23 Şubat 1930 Tarihli Yarın Gazetesi Sayfa 2
ç “ olacağı şüphesizdir. Acaba İngiliz terenin bütün Domini; Hindistanda istiklal mukâddemeleri Hindistanda ahval gittikçe karışıyor, umumi bir galeyan manzarasını gösteriyor, ve öyle göruluyor ki eğer ciddi surette maddi tedbirler ittihaz olunmazsa Hindistanın her tarafında büyük bir ihtilâl kopacak, umumi bir karışıklık husule gelecek, ve kim bilir ne gibi elim, feci neticeler vücut bulacaktır. Şimdiden ihtilâl rına büyük bir germi ile devam olunuyor, ve İngiltere hükümeti derin bir kiyaseti siyasiye ğös- termediği — takdirde - fırtınanın gecikmeyeceği memleketin altüst amele hükümeti Hint ihtilâlinin önünü almağa muvaffak olacak mı? Eğer Makdonald kabinesinin Hindistan — mes'elesi hakkında şimdiye kadar takip ettiği mesleki hareketi nazarı dikkata alınırsa bu suale şu anda nelice itibarile pek te müsbet bir cevap veri- lemez. Makdonald hükümeti iktidar mevkiine — geçtiği — gündenberi bütün sayilerine rağman bütün mes'eleler hakkında dahi müb- hem, mütereddit bir hattı hare- ket takip etmiş, hiç bir mes'e- leyi tesviyeye muvaffak olma- mışlır.. Bu cümleden olmak üzere — Hindistan — mes'elesinin halli hususunda dahi şimdiye kadar ciddi bir hareket eseri gösterememiş, ve netice itibarile Hindistanda galeyanın gittikçe daha ziyade şiddet kespetme- sini mucip olmuştur. — Herhalde ö&ğer Makdonald kabinesi Hindistan mes'elesinde şimdiye kadar müdebbirane ve durendişane bir siyaset takip etse idi bugünkü vaziyet husule gelmiyecek ve mes'ele nispeten kolay tesviye olunabilecek idi. Halbuki şimdi artık iş işten geçmiş, ok yaydan çıkmıştır. İngiltere hükümetli pek çelin bir vaziyet karşısında bulunuyor ve gayet ihtiyatkâr bir siyaset takip etmek mümkün mertebe tatminkâr mukarrerat illihaz eylemek zaru- retinde dir. Ancak bu suretle Hindistandaki galeyanı efkâr bas- tırılabilecek, ihtilâlin önü alına- bilecektir. Yalnız İngilterenin tarihi siya- seti tetkik edilirse onun son faslı- na ait olmak üzere tehaddüs et- miş olan mesaili siyasiyeden kısmı azamının diplomasi vasıtalarile tesviye edilmiş olduğu ve böylece ingiliz tarihi siyasisinin son fas- lında nisbeten çok kanlı sahifeler bulunduğu görülür. Bilhassa (Pit) devrindenberi hl”lere hükumeti pisikoloji siya- tetini takip ediyor ve bu sebepten d“'"ldır ki siyasi meseleleri dip- lomasi tarikile az çok hal ve fasla muvaffak oluyor, cebr ve şiddet * ihin zuhuruna meydan tlı"?.l"'. Vakta İngiliz hükume- eİce hiç bir şey belli etmez, :l":.l"'"' kadar dayanır ise l:ıp ::u=101|ı anda ahvalin '::ı haraketi ittihaz eder, feci mahal bırakmaz. husulüne hazırlıkla- | Daha son zamanlarda İngil- tomla, - p ittihaz eylemiş oldn&ur:e::k'l haraket bu babta mukni bir delil teşkil edebilir. Bir aralık İngiliz Dominiomlarında ahval o derece- ye gelmiş idi ki eger İngiltere büyük bir basireti siyasiye göster- İngiltere de Yeni mükellefiyetler Londra 21 (A.A) M. Baldvin, hazine siyaseti | hakkında -yakında hühümetten | istizahta — bulunacağını — beyan etmiştir.. Avam — Kamarasında | rüsüm hakkında cereyan etmiş olan müzakere muhalefet erkâ- nınin — bedibinane — tefsirlerine | sebebiyet vermiştir, Muhalifler, takriben 