak için zaruri ölan — bütün gayretlere, müttefiklerine imkünm rallsnnde ettiği nisbette tam bir yar. müteaddit isabetler aldıktan sonra Htaşı ketmiştir. Londra, 28 (ALA.) — Neşredi, len bir tebliğde deniliyor ki. “Bugünkü cumartesi sabahı ilk #«satierde Sen Nazere karşı yapı- eSnasmda mışlardır. - Pukat düşman teşkili | | drmda bulunarak mazide olduğu gibi | Jen bir küçük taarruz her zaman hazır olacağına kanaatim | her Üç servise Mmensup vardır. Bulgaristanın takib birlikler edeceği | müşterek bir hareket yapmışlar. yol, kesin olarak Çizilmiştir. Ve bu | dar, Küuvyetlerimiz üslerine döner yoldan ber aykırı gidiş, bizi ancak | dönmez yeai bir tebliğ neşredile- zarara ve bozguna götürür. Akibeti. miz müttefiklerimizin akibetine ay - rıtmaz şekilde bağlıdır. Memleketimi. Zin refahr, yeti Avrupa camlasmdan (Devamı Sa. ? Sü. 1 de) CEPHELERDE DURUM Sen Nazar ihracının manası FPASİFİK ve LİBYA CKPHESİNDE Alman. tayyareleri epey — zamandır ziyaret etmedikleri Moskovaya bücum etmişler ve askeri tesisleri boambala- mıişlardır. Diğer taraftan buzlar eri . meğe başlamıştır. Gerçi karlarım eri. diği mmtakada tankların harekete geçmesi derhal mümktün olmaz. Fakat ilkbahar Marruzları için hazırlanan kuyvetler mevzilerini alabilirler, Baş. ka bir yazımızda işaret ettiğimiz gibi Sali 274,5 milyon kilo iken bu mik, ' taarruz Galga halinde hava hücumla. ; rı ile başlayacaktır. Almanlar ya bir bafif nokta,, yahut — kuülli — kuvvetler ve kuyvetli islihkâmlarin mildafaa e- dilen bir kestmi bütün birliklerin hü, cumu ile yıkmak istiyecektir. Bu, Alman ordusunun mâüneviyatını kuv. wetlendirmek ve hiz. almasını temin etmek için ilzumludur. Ruslar müdafanda mr kalacaklar?. Şimdiye kadar, ilkbahar taarruzu baş lamadan önce Alman kuvvetlerini ku- (Devamtı Sa, 2 Sü, 2 de) cektir. Libyada Mihver kuvvetleri takviye ediliyor Kahire, 28 (ALA,) — Soön mü«s harebelerde kuvvetlerinin yarısmı kaybetmiş olan General Rommçi, ordusunu tensikle meşçuldür. İtal . yanlarla A'manlar arasındaki nis bet aynıdır. Yan; 2 İtalyana karçı bir Alman vardır, Rommclin denizden başka hava yoliyle takviye kuvvetleri almak - ta bulunduğu anlaşılmaktadır. Çöl de harekât yapmak için müstakil bir grup teşkil edilmiştir. (Devamı Sa, 2 Sü 4 de) Sen Nazar'ı gösteren harita Yaz saati hakkında SALAMBO **37Ne Güstav Flober'in bu harikulüde nefia aşk ve tarihi romanı 10 kupen geliren okuyucumuza yal- nrt 60 kuruşa verilecektir. Salambo 134 büyük say. falık bir eserdir. İL mayınız. Ba kuponları saklamayı — unut- Hindistan müzakereleri üeüi Gandi memnun, fakat söz söylemiyor KIRIPS Projesinde değişiklik yapılmıyacağını söylüyor Meçhul bir radyo- nun neşriyatı | Yeni Delhi, 28 (ALA,) — Sir | Stafford Krips simdiye kadar yap. tığı müzakarelerden çok memnun olduğunu söylemiş ve önceden ha- zarlamış olduğu projede vuzuhsuz bir noktanın yeniden yazılmasın, dan başka hiçbir değişiklik yap- (Devamı Sa, 9 Sit $ de) Başvekâletin tebliği Ankara 28 (AA.) — Başvekkletten tebliğ edilmiştir: 1 — 31 mart 104? sak gününü 1 Hüsan 18942 çarşamba gününe bağla. yan göce saat 24 te bütün moömleket 2 — Yaz santinin tatbik mevkiimde bulunduğu müddet dühilinde santler 1 gaat ieri almacaktır zarfında — tarife lerde ve mesal saatlerinde umumi