29 milyon raddesindeki yeni mükellefiyetlerin bilhassa sanayii müteessir edeceğini süy- | lemektedirler. Seyrisefain ida- resinin bugün vermiş olduğu ra- porda navlunlarda yüzde sekiz nisbetinde bir tenakus husule geldiği beyan edilmekte ve gerek sanayi ve gerek ticaretn vaziyeti . vahim olduğu ilâve olvnmakta- | dır. Bilhassa Makine rüsmü hak- kındaki — kararsızlık - dolayisile eotomobil sanayli sahipleri işçile- rinden bir kısmına yo|l vermekte- dirler. Seyrisefain işleri Birinci sahifeden devam 4 »- Seyrisefâinin Divanı mu- hasebata karşı mesuliyeti bades- sarf mıdır, kablessarf mıdır ? 5 — Dünde söylediğimiz. gibi idarenin 930 bütçesi Sadullah beyin cebinde hazırmıdır ? Hazirana kaç ay vardır ? Allah etmesin ya Sadullah bey'şayet (infisal ) edecek olursa kendisinden sonra; gelecek olan zat, bu işlerin altından nasıl çık- abilecektir. Görülülüyorki şimdiye kadar zengin ve dışından pek yaldızlı görünen| ( Sadullah bey ) idaresi zavallı seyrisefaine gideceği yolu şaşırtmıştır. Borç, tahsisatsız sar- fiyat, kömür masrafının ( umumi- masrafın yüzde kırkına ) yanaş- masr ve ilk.., Bilemiyoruz bütün şu çığırın- dan çıkan işler ne zaman düzel- tirmek nasibolacaktır. SOY Ç mese idi bütün Dominiomlar da elinden gidecek idi. Cümlesi de ilânı istiklâl edecek İngiltereden kâmiılen ayrılacaklar idi. İşte İngiltere hükümeti diplo-' masi sayesinde kendisi için pek vahim olan böyle bir vakanın önünü almağa muvaffak oldu. İrlanda meselesinde dahi ayni enebi maltbuai hülasaları | M. Riccolfinin yeni kabineye iş- | | Rouston sıhhiye | nevredeki Fransız heyetlerinin siyaset tarikini takip etti, Çeci! hadiselere meydan bırakmadı. Bu kerrede Makdonalt hükü- meti Mısıra karşı oldukça tatmin- kâr bir siyaset takip ediyor, Mı- sırın hukuku -istiklâliyetine karşı mutavaatkâr bir harakat gösteri-, yor, ve öyle zan olunuyor ki Hit- lilerin matalibatını dahi nihayet Pisikolojik dakikada tamamile ol- masa bile hiç değilse oldukça vasi bir saha dahilinde terviç ve tatmin ! edecek, Hindistanda kanlı hadi-, seler zuhuruna meydan bırakma- yacaktır. İngiltere hükumeti Hindistanın | kendisi için ne kadar büyük bir I kiymeti hatz bulunduğunu pek eyi taktir eder ve binaenaleyh böyle bir memleketin ihtilal fırtınaları, altında harap olmasını asla “arzu etmez. v DiSr 63921 Berlin 1537927 Atlan 15307 da? aa Üat ı.h K"ık ”y Fransada| a— Yeni kabine Paris 21 (A.A.) Sol cenah Cümhuriyetcileri grubu M. Pietri, M. Flandin ve tirak etmelerine muvafakat et- | mediğinden M. Chautemps isti- | şarelerine devam etmiş ve kabi- “nesini kat'i surette âtideki şekil- de vucüde getirmiştir. M. Chautemps Başvekil ve da- hiliye nazırı; M, Steeg Adliye nazırı ve başvekil muavini M. Briand Hariciye M. Chârles Du- mont Maliye M. Palmade Bütçe | nazırı; M. Rene Besnarb Barici- ye M. Albert Sarraut Bahriye M. Jean Durand Maarif M. Georges Bonnet Ticaret M, Gücille Zira- at M, Loucheur Mesat M. P./Da: ladier Nafia M. Lamoreuks Müs- temlekât 1 azırıştM. Eynac Hava işleri M. Gallet Tekaüf M. Juli- en Durand P. T. T, M. Daniclou Ticareti bahriye nazırı; Müsteşarlıklara tayin edilen zevat şunlardır ; M. Bert od Başvekâlet müs- tesarı, M. Marchandaau Bahriye M. Lambert Harbiye, M, Bellan- ger Bahriye, M. Archimbaud Müstemlekât, M. de Chappede- laine Ziraat, M.Charlot Nafıa, M. Loo Bouyssou Güzel sanatlar, M. Henri Pote Bedeni terbiye, M. Chabrun Teknik tedrisrt, M, Paris 24 (A.A ) Yeni kabinede on biri müste- şar olmak Üzre 21 meb'us ve 7 âyan âzası vardıç. Bunlardan 12 si radikal sosyalist geupuna; be- şi sol cenah radikallerin- mensup bulunmakta olup birtane sol cenah müstakıllerinden bir tane Fransız sosyalistinden bir tane cümburiyetçi sosyaliet ve bir tane de hiç bir fırkaya mukayyet olmiyan bir zat vardır. Yedi Âyan âzasının cümlesi sol cenah demokratlarile radikal sosyalistlerden mürek- keptir. Bunlardan birisi müste- şardır, M. Chautemps arkadaşlarını M. Doumerue'e takdim etmiştir. Yeni başvekil Elize sarayından çıkarken matbuat mümessillerine gerek Londradaki ve gerek Ce- mesalsinin devamini temin için hükümetin icap eden tedbirleriu| ittihaz edeceğini beyan etmiştir. Nazırlar Pazartesi günü bir iç- tima aktettikten sonra Eliza ta- rayına giderek reisi Cumhurun riyaseti altında toplanacaklardır, İki arap kralı gürüştü Bağdat 22 (A.A) Kral Feysal refakatinde İn- giltere fevkalâde komiseri Sir Fzancis Hunphray bulunduğu halde Hicaz kralt İbnissuud ile görüşmek üzre Basra körfezine gitmiştir. Körfezde bir İngiliz harp gemisi kralları beklemek- tedir. Konferansın başlıca gayesi iki arap kralı arasında iyi şahsi münasebetler tesis — etmektir. Mühim noktalar iki tarafın ta- yin edeceği murahha: kdey- leyecekleri konferansta müza- kere edilecektir. Moskova Sefiri Moskova 20 (A.A) Türkiye sefiri Hüseyin Ragıp Bey, mezunen hareket etmiştir. Bomba —e Buenes-Âyres 22 (A.A) Kordobavv'dahi İtalyan kon- soloshanesi önünde bir bomba patladığı söyleniyor. Bu Infilâk hiçbir hasara sebep olmamışlır. Yunanistanda hasar Atina, 22 (A.A) Yunanistanın hemen hemen her tarafına yağan ve hir buçuk gün süren gayet şiddetli yağmur- lar bütün memlekette ve Atinada büyük hasar ve zarara sebep olmuştur. İki kadın su altında kalarak boğulmuştur. Başka bir kadına da yıldırım isabet etmiş- tir. Tramvay seferleri, eyaletlerle telgraf ve telefon muhabereleri kesilmiştir. Almanya'da bütce neden artıyor ? Berlin 21 (A.A) İmperatorluk kabinesi 5 Mart- tan itibaren çay ve kahveye ait gümrük rüsumunu tezyit etmeğe krar vermiştir. Almanyanın yeni bütçesi harp masarifinin mahsus bir surette artması yüzünden ge- çen bütçedeki on milyar yerine on bir milyar yüz on dört milyona baliğ bulu Şark şömendüferleri işcilerinin zZiyetleri cidden tetkike muhtat,îı Birinci sahifeden devam tiği halde ve (110) kuruş yeymi- ye mülâzimler vardır, bunlar gar- döfrenlik edenler, bunların için- de altı ay, bir sene hatta üç sene çalışanlar vardır. Mülâzimlerin hatta umum İş- €inin terfii çok zordur, kuvvetli tavsiyeler ile terfi mümkndür. Işcilerin bir teavün sandığı vardır. Bu sandığın ismi : Kardeş kasasıdır Eski teavün sandığının para- ları dağıtılmıştır. Bu sandığın paraları Teavün sandığının pârala altın idi, Yunııılılınıp k:cı: | Rum, Yunanlı ve Ermeniler bu paradan hisseleri altın olarak almışlardır, halbukibu para Türk vatanında kazanılmıştı. Yeni kardeş kasası