hayatım hergün bir saat evvel buşlamınar. ni istihdaf eden gayeyi bozacak hiçbir değişiklik yapılmıyacaktır. Fikir ve sosyete aa Terkibli dört ay Dile kasteden, zekâya kasteden bu kırmızı fes üstünde sallanan püsküle benzeyen terkipleri medresenin, Arab harflerinin, fesin, çarşafın yanına göndermek, onların »yasadığı tarihin zamanı ge! izbelerine hapsetmek F Yazan: SABRı ERTEM Zaman ölçüsü tosanların müna. ku içinde ve kendi gelenekleriyle sebetleri hududunu genişlettikçe kapanmış kabilede, bir aşirette, ehemmiyetini; arttırıyor, Kendi uf. İ (Devamıt 8 üncü sayfada) Şark cephesinde Moskova Alman tayyareleri- nin hücumuna uğradı (AA. dan hülâsa edilmiştir): Stokholm'dan büdiriliyor: Svens, ka Dağgebladet gazetesinin hususi muhabiri bildiriyor: Leningrad — cephesinde iki gün süren şiddetli muharebelerden âon ra Almanlar bir kilit mevkijni bı- rakmak zorunda kalmışladrır. Rus, lar 15 kilemetre kadar - ilerlemiş- ler ve Leningrad . Novgorod demir yolu üzerindeki Alman münakale. ierini keamizlerdir. Moskovadan verilen bir habere göre, Almanlar Straza Russo'da çevrilmiş 16 ncı ordularma kadar yol agmak iciN iİlkbahara ayırdık. ları kuvvetlerle hücuma geçmiş - ler, Cakat muvaffak olamamışlar. dir, Şimal cephesinde Alman ge- nerali Dietlin vaziyeti müşkülleş. miştir. Kalinin cephesinde — Al. manlar 2450 Blü ve bir miktar dü yaralı zaylat vermişlerdir. Alman tebliği Rus taarruzlarının ve keşif hareketlerinin püskürtül, düğünü bildiriyor. Moskovanın as- kerf ehemmiyetteki tesislerine hü. cum odilmiş 21 tayyare, 23 tank Birmanya ve pasi- fik cephesi — Japon taarruzları devam ediyor — Filipine de hava hücumu yapıldı Londra, 28 (A A,) — B, B, C: Birmanyada Mandalaya doğru Japon taaruzu şiddetlenmektedir, Çin kuvvetleri, bu şebrin 350 ki lometre cenubunda, Tungel gehri nin şimal, çarp ve cenup varoşla” , rinda Japonlara mukavemet edı- | yorlar, Japon tayyareleri, Çinlile , re mütemadiyen hücum ediyorlar, | Vişi, 88 (A.Aîı)mîd(l)ği?' İ Va. şingtondan — bi ne göre | Hint Okyanosunda bir Japon | kruvazörü ile iki muhribi batırı| | mıştır, ' Saygon, 28 (A A .) — Birman” yada Japonlar başlıca gayretleri ni, ileri haroketleri neticesi kusmi küllilerinden tecrit edilen Çü kuvvetlerinin müdâfaa ettikleri Tung-u çevresine tevcih etmiş bı. lunmaktadırlar, Son gelen haber lere göre, Çin takviyeleri buraya reltmiş ve Tungu'nun şimal bat. ve cenubunda şiddetli çarpışma lar başlamıştır. (Devamı Sa. $ Sü 6 da) tahrin edilmiştir. İerin Gunp:siuozn' ihtikârcı İhtikârer kimdir? Bunu — İyice anlamak için şöyle bir levbayı göz önüne getiriniz: Bir andam- denize düşmüştür. Batmamak için çaba- larken eline bir tahla parçası geç. miş ve buna yapışanıştır. Can hayli He dalgular arasında çırpıman bu adamı kurtarmak için vetişiyorlar ve kendisine bir gömiden halat u- zatıyorlar, Denize düşen adamın tahta parçasmı brmakıp halatı tot, ması lâzımdır. O, bir türlü bumu yapamıyor. Tersine olarak halatı tutacak yerde tahta parçasmâ ya- pesıp kalmakta israr odiyor. Faka: neticede denizin dibine gidiyor, İşte ihtikârcı dediğimiz adam böyledir. O da kanımım menettiği bir menfaate yapışır; kanumun mü. saade ettiği menfanti bırakır, Ne- ticode kendi eli iİle kendi felike, tini hazırlamıe olur, HASAN KUMÇAYI