Yeni kardeş kasası işçinin kazanc verğileri gündeliklerinden kesildikten sonra, yüzde dört kesilerek sandığa yatırılır. Sandığa dahil olmak ihtiyari dir. Kumpanya mütarekedeki teavün sandığına yardım ettiği halde bu sandığa etmez. . İhtiyacı olanlar İhtiyacı olanlar bu sandıktan “azami kırk lira olarak borçlan- muavenet Kmışlar. Şimendüferler amelesi iki kı- sımdır. Hareket amelesi Hareket amelesi şimendüfer- lerin Edirneye kadar gidip gel- mesinde çalışırlar. Umuru cerriye Ş l:ılılne alât; edevatını tahrik edenlerden ateşciler, kömürcüler Byıkayıcılar, temizleyiciler dir bu- aların maaşları kıdemlilerin 45 liradır. Her gün 10 saattan fazla çalışırlar, Sabahın altısından Murur cerriyeden çalışan iş- çiler sabahın altisından akşamın (6,5) kadar ekseri çalışmağa mecburdurlar. <rromje— 1 inct sahifeden deva? İşte ancak bu vaziyet karşısin” | da yani katiyet kesbeden Bf büküm müvacehesinde bir kift seye bu suçu işledi dene bilir. AF ve tecil kanunu t edildiği zaman görülür ki,* aynl neviden diger bir cürümden nun olursa denmemiş, “ işlert * tabiri kullanılmıştır. Bir cürmün işlendigi ise, B evval işaret ettigim veçhile bir hüküm müvacehesinde buledilebilir.Bundan dolayı teti” ogrıyan dosyaların unıuıdıı” nuni bir fayda ve sebep Y”' Bunun üzerine kısa |bir müşk” vereden sonra, şu karar "f', “Müdafi tarafından derii” yan edilen iki sebep hıkk)v ayrıca icabı düşünlmek üzre, K ciledilen davaların mahiyı nin anlaşılması zımmında evre” kın tekiden celbine ve kemenin 15 mart 980 tal n müsadif çumartesi günü 'J oöndorde talike karar verildi: ——*veroş tasesa — Amanullah Han Afganif tana mi dönecek Londra 21 (A Afgan muhafilinden bura$? gelen habarlere nazaran nullah hanın ahval icap takdirde Afganistana evdet edt? ceği zannedilmektedir. âıı V Hareket kısmı işcileri llü saat altıdan işe başlarlır. 1 Akşam yediyi kırk beş geç Avrupa kovvansiyevel tireni V reket eder, ertesi günü sabah # 'at allı buçokta edirneye ; giref Büu trende bir şef tren Iki bİ lete kondoktör mütemadiyen saat çalışmaya — mecburdurl#' Tren gündüz Edirnede kalır AF şam ayal şeftiren ve iki kondok törle hareket eder gine 12 saat!” İstanbula avdet eder. Gerek hareket ve gereki” umum cerriye işcileri hastalani” larsa Balıklı Rumu ve Erl'J hastanelerinde yatırılır. Hastane ücreti İşçilerin tedavi ücretleri (f kuruştan 260 kuruşa kadardi! bu. ücret işçinin gündeliklerit” een kesilir. Halbuki mütarekeden e"ı' şümendüferlerde hemen hiç TÜ” bulunmağı halde kumpanya V€ çileri meccanen tedavi ımrıuj İşçiler çalışırken sakat ka! sa eli ayağı tutmayacak di de ihbıyarlar ve hastalanırl derhal hizmetlerinden çıkartli” işçiye muavenet — » İşçilere ihtiyarlara jsakat lanlara tazminat verilmez, t üt edilmez hiç bir mükâfat mazlar. — Hatta hastalanarak çıll'î ken yaralanarak sakat klı'n— rın maaşları bile verilmez işler rinde çıkarılır. yti Mütareke senelerinde 50 ile idare edilen bir daire kUf5 | panyaca tensikat yapı ç | kişiye işleri .Mduınım-k"d:, | | 4 / ! Kumpayada 20 senedef Sal seneye kadar çalışanların birtt sınıf oldukları halde 860 lirâ aşları vardır. fazla Habbi yirmi beş seneden çalıştıkları halde 45 lira M olanlarda vardır.
